Ағын суларды орташалауға және механикалық тазалауға арналған құрылыс



§ 1. Орташалатқыштар
§2. Торшалар
§3. Құмтұтқыштар
Шығынның айқын ауытқулары және ағын сулардың ластану көлемі оларды тазалауды біршама қиындатады, бұл өз кезегінде суды тазалау құнын жоғарылатады. Шығындарды және ағын сулардың ластану көлемін орташаландыру үшін жанаспалы және ағынды орташалатқыштар қолданылады. Аз шығын жұмсауда және суды мерзімді түрде шығаруда жанаспалы орташалатқыштар пайдаланылады. Көп жағдайда көпдәлізді су қоймалары немесе араластыру құрылғылары бар резервуарлар түрінде орындалатын ағынды орташалатқыштар қолданылады.
Көпдәлізді орташалатқыштар арасында тік бұрышты (2.1 сурет) және дөңгелек (2.2 сурет) түрлері ең көп таралған. Олардағы орташалау орташалатқышқа түсе отырып, әр түрлі ұзындықтағы дәліздер арқылы ағатын ағыстық қатарларға бөлінетін ағынды дифференциалдау есебінен жүзеге асады. Нәтижесінде жинақтау науасында орташалатқышқа әр түрлі уақытта келіп түскен, әр түрлі концентрациядағы су ағындары араласады. Мұндай орташалатқыштарды келіп түскен ағын судағы қалқымалы заттар мөлшері шағын болатын жағдайларда қолдану ұсынылады.
Араластыру құрылғысы бар орташалатқыштарда суды орташалау суды қарқынды түрде араластыру есебінен іске асады. Ол суды ауамен барботаждау, арнайы бұлғауышпен немесе сорғыш арқылы жасалған резервуардағы суды айналдыру арқылы орындалуы мүмкін. 2.3-суретте концентрацияны және су шығынын орташалатқыш көрсетілген, мұнда су тығыздалған ауа арқылы араластырылады.

2-ТАРАУ. АҒЫН СУЛАРДЫ ОРТАШАЛАУҒА ЖӘНЕ МЕХАНИКАЛЫҚ ТАЗАЛАУҒА АРНАЛҒАН ҚҰРЫЛЫС
§ 5. Орташалатқыштар
Шығынның айқын ауытқулары және ағын сулардың ластану көлемі оларды тазалауды біршама қиындатады, бұл өз кезегінде суды тазалау құнын жоғарылатады. Шығындарды және ағын сулардың ластану көлемін орташаландыру үшін жанаспалы және ағынды орташалатқыштар қолданылады. Аз шығын жұмсауда және суды мерзімді түрде шығаруда жанаспалы орташалатқыштар пайдаланылады. Көп жағдайда көпдәлізді су қоймалары немесе араластыру құрылғылары бар резервуарлар түрінде орындалатын ағынды орташалатқыштар қолданылады.
Көпдәлізді орташалатқыштар арасында тік бұрышты (2.1 сурет) және дөңгелек (2.2 сурет) түрлері ең көп таралған. Олардағы орташалау орташалатқышқа түсе отырып, әр түрлі ұзындықтағы дәліздер арқылы ағатын ағыстық қатарларға бөлінетін ағынды дифференциалдау есебінен жүзеге асады. Нәтижесінде жинақтау науасында орташалатқышқа әр түрлі уақытта келіп түскен, әр түрлі концентрациядағы су ағындары араласады. Мұндай орташалатқыштарды келіп түскен ағын судағы қалқымалы заттар мөлшері шағын болатын жағдайларда қолдану ұсынылады.
Араластыру құрылғысы бар орташалатқыштарда суды орташалау суды қарқынды түрде араластыру есебінен іске асады. Ол суды ауамен барботаждау, арнайы бұлғауышпен немесе сорғыш арқылы жасалған резервуардағы суды айналдыру арқылы орындалуы мүмкін. 2.3-суретте концентрацияны және су шығынын орташалатқыш көрсетілген, мұнда су тығыздалған ауа арқылы араластырылады. Орташалатқыш шығынды автоматты түрде орташалауды қамтамасыз ететін құрастырмалы құрылғымен жабдықталған. Суды ауамен барботаждайтын орташалатқышты құрамындағы қалқымалы зат мөлшері 500 мгл дейін болатын ағын суларды орташалату үшін қолдануға кеңес беріледі. Қалқымалы заттардың мөлшері көп болған жағдайда, механикалық араластыратын және тұндырғыш бөлігі бар орташалатқышты пайдалану ұсынылады.
