Қасқырлардың түрлері
1 Қызыл қасқыр
2 Сұр қасқыр
3 Арабиялық қасқыр
4 Жапон қасқыры
2 Сұр қасқыр
3 Арабиялық қасқыр
4 Жапон қасқыры
Ежелгі замандарда жер бетіндегі ең көп таралған жыртқыш сүтқоректі осы қасқырлар болатын. Олар шөл далалар мен тропикалық ормандарды мекен етті. Қасқыр эволюциясы оларды ұзақ қашықтыққа тамақ іздеп саяхат жасауға мүмкіндік береді. Бірақ көбінесе жұп және жиі үйірлер отырықшы өмір сүріп шекаралары иісті таңбалар арқылы көрсетіледі. Азық іздеген қасқырды барлық жерлерде таулы және даладанда кездестіруге болады.Көбінесе ауылға жақын мал көп жерлерде кездестіруге болады. Соның нәтижесінде ауыл шаруашылығына көп зардабын тигізеді.Соған байланысты қасқырға жыл бойы аңшылық жасауға рұқсат берілген. Қасқырлардың саны қаншама болмасын 200-250жыл ішінде адамның кесірінен мейлінше азайған. 1600 жылы солтүстік Америкада қасқырлардың саны 2 миллион болған еді. 1883-1918 жылдар аралығында АҚШ-тағы Монтано штатының өзінде 80 мың қасқыр атылды.Қазіргі таңда олардың саны бары 65000.Жапония,Британ аралдарында тұқымы қалмаған.Франция және Голландия, Белгия, Дания, Швецария, Орталық Еуропада жоқтың қасы.
Қасқырлардың түрлері
Ежелгі замандарда жер бетіндегі ең көп таралған жыртқыш сүтқоректі осы қасқырлар болатын. Олар шөл далалар мен тропикалық ормандарды мекен етті. Қасқыр эволюциясы оларды ұзақ қашықтыққа тамақ іздеп саяхат жасауға мүмкіндік береді. Бірақ көбінесе жұп және жиі үйірлер отырықшы өмір сүріп шекаралары иісті таңбалар арқылы көрсетіледі. Азық іздеген қасқырды барлық жерлерде таулы және даладанда кездестіруге болады.Көбінесе ауылға жақын мал көп жерлерде кездестіруге болады. Соның нәтижесінде ауыл шаруашылығына көп зардабын тигізеді.Соған байланысты қасқырға жыл бойы аңшылық жасауға рұқсат берілген. Қасқырлардың саны қаншама болмасын 200-250жыл ішінде адамның кесірінен мейлінше азайған. 1600 жылы солтүстік Америкада қасқырлардың саны 2 миллион болған еді. 1883-1918 жылдар аралығында АҚШ-тағы Монтано штатының өзінде 80 мың қасқыр атылды.Қазіргі таңда олардың саны бары 65000.Жапония,Британ аралдарында тұқымы қалмаған.Франция және Голландия, Белгия, Дания, Швецария, Орталық Еуропада жоқтың қасы.
