Өндірісте химялық диоксинмен улану

Пән: ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности), Защита труда
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

СОӨЖ

Өндірісте химялық диоксинмен улану

Орындаған: Аскарова Б.

Эк 81к

Өндірісте химиялық диоксинмен улану

Адамзаты тарихта болған улы заттардың барлығымен дерлік таныс. Бұл ксенобиотиктер әсері (еске салсақ, тірі организмдерге қолданылмайтын тірі заттар) өте қауіпті болды, мысалға инсектицидпен улану кезінде болған оқиғаны алсақ. Бұл оқиғадағы удан улылығы жоғары зат - диоксин. Көп уақыттар бойы бұл за Оңтүстік Вьетнам мен Италиялық қала Севезомен тығыз байланысты болды, себебі, осы жерлердің бұл удың әсерін тікелей көрді. Бірақ диоксиннің таралу географиясы жылдан-жылға ұлғайып, қазір жер жүзіндегі ең атақты у болып отыр. Диоксиндер қазіргі белгілі улы заттардың ішіндегі ең күштілерінің бірі. Диоксиннің канцерогенді, мутагенді, тератогенді әсері анықталған. Ол әйелдің бала туу қабілетіне әсер етеді. Диоксиннің көп бөлігі (шамамен 200 кг) қоршаған ортаға американдықтардың Вьетнамда қолданған дефолианттары түрінде шығарылды. Нәтижеде тек вьетнамдықтар ғана зардап шеккен жоқ шамамен 20 мың американдықтарды да қамтыды. Диоксин - 2, 3, 7, 8-тетрахлордибензо-пара-диоксин - құрамында 2 сақинасы бар бензол сутегі арқылы 4 хлор жалғасқан. Ал 2 сақина өзара 2 оттегі атомдарымен жалғасқан:

Ең қарапайым осы формула цианид, стрихниннан, курареден, зоманнан, зариннен, табуннан, тіпті VX-газдан да улылығы бойынша жоғары. Тек биологиялық токсиндер ғана диоксиннен улы болып келеді.

Диоксин тек өзіне ұқсас өкілдерінің бір түрі. Оның құрамындағы элементтерді өзгертсе, басқа да элементтермен алмастырса, өзіне тән улар формулаларын алса болады. Олар мыналар:

Осынша улы заттардың дүние жүзінде болуы, тек кішкентай атомдарң дықылы пайда болатын орын ауыстыруы арқылы пайда болатыны таң қаларлық. Сондықтан диоксин деген сөз бір ғана улы заттың атауы емес, бірнеше ондық улы заттар кламын елестету керек. Класикалық диоксин бұл тек Cl ₄ -дибензо-пара-диоксиндердің 22 изомерінің біреуі ғана және ең улысы.

Диоксиннің молекуласы өзінің ерекше үшбұрышты пішіні арқылы тірі организмнің рецепторларына оңай ене отырып, өте қатты уландырады. Диоксин - құрамында темір бар ферменттердің жұмысының жылдамдығын арттыра отырып, өмірге қажетті зат алмасу процестерін бұзады.

Диоксиннің 2 түрлі уландыруы белгілі. Біріншіден ең улы зат бола тұра, оның қоршаған ортада сақталуы ұзақ уақыт және қорек арқылы тез берілетін қасиеті ерекше болып келеді.

Диоксин қайдан алынды? ХХ ғасырдың 30-40 жылдары АҚШ пен
Германияда массалы түрде хлорфенол мен гербицидтер өндіріле басталды. Бірақ олар туралы тек 1957 жылы жазыла бастады, яғни ашық түрде 20-30 жылдан кейін жарияланды.

Диоксин - у, ол тіпті аз мөлшерде микроорганизмдер мен жылы қанды жануарлардың организміне бастапқы қалпына келмес өзгеріс әкеледі. Жылықандылар организміне диоксин май ұлпалары арқылы бірінші әсерін тигізеді, содан кейін бауырға, тимусқа, осылайша бүкіл организмге таралады. Ағза түгелдей уланғанда, тәбет жоғалып, күш азайып, салмақ тым азайып тіпті өлімге дейін шалдығады.

Қоршаған ортада таралуы

Биосферада ең алғаш топыраққа сіңген диоксинді өсімдіктер қабылдайды. Ол топырақта кемімей, керісінше, биологиялық, физикалық, химиялық факторлар арқылы көбееді. Ол биосферада микроорганизмдер, өсімдіктер және жануарлардың қалдықтарында сақтала береді. Осылайша қоршаған орта объектілері диоксин үшін баспана болып табылады. Осы уланған өсімдіктерді қорек ретінде қолданатын жануарлар мен құстардың да ағзасында диоксин мөлшері өсе береді.

: Қорек арқылы диоксиннің қоршаған ортада таралуы.

Диоксин - қатты, түссіз, химялық инертті, термикалық қасиеті жоғары (750 градуста қайнайды), кристалды зат.
Диоксиндер өндірісте целлюлозалық-қағазды, ағаш және и металлургия өндіру кезінде пайда болады. Шаруашылыққа қажетті суды хлорлау кезінде диоксиннің 4 түрі пайда болады. Бұдан басқа диоксин муниципиалды және өндірістік қалдықтарды жағу мен автомобил газдарында да болады. Аграрлы сектордада - гербицдтер мен дефолианттарды қолдану арқылы таралады екен. Диоксиндер - мекендеуі кең ауқымды техногенді у, ол адам денсаулығына қауіп төндіретін жау.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.