Орташалатқыштарды, әдетте, тұндырғыштан кейін орналастырады немесе оларды тұндырғыш бөлікпен бірге жабдықтайды.
Орташалатқыштардың көлемі ластаушы заттар концентрациясының ауытқу сипатын ескере отырып анықталады, олар үш түрге бөлінуі мүмкін: дүркін, кезеңдік және еркін.
Көпдәлізді орташалатқыштарды жоғарыконцентрациялы ағындық сулардың дүркіндік тасталуы кезінде қолдану ұсынылады. Олардың көлемі келесі формула арқылы анықталады:
V= Qt3K2, (2.1)
мұндағы Q - ағын сулардың шығыны, м3сағ; t3 - дүркіндік тастаудың ұзақтығы, сағ; K - орташалау коэффициенті;
K=(Смакс-Сорт)(Сқос-Сорт); (2.2)
мұнда Смакс - дүркіндік тастаудағы ластанудың максималды концентрациясы; Сорт - ағындағы ластанудың орташа концентрациясы; Сқос - келесі құрылыстардың жұмыс шарты бойынша ұйғарынды ағындағы ластанудың орташа концентрациясы.
Дүркіндік тастаудағы араластыру құрылғысы бар орташалатқыштың көлемін келесі формула көмегімен анықтау қажет:
K 5 болғанда
V= 1.3Qt3InK(K-1); (2.3)
K = 5 болғанда
V= 1.3Qt3K (2.4)
Кезеңдік ауытқулардағы араластыру құрылғысы бар орташалатқыш көлемі келесі формуламен есептеледі:
K 5 болғанда
V=0.21QtkK2-1; (2.5)
K = 5 болғанда
V= 0.21QtkK, (2.6)
мұндағы tk - ауытқу кезеңінің уақыты, сағ.
Ағын судың ластану концентрациясы ауытқуының еркін сипатты жағдайы үшін араластыру құрылғысы бар орташалатқыш көлемін анықтау әдістемесі жоқ, және де көлем іріктеу әдісі арқылы анықталады. Алдымен, орташалатқыш көлемі ағын сулардың бір сағаттағы жиынтық саласына шамамен тең болатын, ұйғарынды концентрациядан асатын, ластану концентрациясымен қабылданады. Содан соң қабылданған көлемнің дұрыстығын ластану концентрациясының құрылыстан шығуын тәулік сағаттары бойынша есептеу жолымен тексереді. Кез келген уақыт кезеңінде ластану концентрациясы ұйғарынды концентрация мөлшерінен аспауы қажет. Тексеру есебі уақыт кезеңдері бойынша жүргізіледі (сағ. бойынша):
NV(5Q). (2.7)
Уақыт кезеңдерінің саны 50-ден кем болмауы керек. Әрбір уақыт кезеңінде орташалатқыштан шығудағы ластану концентрациясының өзгеруі, гм3, келесі формуламен анықталады:
∆Cшығу= Q(Cкіру- Cшығу) ∆tV, (2.8)
мұндағы Cшығу, Cкіру - алдыңғы уақыт кезеңі бойынша кіру және шығу кезіндегі ластану концентрациясы, гм3.
∆Сшығу мәнін есептеу қорытындысы оң және теріс болуы мүмкін. Алынған ∆Сшығу мәнін алдыңғы уақыт кезеңінің Сшығ мәніне қосқан дұрыс, соның нәтижесінде нақты уақыт кезеңінің Сшығ мәнін аламыз.
Орташаланған судағы ластану концентрациясын анықтауды Скіру максималды мәні байқалған сағаттан бастаған дұрыс. Егер кез келген уақыт кезеңінде алынған нәтиже ластанудың ұйғарынды концентрациясынан жоғары болса, есептеуді орташалатқыштың ұлғайтылған көлемімен қайталаған дұрыс.
Ағын сулардың шығынын орташаландыру үшін орташалатқыш көлемін сумен жабдықтау және канализация жүйелерінің реттеуші сыйымдылықтарын есептеумен ұқсас түрде есептеген дұрыс.
Ластану шығынын және концентрациясын орташалауға арналған орташалатқыш көлемі сондай-ақ іріктеу әдісімен - орташалатқыштың қабылданған көлемін және орташалатқыштан жеке уақыт кезеңдеріне шығудағы ластану концентрациясы тексерумен анықталады.
§6. Торшалар
Ағын сулардағы көлемді ерімейтін ластаушыларды ұстау үшін дөңгелек, тік бұрышты немесе басқа да формадағы металл өзектерден жасалған торларды қолданады. Торшалар арасындағы қашықтық b=1619 мм. Сорғылау станцияларында орнатылған торшалар үлкен қашықта да болуы мүмкін, өйткені бұл сорғыш өлшеміне байланысты.
Торшаларды жылжитын және жылжымайтын деп бөледі. Жылжымайтын торлар кең түрде тараған. Ластаушыларды алу ыңғайлылығы үшін көбінесе торшаларды көкжиекке қатысты ∝=6070 мм бұрышпен орнатады (2.4-сурет). Егер алынатын ластанулар көлемі 1 тәулікте және одан да көп уақытта 0,1м3-ты құраса, торшаларды тазалау механикалануы қажет.
Торшаны есептеуде ең алдымен n қашықтықтың жалпы санын келесі формула арқылы анықтайды
n= qмаксbh1vpk3, (2.9)
мұндағы qмакс - ағын сулардың максималды шығыны; h1 - торша алдындағы судың тереңдігі; vp - 1 мс шамасына тең түрде қабылдау ұсынылатын торша аралығындағы орташа жылдамдық; k3 - аралықтың тырнауыштармен және ұсталған ластанулармен қысылуын есепке алатын, 1,05-ке тең болатын коэффициент.
ТОРШАЛАРДЫҢ ЖАЛПЫ ЕНІ
Bp = s (n - 1) + bn, (2.10)
мұндағы s - тор өзектерінің қалыңдығы.
Содан соң N тор сандары және олардың әрқайсысының ені қабылданады
B1= BpN. (2.11)
Торшалардағы тегеуріннің жоғалуы
hм = p∁v2(2g). (2.12)
мұндағы ∁ - жергілікті кедергінің коэффициенті; v - торша алдындағы камерадағы судың қозғалу жылдамдығы; g - еркін құлаудың жылдамдауы; p - торшаның бітелуі нәтижесінде тегеурін жоғалуының ұлғаюын есепке алатын коэффициент; шамамен р=3 деп қабылдауға кеңес беріледі.
Торшаның жергілікті кедергісінің коэффициенті өзек формасына байланысты және келесідей формуламен анықталады:
∁ = β (sb)43 sin α, (2.13)
мұндағы β - тік бұрыштар үшін 2,42-ге және де дөңгелек өзектер үшін 1,72-ге тең болатын коэффициент.
Торшаларды жобалауда ұсталған ластанулар санын торша көлеміне байланысты қабылдаған дұрыс (b=16+19 мм болған жағдайда, қалдық саны бір жылда 1 адамға 8 л мөлшеріне тең, ал олардың тығыздығы - 750кгм3). Торшаларда ұсталған ластанулар уақтағыштарда ұсақталуы және торша алдындағы су ағынына қайтарылуы тиіс.
Соңғы жылдары КСРО-да және шет елдерде аралас аппараттар біршама кең қолданысқа еніп жатыр - торша-уақтағыштар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Өскемен қаласының жер беті суының экологиялық жағдайына баға беру
Өскемен қаласындағы жер үсті суларының ластауына экологиялық баға беру
Ағынды суларды тазарту әдістері
Ағынды суларды тазалаудың биологиялық әдістері және тиімділігі
Тұрмыстық, өнеркәсіптік және ауыл шаруашылық ағынды сулар
Мұнай өңдеу зауыттарындағы ақаба суларын өңдеудің кешенді схемалары
Суды тазалаудың жаңа технологиялары
Ағынды суларды аэрациялау туралы ақпарат
Жуғыш зат құрамы
АрселорМиталл Теміртау АҚ-ның экологиялық жағдайына шолу
Пәндер