Қасқырлардың түрлері мекен ету ортасына байланысты өзгереді. Олардың түстері,дене пішіндері,сонымен қатар қорегіде әр түрлі болып келеді. [15]
Қызыл қасқыр - (лат. Cuon alpinus) -- қасқыр тұқымдасына жататын жыртқыш аң. Қазақстанда Тянь-Шань мен Жетісу (Жоңғар) Алатауында кездеседі. Дене тұрқы 100 -- 110 см, құйрығының ұзындығы 45 -- 50 см. Құйрық жүні үлпілдек. Арқасы қызыл қоңыр, екі бүйірі солғын қызыл түсті. Қызыл Қасқыр жаз айларында альпі және субальпі белдеулерінде 2500 -- 4000 м биіктікте, таутеке мен арқар жайылатын жерлерде қоныс аударып тіршілік етеді. Баспана ретінде түрлі қуыстар мен басқа аңдардың тастап кеткен індерін пайдаланады. Көбеюі жөнінде деректер аз. Мысалы, Бейжің хайуанаттар паркінде Қызыл Қасқырдың қаңтар айында ұйығып, 60 күннен кейін көбіне 3 -- 4 күшік туатыны анықталған. Көбею кезінде үйірімен (5 -- 10, кейде 30) жүреді. Қызыл Қасқыр -- терісі бағалы аң. Саны өте аз, соңғы 40 жылда Қазақстанда Қызыл Қасқырдың кездескені туралы дерек жоқ. Қызыл Қасқыр Халықаралық табиғат қорғау одағы мен Қазақстанның "Қызыл кітабына" енгізілген.EW санаты - еліміздің жабайы табиғатында жойылып кеткен түр.ХХ-ғасырдың 50-ші жылдарынан бастап оның мекендеуі жайында нақтылы деректер жоқ. ХТҚО-ң Қызыл тізіміне (ЕN санаты), Ресейдің Қызыл (1-ші санат), Қырғызстанның Қызыл (өтесирек және зерттелмеген, ол туралы ХХ-ғасырдың 50-ші жылдарынан бері деректер жоқ түр) кітаптарына тіркелген.Қызыл қасқыр көптеген аудандарда оте сирек кездескен, тек Тарбағатай, Саур мен Жоңғар Алатауында біршама жиі кездескен. ХХ-ғасырдың 20-21-ші жылдары Алакөл ауданында бір маусымда кейде 6 қасқырға дейін ауланған . Соңғы онжылдықтарда ХХ-ғасырдың 80-ші жылдарыңда қызыл қасқырларды Оңтүстік Алтайда және Батыс Тянь-Шаньда кездесетіні жайында мақалалар жазылды. Олар қойшылар мен аңшылардың ауызені мәліметтері, өкінішке орай ешқандай рәсімделмеген еді. Бұл жағдайларда қызыл қасқырларды сұр қасқырлармен шатастыруы мүмкін, ойткені бұлардың жеке өзгергіштігі жоғары, кейде түсінде қызғылт рең басым болатын аңдар көптеп кездеседі Қызыл қасқырға мекенін жиі ауыстыру тән Шыңғыстау жотасында және Ямынеевауылыпың маңында (Павлодар қаласынан оңтүстікке қарай 70 км) кездескені белгілі . Негізгі жемтігі - таутеке, арқар, елік, кабан, марал, үй малдары. Хайуанаттар паркінде қаңтар - ақпанда үйығады, 2 ай буаз болады. 3-9 болдірік туады. Көбею кезеңінен тыс кезде қасқырлар топқа жиналады және жиі 3-10-нан бірігіп жемтігін аулайды. Жаулары мен бәсекелестері - қасқыр, барыс.[12]
Таралу аймағы Оңтүстік және Орталық Азия мен Шығыс Азияның оңтүстік жартысын қамтиды . Қазақстанда Тянь-Шань, жонғар Алатауы, Тарбағатай, Саур мен Алтай енетін таралу аймағының солтүстік шегі жатыр. ХХ-ғаясырдың бірінші жартысында, аңдардың нақтылы кездескен жерлері Талас, Қырғыз, Іле, Күңгей және Теріскей Алатауларында, Жоңғар Алатауының оңтүстік-батыс сілемдері мен оның орталық (Сарқант) және шығыс (Алакөл ауданы) бөлімдерінде, Семей облысының Майтабай ауылына жақын жерде, Марқакөл маңында, Бұқтырма өзенінің аңғарында еселке алынған . Жартасты шатқалдар, субальпі және альпі шалғындықтары, сырттар, таудың далалы және орманды участкелері, әсіресе теңіз деңгейінен 2500-4000 м биіктікте. Қыс кезінде қасқырлар тұяқты жануарлардың соңынан еріп 800-1500 м биіктікке дейін төмендейді.
Сұр қасқыр-Ganis lupus.Негізі біздің дала сұр қасқыр тұқымы көкбөрітекті азулылардан.Сұр қасқыр көп таралған түрлердің бірі .Зерттеулерге қарағанда иттердің арғы тегі болып табылады.Оның денесінің ұзындығы 160см,дене біктігі 100см.Құйрығының ұзындығы -52см,салмағы-80кг,бас сүйегі-270мм болып келеді.Ертеде Еуразия мен Солтүстік Америкада көп тараған.Қазіргі кезде олардың түрі азайған.Кейбір аймақтарда жойылуға жақын қалған.Қасқырдың көптеген түрлерінің жойылуына және санының азаюына қарамастан адамдар оларды жоюда.
Арабиялық қасқыр - Canis lupus arabs.Араб қасқыры-ірі емес,шөлді далада өмір сүруге бейімделген.Бойының ұзындығы-66см,салмағы-18кг.Құлақтар ы үлкен,ол денесінің температурасын қалыпты ұстауға көмектеседі.Араб қасқырлары топпен өмір сүрмейді.Бұларды ерекшелігі-олардың ұлуын ешкім естімеген, және олардың ортаңғы екі саусағы біріккен .Коздерінің түсі-сары,кейде қоңыр.Араб қасқыры көптеген үй жануарларына шабуыл жасайды.Соның нәтижесінде шаруалар бұларды ... жалғасы
Ежелгі замандарда жер бетіндегі ең көп таралған жыртқыш сүтқоректі осы қасқырлар болатын. Олар шөл далалар мен тропикалық ормандарды мекен етті. Қасқыр эволюциясы оларды ұзақ қашықтыққа тамақ іздеп саяхат жасауға мүмкіндік береді. Бірақ көбінесе жұп және жиі үйірлер отырықшы өмір сүріп шекаралары иісті таңбалар арқылы көрсетіледі. Азық іздеген қасқырды барлық жерлерде таулы және даладанда кездестіруге болады.Көбінесе ауылға жақын мал көп жерлерде кездестіруге болады. Соның нәтижесінде ауыл шаруашылығына көп зардабын тигізеді.Соған байланысты қасқырға жыл бойы аңшылық жасауға рұқсат берілген. Қасқырлардың саны қаншама болмасын 200-250жыл ішінде адамның кесірінен мейлінше азайған. 1600 жылы солтүстік Америкада қасқырлардың саны 2 миллион болған еді. 1883-1918 жылдар аралығында АҚШ-тағы Монтано штатының өзінде 80 мың қасқыр атылды.Қазіргі таңда олардың саны бары 65000.Жапония,Британ аралдарында тұқымы қалмаған.Франция және Голландия, Белгия, Дания, Швецария, Орталық Еуропада жоқтың қасы.
Қасқырлардың түрлері мекен ету ортасына байланысты өзгереді. Олардың түстері,дене пішіндері,сонымен қатар қорегіде әр түрлі болып келеді. [15]
Қызыл қасқыр - (лат. Cuon alpinus) -- қасқыр тұқымдасына жататын жыртқыш аң. Қазақстанда Тянь-Шань мен Жетісу (Жоңғар) Алатауында кездеседі. Дене тұрқы 100 -- 110 см, құйрығының ұзындығы 45 -- 50 см. Құйрық жүні үлпілдек. Арқасы қызыл қоңыр, екі бүйірі солғын қызыл түсті. Қызыл Қасқыр жаз айларында альпі және субальпі белдеулерінде 2500 -- 4000 м биіктікте, таутеке мен арқар жайылатын жерлерде қоныс аударып тіршілік етеді. Баспана ретінде түрлі қуыстар мен басқа аңдардың тастап кеткен індерін пайдаланады. Көбеюі жөнінде деректер аз. Мысалы, Бейжің хайуанаттар паркінде Қызыл Қасқырдың қаңтар айында ұйығып, 60 күннен кейін көбіне 3 -- 4 күшік туатыны анықталған. Көбею кезінде үйірімен (5 -- 10, кейде 30) жүреді. Қызыл Қасқыр -- терісі бағалы аң. Саны өте аз, соңғы 40 жылда Қазақстанда Қызыл Қасқырдың кездескені туралы дерек жоқ. Қызыл Қасқыр Халықаралық табиғат қорғау одағы мен Қазақстанның "Қызыл кітабына" енгізілген.EW санаты - еліміздің жабайы табиғатында жойылып кеткен түр.ХХ-ғасырдың 50-ші жылдарынан бастап оның мекендеуі жайында нақтылы деректер жоқ. ХТҚО-ң Қызыл тізіміне (ЕN санаты), Ресейдің Қызыл (1-ші санат), Қырғызстанның Қызыл (өтесирек және зерттелмеген, ол туралы ХХ-ғасырдың 50-ші жылдарынан бері деректер жоқ түр) кітаптарына тіркелген.Қызыл қасқыр көптеген аудандарда оте сирек кездескен, тек Тарбағатай, Саур мен Жоңғар Алатауында біршама жиі кездескен. ХХ-ғасырдың 20-21-ші жылдары Алакөл ауданында бір маусымда кейде 6 қасқырға дейін ауланған . Соңғы онжылдықтарда ХХ-ғасырдың 80-ші жылдарыңда қызыл қасқырларды Оңтүстік Алтайда және Батыс Тянь-Шаньда кездесетіні жайында мақалалар жазылды. Олар қойшылар мен аңшылардың ауызені мәліметтері, өкінішке орай ешқандай рәсімделмеген еді. Бұл жағдайларда қызыл қасқырларды сұр қасқырлармен шатастыруы мүмкін, ойткені бұлардың жеке өзгергіштігі жоғары, кейде түсінде қызғылт рең басым болатын аңдар көптеп кездеседі Қызыл қасқырға мекенін жиі ауыстыру тән Шыңғыстау жотасында және Ямынеевауылыпың маңында (Павлодар қаласынан оңтүстікке қарай 70 км) кездескені белгілі . Негізгі жемтігі - таутеке, арқар, елік, кабан, марал, үй малдары. Хайуанаттар паркінде қаңтар - ақпанда үйығады, 2 ай буаз болады. 3-9 болдірік туады. Көбею кезеңінен тыс кезде қасқырлар топқа жиналады және жиі 3-10-нан бірігіп жемтігін аулайды. Жаулары мен бәсекелестері - қасқыр, барыс.[12]
Таралу аймағы Оңтүстік және Орталық Азия мен Шығыс Азияның оңтүстік жартысын қамтиды . Қазақстанда Тянь-Шань, жонғар Алатауы, Тарбағатай, Саур мен Алтай енетін таралу аймағының солтүстік шегі жатыр. ХХ-ғаясырдың бірінші жартысында, аңдардың нақтылы кездескен жерлері Талас, Қырғыз, Іле, Күңгей және Теріскей Алатауларында, Жоңғар Алатауының оңтүстік-батыс сілемдері мен оның орталық (Сарқант) және шығыс (Алакөл ауданы) бөлімдерінде, Семей облысының Майтабай ауылына жақын жерде, Марқакөл маңында, Бұқтырма өзенінің аңғарында еселке алынған . Жартасты шатқалдар, субальпі және альпі шалғындықтары, сырттар, таудың далалы және орманды участкелері, әсіресе теңіз деңгейінен 2500-4000 м биіктікте. Қыс кезінде қасқырлар тұяқты жануарлардың соңынан еріп 800-1500 м биіктікке дейін төмендейді.
Сұр қасқыр-Ganis lupus.Негізі біздің дала сұр қасқыр тұқымы көкбөрітекті азулылардан.Сұр қасқыр көп таралған түрлердің бірі .Зерттеулерге қарағанда иттердің арғы тегі болып табылады.Оның денесінің ұзындығы 160см,дене біктігі 100см.Құйрығының ұзындығы -52см,салмағы-80кг,бас сүйегі-270мм болып келеді.Ертеде Еуразия мен Солтүстік Америкада көп тараған.Қазіргі кезде олардың түрі азайған.Кейбір аймақтарда жойылуға жақын қалған.Қасқырдың көптеген түрлерінің жойылуына және санының азаюына қарамастан адамдар оларды жоюда.
Арабиялық қасқыр - Canis lupus arabs.Араб қасқыры-ірі емес,шөлді далада өмір сүруге бейімделген.Бойының ұзындығы-66см,салмағы-18кг.Құлақтар ы үлкен,ол денесінің температурасын қалыпты ұстауға көмектеседі.Араб қасқырлары топпен өмір сүрмейді.Бұларды ерекшелігі-олардың ұлуын ешкім естімеген, және олардың ортаңғы екі саусағы біріккен .Коздерінің түсі-сары,кейде қоңыр.Араб қасқыры көптеген үй жануарларына шабуыл жасайды.Соның нәтижесінде шаруалар бұларды ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz