Мемлекет зайырлылығының мазмұнын және оның белгілері
1 Мемлекеттің зайырлылығы
2 Мемлекет зайырлылығының конституциялық қағидасы
2 Мемлекет зайырлылығының конституциялық қағидасы
Мемлекеттің зайырлылығы – әлемнің көптеген елдерінде заманауи құқықтық мемлекет құрудың және оның қызмет етуінің негізін салушы қағидалардың бірі. Ресей Федерациясында мемлекеттің зайырлылығы Ресейдің конституциялық құрылымының негізі ретінде Конституцияның 14-бабының 1-бөлімінде бекітілген. Мемлекет зайырлылығының конституциялық қағидасының ең маңызды туындысына мемлекеттік қызметтің зайырлылығы және мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығы жатады. Конституциялық құқықта мемлекет зайырлылығының белгілі бір тәуелсіздікті және мемлекет мүддесі мен діни бірлестіктердің сәйкес салалардағы құзыреттіліктерінің балансын көрсететін немесе бекітетін онституциондық сипаттамасы қазіргі таңда жеткілікті дәрежеде зерттелмеген.
Зерттеліп отырған тақырыптың өзектілігі мемлекеттің зайырлылығын қамтамасыз ету бойынша мемлекеттің діни бірлестіктермен қарым-қатынасында тәжірибеде байқалатын мәселелерінің болуына біршама дәрежеде байланысты, мұндай мәселелер Еуропалық адам құқықтары жөніндегі соттың тәжірибесінен, сондай-ақ әр түрлі мемлекеттердің сот инстанцияларының (Ресей, Германия, АҚШ, Франция) шешімдерінен көрінеді.
Зерттеліп отырған тақырыптың өзектілігі мемлекеттің зайырлылығын қамтамасыз ету бойынша мемлекеттің діни бірлестіктермен қарым-қатынасында тәжірибеде байқалатын мәселелерінің болуына біршама дәрежеде байланысты, мұндай мәселелер Еуропалық адам құқықтары жөніндегі соттың тәжірибесінен, сондай-ақ әр түрлі мемлекеттердің сот инстанцияларының (Ресей, Германия, АҚШ, Франция) шешімдерінен көрінеді.
Мемлекеттің зайырлылығы - әлемнің көптеген елдерінде заманауи құқықтық мемлекет құрудың және оның қызмет етуінің негізін салушы қағидалардың бірі. Ресей Федерациясында мемлекеттің зайырлылығы Ресейдің конституциялық құрылымының негізі ретінде Конституцияның 14-бабының 1-бөлімінде бекітілген. Мемлекет зайырлылығының конституциялық қағидасының ең маңызды туындысына мемлекеттік қызметтің зайырлылығы және мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығы жатады. Конституциялық құқықта мемлекет зайырлылығының белгілі бір тәуелсіздікті және мемлекет мүддесі мен діни бірлестіктердің сәйкес салалардағы құзыреттіліктерінің балансын көрсететін немесе бекітетін онституциондық сипаттамасы қазіргі таңда жеткілікті дәрежеде зерттелмеген.
Зерттеліп отырған тақырыптың өзектілігі мемлекеттің зайырлылығын қамтамасыз ету бойынша мемлекеттің діни бірлестіктермен қарым-қатынасында тәжірибеде байқалатын мәселелерінің болуына біршама дәрежеде байланысты, мұндай мәселелер Еуропалық адам құқықтары жөніндегі соттың тәжірибесінен, сондай-ақ әр түрлі мемлекеттердің сот инстанцияларының (Ресей, Германия, АҚШ, Франция) шешімдерінен көрінеді. Зерттеу тақырыбының өзектілігі Ресейде, және басқа да еуропалық елдерде көптеген маңызды сұрақтар бойынша қозғалып жатқан қоғамдық пікірталастарда көрініс табады: мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінде діни мәдениетті оқыту мүмкіндігі мәселесі, мемлекеттің діни бірлестіктердің әлеуметтік маңызы бар қызметіне қолдау көрсету мүмкіндігі, әскери бөлімшелерде және түзеу мекемелерінде дін қызметкерлерінің штаттық лауазымын бекіту.
Шет елдерде мемлекет зайырлылығының бөлек аспектілері, мемлекеттік қызмет, мемлекеттік білім беру мекемелері қызметі француз авторларының еңбегінде біршама жақсы зерттелген, бұл нақ осы Францияда алғаш рет мемлекет зайырлылығы үлгісінің пайда болғанын дәлелдейді, жалпы қазіргі таңда бұл түсінік әлемнің көптеген елдерінде іске асырылған. Француз авторларының еңбегінен ең алдымен, Франциядағы Бернар Стазидың басшылығындағы зайырлылық жөніндегі президенттік комиссияның баяндамасын атап өткен жөн; сондай-ақ 2004 жылы 5 ақпандағы Франция Мемлекеттік кеңесіндегі (Эдвиж Бельяр) Зайырлылық ғасыры (Зайырлылық жөніндегі ой) Ресми баяндамасының II бөлімі және 2003 жылғы 5 ақпандағы Франция Ұлттық Ассамблеясы Ақпараттық Комиссиясының Мектептегі зайырлылық. Бекітілуі тиіс Республикалық қағида баяндамасы. Мемлекет зайырлылығының тарихы мен мазмұны, және де мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелеріндегі оқыту, секуляризация, зайырлылық пен идеологияның қатынасы, мемлекет пен діни бірлестіктер арасындағы қарым-қатынас жөніндегі сұрақтар Барбье Морис, Баруэн сияқты француз авторларының еңбектерінде зерттелді.
Заманауи ресей авторлары мемлекет зайырлылығы, мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығы және мемлекеттік қызметтің зайырлылығы жөнінде кешенді конституциялық-құқықтық зерттеулер жүргізбеген. Бұл орайда, мемлекет зайырлылығының тарихи-құқықтық аспектілері басым түрде қарастырылған Дозорцева П.Н. зерттеулерін атап өтуге болады.
Ғылыми және ғылыми-тәжірибелік пікірлерді кең ауқымда қарастыратын болсақ, Ресей Федерациясы Конституциясында және конституциялық (мемлекеттік) құқық және Ресейдің мемлекеттілігі және құқық теориясы жөніндегі оқу құралдарында, сондай-ақ шет елдердегі мемлекеттің зайырлылығын құқықтық мазмұнын қарастыруда мемлекеттің зайырлылығы түсінігі үстіртін және өте қысқаша түрде ғана сипатталады.
Мемлекет зайырлылығының бірқатар философиялық-құқықтық аспектілері Баглай М.В, Миньковский Г.М., Салыгин Е.Н. еңбектерінде көріні тапқан.
Алайда қолда бар зерттеулер Ресей Федерациясындағы мемлекет зайырлылығының айтарлықтай белгілері мен кепілдіктерінің толық суреттемесін жасауға мүмкіндік бермейді. Қазіргі таңда құқықтық мазмұны жағынан, мемлекет зайырлылығы, мемлекет зайырлылығының белгілері, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік және білім беру мекемелерінің зайырлылығы ұғымдары іс жүзінде зерттелмеген.
Зерттеу объектісі заманауи демократиялық құқықтық мемлекеттің сипаттамасы және Ресей Федерациясының конституциялық құрылымының негізі ретіндегі мемлекет зайырлылығын құқықтық қамтамасыз етумен байланысты қоғамдық қатынастар болып табылады.
Зерттеу пәні заманауи зайырлы мемлекет, зайырлы мемлекет ретіндегі Ресей Федерациясы, оны зайырлы мемлекет ретінде анықтайтын, сондай-ақ мемлекеттік қызметтің, мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығын белгілейтін Ресей Федерациясының заңнамасы болып табылады.
Зерттеу мақсаты мемлекет зайырлылығының мазмұнын және оның белгілерін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығын конституциялық-құқықтық зерттеу болып саналады.
Зерттеу мақсаты келесі міндеттердің қойылуын және олардың шешілу қажеттілігін анықтады:
мемлекет зайырлылығын барлық қырынан конституциялық-құқықтық зерттеу, мемлекет зайырлылығының негізгі белгілерін анықтау және зерттеу;
мемлекеттік қызмет зайырлылығының мазмұнын және негізгі белгілерін зерттеу;
мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің мазмұнын және негізгі зайырлылық белгілерін талдау;
Ресей Федерациясын зайырлы мемлекет ретінде анықтайтын ресей заңнамасының нормаларын жүйелік зерттеу; мемлекет зайырлылығы қағидасының Ресей Федерациясы конституциялық құрылымының негіздері жүйесіндегі мәні мен орнын анықтау;
мемлекет зайырлылығының даму үдерісін, қалыптасу серпінін және мемлекет зайырлылығын құқықтық қамтамасыз етудің дамуын және оның конституциялық құқықтағы ұғымын зерттеу.
Көрсетілген ғылыми міндеттерді шешу мемлекетке қатысты зайырлылық категориясын барынша толық зерттеуге, Ресей федерациясын зайырлы мемлекет ретінде кең түрде ғылыми сипаттауға бағытталған.
Зерттеудің әдіснамалық негізін қарастырылатын мәселелерді зерттеудің жалпы ғылыми әдістері (синтез, талдау, жүйелік-құрылымдық және бағдарламалық-мақсаттық әдістер), сондай-ақ жеке-ғылыми танымдық әдістер (ресми-заңдық, салыстырмалы-құқықтық, нақтылы-тарихи, құрылымдық-функционалдық, теориялық-болжамдық және т.б.) құрайды. Жүйелік-құрылымдық әдіс мемлекет зайырлылығының мемлекеттік-құқықтық көріністерінің бар күрделілігін және көпқырлылығын Ресей Федерациясының конституциялық құрылымының негізі ретінде қарастыруға, талдауға және мемлекет зайырлылығының негізгі белгілерінің және олардың кепілдіктерінің жүйесін негіздеуге, Ресей федерациясын зайырлы мемлекет ретінде максималды түрде толық зерттеуге мүмкіндік берді. Зерттеліп отырған саладағы отандық ғалымдар еңбегінің жеткіліксіздігі мемлекет зайырлылығы жөніндегі шет елдік кең көлемдегі ғылыми зерттеулерге, шет елдердегі мемлекет пен діни бірлестіктер арасындағы қарым-қатынасты реттейтін нормативтік-құқықтық актілерге жүгіну, және де салыстырмалы-құқықтық әдісті қолдану қажеттілігін көрсетті. Салыстырмалы-құқықтық әдіс Ресей Федерациясы заңнамасын және Ресей Федерациясы субъектілерін, шет елдер заңнамасын қарастыруда қолданылды. Нақтылы-тарихи әдіс Ресейдегі және Франциядағы мемлекет зайырлылығы ұғымы мен мазмұнының қалыптасу, құрылу үдерістерінің серпінін және даму беталысын салыстырмалы түрде зерттеуде қолданылды. Теориялық-болжамды әдіс - құқықтық тәжірибе мен заң жасаушылық қызметтің нақты сұрақтары жайында ұсыныстар дайындауда. Пәнаралық әдіс мемлекет зайырлылығы және білім беру зайырлылығы ұғымдарының тарихи-құқықтық және философиялық-құқықтық аспектілерін анықтауда қолданылды.
Зерттеудің теориялық негізін конституциялық құқық, құқық және мемлекеттің жалпы теориясы, білім беру және әкімшілік құқық жөніндегі еңбектер құрайды. Диссертациялық зерттеу отандық және шет елдік ғалымдардың ғылыми жұмыстарын, мемлекеттік билік және жергілікті басқару органдарының, діни ұйымдардың құжаттарын кең ауқымда зерттеу негізінде орындалған.
Диисертациялық зерттеуді дайындау барысында конституциялық құқық, мемлекеттің және құқық тарихының жалпы теориясы, құқықтық ілімнің тарихы, әкімшілік құқық жөніндегі отандық құқықтанушылардың ғылыми еңбектері, сонымен қатар Авакьян С.А., Баглай М.В., Барцица И.Н., Васильев А.В. еңбектері жан-жақты талданды.
Зерттеудің деректанушылық базасы. Диссертациялық зерттеудің нормативтік базасын адам құқықтары жөніндегі халықаралық акт, Ресей Федерациясының Конституциясы, федералдық конституциялық заңдар, федералды заңдар, ресей заңнамасының басқа да актілері құрады. Диссертациялық жұмыста шет елдерінің заңнамасы және құқықтық тәжірибеде қолданатын материалдары, басым түрде Француз Республикасының мемлекеттік органдарының құжаттары (Мемлекеттік кеңес, ұлттық, жоғары білім беру және ғылыми зерттеулер Министрлігі, сырқы істер Министрлігі, Францияның ішкі істер Министрлігі) қолданылды. Ізденіскер кең ауқымдағы отандық ғылыми-монографиялық материалды, конституциялық құқық және құқық тарихы және мемлекет жөніндегі жарияланымдарды, адам құқықтары теориясын, құқық философиясын, білім беру және әкімшілік құқықты, сондай-ақ мемлекет зайырлылығы, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелері мәселелері жөніндегі шетелдік ғылыми монографиялар мен жарияланымдарды (басым түрде француз және ағылшын тілдеріндегі) зерттеген.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы ең алдымен, зерттеу объектісінің ерекшеліктерімен, сондай-ақ оның құқықтық мазмұнын, мемлекет зайырлылығының және оның туындыларының - мемлекеттік қызмет зайырлылығы, мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығының негізгі белгілерін сипаттаудағы кешенділігі мен жүйелілігі арқылы анықталады. Жүргізілген зерттеудің қорытындысы ғылыми жаңалыққа ие және қорғауға ұсынылатын келесі жағдайлар болып табылады:
1. Ізденіскер мемлекет зайырлылығының көп қырлы екендігі жөніндегі тұжырымды алға тартты және негіздеді, және оны былайша сипаттады: 1) конституциялық құрылымның негізі; 2) конституциялық-құқықтық қағида; 3) мемлекеттің конституциялық сипаттамасы; 4) конституиялық-құқықтық институт; 5) құқықтық талап; 6) құқықтық қатынастар жүйесі; 7) үдеріс. Мемлекет зайырлылығының әрбір көрсетілген аспектісіне сипаттама берілген.
2. Ізденіскер Ресей Федерациясы мемлекет зайырлылығының конституциялық-құқықтық институты жүйелілік арқылы сипатталатындығы жөніндегі ойды алға тартты және дәлелдеді, жүйелілік мыналардан көрінеді: 1) жүйенің толыққандығы және жүйені құрайтын элементтердің болуы (діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінуі; жалпыға міндетті діннің орнатылуына жол берілмеуі); 2) мемлекет зайырлылығының көп қырлылығы және мемлекет зайырлылығының түрлі аспектілерінің өзара байланысы; 3) мемлекет зайырлылығының негізгі белгілері элементтерінің өзара байланысы; 4) мемлекет зайырлылығын бекітетін және оған кепіл беретін, заңдық күші бойынша әр түрлі нормалардың өзара байланысты жүйесінің болуы.
Ізденіскердің негіздеуі бойынша, Ресей Федерациясындағы және басқа да еуропалық мемлекеттердегі мемлекет зайырлылығының конституциялық-құқықтық институтының жүйесін құрайтын элементтерге мыналар жатады: 1) діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінуі; 2) жалпыға міндетті діннің орнатылуына жол берілмеушілік.
Мемлекет зайырлылығының негізгі белгілері болып табылатын бұл элементтер мемлекет зайырлылығы институтының жүйелік құрылымының ядросын құрайды, оның тарихи мақсаттылығын анықтайтын басты көрсеткіштері болып табылады.
Мемлекет зайырлылығы конституциялық-құқықтық сипаттама ретінде көп мағыналылыққа ие деген қорытындыны автор алға тартады және негіздейді, оның бұл қасиеті мемлекет зайырлылығының құқықтық мазмұны және ұғымы уақыт пен кеңістік бойынша өзгеретіндігінен және әр түрлі демократиялық мемлекеттер үшін бірдей болмайтындығынан көрінеді.
Мемлекет зайырлылығының ... жалғасы
Зерттеліп отырған тақырыптың өзектілігі мемлекеттің зайырлылығын қамтамасыз ету бойынша мемлекеттің діни бірлестіктермен қарым-қатынасында тәжірибеде байқалатын мәселелерінің болуына біршама дәрежеде байланысты, мұндай мәселелер Еуропалық адам құқықтары жөніндегі соттың тәжірибесінен, сондай-ақ әр түрлі мемлекеттердің сот инстанцияларының (Ресей, Германия, АҚШ, Франция) шешімдерінен көрінеді. Зерттеу тақырыбының өзектілігі Ресейде, және басқа да еуропалық елдерде көптеген маңызды сұрақтар бойынша қозғалып жатқан қоғамдық пікірталастарда көрініс табады: мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінде діни мәдениетті оқыту мүмкіндігі мәселесі, мемлекеттің діни бірлестіктердің әлеуметтік маңызы бар қызметіне қолдау көрсету мүмкіндігі, әскери бөлімшелерде және түзеу мекемелерінде дін қызметкерлерінің штаттық лауазымын бекіту.
Шет елдерде мемлекет зайырлылығының бөлек аспектілері, мемлекеттік қызмет, мемлекеттік білім беру мекемелері қызметі француз авторларының еңбегінде біршама жақсы зерттелген, бұл нақ осы Францияда алғаш рет мемлекет зайырлылығы үлгісінің пайда болғанын дәлелдейді, жалпы қазіргі таңда бұл түсінік әлемнің көптеген елдерінде іске асырылған. Француз авторларының еңбегінен ең алдымен, Франциядағы Бернар Стазидың басшылығындағы зайырлылық жөніндегі президенттік комиссияның баяндамасын атап өткен жөн; сондай-ақ 2004 жылы 5 ақпандағы Франция Мемлекеттік кеңесіндегі (Эдвиж Бельяр) Зайырлылық ғасыры (Зайырлылық жөніндегі ой) Ресми баяндамасының II бөлімі және 2003 жылғы 5 ақпандағы Франция Ұлттық Ассамблеясы Ақпараттық Комиссиясының Мектептегі зайырлылық. Бекітілуі тиіс Республикалық қағида баяндамасы. Мемлекет зайырлылығының тарихы мен мазмұны, және де мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелеріндегі оқыту, секуляризация, зайырлылық пен идеологияның қатынасы, мемлекет пен діни бірлестіктер арасындағы қарым-қатынас жөніндегі сұрақтар Барбье Морис, Баруэн сияқты француз авторларының еңбектерінде зерттелді.
Заманауи ресей авторлары мемлекет зайырлылығы, мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығы және мемлекеттік қызметтің зайырлылығы жөнінде кешенді конституциялық-құқықтық зерттеулер жүргізбеген. Бұл орайда, мемлекет зайырлылығының тарихи-құқықтық аспектілері басым түрде қарастырылған Дозорцева П.Н. зерттеулерін атап өтуге болады.
Ғылыми және ғылыми-тәжірибелік пікірлерді кең ауқымда қарастыратын болсақ, Ресей Федерациясы Конституциясында және конституциялық (мемлекеттік) құқық және Ресейдің мемлекеттілігі және құқық теориясы жөніндегі оқу құралдарында, сондай-ақ шет елдердегі мемлекеттің зайырлылығын құқықтық мазмұнын қарастыруда мемлекеттің зайырлылығы түсінігі үстіртін және өте қысқаша түрде ғана сипатталады.
Мемлекет зайырлылығының бірқатар философиялық-құқықтық аспектілері Баглай М.В, Миньковский Г.М., Салыгин Е.Н. еңбектерінде көріні тапқан.
Алайда қолда бар зерттеулер Ресей Федерациясындағы мемлекет зайырлылығының айтарлықтай белгілері мен кепілдіктерінің толық суреттемесін жасауға мүмкіндік бермейді. Қазіргі таңда құқықтық мазмұны жағынан, мемлекет зайырлылығы, мемлекет зайырлылығының белгілері, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік және білім беру мекемелерінің зайырлылығы ұғымдары іс жүзінде зерттелмеген.
Зерттеу объектісі заманауи демократиялық құқықтық мемлекеттің сипаттамасы және Ресей Федерациясының конституциялық құрылымының негізі ретіндегі мемлекет зайырлылығын құқықтық қамтамасыз етумен байланысты қоғамдық қатынастар болып табылады.
Зерттеу пәні заманауи зайырлы мемлекет, зайырлы мемлекет ретіндегі Ресей Федерациясы, оны зайырлы мемлекет ретінде анықтайтын, сондай-ақ мемлекеттік қызметтің, мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығын белгілейтін Ресей Федерациясының заңнамасы болып табылады.
Зерттеу мақсаты мемлекет зайырлылығының мазмұнын және оның белгілерін, сондай-ақ мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығын конституциялық-құқықтық зерттеу болып саналады.
Зерттеу мақсаты келесі міндеттердің қойылуын және олардың шешілу қажеттілігін анықтады:
мемлекет зайырлылығын барлық қырынан конституциялық-құқықтық зерттеу, мемлекет зайырлылығының негізгі белгілерін анықтау және зерттеу;
мемлекеттік қызмет зайырлылығының мазмұнын және негізгі белгілерін зерттеу;
мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің мазмұнын және негізгі зайырлылық белгілерін талдау;
Ресей Федерациясын зайырлы мемлекет ретінде анықтайтын ресей заңнамасының нормаларын жүйелік зерттеу; мемлекет зайырлылығы қағидасының Ресей Федерациясы конституциялық құрылымының негіздері жүйесіндегі мәні мен орнын анықтау;
мемлекет зайырлылығының даму үдерісін, қалыптасу серпінін және мемлекет зайырлылығын құқықтық қамтамасыз етудің дамуын және оның конституциялық құқықтағы ұғымын зерттеу.
Көрсетілген ғылыми міндеттерді шешу мемлекетке қатысты зайырлылық категориясын барынша толық зерттеуге, Ресей федерациясын зайырлы мемлекет ретінде кең түрде ғылыми сипаттауға бағытталған.
Зерттеудің әдіснамалық негізін қарастырылатын мәселелерді зерттеудің жалпы ғылыми әдістері (синтез, талдау, жүйелік-құрылымдық және бағдарламалық-мақсаттық әдістер), сондай-ақ жеке-ғылыми танымдық әдістер (ресми-заңдық, салыстырмалы-құқықтық, нақтылы-тарихи, құрылымдық-функционалдық, теориялық-болжамдық және т.б.) құрайды. Жүйелік-құрылымдық әдіс мемлекет зайырлылығының мемлекеттік-құқықтық көріністерінің бар күрделілігін және көпқырлылығын Ресей Федерациясының конституциялық құрылымының негізі ретінде қарастыруға, талдауға және мемлекет зайырлылығының негізгі белгілерінің және олардың кепілдіктерінің жүйесін негіздеуге, Ресей федерациясын зайырлы мемлекет ретінде максималды түрде толық зерттеуге мүмкіндік берді. Зерттеліп отырған саладағы отандық ғалымдар еңбегінің жеткіліксіздігі мемлекет зайырлылығы жөніндегі шет елдік кең көлемдегі ғылыми зерттеулерге, шет елдердегі мемлекет пен діни бірлестіктер арасындағы қарым-қатынасты реттейтін нормативтік-құқықтық актілерге жүгіну, және де салыстырмалы-құқықтық әдісті қолдану қажеттілігін көрсетті. Салыстырмалы-құқықтық әдіс Ресей Федерациясы заңнамасын және Ресей Федерациясы субъектілерін, шет елдер заңнамасын қарастыруда қолданылды. Нақтылы-тарихи әдіс Ресейдегі және Франциядағы мемлекет зайырлылығы ұғымы мен мазмұнының қалыптасу, құрылу үдерістерінің серпінін және даму беталысын салыстырмалы түрде зерттеуде қолданылды. Теориялық-болжамды әдіс - құқықтық тәжірибе мен заң жасаушылық қызметтің нақты сұрақтары жайында ұсыныстар дайындауда. Пәнаралық әдіс мемлекет зайырлылығы және білім беру зайырлылығы ұғымдарының тарихи-құқықтық және философиялық-құқықтық аспектілерін анықтауда қолданылды.
Зерттеудің теориялық негізін конституциялық құқық, құқық және мемлекеттің жалпы теориясы, білім беру және әкімшілік құқық жөніндегі еңбектер құрайды. Диссертациялық зерттеу отандық және шет елдік ғалымдардың ғылыми жұмыстарын, мемлекеттік билік және жергілікті басқару органдарының, діни ұйымдардың құжаттарын кең ауқымда зерттеу негізінде орындалған.
Диисертациялық зерттеуді дайындау барысында конституциялық құқық, мемлекеттің және құқық тарихының жалпы теориясы, құқықтық ілімнің тарихы, әкімшілік құқық жөніндегі отандық құқықтанушылардың ғылыми еңбектері, сонымен қатар Авакьян С.А., Баглай М.В., Барцица И.Н., Васильев А.В. еңбектері жан-жақты талданды.
Зерттеудің деректанушылық базасы. Диссертациялық зерттеудің нормативтік базасын адам құқықтары жөніндегі халықаралық акт, Ресей Федерациясының Конституциясы, федералдық конституциялық заңдар, федералды заңдар, ресей заңнамасының басқа да актілері құрады. Диссертациялық жұмыста шет елдерінің заңнамасы және құқықтық тәжірибеде қолданатын материалдары, басым түрде Француз Республикасының мемлекеттік органдарының құжаттары (Мемлекеттік кеңес, ұлттық, жоғары білім беру және ғылыми зерттеулер Министрлігі, сырқы істер Министрлігі, Францияның ішкі істер Министрлігі) қолданылды. Ізденіскер кең ауқымдағы отандық ғылыми-монографиялық материалды, конституциялық құқық және құқық тарихы және мемлекет жөніндегі жарияланымдарды, адам құқықтары теориясын, құқық философиясын, білім беру және әкімшілік құқықты, сондай-ақ мемлекет зайырлылығы, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелері мәселелері жөніндегі шетелдік ғылыми монографиялар мен жарияланымдарды (басым түрде француз және ағылшын тілдеріндегі) зерттеген.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы ең алдымен, зерттеу объектісінің ерекшеліктерімен, сондай-ақ оның құқықтық мазмұнын, мемлекет зайырлылығының және оның туындыларының - мемлекеттік қызмет зайырлылығы, мемлекеттік және жергілікті білім беру мекемелерінің зайырлылығының негізгі белгілерін сипаттаудағы кешенділігі мен жүйелілігі арқылы анықталады. Жүргізілген зерттеудің қорытындысы ғылыми жаңалыққа ие және қорғауға ұсынылатын келесі жағдайлар болып табылады:
1. Ізденіскер мемлекет зайырлылығының көп қырлы екендігі жөніндегі тұжырымды алға тартты және негіздеді, және оны былайша сипаттады: 1) конституциялық құрылымның негізі; 2) конституциялық-құқықтық қағида; 3) мемлекеттің конституциялық сипаттамасы; 4) конституиялық-құқықтық институт; 5) құқықтық талап; 6) құқықтық қатынастар жүйесі; 7) үдеріс. Мемлекет зайырлылығының әрбір көрсетілген аспектісіне сипаттама берілген.
2. Ізденіскер Ресей Федерациясы мемлекет зайырлылығының конституциялық-құқықтық институты жүйелілік арқылы сипатталатындығы жөніндегі ойды алға тартты және дәлелдеді, жүйелілік мыналардан көрінеді: 1) жүйенің толыққандығы және жүйені құрайтын элементтердің болуы (діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінуі; жалпыға міндетті діннің орнатылуына жол берілмеуі); 2) мемлекет зайырлылығының көп қырлылығы және мемлекет зайырлылығының түрлі аспектілерінің өзара байланысы; 3) мемлекет зайырлылығының негізгі белгілері элементтерінің өзара байланысы; 4) мемлекет зайырлылығын бекітетін және оған кепіл беретін, заңдық күші бойынша әр түрлі нормалардың өзара байланысты жүйесінің болуы.
Ізденіскердің негіздеуі бойынша, Ресей Федерациясындағы және басқа да еуропалық мемлекеттердегі мемлекет зайырлылығының конституциялық-құқықтық институтының жүйесін құрайтын элементтерге мыналар жатады: 1) діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінуі; 2) жалпыға міндетті діннің орнатылуына жол берілмеушілік.
Мемлекет зайырлылығының негізгі белгілері болып табылатын бұл элементтер мемлекет зайырлылығы институтының жүйелік құрылымының ядросын құрайды, оның тарихи мақсаттылығын анықтайтын басты көрсеткіштері болып табылады.
Мемлекет зайырлылығы конституциялық-құқықтық сипаттама ретінде көп мағыналылыққа ие деген қорытындыны автор алға тартады және негіздейді, оның бұл қасиеті мемлекет зайырлылығының құқықтық мазмұны және ұғымы уақыт пен кеңістік бойынша өзгеретіндігінен және әр түрлі демократиялық мемлекеттер үшін бірдей болмайтындығынан көрінеді.
Мемлекет зайырлылығының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz