1937-1938 жж Қазақстандағы жаппай репрециялау шаралары және оның салдары: ұлттық интелегенцияның қиын тағдыры құжаттары

Жоспар
Кіріспе

1 Саяси қуғын.сүргіннің идеялық негізі
2 Жұртты жаппай саяси қуғын.сүргінге түсіру

Аталмыш Пленум жаппай саяси қуғын-сүргіннің идеялық негізін қалады. (1937 жылғы 23 ақпаннан 3 наурызға дейін жұмыс істеген осы Пленумда 72 адам сөйлеген еді, солардың 52-сі террор барысында атып тасталды). Пленумнан кейін көп ұзамай, Батыс Сібір өлкесінде Орыс жалпыәскери одағының эмиссарлары мен жапон барлауы ұйымдастырған делінетін ойдан шығарылған қарулы қастандық әрекет жасаушылар ісі ашылды. Одан соң, сол 1937 жылғы 28 маусымда, Саяси Бюро «жер аударылған кулактардың көтерілісшіл ұйымына жататын белсенділердің бәріне жазалаудың жоғарғы шарасын қолдану қажет» деген шешім қабылдады. Осы шешімнің орындалуын қамтамасыз ету үшін, 1937 жылғы 2 шілдеде барлық одақтас республикалардың орталық комитеттеріне, обкомдар мен өлкекомдарға арнайы хат жіберілді.

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 2 бет
Таңдаулыға:

1937-1938 жж Қазақстандағы жаппай репрециялау шаралары және оның салдары: ұлттық интелегенцияның қиын тағдыры құжаттары

Аталмыш Пленум жаппай саяси қуғын-сүргіннің идеялық негізін қалады. (1937 жылғы 23 ақпаннан 3 наурызға дейін жұмыс істеген осы Пленумда 72 адам сөйлеген еді, солардың 52-сі террор барысында атып тасталды). Пленумнан кейін көп ұзамай, Батыс Сібір өлкесінде Орыс жалпыәскери одағының эмиссарлары мен жапон барлауы ұйымдастырған делінетін ойдан шығарылған қарулы қастандық әрекет жасаушылар ісі ашылды. Одан соң, сол 1937 жылғы 28 маусымда, Саяси Бюро жер аударылған кулактардың көтерілісшіл ұйымына жататын белсенділердің бәріне жазалаудың жоғарғы шарасын қолдану қажет деген шешім қабылдады. Осы шешімнің орындалуын қамтамасыз ету үшін, 1937 жылғы 2 шілдеде барлық одақтас республикалардың орталық комитеттеріне, обкомдар мен өлкекомдарға арнайы хат жіберілді. Бұл хатта айдаудан оралған бұрынғы кулактар мен қылмыскерлердің жер-жердегі ұжымшарлар мен кеңшарлардағы, транспорттағы және өнеркәсіптің кей салаларындағы антисоветтік және диверсиялық қылмыстардың қай түрінің де бастаушысы болып жүргені хабарланды. Солардың бәрін есепке алу, іштеріндегі неғұрлым жаулық танытатындарды шұғыл тұтқындап, әкімшілік тәртіппен үштіктен өткізу жолымен атып тастау тапсырылды. Тапсырмаға байланысты, алда тұрған операцияның егжей-тегжейін талқылау үшін, ішкі істер халық комиссары Ежов НКВД-нің облыстық басқармалары бастықтарымен 16 шілдеде арнайы мәжіліс өткізді. Ежовтың кеңестегі нұсқау сөзі Соқ, талдамай талқанда! деген директивамен өрнектелді.
Жұртты жаппай саяси қуғын-сүргінге түсіру, жазалау науқаны осылай идеологиялық тұрғыда қамтамасыз етілді де, КСР Одағы Ішкі істер халық комиссары, мемлекеттік қауіпсіздіктің бас комиссары Николай Ежовтың 1937 жылғы 30 шілдеде өте құпия түрде шығарған № 00447 оперативтік бұйрығынан нақты бастау алды. Бұрынғы кулактарды, басбұзарлар мен басқа да антикеңестік элементтерді репрессиялау бойынша жүргізілетін операция туралы деп аталған сол бұйрықты 31 шілдеде СОКП Орталық Комитетінің Саяси Бюросы мақұлдаған. Осы құпия бұйрыққа байланысты екі мәселеге назар аударғымыз келеді.
Біріншісі. Аталмыш 447-ші бұйрықта репрессия науқаны 1937 жылғы 5 тамызда басталып, төрт ай мерзім ішінде аяқталуға тиіс екені көрсетілген. Бұйрықтың құрамдас бөлігі ретінде кеңестер одағының әр аймағында бірінші және екінші категориямен жазалауға жататындардың саны берілген. Бұл бұйрық бойынша біздің республикамызда 1937 жылдың 5 желтоқсанына дейін 2500 адам атылып, 5000 адам ұзақ мерзімге (бұйрықта 8 - 10 жыл беру көзделген) сотталу керек болатын. Бірақ іс жүзінде науқан төрт ай емес, 15 - 16 ай (1937 жылғы тамыз - 1938 жылғы қараша) бойы жүрді. Үкімдерді НКВД-ның республикалық, өлкелік, облыстық үштіктері шығарып тұрған. Осы кезеңде № 00447 бұйрықпен белгіленген квота (одақ бойынша 268095 адамды репрессиялап, оның ішінен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.