Автоматты басқару жүйе реттегіштері
1 Реттегіштің құрлымдық сұлбасы
2 Типтік реттеу үрдісі
3 Реттегіштің типтік құрылымдық сұлбасы
2 Типтік реттеу үрдісі
3 Реттегіштің типтік құрылымдық сұлбасы
Басқару нысаннынде АРЖ-ң элементі немесе үзбесі болғандықтан,
АРЖ-нің қасиеті басқару нысанның қасиетіне байланысты. Сондықтан
реттеудің сапасын қамтамасыз ететін АРЖ-ң жұмысын жақсарту үшін,ең
алдымен басқару нысанның қасиетін білу қажет. (статикалық және динамикалық).
Зертханалық стендтің басқару нысанны таратылған параметрлі нысан
болып табылады, себебі реттелетін шама (температура) нысанның кез-келген
нүктесінде, тепе-теңдік күйінде және өтпелі кезеңінде де бірдей емес.
Қажетті температура (эталонды) реттеуіш тапсырма беру
құрылғысның кірісіне беріледі.
АРЖ-нің қасиеті басқару нысанның қасиетіне байланысты. Сондықтан
реттеудің сапасын қамтамасыз ететін АРЖ-ң жұмысын жақсарту үшін,ең
алдымен басқару нысанның қасиетін білу қажет. (статикалық және динамикалық).
Зертханалық стендтің басқару нысанны таратылған параметрлі нысан
болып табылады, себебі реттелетін шама (температура) нысанның кез-келген
нүктесінде, тепе-теңдік күйінде және өтпелі кезеңінде де бірдей емес.
Қажетті температура (эталонды) реттеуіш тапсырма беру
құрылғысның кірісіне беріледі.
1 Реттегіштің құрлымдық сұлбасы
Басқару нысаннынде АРЖ-ң элементі немесе үзбесі болғандықтан,
АРЖ-нің қасиеті басқару нысанның қасиетіне байланысты. Сондықтан
реттеудің сапасын қамтамасыз ететін АРЖ-ң жұмысын жақсарту үшін,ең
алдымен басқару нысанның қасиетін білу қажет. (статикалық және динамикалық).
Зертханалық стендтің басқару нысанны таратылған параметрлі нысан
болып табылады, себебі реттелетін шама (температура) нысанның кез-келген
нүктесінде, тепе-теңдік күйінде және өтпелі кезеңінде де бірдей емес.
Қажетті температура (эталонды) реттеуіш тапсырма беру
құрылғысның кірісіне беріледі.
1 - сурет. Реттеу сұлбасы
Негізделген температура сигнал құрылғыдан түрленеді. Құрылғының
шығысында белгіленген сигналдарды әріптеріне үйлестіріп, қажеттіден
негізделген ауытқуды сигнал түрінде аламыз: ; бұл ауытқу немесе
қателік деп аталады. Реттеуіш -ны белгілі бір басқару заңына сәйкес
түрлендіреді және орындаушы құрылғыны іске қосады. Біздің жағдайымызда
реттеушіні тапсырмасы сыртқы әсермен шақырылған ауытқудың өтімділігі ,
яғни, басқару объектісінің әртүрлі жүктемелері (сыртқы температураның
өзгеруі, шибердің орынының өзгеруі және т.б.) -ны өзгерткенде -ң тағы
бір қателік болуы мүмкін, бірақ алдынырақта белгілі функция болғандықтан,
қателік сондай-ақ алдында есептелген және теңгерілген болуы мүмкін.
Мұндай жүйе программалық реттелген немесе АРЖ деп аталады. Кез-келген
реттеу объектісі болып табылатын технологиялық агрегат орнатылған
режимде жұмыс істейді, егер онда толық материалды және энергетикалық
балланс сақталған болса. Орнатылған күйдегі технологиялық үрдістің
(біздің объектімізде температура). Ағу шартын сипаттайтын негізгі параметр
өзгеріссіз қалады.
Орнатылған режимдегі шығыс шаманың кіріс шамадан тәуелділігі РО-ң
статикалық сипаттамасы деп аталады.
Статикалық сипаттама әр түрлі коэффициенттен тұратын сызықты және
көптеген объектіде болатын сызықсыз болуы мүмкін.
2 - сурет. РО Статикалық сипаттамасы
Бұл РО сипаттамалары объектінің әр түрлі кіріс және шығыс
шамаларының арасындағы дәрежесін бағалауға мүмкіндік береді.
Статикалық сипаттамаларды есептеу немесе эксперименталды жолмен
анықталады.
Реттеу объектісінің динамикалық сипаттамасы деп өтпелі режимдегі
шығыс шаманың кіріс шамаға тәуелділігі.Сондықтан әр түрлі сыртқы әсер кезіндегі РО-ң шығыс шамасы әр түрлі болады, объектінің динамикалық сипаттамасын зерттеу үшін әдетте типті сырқты әсерлер қолданылады. АРЖ екпін қисығының температурасы (3 суретте) РО-ң динамикалық қасиетін көрсетеді.
Суретте көрсетілгендей, объект шығыс шаманың бастапқы мәнімен
ауытқуын ақырындап тоқтату және күйдің тепе-теңдігін қайта қалпына
келтіру қасиетіне ие. Мұндай объектілер статикалық деп аталады. Объектіде
кешігу бар , және маңызды болмағандықтан, ол айтарлықтай үлкен емес.
Объектінің тұрақты уақыты - бұл бастапқы мәннен белгіленген
мәнге шығыс шамасының өзгеруі шартты уақыты, егер бұл өзгеріс бұл өтпелі
үрдіс үшін тұрақты және максималды жылдамдықпен болса.Тұрақты уақыт объектінің инерциялылығын сипаттайды, яғни энергия мен затты келтіру және толтыруды ақырындату қабілеті РО кедергісі мен сыйымдылығының түсуіне және шығуына кедергі болатыны арқасында мүмкін болады.
3 - сурет. Екпін қисығы
РО-ң беру коэффициенті , кірісіне бірлік әсер болатын объектінің
бастапқыдан жаңа орнатылған күйіне шығыс шаманың өзгеруін көрсетеді.
Бірлік әсер деп объектінің кіріс шамасының бір проценттік өзгеруі
(реттелетін мүшенің ауысуы)
Осылайша
мұндағы x0 бастапқы орнатылған күйдегі шығыс шаманың мәні;
x infinity - жаңа орнатылған күйдегі шығыс шааның мәні;
x вх - берілетін әсердің шамасы;
% - реттелетін мүшенің жүрісі.
Автоматты реттеу жүйесінің құрылымы аналитикалық әдістердің
анализі немесе синтезін орындайды. Бұл жобалау этапында берілгенді
қабылдау негізінде математикалық модель жүйесі құрастырылады және
алдын-ана оның құрылысын таңдайды. Модельдің типіне ... жалғасы
Басқару нысаннынде АРЖ-ң элементі немесе үзбесі болғандықтан,
АРЖ-нің қасиеті басқару нысанның қасиетіне байланысты. Сондықтан
реттеудің сапасын қамтамасыз ететін АРЖ-ң жұмысын жақсарту үшін,ең
алдымен басқару нысанның қасиетін білу қажет. (статикалық және динамикалық).
Зертханалық стендтің басқару нысанны таратылған параметрлі нысан
болып табылады, себебі реттелетін шама (температура) нысанның кез-келген
нүктесінде, тепе-теңдік күйінде және өтпелі кезеңінде де бірдей емес.
Қажетті температура (эталонды) реттеуіш тапсырма беру
құрылғысның кірісіне беріледі.
1 - сурет. Реттеу сұлбасы
Негізделген температура сигнал құрылғыдан түрленеді. Құрылғының
шығысында белгіленген сигналдарды әріптеріне үйлестіріп, қажеттіден
негізделген ауытқуды сигнал түрінде аламыз: ; бұл ауытқу немесе
қателік деп аталады. Реттеуіш -ны белгілі бір басқару заңына сәйкес
түрлендіреді және орындаушы құрылғыны іске қосады. Біздің жағдайымызда
реттеушіні тапсырмасы сыртқы әсермен шақырылған ауытқудың өтімділігі ,
яғни, басқару объектісінің әртүрлі жүктемелері (сыртқы температураның
өзгеруі, шибердің орынының өзгеруі және т.б.) -ны өзгерткенде -ң тағы
бір қателік болуы мүмкін, бірақ алдынырақта белгілі функция болғандықтан,
қателік сондай-ақ алдында есептелген және теңгерілген болуы мүмкін.
Мұндай жүйе программалық реттелген немесе АРЖ деп аталады. Кез-келген
реттеу объектісі болып табылатын технологиялық агрегат орнатылған
режимде жұмыс істейді, егер онда толық материалды және энергетикалық
балланс сақталған болса. Орнатылған күйдегі технологиялық үрдістің
(біздің объектімізде температура). Ағу шартын сипаттайтын негізгі параметр
өзгеріссіз қалады.
Орнатылған режимдегі шығыс шаманың кіріс шамадан тәуелділігі РО-ң
статикалық сипаттамасы деп аталады.
Статикалық сипаттама әр түрлі коэффициенттен тұратын сызықты және
көптеген объектіде болатын сызықсыз болуы мүмкін.
2 - сурет. РО Статикалық сипаттамасы
Бұл РО сипаттамалары объектінің әр түрлі кіріс және шығыс
шамаларының арасындағы дәрежесін бағалауға мүмкіндік береді.
Статикалық сипаттамаларды есептеу немесе эксперименталды жолмен
анықталады.
Реттеу объектісінің динамикалық сипаттамасы деп өтпелі режимдегі
шығыс шаманың кіріс шамаға тәуелділігі.Сондықтан әр түрлі сыртқы әсер кезіндегі РО-ң шығыс шамасы әр түрлі болады, объектінің динамикалық сипаттамасын зерттеу үшін әдетте типті сырқты әсерлер қолданылады. АРЖ екпін қисығының температурасы (3 суретте) РО-ң динамикалық қасиетін көрсетеді.
Суретте көрсетілгендей, объект шығыс шаманың бастапқы мәнімен
ауытқуын ақырындап тоқтату және күйдің тепе-теңдігін қайта қалпына
келтіру қасиетіне ие. Мұндай объектілер статикалық деп аталады. Объектіде
кешігу бар , және маңызды болмағандықтан, ол айтарлықтай үлкен емес.
Объектінің тұрақты уақыты - бұл бастапқы мәннен белгіленген
мәнге шығыс шамасының өзгеруі шартты уақыты, егер бұл өзгеріс бұл өтпелі
үрдіс үшін тұрақты және максималды жылдамдықпен болса.Тұрақты уақыт объектінің инерциялылығын сипаттайды, яғни энергия мен затты келтіру және толтыруды ақырындату қабілеті РО кедергісі мен сыйымдылығының түсуіне және шығуына кедергі болатыны арқасында мүмкін болады.
3 - сурет. Екпін қисығы
РО-ң беру коэффициенті , кірісіне бірлік әсер болатын объектінің
бастапқыдан жаңа орнатылған күйіне шығыс шаманың өзгеруін көрсетеді.
Бірлік әсер деп объектінің кіріс шамасының бір проценттік өзгеруі
(реттелетін мүшенің ауысуы)
Осылайша
мұндағы x0 бастапқы орнатылған күйдегі шығыс шаманың мәні;
x infinity - жаңа орнатылған күйдегі шығыс шааның мәні;
x вх - берілетін әсердің шамасы;
% - реттелетін мүшенің жүрісі.
Автоматты реттеу жүйесінің құрылымы аналитикалық әдістердің
анализі немесе синтезін орындайды. Бұл жобалау этапында берілгенді
қабылдау негізінде математикалық модель жүйесі құрастырылады және
алдын-ана оның құрылысын таңдайды. Модельдің типіне ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz