Қазақстан Республикасының минералдық-шикізат базасын дамыту және қор ретінде сақтау - өзекті мәселелер


Кіріспе
Алтайдағы «чудьтық» заттар шығаратын Кабинеттық тау-кен өндірісінің өркендеуі нәтижесінде Лениноградтық ауданда 1784 жылы Риддер кені, 1811 жылы Крюковский, 1817 жылы Филипповск, 1820 жылы Риддер-Соколовский кендері ашылды. Сол жылдары басқада ұсақ «шахталар» ашылды. Ол жерлерде қорғасын-күміс және мыс кенін, сонымен қатар алтындарды тазалау сияқты жұмыстар жүргізілді.
1900 жылы кен орындарын зерттеу, барлау жұмыстарын австриялық «Туры-таксис» концессиясы жүргізді, ал 1914 жылдан бастап - британдық фирма Л. Уркваторға берілді. Бірақта зеттеу жұмыстары 1918 жылы тоқтатылды, себебі шахталар су астында қалған болатын. 1925 жылдан бастап қайта қалпына келуіне байланысты Риддер кені, ал 1930 Сокольдық кен орындары жоспарланып құрыла бастады.
1964 жылы Риддер, Риддер-Соколовский, Филиппов кендерімен қатар Крюковскийдің біраз аумақтары қосылып «Риддер-Соколовский» кен орны деп аталынды.
1914 жылы Риддер-Соколовский кені Лениногорск деп аталынды. 1951жылы 21 желтоқсан Лениногорск кенішінін құрамынан Быструшинский деп аталатын кен орны бөлініп шықты. Кейіннен ол 1958 жылы 40 жылдық бүкіл одақтық лениндік комунисттік жастар одағы (БЛКЖО) деп аталынды. 1952 жылы Лениногорск кенінен жеке шахталар бөлініп шықты. 1967 жылы шілде айында түрлі-түсті металл шығаратын ҚазPCM-ның министірі Лениногорск кенінің құрамындағы «Скипов» деп аталатын шахтаны Риддер-Соколовский кені деп өзгертті.
1994 жылы Риддер-Соколовский кен орны құрастырылды оның құрамына үш кен қосылған болатын. Оларға: 40 жылдық БЛКЖО, Лениногорск, Риддер. Бұл үш кен 1994 жылы екі кенге біріктірілді, олар Риддер-Соколь кені және 40 жылдық БЛКЖО. Кейіннен 2001жылы бұл екі кен орны Алтай кеніне біріктірілсе, 2002 жылдан бастап оның аты Риддер-Соколь кені деп өзгертілді.
1934- 1947 жылдар аралығында Соколь кенішінде жүргізілген жұмыстар қарқындылығы өте төмен болды, шамамен айына 250 мың тонна өнім ғана шығарды.
1947 -1948 жылдары өнім аз болғандықтан тәжірибелік жұмыстар жүргізіле бастады. Жүргізілген процестер нәтижесінде кен орнының барлық құрылымдары қарастырылып, мамандардың арқасында әр түрлі құрылғыларды пайдалана отырып, массалық қопарылыс жұмыстары жүргізілді. Осының нәтижесінде кен орнының аумағы үлкейіп, техника- эканомикалық жағдайы өсті. 1960 жылға қарағанда 1947жылғы кен өндірудің көлемі 4, 3 есеге өсті, нәтижесінде кеннің бағасы 2 есеге азайды, жұмысшылардың айлықтары өсіп, ормандар мен тағы да басқа заттарды пайдалану азайтылды.
1964 жылға Соколь кенінің үстінгі бөлігінде көптеген микрокварциттерді минерализоциялау жұмыстары жүргізілді. Осылай кендерді дұрыс өндірмеуден кен құрамындағы ақуыздар мөлшері азайып, өзінің құндылығынан айырыла бастады, нәтижесінде шығындар көбейіп, кендерді сыртқа шығару жұмыстары тоқтатылды. Сондықтанда кенді өндіру жұмыстарын қайта қарастырып, жоспар құрастырылды.
1958 жылдан бастап осы уақытқа дейінгі қолданылып келе жатқан техникалардың барлығы жарамсыз болды. Жаңадан құрылған жоспар бойынша 1964 жылдан бастап кен орындарында жаңа механикалық автоматтандырылған техникаларды пайдалана бастады.
Лининогорск кенінде 1957 жылдан бастап ең алғаш рет кен орындарын қопару арқылы, кенді өндіру жұмыстары жүргізіле бастады. Осындай қопару жұмыстары 1959 және 1961 жылдары Риддер-Соколовский кенінің барлық жерінде қолданылды.
Қолданыстағы тау кен геологиялық, кен техникалық жағдайларды ескере отырып, жоспардағы тау кен жұмыстарын дамытуда 2010 жылғы үлес салмағын құрайтын Риддер-Соколовский кен орнының кенді қазe жүйелері: қабатты қопару - 16, 7 %, ккөпқабатты қопару - 50, 2 %, кеңістіктегң толтырмамаен өндіру - 33, 1%. Тау-кен жұмыстарына 8 кен шоғыры (Орталық, Жеңіс, Перспективалық, Белкина, Риддер-Соколовскийая, II және III Оңтүстік-Батыс, Быструха) және 11- пайдалану деңгейжиектері (8-18) іске қосылды.
- Кен орнының геологиялық құрылуыРиддер-Соколовский кен орны
Риддер-Соколовский кен орны Лениногорск ауданының солтүстігінде орта жағында орналасқан.
Тау жыныстарын пайдалану кезінде ордовик (0) кезеңінің жыныстары метоморфоздық өзгерістерге ұшыраған, ал кейбір жерлері девондық орта және төменгі бөліктері шөгінді жыныстарға айналып, жер астында қалып қалған.
Төменгі девондық (D 1 ) тау жыныстарының қалыңдығы 50-80метрді құрайды. Оның құрамында алевролиттар, алевропесчанкалар, грубозернисталар бар. Негізгі бөлігін құмдық- қатпарлы қалыңдықтар алып жатады және құрамы конгломераттардан, гравилеттерден тұрады. Оның қалыңдығы 10-50см құрайды, сонымен қатар әртүрлі метаморфоздық қатпарлар мен қызғылт түсті көмірсулардан тұрады.
Орта девондық (D2) тау жыныстары төрт қабаттан тұрады. Оларға: Ленинорск, Кюрковск, Ильинск, Соколь жатады.
Ленинорск кен қабаты (D 2 е 2 ln) екі бөлімге бөлінеді: төменгі бөлігі 60 - 250м, бұның құрамында лавробрекчиттық кварцевтық фельзитпорфировтан және құрылыс материалы ретінде қолданылатын тау жыныстарында, яғни туфтардан тұрады. Туфтардың негізгі құрамына жоғары жағында орналасқан алеврополиттік қабаттардан тұратын агломераттық туфтардан тұрады, туфтардың қалыңдығы 50-300м-ді құрайды.
Жоғарғы кюрковсктық жыныстармен байланысқанда ол біртіндеп кремнилі туфтық цементтердің түсі жасыл-сұр түстен, қара -сұр түске немесе сұр және ашық сұр түске ауысып серицитизировандық микрокварциттер түзеді.
Крюковсктық жыныстар (D 2 е 2 kr) басқа үлкен тау жыныстарынан айрмашылықтары болады, яғни фацияльдық ауысулар кезінде жыныстарының қалыңдықтары өзгермелі келеді. Батыстан шығысқа қарай тау жыныстарының қалыңдықтары 400м батыс, солтүсік батыс бөліктерін және орталық бөлігінің 200-300м жерін алып кетеді. Ал шығыс бөлігінің 50-100м тау жыныстары алып тұрады. Крюковсктық жыныстар өздерінен заводтық кендерді бөлмейді.
Тау жыныстарының құрамында известковистер, глинисттер, кремнилер, углистық-кремнилік, углистік-сазды қабатты алевропелитті құмдардан тұрады. Жоғарғы бөлімінен алевропелитті горизонттармен ашық сұр түсті 0-50м болатын қалыңдықтар түзіледі. Төменгі бөлігі кремнистық алевропелитты және микрокварцитты жыныстардан тұрады. Микрокварциттер өзінің қалыңдығын тез арада өзгерте алады, сол арқылы алевропелитовтардың құрамына енеді. Микрокварциттердің біраз бөлігінің қалыңдығы орталық және төменгі бөлігі 350м-ге дейін болады. Осы жерлердің көп бөлігі тау жыныстарына бай болып келеді және купольдық құылымдармен, күрделі барит-кварцевтердің жыныстерынан тұрады.
Крюковсктық тау жыныстарыда игнимбриодтық кварцевтық альбитофирлар (серицит-хлорит-кварцевтер) болады.
Ильинсктік жыныстары (D 2 еfil) әр түрлі боялған (жасыл, қызыл, жасыл сұрлау түстерден) жыныстардан тұрады. Төменгі тау жыныстарының бөлігі жұқа ақшыл кремниден және қара сазды алевропелиттермен алевролитерден, сонымен қатар жасыл түсті майда құмдармен сазды алевроқұмдардан тұрады. Ортаңғы бөлігі гематитизировандық алевролитты шие түсті қызыл түспен боялған, бұлар өзара кішкене қабаттарды құра отырып орналасады және жыныстардың құрамында (орталық немесе төменгі бөлігінде ) бір-бірімен араласып кеткен ұсақ туфтар болады. Ұсақ туфтардың құрамында фельзиттарен порфириттар және басқа да кварцтерден тұрады. Туффиттарының қалыңдығы 2-3 м-ден 30-40 м-ге дейін жетеді.
Ильинсктік жыныстардың жоғарғы бөлігі жақсы, тұрақты жыныстардан тұрады, оның құрамына алевропелиттермен алевролит, жасыл түсті вулканомиктық кұмдармен гравелиттен тұрады. Жалпы жыныстың қалыңдығы өзгермелі келеді, ол 30-100 м-дей шаманы құрайды. Кейбір жерлерінің флангтардың қалыңдығы артады бұл порфирит жыныстарына байланысты болып келеді.
Сокольдық жыныстар (D 2 еfsk) девондық қабаттарды аяқтайды. Бұл жыныстың құрамында алевропелиттер, аргиллитармен аз мөлшерде линзалық кварцтық құмдық қабаттардан тұрады. Ал төменгі бөлігінің жыныстарының құрамына субвулкандық кварцтық альбитофировтар кіреді.
- Магмалық тау жыныстары
Кен орнында келесі магмалық тау жыныстар тобы орналасқан: кварцтық албитофирлер, альбитофирлер, плагиоклазды және авгитовты порфориттер (көбіне миндалды тастар) порфориттер, диабаздар (меншікті және порфоритті диабаздар) және эксплозивті (эруптивты) жентек тастар.
Кварцтық альбитофирлер кен орнының сокольной және крюковской кен қабаттарының бүкіл алаңында таралған. Олардың Сокольный кен қабатындағы қалыңдығы 40-160м. Кварцтық альбитофирлердің ішкі құрылымы біркелкі емес. Олар флюидально-полосчатты, автобрекчировты, массивты туфовидты және т. б. құрылымынан тұрады.
Крюковской кен қабатындағы игнимбрит тәріздес кварцты альбитофирлердің пласт денелері (серицит-хлорит-кварцты), күшті гидротермальды метаморф әсерінен екінші өнім агрегаттарымен толық орын ауыстырады. Кен орнының орталық бөлігінде олар үш пластты және дене қуаты 40-45м құрайтын бірнеше ұсақ денелерге бөлінеді. Кен орнының шығғыс бөлігінде (Крюковский шоғырында) игнибрит тәріздес альбитофирлер шөгінді жыныстарды толықтай жонып бір қалыңдықты (200 м дейін) құрайды.
Шағын қалыңдықты құрайтын (10 метрге дейін), пластты денелерге сәйкес, миндалтасты плагиоклазды порфориттер ильинск кен қабаттарында кең таралған.
Олар Крюковск кен қабатында Риддер және Орталық кендер арасында ойысты иіліспен, жанас жыныстарға қима бетпен, солтүстік - батыс бағытында ығысу қуысында орналасады.
Диабаз және диабазды порфориттер, қалыңдығы 0, 2-3, 0 м және ұзындығы 1-3 км құрайтын, солтүстік - шығысқа қарай, тік құлама бағытпен (70-900) созылып жатқан дайка жыныстары.
Дайкалар кен орнында ең жас құрылымдар болып табылады: олар кен орнының барлық жыныстардан және кен денесінен өтеді.
Эксплозивті (эруптивты) жентек тастар кен орынның бүкіл алаңында таралған, бірақ әсіресе оңтүстік жартысында. Кен денесі күрделі форманы құрап, кварц кенді желілер секілді, көбінесе тектоникалық және ұсақтау аймақтарында, сондай жарықтар жасап орналасады.
Сынықтар құрамына кен орнының барлық жыныстары кіреді, сондай ақ гранит сынықтары да.
- Метаморфизм
Ордовик жыныстары, кеніш астында жатып, қайта криссталдануға, қатпарлары жапырылысқа және серицитизация, хлоритизацияға ұшыраған серицит-хлорит кварц жыныстары секілді айқын көрінеді. олардың алғашқы құрамы әзер байқалынады.
Девон жыныстарында көбіне гидротермальды метаморфизм: серицитизация, карбонатизация, окварцевание қабаттарыы түзілген.
Серецит және доломит іс жүзінде барлық вулканды және шөгінді жыныстарда кездеседі. Серицитизация процессі рудный стадиясынан бұрын қалдықтардан түзілген.
Әсіресе терең метаморфизм игнимбрит тектес кварцты альбитофирлермен қамтылған (хлорит-серицит-кварц жыныстары), онда сынық және бастапқы цемент жыныстары толығымен серицитизирленген, шақпақталған. Кен орнында гидротермальды метаморфизм аймақтары байқалады, гипогенді кен қабатының өңіріне тиісінше: жоғарғы горизонтта қорғасын-мырыш кендері серицитизация және окварцевание процесімен, ал төменгі мырыш-мыс кендері хлоритизация процесімен жалғасады. .
- Техникалық- құрылымдылық маңыздылығы
Риддер-Соколовскийтік кен орны екі антиклиналдық бөліктерге бөлінеді, ол солтүстік Риддер-Соколовский және солтүстік- батыс Крюковск. Солтүстік бөлігіндегі антиклиналдар бірігеді, ал олардың аралары берік формада болып келеді. Жазық кеніштер 8-20 0 құрайды. Антиклиндар Крюковсктік жыныстарда екіге бөлінеді.
Деформациялық пликативтері солтүстік және солтүстік- батыс бөліктері күшейіп, нәтижесінде горстантиклиналдық құрылымды құрайды. Оларға: Шығыстық, Николаевсктік жылжулар жасайды. Бұлар 50-53, 153-158 айналулар жасайды. Батыстық бөлігі бірінші, екінші, үшінші Быструшинсктік және Оңтүстңк -Заводсктық жылжулар жасайды. Барлық жылжулардың жоғарғы горизонтальдық бөлігі анық фиксирленеді (Ильинсктік туфовтар және алевропелитті Крюковсктер жатады) . Олардың ішкі құрылымдары ұңғымалардың көмегімен жыныстар алынады, нәтижесінде жыныстардың мөлшерімен көлемі азаяды.
50-53 ұңғыманың ығысуы, ұзындығы 3 км және тереңдігі 400 м. Ол Риддер-Соколовскийтің батыс қанатында горст-антиклинал және оның құлауы жыныс құлауына сәйкес орналасқан, . Құлау бұрышы 60-70 0 , жоғарғы горизонттарда жатықталу тереңдігі жағымен 40-45 о , созылып жату бұрышы 310-330 0 . Тік ығысуы бойынша шамамен 90 м. Ығысу бір немесе бірнеше (2-3) сызаттар немесе аймақтарды ұсату қуаты 1-2 м түрінде көрінеді. Қуыс жарықтары сазды үйкеліспен, кей жерлерде кальцитпен, ақ түсті кварцпен, осы минералдардың созылып жатуы байланысқан өзара күрделі жарықты құрап түзіледі.
Кен орынның солтүстік бөлігіндегі ығысу тармақталады. Тармақтардың бірі Риддерский және Риддерский 2 кен шоғырларын бөліп жатса, ал екіншісі Риддерский кен шоғырында жатқан Серецито - кварцты кендер қабатында серецито - кварц жыныстары микроциттермен өзара байланысына себеп болған көптеген жарықтармен ұштасады.
Николаевской шахтасының ығысуы Риддер - Сокольный горст - анклиналының шығыс қанатында орналасқан. Созылып жату ұзындығы 1, 5 км, ығысу амплитудасы 12 - 40м, шығысқа қарай құлау бұрышы 40 0 - қа дейін, солтүстік созылып жату бұрышы 340 - 345 0 .
153-158 ұңғыманың ығысуы, оның атауы мен 336 және 785 ұңғымаларды анықтацтын, ұңғыманы кесуде жыныстардың орны үйлесімсіздіепен орныққан. Ығысу солтүстік - шығысқа қарай 11 горизонтта квершлагпен қиылысады, онда ол ұсақтау аймағында және кремнийлі алевропиттердің жіктелуінде көрініс табады. Созылып жату азимуты 300 - 320 0 , шығысқа құлау бұрышы 50 -55 0 . Ығысу амплитудасы 70 м дейін бағаланады, бірақ нақты дерек жоқ.
Батыс ығысу, 2 Оңтүстік - Батыс кен шоғырының батыс қанатында орналасқан және бірнеше қосалқы параллель жарықтармен көрінеді, олардың екеуі басқаларынан ерекшелініп тұрады. Олардың батысқа қлау бұрышы 310-350 0 . Ығысудың созылып жатуы 500м дейін, құлауы бойынша 300-350 0 . Эксполозивті жентектастардың кеңінен дамуы осы ығысумен ұштасады, әсіресе оңтүстік бөлігінде. Көрініс сипаты және жарықтардың минералдық сипаты бойынша Батыс ығысу 50-53 ұңғыма ығысуына ұқсас келеді.
Бірінші Быструшинский ығысуы 11, 13, 14, 16 горизонттағы қазбалармен аршылған және 200 м дейін созылып жатыр, құлау сызығы 150 м - ді құрайды. Созылып жатқан азимут бұрышы 330 0 , солтүстік - шығысқа қарай құлауы 45-50 0 . Ығысу қуысы саздың үйкелісімен жыныстардың сынықтарынан пайда болған. Оның құлауы Быстрышунской анклиналының қанатының жазықтығымен сәйкес келеді. Тау жыныстарының орнының жылжуы үйлесімсіздігімен анықталған. 25 - 30 м - ге жетеді. Быструшинской кен аймағында 2 - ші және 3 - ші Быструшинской ығысулары солтүстік - шығысқа қарай құлау бұрышы 50-40 0 . Амплитуданың жылжу бағыты бойынша 10-15 м анықталған.
Шығыс ығысу Крюковск анклиналының ядросынан өтеді. Жыныс қимасының үйлесімсіздігімен және ұңғымалардың ұсақтау аймағы қиылысы бойынша белгіленген. Ығысу солтүстік - шығысқа қарай созылып жатыр, құлау бұрышы 60-65 0 .
Жоғарыда аталған ығысулар терең сынықтар болып табылмайды және егер терең құрылымдармен байланысты болса, онда ол тек жанама түрде элементтер ретінде блокты складтың құрылымына кіреді.,
Кен орнында тектоникалық жарықтар аршылған, миндалтасты порфиритттер, эксплозивті жентектастармен, желілік материалмен бастап, сульфидты минералдармен: (төгінділері; Поперечный, шх. Оңтүстік, ұңғ. 107) жасалған. Бұл ығысулар кеннің орналасуы алдында және күрделі жүйедегі жарықтар терең арналарымен байланысты болуы мүмкін. Тектоникалық бұзылыстар қосалқы енді созылу, жанас ығысу диабаздары болып бөлінеді. Олар кен орынның құрылымдардың қалыптасуына ықпал етпеді.
Кен орны солтүстік бөлігіндегі солтүстік қаусырмамен шектеледі. Араластырғыштың жазықтығын оның әлсіз толқынды беті, солтүстік-батыс бағытта 25-40 0 бұрышпен құрылады. Милонтизированды, жентектасты жыныстар және саздың үйкеліс қуаты 1-4 м болатын аймақтарда бұзылулар көрінеді. Созылып жатқан солтүстік-батыс ығысулары Риддер-Сокольный горст-антиклиналы мына блоктартарға бөлінеді: Орталық, Батыс және Шығыс.
Орталық блокта Николаевский шахтасының және 50-53 ұңғыма ығысуларымен шектесіп, Заводская, Риддер-Соколовскийая, Глубокая, Центральная, Победа кендерінде орналасады. Шығысында Николаевский шахтасының ығысуынан шығысқа қарай Новая, Северо-восточная, 2-я Северо-восточная, Белкина, Перспективная кендерінде орналасады. Батыс блокта 50-53 ұңғ. ығысуынан батысқа қарай, 2-ші Риддер-Соколовскийая, 1, 2, 3 Юго-Западные және Быструшинская кендерімен мәлім. Кен орынның шығыс қанатында Крюковская және Дальняя кендері жатады.
- Кенді оқшаулау шарттары
Риддер-Соколовский кен орны төрт стратиграфиялық деңгейде оқшауланады. Бірінші Крюковск кен қабатының жоғарғы бөлігінде, «критикалы» деп аталатын горизонтта, микрокварцтың кең таралған жерлерінде, серицивты кварцититтер. Кеннің құрамы алтын және күміс құрамдас полиметаллдан тұрады. Екінші крюковск және Ленингорск шекарасының төменгі жағында, мыс, мыс-мырышты кендерінен тұрады.
Солтүстік бөлікте және солтүстік-шығыс қанатындағы кен орнында ұңғымамен үшінші деңгейдегі оқшауланған кендер аршылады. Мұнда негізгі кендер құрамының басым түрі мырыш және мыс, мыс-мырыш, қорғасын- мырыш кендері кең тараған.
Төртінші оқшаулану девонның құмайтты тақта тас қалыңдығының төменгі жағында және лелингорск кен қабатының жыныстары мен байланысқан метаморфты қалыңдықтағы жыныстар. Мұнда оқшаулану типтері өзекти, сирек дақты, ұялы жыныстарынан тұрады. Құрамы бйынша поли металды, месмырышты, қорғасын мырышты кендер қалыптасқан және кен денесінің формасы пласт образды.
Барлық кен орындар генетикалық тәсілді, әртүрлі құрылымды әр алуан оқшаулану түрлерінен және солардың үйлесімін табатын формадан тұрады. Кенді оқшаулау сипаты, олардың қабаттануы тектоникалық құрылымдарда жабық көрсетеді. Ең жақсы дамыған, пластаралық бұзылу және қабатталу, тор көзді және субпараллельді жарықтар жүйесі және аралас пішіндер. Ерекше генетикалық түрге алевропелиттердегі гидротермальды-қалдық кендер жатады.
Микрокварцит және алевропелит кен шоғырындағы Н. Н. Куреку бойынша күрделі горизонтпен шектелетін, кен орнының бүкіл аймағында, пласт аралық бұзылу мен қабатталу айқындалған. Осы горизонттаі қорғасын-мырыш кені құрамының басым бөлігі шоғырланған. Мұнда күмбез және пластты шоғырды құрайтын, кварц-баритты, барит-кварцты жыныстар кеңінен дамыған.
Риддер кеніш алаңындағы құрылымдық горизонтта доломитті серицитолитпен көмкерілген массивті полиметаллды кен денелері жатады. Тор көз желілі жүйе микрокварциттің сынғыш қабатында серицитизированды қабатша түрлерімен дамыған. Желінің кеңістіктегі жатысы бұл құрылымда әртүрлі: күртқұлама, микрокварциттер қабатына перпендикуляр. Сонымен қатар әртүрлі бұрыштармен және азимут бағытымен қиылысуы үйлесімді. Бұл жүйелер кварц-баритты күмбездермен біртіндеп біреуінен келесісіне көшу арқылы дами бастады.
Субпараллельді желілі жүйе мен тор көзді желі тереңдікті алғанда оларды ауыстып отыруымен тығыз байланысты. Орталық кеніш аймағында мыс-мырыш оқшаулану горизонтында бұл желілі жүйе өздігінен дамуды қамтиды.
- Кен орындарын ашу және дайындық жұмыстары
Риддер-Соколовский кенішінде жұмыс істейтін бас оқпан шахталары: «Новая», «Скиповая-1», «Скиповая-2», «Андреевская», «Белкина-1», «Белкина-2», шахта №3, «Южная», «Быструшинская», «Слепая-Быструшинская», «Вентиляционная», «Соколок», және «Риддерская» штольнясы мен «Северный». шурф.
«Новая» шахта оқпаны - дөңгелек қимасы, диаметрі 5, 5 м, 18 горизонтқа өтетін, адамдардың түсіп-шығуына, материалдарды, мыс-мырышты кендерді тасымалдау, таза ауа алмасу қызметін атқарады. Кен орынды пайдаланып біткенше осы ерекшеліктермен жұмыс жасайды.
«Скиповая-1» шахта оқпаны - тікбұрышты қимамен, 18 горизонтқа өтетін, қорғасын-мырышты кендерді тасымалдау қызметін атқарады. 1999 жылы арматураны реконструкциялаудан кейінде сол ерекшіліктермен, Долинный немесе Ново-Лениногорск кен орнынын аршуға дейін жұмыс жасады.
«Скиповая-2» шахта оқпаны - дөңгелек қима, диаметрі 7, 5 м, 20 горизонтқа дейін өтетін, қаражаттың жоқтығынан кен беру комплексінің құрылысы тоқтап қалуына байланысты, Долинном немесе Ново-Лениногорск кен орнының аршылуына дейін, «Новая» және «Скиповая-1» шахталарында оқпан маңы қазбаларына желдету үшін ауа беруші (44 м 3 /сек) қызметін атқарады.
«Андреевская» шахта оқпаны - тік бұрышты қимада, 11 горизонтқа өтетін, адамдардың түсіп-шығу, материалдарды тасымалдау және Орталық кенді (8-9-10 горизонттарына) таза ауамен (58 м 3 /сек) қаматамсыз ету қызметін атқарады. Жоғарғы горизонттағы қорларды аршып болғаннан кейін таза ауамен қамтамасыз ету қызметін «Белкина-1» оқпан шахтасы орындайды.
«Белкина-1» оқпан шахтасы - дөңгелек қимада, диаметрі 4, 5 м, 16 горизонтқа өтетін және таза ауаны тарату қызметін атқарады. Тау-кен жұмыстарындағы керекті берілетін таза ауаның мөлшері 250 м 3 /сек болуы үшін, желдеткіш қондырғыларына құрылыс жұмыстарын, ВЦД-31, 5М2 және калориферді желдеткіштерін орнатып және ғимараттағы көтергіш машиналарына қайта қалпын келтіру жұмыстарын жүргізу керек.
«Белкина-2» оқпан шахтасы - дөңгелек қимада, диаметрі 4, 5 м, лас ауаны 92, 4 м 3 /сек сыртқа шығару қызметін атқарады. Желдеткіш қондырғыларын қайта қалпына келтіру жұмыстарынан кейін (ВУПД-2, 8 желдеткіш қондырғысын ВЦ Д-31, 5М2 желдеткіш қондырғысына ауыстырылды) лас ауаны сыртқа шығару қызметін №3 және «Вентиляционная» шахта оқпандары орындап отыр.
№3 оқпан шахтасы - дөңгелек қимада, диаметрі 4, 5 м, 13 горизонттқа дейін өтетін, ластанған ауаны шығару қызметін атарады. Күзетші целиктердің қорларын аршуды бастғаннан кейін қызметі өтеледі.
«Южная» шахта оқпаны - дөңгелек қимада, диаметрі 4, 5 м, 13 горизонттқа дейін өтеді. Күзетші целиктердегі қорларды алу кезінде №3 және «Вентиляционная» шахта оқпандары бұзылған жағдайда «Южная» шахта оқпаны ауа беру қызметін атқарады. Бұл ғимаратттағы ГВУ-ВЦД-31, 5М2 желдеткіш қондырғысын орнату және қауғаны (бадья) көтеру үшін көтергіш машиналарының құрылысын жасау керек.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz