Жаһанданудың Қазақстан мәдениетіне тигізер әсері қандай?
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Қазақстандағы мәдениет жетістіктері
1.1 Спорт саласындағы жаһандану жетістіктері
1.2 Ұлттық құндылықтардың шет елдердегі жетістіктері
1.3 Өнер саласындағы жетістіктері
2. Қазақ мәдениетінде пайда болған мәселелер
3. Қазақстандағы жаһадану жағдайы
4. Қазақстандағы жаһандану жайлы халықтың көзқарасы
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған дереккөздері
V. Қосымша
II. Негізгі бөлім
1. Қазақстандағы мәдениет жетістіктері
1.1 Спорт саласындағы жаһандану жетістіктері
1.2 Ұлттық құндылықтардың шет елдердегі жетістіктері
1.3 Өнер саласындағы жетістіктері
2. Қазақ мәдениетінде пайда болған мәселелер
3. Қазақстандағы жаһадану жағдайы
4. Қазақстандағы жаһандану жайлы халықтың көзқарасы
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған дереккөздері
V. Қосымша
Қазіргі кезде әлем жаһандану және жаңару кезеңін бастан өткеріп келеді. «Жаһандану үдерісі» әлемнің барлық саласы бойынша ортақ жүйеге бейімделуін білдіреді. Жаһандану жайлы әлемде әртүрлі түсініктер қалыптасқан. Алғаш болып «жаһандану» терминін 1983 жылы Гарвард бизнес мектебінің профессоры Теадор Левитт «Нарықтың жаһандануы» атты мақаласында қолданған болатын.[1] Ал, қазіргі кезде жаһандану процесі өте кеңінен қолданылады. Жаһандану – экономикалық, әлеуметтік, саяси және мәдени бағыттардың барлығын қамтитын және әлемдегі бірегейлікті қалыптастыруға бағытталған ұғым.
Жаһандану жайлы көп пікірлер мен сындар айтылып келеді. Жаһанадануды «мәселе» деп қарастыратындары бар болғанымен, керісінше, «жаңалық» деп қарастыратындары да бар. Жаһандану процесі әртүрлі деңгейдегі дамушы елдерге алуан түрлі әсер етеді. Елбасы Н. Назарбаев айтқандай, жаһандану – әлемдік дамуды айқындайтын тенденцияға айналып отыр.[2] Еуразияның жүрегінде орналасқан Қазақстанның дамуына да жаһандану өз әсерін тигізбей қоймады.Ғаламдану үдерісінің нәтижесінде Қазақстанда экономикалық және мәдени өзгерістер орын алуда. Қазіргі кезде басты назарда мәдениет саласындағы өзгерістер. Қазақ көшіп – қонып, ат үстінде күн көргенімен, мәдени құндылықтарға өте бай ұлт. Жаһандану заманында Қазақсатанның мәдениет саласында көптеген өзгерістер орын алды. Бірі мәдениетіміздің дамуына мүмкіндіктер берсе, екіншісі ұлттық құндылықтардың жойылып кетуіне апарып отыр.
Зерттеу тақырыбы:
Тақырып өзектілігі:
Зерттеу жұмысының мақсаты – елімізде болып жатқан мәдениет жаңалықтарына баға беру және зерттеу. Жаһанданудың Қазақ мәдениетіне әсерінің кемшіліктері мен жетістіктерін қатар зерттейтін боламын. Еліміздегі соңғы жылдарда орын алған мәдениет өзгерістеріне тоқталамын. Осы мақсатта мына сұрақтарға жауап іздемекшімін:
• Соңғы жылдардағы қазақ мәдениетінің жетістіктері қандай?
• Жаһандану мәдениеттің қай бағыттарына жетістіктер әкелуде?
• Қазақстанда жаһандану үдерісінен қандай мәселелер туындап отыр?
• Жаһандану үдерісінің орын алуына халықтың көзқарасы қандай?
Жаһандану жайлы көп пікірлер мен сындар айтылып келеді. Жаһанадануды «мәселе» деп қарастыратындары бар болғанымен, керісінше, «жаңалық» деп қарастыратындары да бар. Жаһандану процесі әртүрлі деңгейдегі дамушы елдерге алуан түрлі әсер етеді. Елбасы Н. Назарбаев айтқандай, жаһандану – әлемдік дамуды айқындайтын тенденцияға айналып отыр.[2] Еуразияның жүрегінде орналасқан Қазақстанның дамуына да жаһандану өз әсерін тигізбей қоймады.Ғаламдану үдерісінің нәтижесінде Қазақстанда экономикалық және мәдени өзгерістер орын алуда. Қазіргі кезде басты назарда мәдениет саласындағы өзгерістер. Қазақ көшіп – қонып, ат үстінде күн көргенімен, мәдени құндылықтарға өте бай ұлт. Жаһандану заманында Қазақсатанның мәдениет саласында көптеген өзгерістер орын алды. Бірі мәдениетіміздің дамуына мүмкіндіктер берсе, екіншісі ұлттық құндылықтардың жойылып кетуіне апарып отыр.
Зерттеу тақырыбы:
Тақырып өзектілігі:
Зерттеу жұмысының мақсаты – елімізде болып жатқан мәдениет жаңалықтарына баға беру және зерттеу. Жаһанданудың Қазақ мәдениетіне әсерінің кемшіліктері мен жетістіктерін қатар зерттейтін боламын. Еліміздегі соңғы жылдарда орын алған мәдениет өзгерістеріне тоқталамын. Осы мақсатта мына сұрақтарға жауап іздемекшімін:
• Соңғы жылдардағы қазақ мәдениетінің жетістіктері қандай?
• Жаһандану мәдениеттің қай бағыттарына жетістіктер әкелуде?
• Қазақстанда жаһандану үдерісінен қандай мәселелер туындап отыр?
• Жаһандану үдерісінің орын алуына халықтың көзқарасы қандай?
1. Ақмарал Арыстанбекова, 07.04.2006, Қазақстан стратегиялық зерттеулер институты, «Жаһандану – объективті процесс»
http://kisi.kz/kk/categories/geosayasat-zhane-halykaralyk-katynastar/posts/zha-andanu---ob-ektivti-process
2. Kazakhstan today, 18.08.2004, « Караван» медиа портал, «Қысқа және ұзақ мерзімді перспективада болашақтың бедерін жаһандану мен аймақтық қауіпсіздік проблемалары айқындалды»
http://kaz.caravan.kz/news/qysqa-zhane-uzaq-merzimdi-perspektivada-bolashaqtyng-bederin--zhaxandanu-men-ajjmaqtyq-qauipsizdik-problemalary-ajjqyndajjdy--qr-prezidenti-newsID33926.html
3. Әбдікәрімова А.,BAQkz ,«Қазақстан бірлігі – ұлттық татулық»
http://baq.kz/regional_media/post/619
4. Айгүл Есқараева, 25.05.2015, G-Global, «Қазақстан мемлекеттік этносаясатындағы Қазақ Халық Ассамблесының орны»
http://group-global.org/kk/publication/22889-kazakstannyn-memlekettik-etnosayasatyndagy-kazakstan-halky-assambleyasynyn-orny
5. BAQkz, 13.12.2015,«Илья Ильин марапаттау рәсімінде жаңа әнұранды қоюды талап етті»
https://baq.kz/news/sport/ilya-ilin-marapattau-rasiminde-zhana-anurandi-koudi-talap-etti-video-76226
6. Қазақстан телеарнасының блогы, 21.10.2013, «Ал мен – Қазақпын»
http://kazakhstantrk.yvision.kz/post/381849
7. Айдархан Жаудар, 15.05.2015, G-Global, «Ұлттық киімнің қоғамдағы маңыздылығы»
http://group-global.org/kk/publication/17896-ulttyk-kiimnin-kogamdagy-manyzdylygy
8. InformKz, 18.12.2015, Тоныкөк парақшасы, «Швейрацияда «Алтын домбыра» жасап шығарылды»
http://tonykok.kz/2784-shveycariyada-altyn-dombyra.html
9. Айқын, 16.12.2015, BAQkz, «Шетелдік басылымдар Қазақстанның Миланда ұйымдастырған көрмесі туралы жазуда»
https://baq.kz/kk/news/expo-2017/sheteldik-basilimdar-kazakstannin-milanda-uiimdastirgan-kormesi-turali-zhazuda-76393
10. BAQkz, 22.11.2014, KazGazeta, «Turkvision-2014 байқауын Жанар Дұғалова жеңіп алды»
http://kazgazeta.kz/?p=19898
11. 24kz телеарнасы, 04.01.2016, «Орал сазы филормониясы БҰҰ-ның бас штаб пәтерінде өнер көрсетті»
http://24.kz/kz/zha-aly-tar/m-denie/item/99533-ner-k-rsetti
12. Бахыткүл Раздан, 12.02.2013, Новакубанская орта мектебінің жеке парақшасы, «Үштұғырлы тіл: Бәсекеге қабілетті ұлт болудың бірінші сатысы»
http://sc0006.shortandy.akmoedu.kz/documents/view/9ADDD3749828B628.html
13. Қымбат Слямбеков, 21.11.2012, Мемлекеттік тілді дамыту институтының парақшасы, «Қазақстанның тілдің жағдайы»
http://mtdi.kz/til-saiasaty/aleumettik-lingvistika/1475-kazakstannyn-tildik-jagdaiy
14. Бақбереген Амалбек, 28.03.2015, Егемен Қазақстан, «Батысқа еліктеу – батпаққа бату деген сөз»
http://egemen.kz/2014/?p=54778
15. Жәнібек Ғалым, 10.04.2015, ТүркістанКЗ, «Торқалы той топалаң сынға ұшырады»
http://turkystan.kz/basty-akparat/1789
16. «Тақиялы Періште» реалити шоуының жеке парақшасы
http://vk.com/takialyperishte
http://kisi.kz/kk/categories/geosayasat-zhane-halykaralyk-katynastar/posts/zha-andanu---ob-ektivti-process
2. Kazakhstan today, 18.08.2004, « Караван» медиа портал, «Қысқа және ұзақ мерзімді перспективада болашақтың бедерін жаһандану мен аймақтық қауіпсіздік проблемалары айқындалды»
http://kaz.caravan.kz/news/qysqa-zhane-uzaq-merzimdi-perspektivada-bolashaqtyng-bederin--zhaxandanu-men-ajjmaqtyq-qauipsizdik-problemalary-ajjqyndajjdy--qr-prezidenti-newsID33926.html
3. Әбдікәрімова А.,BAQkz ,«Қазақстан бірлігі – ұлттық татулық»
http://baq.kz/regional_media/post/619
4. Айгүл Есқараева, 25.05.2015, G-Global, «Қазақстан мемлекеттік этносаясатындағы Қазақ Халық Ассамблесының орны»
http://group-global.org/kk/publication/22889-kazakstannyn-memlekettik-etnosayasatyndagy-kazakstan-halky-assambleyasynyn-orny
5. BAQkz, 13.12.2015,«Илья Ильин марапаттау рәсімінде жаңа әнұранды қоюды талап етті»
https://baq.kz/news/sport/ilya-ilin-marapattau-rasiminde-zhana-anurandi-koudi-talap-etti-video-76226
6. Қазақстан телеарнасының блогы, 21.10.2013, «Ал мен – Қазақпын»
http://kazakhstantrk.yvision.kz/post/381849
7. Айдархан Жаудар, 15.05.2015, G-Global, «Ұлттық киімнің қоғамдағы маңыздылығы»
http://group-global.org/kk/publication/17896-ulttyk-kiimnin-kogamdagy-manyzdylygy
8. InformKz, 18.12.2015, Тоныкөк парақшасы, «Швейрацияда «Алтын домбыра» жасап шығарылды»
http://tonykok.kz/2784-shveycariyada-altyn-dombyra.html
9. Айқын, 16.12.2015, BAQkz, «Шетелдік басылымдар Қазақстанның Миланда ұйымдастырған көрмесі туралы жазуда»
https://baq.kz/kk/news/expo-2017/sheteldik-basilimdar-kazakstannin-milanda-uiimdastirgan-kormesi-turali-zhazuda-76393
10. BAQkz, 22.11.2014, KazGazeta, «Turkvision-2014 байқауын Жанар Дұғалова жеңіп алды»
http://kazgazeta.kz/?p=19898
11. 24kz телеарнасы, 04.01.2016, «Орал сазы филормониясы БҰҰ-ның бас штаб пәтерінде өнер көрсетті»
http://24.kz/kz/zha-aly-tar/m-denie/item/99533-ner-k-rsetti
12. Бахыткүл Раздан, 12.02.2013, Новакубанская орта мектебінің жеке парақшасы, «Үштұғырлы тіл: Бәсекеге қабілетті ұлт болудың бірінші сатысы»
http://sc0006.shortandy.akmoedu.kz/documents/view/9ADDD3749828B628.html
13. Қымбат Слямбеков, 21.11.2012, Мемлекеттік тілді дамыту институтының парақшасы, «Қазақстанның тілдің жағдайы»
http://mtdi.kz/til-saiasaty/aleumettik-lingvistika/1475-kazakstannyn-tildik-jagdaiy
14. Бақбереген Амалбек, 28.03.2015, Егемен Қазақстан, «Батысқа еліктеу – батпаққа бату деген сөз»
http://egemen.kz/2014/?p=54778
15. Жәнібек Ғалым, 10.04.2015, ТүркістанКЗ, «Торқалы той топалаң сынға ұшырады»
http://turkystan.kz/basty-akparat/1789
16. «Тақиялы Періште» реалити шоуының жеке парақшасы
http://vk.com/takialyperishte
Қызылорда қаласындағы
Химия-биологиябағытындағы
Назарбаев Зияткерлік мектебі
Қазіргі әлемдегі Қазақстан
Курстық жұмыс
Оқу бағдарламасына сәйкес тақырыптың бағыты: Қазақстан және жаһандану
Тақырып: Жаһанданудың Қазақстан мәдениетіне тигізер әсері қандай?
(3076 сөз)
Орындаған: Бейбітшілік Айдана Бейбітшілікқызы
Жетекші: Зейнолла Айгүл
Ішкі модератор:
Қызылорда қаласы, 2016
ЖОСПАРЫ:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Қазақстандағы мәдениет жетістіктері
1.1 Спорт саласындағы жаһандану жетістіктері
1.2 Ұлттық құндылықтардың шет елдердегі жетістіктері
1.3 Өнер саласындағы жетістіктері
2. Қазақ мәдениетінде пайда болған мәселелер
3. Қазақстандағы жаһадану жағдайы
4. Қазақстандағы жаһандану жайлы халықтың көзқарасы
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған дереккөздері
V. Қосымша
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде әлем жаһандану және жаңару кезеңін бастан өткеріп келеді. Жаһандану үдерісі әлемнің барлық саласы бойынша ортақ жүйеге бейімделуін білдіреді. Жаһандану жайлы әлемде әртүрлі түсініктер қалыптасқан. Алғаш болып жаһандану терминін 1983 жылы Гарвард бизнес мектебінің профессоры Теадор Левитт Нарықтың жаһандануы атты мақаласында қолданған болатын.[1] Ал, қазіргі кезде жаһандану процесі өте кеңінен қолданылады. Жаһандану - экономикалық, әлеуметтік, саяси және мәдени бағыттардың барлығын қамтитын және әлемдегі бірегейлікті қалыптастыруға бағытталған ұғым.
Жаһандану жайлы көп пікірлер мен сындар айтылып келеді. Жаһанадануды мәселе деп қарастыратындары бар болғанымен, керісінше, жаңалық деп қарастыратындары да бар. Жаһандану процесі әртүрлі деңгейдегі дамушы елдерге алуан түрлі әсер етеді. Елбасы Н. Назарбаев айтқандай, жаһандану - әлемдік дамуды айқындайтын тенденцияға айналып отыр.[2] Еуразияның жүрегінде орналасқан Қазақстанның дамуына да жаһандану өз әсерін тигізбей қоймады.Ғаламдану үдерісінің нәтижесінде Қазақстанда экономикалық және мәдени өзгерістер орын алуда. Қазіргі кезде басты назарда мәдениет саласындағы өзгерістер. Қазақ көшіп - қонып, ат үстінде күн көргенімен, мәдени құндылықтарға өте бай ұлт. Жаһандану заманында Қазақсатанның мәдениет саласында көптеген өзгерістер орын алды. Бірі мәдениетіміздің дамуына мүмкіндіктер берсе, екіншісі ұлттық құндылықтардың жойылып кетуіне апарып отыр.
Зерттеу тақырыбы:
Тақырып өзектілігі:
Зерттеу жұмысының мақсаты - елімізде болып жатқан мәдениет жаңалықтарына баға беру және зерттеу. Жаһанданудың Қазақ мәдениетіне әсерінің кемшіліктері мен жетістіктерін қатар зерттейтін боламын. Еліміздегі соңғы жылдарда орын алған мәдениет өзгерістеріне тоқталамын. Осы мақсатта мына сұрақтарға жауап іздемекшімін:
* Соңғы жылдардағы қазақ мәдениетінің жетістіктері қандай?
* Жаһандану мәдениеттің қай бағыттарына жетістіктер әкелуде?
* Қазақстанда жаһандану үдерісінен қандай мәселелер туындап отыр?
* Жаһандану үдерісінің орын алуына халықтың көзқарасы қандай?
1. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ МӘДЕНИЕТ ЖЕТІСТІКТЕРІ
Қазақстан тәуелсіздігін алғалы бері үлкенді-кішілі жетістіктерге қол жеткізіп келеді. Қазіргі еліміздің экономикалық жағдайының жақсы болуына, халқының тыныштықта өмір сүруіне шет елдермен тығыз достық және серіктестік қарым-қытынас орнатуы себеп болып отыр. Ал, осындай тығыз қарым-қатынас орнатуына мемлекетімізде тұрып жатқан 136-дан астам ұлт өкілдерінің достығы себеп.[3] Қазақстанда тұрып жатқан әрбір ұлт өкілі өздерінің салт-дәстүрлерін ұстануға мүмкіндіктері бар және оларға ешкім тыйым сала алмайды.[4] Елбасымыз атап өткендей, жаһандану дәуірі - көп ұлтты мемлекет дәуірі. Осы тұрғыда Қазақстанның күшті тұстары басымырақ. Еліміздегі түрлі этнос өкілдерінің мекен етуі тыныштық пен қауіпсіздіктің сақталуына жағдай жасалынады. Сонымен қатар, ұлттық құндылықтарға қызуғушылардың артуына мүмкіндіктер туғызады. Қазіргі кезде мәдениет саласының әрбір бағытына ерекше назар аударылып, олардың дамуына көңіл бөлініп жатыр.
1.1 Спорт саласындағы жаһандану жетістіктері
Қазақ ұлты құндылықтар мен салт-дәстүрлерге өте бай және басты орынға адамдық қасиеттерді қояды. Соның бірі - патроиотизм. Елбасы Қазақстан - 2050 стратегиясында қазақстандық патриотизм туралы ерекше атап өтті. Жолдауда Қазақстандық патроиотизм - көпұлтты және көпконфессиялы қоғам табысының негізі делінді.[5] Дүние жүзіне Қазақстанды мойындатып жүрген еліміздің патриоттарымыз жетерлік. Қызылорда қаласының тұрғыны, спорт шебері, ұлты бөлек болғанымен, жүрегі Қазақ деп соғатын азамат Илья Ильинді Нағыз патриот деуге болады. Илья Ильин әлемнің төрт дүркін чемпионы атанып, Қазақстанның намысын әлемдік додаларда мақтанышпен қорғап келеді. Бұл азамат елімізге деген шынайы патриоттық сезімін 2015-нші жылы желтоқсан айында Ресей Федерациясының Президентіне арналған чемпионатта дәлелді. Алтын жүлдені иеленіп, мінберде еліміздің әнұранын күтіп тұрған сәтінде техникалық қателіктерге байланысты 2006-ншы жылғы әнұранымыз ойнаған болатын. Алайда, қателіктердің орын алғаны жайлы Илья Ильин дереу Шешенстан спорт Федерациясының Президенті Могамед Қадыровқа хабарлады. Қадыровтың нұсқауымен еліміздің жаңа әнұраны ойнатылды.[6] Осы оқиға орын алғаннан кейін Могамед Қадыров келеңсіздіктер үшін кешірім сұрап, арнайы хат жолдады. Осындай қателіктер жиі орын алып жатқанымен, бұл жағдай қазақстандықтардың чемпионымызға деген құрметін арттыра түсті. Зілтемірші жеңісін Тәуелсіздік күніне арнағанын жасырмады. Илья Ильин секілді патриот азаматтардың арқасында еліміздің мәдениетінің дәрежесі көтеріліп келеді.
Қазақстаннан шыққан танымал спортшыларымыз көп. Олар Қазақстанда туып едім, бағым ашылды деп жүргендер емес, елімізге адал қызмет атқарып жүрген азаматтар. Сондай жандардың бірі - Геннадий Головкин. Қарағанды қаласында туылған Геннадий әрбір жекпе- жегінде Мен - қазақпын және жеңісімді Қазақстан үшін арнаймын деп жүр. Геннадий Головкин осы уақытта дейін бокста 32-ден астам жекпе-жек өткізіп, барлығын жеңіспен аяқтаған болатын. Жерлесіміз қаншама елдерді аралағанымен, ешқашан туған жерін ұмытқан емес, керісінше, оның даңқын көтеруге тырысып келеді. Геннадий әрбір жекпе-жегіне шығар алдында міндетті түрде қазақтың ұлттық шапанын киіп шығады және кезекті бір жекпе-жегінде Әкем - орыс, анам - кәріс, ал мен - Қазақпын деп елімізге деген адалдығын тағы бір рет дәлелдеген болатын.[7]Ұлты бөлек болғанымен, Қазақстанға деген патроиоттық сезімі жоғары азаматтар саны бұнымен шектеліп қана қоймайды.
1.2 Ұлттық құндылықтардың шет елдердегі жетістіктері
Еліміздің мақтанышы Геннадий Головкиннің жекпе - жегіне арнайы жасалатын ұлттық шапанын қазақ дизайнерлері асқан шеберлікпен жасап шығатыны белгілі. Қазақстанда мәдениеттің дамуынаа үлестерін қосып жүрген жандардың қатарына дизайнерлерді жатқызамыз. Отандық дизайнерлер қатарына Құралай Нұрқаділова, Жадыра Сахиева, Ая Бапани секілді талант иелері кіреді. Қазақстандық дизайнерлердің бір артықшылығы - киіз басу арқылы киім тігу. Еліміздің танымал дизайнерлерінің қолынан шыққан туындылары әлемдік сән апталықтарында көзге түсіп, бірнеше рет бас жүлделерді қанжығаларына байлады. Атап айтсақ, 2013 жылы Алматыда өткен Kazakhstan Fashion Week-те отандық киімдеріміз шет елдік мамандардың ерекше ықыласына ие болып, Жыл жаңалығы мәртебесіне ие болды.[8]Осы секілді арнайы бағдарламалар арқылы мемлекетіміздің мәдени жағынан ғана емес, экономикалық жағынан да жетістіктерге жетіп жатқандығын байқай аламыз.
Қазақтардың мәдени құндылықтарына ұлттық аспаптары жатады. Қазіргі кезде ұлттық аспаптардың қолданысы артып келеді. Тек Қазақстанда ғана емес, шет елдерде де қазақтың ұлттық аспаптары сұранысқа ие. Елімізге келген туристтердің ұлттық аспаптарға деген қызығушылығы оянып, елдеріне естелік ретінде алып кетіп жатады. Осы шет елдіктердің арасында қазақтың ұлттық Домбырасын заманауи үлгіде құрастырғандар да бар. 2015 жылы Швейцарияда қазақтың Домбырасын жаңа үлгіде, әрі алтыннан жасап шығарды. Домбыра тартуға келмегенімен, әуен шығаратын 72 тетіктен тұрады. Домбырада тек ұлттық әуендер ғана ойналады. Домбыраны жасау үшін 1 жылдай уақыт кеткен және домбыраның қазақы құндылығын жоғалтпас үшін шет елдік мамандар арнайы қазақстандық ою - өрнек жасаушы мамандардың көмегіне жүгінген. Жоба авторы Волдемар Айфельдтің айтуынша, алдағы уақытта осы сынды қобызды жасап шығармақшы. [9] Бұл туынды Елбасымызға Қазақ Хандығының - 550 жылдығына және Тәуелсіздік күніне орай сыйға тартылмақшы. Осыдан қазақтың ұлттық құндылықтарының әлемдік сахнада құрметке ие екендігін байқаймыз.
Жыл сайын әр мемлекетте ЭКСПО көрмесі өтеді. 2015 жылғы көрме Миланда ұйымдастырылды. Миланға Қазақстан атынан арнайы көрме дайындалды. Көрмеде ұлттық нақыштағы ән - күй, би, киімдер және тағамдар көрініс тапты. Миландағы көрмені тамашалауға барғандардың Қазақстан көрмесі туралы жарыса жазғандығы белгілі. Қазақстанның арнайы көрмесін мақтағандар саны өте көп. Танымал сыншы Gazzetta Dello Sport газеті, ЭКСПО-дағы ең қызықты павильон - жаңа технологияларымен тар - та білген Қазақстанның павильоны депатап өтті.[10] Осы секілді Қазақстан көрмесі туралы жақсы пікірлер айтылды. Осы көрмеге қатыса отырып, қазақстандықтар алдағы 2017 жылы болатын ЭКСПО көрмесіне дайындық жасады. ЭКСПО-2017 көрмесі Қазақстанның әлемдік рейтингтегі имиджін көтеруге оң әсерін тигізетіні анық. Миландағы көрмеге қатыса отырып мақсатқа жету барысында қазақи құндылықтардың рөлі зор екенін де байқап қайтты.
1.3 Өнер саласындағыжетістіктері
2014 жылы өткен басты ән додасының бірі - Turkvision жобасы. Бұл жобаға Қазақстанның намысын қорғау үшін жас талантты әнші Жанар Дұғалова барып қайтты. Жанар Дұғалова жобаға арнайы Ізін көрем әнін жазды, осы ән жас талант иесінің жеңіске жетуіне оң әсерін тигізді.[11] Ата-бабамыздан мұра болып қалған ақындық өнердің де жоғары дәрежедегі құрметке ие болу керектігін көрсетеді. Бұл жеңіс бүкіл қазақ халқын үлкен қуанышқа кенелтті. Жалғыз Жанар ғана емес, басқа да өнер иелері еліміздің атын әлемдік сахнаға алып шығып жүр. Олардың қатарына Орал сазы филорманиясы кіреді. Биыл құрылғандарына 50 жыл толып жатқан филормония БҰҰ-ның бас штаб пәтерінде өнер көрсетіп, шетелдіктердің ыстық ықыласына бөленіп қайтты.[12] Жерлестеріміз БҰҰ-ның штаб пәтерінде қазақтың ұлттық әндерәмен қатар, шетелдік үздік туындыларды орындады. Филормонияны шетелдіктер гастролдік сапарларға да шақырды. Шетелдіктер тек ән мен күйге қызығып қана қоймай, ұлттық киімдеріміздің әсемдігіне таңқалысып жатты. Осындай жандардың тынымсыз еңбек етуі, еліміздің абыройын үстем қылуына, мәдениетіміздің одан әрі дамып, шыңдардан көрінуіне мүмкіндіктер туғызады.
2. ҚАЗАҚ МӘДЕНИЕТІНДЕ ПАЙДА БОЛҒАН МӘСЕЛЕЛЕР
Қазақстанда соңғы жылдары көптеген өзгерістер орын алды. Еліміздің мәдениетінің қалыптасуында біршама кедергілер мен үлкенді-кішілі мәселелер туындап отыр. Олардың басым бөлігі жастар арасында туындап келеді. Қазірге кезде жаһандану процесі әсерінен Қазақстанға жеткен Батыстану, батысқа еліктеу секілді іс-әрекеттер жастар арасында үлкен қызығушылық пен қолдауға ие болып келеді. 2015 жылы Президенттікке үміткер атанған Тұрғын Сыздықовтың айтуынша, жаһанданумен еріп келген батысқа еліктеу сынды жағдайлардың жастар арасында орын алуына байланысты қазақылықтың кенжелеп, ал батысшылдықтың дамуына жол ашылып отыр. Жастарымыз батысшылдыққа бірыңғай бет бұрар болса, адамгершілік секілді құндылықтардан айырылатындығын ескертті.[13] Әрине, әрбір іс-әрекеттің жағымды және жағымсыз әсері болғанымен, қазақ жастары Батыстанушылықтың тек жағымсыз жағын жинап алған секілді көрінетіндігін жасырмау қажет. Жастар арасында түрлі субмәдениеттер қалыптасып келеді. Рас, Батыстың технологиясы, ғылымы мен білімі біз үшін өте пайдалы. Алайда, Батыстың өркениеті мен мәдениеті қазақ халқы үшін өте жат дүниелердің қатарына кіреді. Қазақтар ұлттық мәдениетін ұстана отырып, оны ешқашан пайда көзі ретінде санамаған, ал Батыс халқы әрбір іс-әрекеттерден пайда мен табыс көзін іздейді. Қазақ халқының өркениеті мен мәдениеті өзге елдерге қарағанда ерекше, себебі онда адамгершілік, имандылық пен тәрбиелілік алдынғы орынға қойылған. Дегенмен, қазіргі жастардың бойынан осындай қасиеттерді өте сирек кездестіре аламыз.
Қазіргі кезде жастар арасында заманауи болу сәнге айналған. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі болғанымен, ұлттық тіліміз алаңдатарлықжағдайда. Таңның атысынан, кештің батқанына дейін әлеуметтік желілерде отыратын жастар үшін қазақ тілінің қадірі кетіп барады. Ертеңгі күніне алаңдамайтын, бүгінгі күнімен өмір сүретін азаматтар үшін мәдениетіміздің, оның ішінде қазақ тілінің кенжелеп бара жатқандығы ойландырмайды. Көп жылдық зерттеулердің нәтижесі бойынша, қазақ тілінің дамуына кері әсерін мына жағдайлар тигізіп келеді:
1. Қазақстанда билингвизм дамыған, яғни қостілділіктің орын алуы;
2. Елімізде Үш тұғырлы тіл саясаттың (бұл саясат 2006 жылы қазанында Елбасымен бастауымен Қазақ Халық Ассамблеясының 12-нші сьезінде жарияланды[14]) қабылдануына байланысты, қазақ тіліне қарағанда орыс тілі мен ағылшын тіліне сұраныстың артуы;
3. Ауыл тұрғындарының қалаға көшуіне (урбанизация) байланысты, орыс тілінің қолданысының артуы;
4. Еліміздегі демографиялық көрсеткіштің төмен болуына байланысты да, қазақ тілінің қолданысының аз болуы;
5. Қазақ тілінің ауыр болуына байланысты (диалект және көнерген сөздердің көп болуы) қолданыста төмендеп кеткен.[15]
Егер алдағы уақытта осы мәселелер өз шешімін таппаса, қазақ мүлде қолданыстан шығып қалады. Елбасының кезекті Жолдауында : Жауапкершілікті тіл саясаты қазақ ұлтын біріктіруші басты факторлардың бірі болып табылады. Қазақ тілі - біздің рухани негізіміз. Біздің міндетіміз - оны барлық салада белсенді пайдалана отырып дамыту,- деді. Яғни, қазақ тілінің дәрежесін алдағы уақытта көтермесек, тіліміздің қадірі мен болмысын жоғалтып аламыз. Сондықтан, қазірден тіліміздің дамуына тиісті іс-шаралар өолдануымыз керек деп ойлаймын.
3. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫ
Тақырыптың жоғары деңгейде ашылуы үшін бірнеше әдіс-тәсілдер қолданған болатынмын. Алғашқы дерек көздерін интернет желісіндегі түрлі сайттардың ақпараттарын іріктеу арқылы деректер жинадым. Ақпараттар жинау барысында іріктеп, бір-бірімен салыстыру керек болды, себебі әр желіде ақпараттарды әртүрлі хабарлаған. Барлығымызға белгілі, кей әлеуметтік желілердің ақпараттары шынайы, әрі нақты жазылған. Осындай әлеуметтік желілерді іздеу барысында мектеп мұғалімдерінің көмегіне жүгіне ... жалғасы
Химия-биологиябағытындағы
Назарбаев Зияткерлік мектебі
Қазіргі әлемдегі Қазақстан
Курстық жұмыс
Оқу бағдарламасына сәйкес тақырыптың бағыты: Қазақстан және жаһандану
Тақырып: Жаһанданудың Қазақстан мәдениетіне тигізер әсері қандай?
(3076 сөз)
Орындаған: Бейбітшілік Айдана Бейбітшілікқызы
Жетекші: Зейнолла Айгүл
Ішкі модератор:
Қызылорда қаласы, 2016
ЖОСПАРЫ:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім
1. Қазақстандағы мәдениет жетістіктері
1.1 Спорт саласындағы жаһандану жетістіктері
1.2 Ұлттық құндылықтардың шет елдердегі жетістіктері
1.3 Өнер саласындағы жетістіктері
2. Қазақ мәдениетінде пайда болған мәселелер
3. Қазақстандағы жаһадану жағдайы
4. Қазақстандағы жаһандану жайлы халықтың көзқарасы
III. Қорытынды
IV. Пайдаланылған дереккөздері
V. Қосымша
КІРІСПЕ
Қазіргі кезде әлем жаһандану және жаңару кезеңін бастан өткеріп келеді. Жаһандану үдерісі әлемнің барлық саласы бойынша ортақ жүйеге бейімделуін білдіреді. Жаһандану жайлы әлемде әртүрлі түсініктер қалыптасқан. Алғаш болып жаһандану терминін 1983 жылы Гарвард бизнес мектебінің профессоры Теадор Левитт Нарықтың жаһандануы атты мақаласында қолданған болатын.[1] Ал, қазіргі кезде жаһандану процесі өте кеңінен қолданылады. Жаһандану - экономикалық, әлеуметтік, саяси және мәдени бағыттардың барлығын қамтитын және әлемдегі бірегейлікті қалыптастыруға бағытталған ұғым.
Жаһандану жайлы көп пікірлер мен сындар айтылып келеді. Жаһанадануды мәселе деп қарастыратындары бар болғанымен, керісінше, жаңалық деп қарастыратындары да бар. Жаһандану процесі әртүрлі деңгейдегі дамушы елдерге алуан түрлі әсер етеді. Елбасы Н. Назарбаев айтқандай, жаһандану - әлемдік дамуды айқындайтын тенденцияға айналып отыр.[2] Еуразияның жүрегінде орналасқан Қазақстанның дамуына да жаһандану өз әсерін тигізбей қоймады.Ғаламдану үдерісінің нәтижесінде Қазақстанда экономикалық және мәдени өзгерістер орын алуда. Қазіргі кезде басты назарда мәдениет саласындағы өзгерістер. Қазақ көшіп - қонып, ат үстінде күн көргенімен, мәдени құндылықтарға өте бай ұлт. Жаһандану заманында Қазақсатанның мәдениет саласында көптеген өзгерістер орын алды. Бірі мәдениетіміздің дамуына мүмкіндіктер берсе, екіншісі ұлттық құндылықтардың жойылып кетуіне апарып отыр.
Зерттеу тақырыбы:
Тақырып өзектілігі:
Зерттеу жұмысының мақсаты - елімізде болып жатқан мәдениет жаңалықтарына баға беру және зерттеу. Жаһанданудың Қазақ мәдениетіне әсерінің кемшіліктері мен жетістіктерін қатар зерттейтін боламын. Еліміздегі соңғы жылдарда орын алған мәдениет өзгерістеріне тоқталамын. Осы мақсатта мына сұрақтарға жауап іздемекшімін:
* Соңғы жылдардағы қазақ мәдениетінің жетістіктері қандай?
* Жаһандану мәдениеттің қай бағыттарына жетістіктер әкелуде?
* Қазақстанда жаһандану үдерісінен қандай мәселелер туындап отыр?
* Жаһандану үдерісінің орын алуына халықтың көзқарасы қандай?
1. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ МӘДЕНИЕТ ЖЕТІСТІКТЕРІ
Қазақстан тәуелсіздігін алғалы бері үлкенді-кішілі жетістіктерге қол жеткізіп келеді. Қазіргі еліміздің экономикалық жағдайының жақсы болуына, халқының тыныштықта өмір сүруіне шет елдермен тығыз достық және серіктестік қарым-қытынас орнатуы себеп болып отыр. Ал, осындай тығыз қарым-қатынас орнатуына мемлекетімізде тұрып жатқан 136-дан астам ұлт өкілдерінің достығы себеп.[3] Қазақстанда тұрып жатқан әрбір ұлт өкілі өздерінің салт-дәстүрлерін ұстануға мүмкіндіктері бар және оларға ешкім тыйым сала алмайды.[4] Елбасымыз атап өткендей, жаһандану дәуірі - көп ұлтты мемлекет дәуірі. Осы тұрғыда Қазақстанның күшті тұстары басымырақ. Еліміздегі түрлі этнос өкілдерінің мекен етуі тыныштық пен қауіпсіздіктің сақталуына жағдай жасалынады. Сонымен қатар, ұлттық құндылықтарға қызуғушылардың артуына мүмкіндіктер туғызады. Қазіргі кезде мәдениет саласының әрбір бағытына ерекше назар аударылып, олардың дамуына көңіл бөлініп жатыр.
1.1 Спорт саласындағы жаһандану жетістіктері
Қазақ ұлты құндылықтар мен салт-дәстүрлерге өте бай және басты орынға адамдық қасиеттерді қояды. Соның бірі - патроиотизм. Елбасы Қазақстан - 2050 стратегиясында қазақстандық патриотизм туралы ерекше атап өтті. Жолдауда Қазақстандық патроиотизм - көпұлтты және көпконфессиялы қоғам табысының негізі делінді.[5] Дүние жүзіне Қазақстанды мойындатып жүрген еліміздің патриоттарымыз жетерлік. Қызылорда қаласының тұрғыны, спорт шебері, ұлты бөлек болғанымен, жүрегі Қазақ деп соғатын азамат Илья Ильинді Нағыз патриот деуге болады. Илья Ильин әлемнің төрт дүркін чемпионы атанып, Қазақстанның намысын әлемдік додаларда мақтанышпен қорғап келеді. Бұл азамат елімізге деген шынайы патриоттық сезімін 2015-нші жылы желтоқсан айында Ресей Федерациясының Президентіне арналған чемпионатта дәлелді. Алтын жүлдені иеленіп, мінберде еліміздің әнұранын күтіп тұрған сәтінде техникалық қателіктерге байланысты 2006-ншы жылғы әнұранымыз ойнаған болатын. Алайда, қателіктердің орын алғаны жайлы Илья Ильин дереу Шешенстан спорт Федерациясының Президенті Могамед Қадыровқа хабарлады. Қадыровтың нұсқауымен еліміздің жаңа әнұраны ойнатылды.[6] Осы оқиға орын алғаннан кейін Могамед Қадыров келеңсіздіктер үшін кешірім сұрап, арнайы хат жолдады. Осындай қателіктер жиі орын алып жатқанымен, бұл жағдай қазақстандықтардың чемпионымызға деген құрметін арттыра түсті. Зілтемірші жеңісін Тәуелсіздік күніне арнағанын жасырмады. Илья Ильин секілді патриот азаматтардың арқасында еліміздің мәдениетінің дәрежесі көтеріліп келеді.
Қазақстаннан шыққан танымал спортшыларымыз көп. Олар Қазақстанда туып едім, бағым ашылды деп жүргендер емес, елімізге адал қызмет атқарып жүрген азаматтар. Сондай жандардың бірі - Геннадий Головкин. Қарағанды қаласында туылған Геннадий әрбір жекпе- жегінде Мен - қазақпын және жеңісімді Қазақстан үшін арнаймын деп жүр. Геннадий Головкин осы уақытта дейін бокста 32-ден астам жекпе-жек өткізіп, барлығын жеңіспен аяқтаған болатын. Жерлесіміз қаншама елдерді аралағанымен, ешқашан туған жерін ұмытқан емес, керісінше, оның даңқын көтеруге тырысып келеді. Геннадий әрбір жекпе-жегіне шығар алдында міндетті түрде қазақтың ұлттық шапанын киіп шығады және кезекті бір жекпе-жегінде Әкем - орыс, анам - кәріс, ал мен - Қазақпын деп елімізге деген адалдығын тағы бір рет дәлелдеген болатын.[7]Ұлты бөлек болғанымен, Қазақстанға деген патроиоттық сезімі жоғары азаматтар саны бұнымен шектеліп қана қоймайды.
1.2 Ұлттық құндылықтардың шет елдердегі жетістіктері
Еліміздің мақтанышы Геннадий Головкиннің жекпе - жегіне арнайы жасалатын ұлттық шапанын қазақ дизайнерлері асқан шеберлікпен жасап шығатыны белгілі. Қазақстанда мәдениеттің дамуынаа үлестерін қосып жүрген жандардың қатарына дизайнерлерді жатқызамыз. Отандық дизайнерлер қатарына Құралай Нұрқаділова, Жадыра Сахиева, Ая Бапани секілді талант иелері кіреді. Қазақстандық дизайнерлердің бір артықшылығы - киіз басу арқылы киім тігу. Еліміздің танымал дизайнерлерінің қолынан шыққан туындылары әлемдік сән апталықтарында көзге түсіп, бірнеше рет бас жүлделерді қанжығаларына байлады. Атап айтсақ, 2013 жылы Алматыда өткен Kazakhstan Fashion Week-те отандық киімдеріміз шет елдік мамандардың ерекше ықыласына ие болып, Жыл жаңалығы мәртебесіне ие болды.[8]Осы секілді арнайы бағдарламалар арқылы мемлекетіміздің мәдени жағынан ғана емес, экономикалық жағынан да жетістіктерге жетіп жатқандығын байқай аламыз.
Қазақтардың мәдени құндылықтарына ұлттық аспаптары жатады. Қазіргі кезде ұлттық аспаптардың қолданысы артып келеді. Тек Қазақстанда ғана емес, шет елдерде де қазақтың ұлттық аспаптары сұранысқа ие. Елімізге келген туристтердің ұлттық аспаптарға деген қызығушылығы оянып, елдеріне естелік ретінде алып кетіп жатады. Осы шет елдіктердің арасында қазақтың ұлттық Домбырасын заманауи үлгіде құрастырғандар да бар. 2015 жылы Швейцарияда қазақтың Домбырасын жаңа үлгіде, әрі алтыннан жасап шығарды. Домбыра тартуға келмегенімен, әуен шығаратын 72 тетіктен тұрады. Домбырада тек ұлттық әуендер ғана ойналады. Домбыраны жасау үшін 1 жылдай уақыт кеткен және домбыраның қазақы құндылығын жоғалтпас үшін шет елдік мамандар арнайы қазақстандық ою - өрнек жасаушы мамандардың көмегіне жүгінген. Жоба авторы Волдемар Айфельдтің айтуынша, алдағы уақытта осы сынды қобызды жасап шығармақшы. [9] Бұл туынды Елбасымызға Қазақ Хандығының - 550 жылдығына және Тәуелсіздік күніне орай сыйға тартылмақшы. Осыдан қазақтың ұлттық құндылықтарының әлемдік сахнада құрметке ие екендігін байқаймыз.
Жыл сайын әр мемлекетте ЭКСПО көрмесі өтеді. 2015 жылғы көрме Миланда ұйымдастырылды. Миланға Қазақстан атынан арнайы көрме дайындалды. Көрмеде ұлттық нақыштағы ән - күй, би, киімдер және тағамдар көрініс тапты. Миландағы көрмені тамашалауға барғандардың Қазақстан көрмесі туралы жарыса жазғандығы белгілі. Қазақстанның арнайы көрмесін мақтағандар саны өте көп. Танымал сыншы Gazzetta Dello Sport газеті, ЭКСПО-дағы ең қызықты павильон - жаңа технологияларымен тар - та білген Қазақстанның павильоны депатап өтті.[10] Осы секілді Қазақстан көрмесі туралы жақсы пікірлер айтылды. Осы көрмеге қатыса отырып, қазақстандықтар алдағы 2017 жылы болатын ЭКСПО көрмесіне дайындық жасады. ЭКСПО-2017 көрмесі Қазақстанның әлемдік рейтингтегі имиджін көтеруге оң әсерін тигізетіні анық. Миландағы көрмеге қатыса отырып мақсатқа жету барысында қазақи құндылықтардың рөлі зор екенін де байқап қайтты.
1.3 Өнер саласындағыжетістіктері
2014 жылы өткен басты ән додасының бірі - Turkvision жобасы. Бұл жобаға Қазақстанның намысын қорғау үшін жас талантты әнші Жанар Дұғалова барып қайтты. Жанар Дұғалова жобаға арнайы Ізін көрем әнін жазды, осы ән жас талант иесінің жеңіске жетуіне оң әсерін тигізді.[11] Ата-бабамыздан мұра болып қалған ақындық өнердің де жоғары дәрежедегі құрметке ие болу керектігін көрсетеді. Бұл жеңіс бүкіл қазақ халқын үлкен қуанышқа кенелтті. Жалғыз Жанар ғана емес, басқа да өнер иелері еліміздің атын әлемдік сахнаға алып шығып жүр. Олардың қатарына Орал сазы филорманиясы кіреді. Биыл құрылғандарына 50 жыл толып жатқан филормония БҰҰ-ның бас штаб пәтерінде өнер көрсетіп, шетелдіктердің ыстық ықыласына бөленіп қайтты.[12] Жерлестеріміз БҰҰ-ның штаб пәтерінде қазақтың ұлттық әндерәмен қатар, шетелдік үздік туындыларды орындады. Филормонияны шетелдіктер гастролдік сапарларға да шақырды. Шетелдіктер тек ән мен күйге қызығып қана қоймай, ұлттық киімдеріміздің әсемдігіне таңқалысып жатты. Осындай жандардың тынымсыз еңбек етуі, еліміздің абыройын үстем қылуына, мәдениетіміздің одан әрі дамып, шыңдардан көрінуіне мүмкіндіктер туғызады.
2. ҚАЗАҚ МӘДЕНИЕТІНДЕ ПАЙДА БОЛҒАН МӘСЕЛЕЛЕР
Қазақстанда соңғы жылдары көптеген өзгерістер орын алды. Еліміздің мәдениетінің қалыптасуында біршама кедергілер мен үлкенді-кішілі мәселелер туындап отыр. Олардың басым бөлігі жастар арасында туындап келеді. Қазірге кезде жаһандану процесі әсерінен Қазақстанға жеткен Батыстану, батысқа еліктеу секілді іс-әрекеттер жастар арасында үлкен қызығушылық пен қолдауға ие болып келеді. 2015 жылы Президенттікке үміткер атанған Тұрғын Сыздықовтың айтуынша, жаһанданумен еріп келген батысқа еліктеу сынды жағдайлардың жастар арасында орын алуына байланысты қазақылықтың кенжелеп, ал батысшылдықтың дамуына жол ашылып отыр. Жастарымыз батысшылдыққа бірыңғай бет бұрар болса, адамгершілік секілді құндылықтардан айырылатындығын ескертті.[13] Әрине, әрбір іс-әрекеттің жағымды және жағымсыз әсері болғанымен, қазақ жастары Батыстанушылықтың тек жағымсыз жағын жинап алған секілді көрінетіндігін жасырмау қажет. Жастар арасында түрлі субмәдениеттер қалыптасып келеді. Рас, Батыстың технологиясы, ғылымы мен білімі біз үшін өте пайдалы. Алайда, Батыстың өркениеті мен мәдениеті қазақ халқы үшін өте жат дүниелердің қатарына кіреді. Қазақтар ұлттық мәдениетін ұстана отырып, оны ешқашан пайда көзі ретінде санамаған, ал Батыс халқы әрбір іс-әрекеттерден пайда мен табыс көзін іздейді. Қазақ халқының өркениеті мен мәдениеті өзге елдерге қарағанда ерекше, себебі онда адамгершілік, имандылық пен тәрбиелілік алдынғы орынға қойылған. Дегенмен, қазіргі жастардың бойынан осындай қасиеттерді өте сирек кездестіре аламыз.
Қазіргі кезде жастар арасында заманауи болу сәнге айналған. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі болғанымен, ұлттық тіліміз алаңдатарлықжағдайда. Таңның атысынан, кештің батқанына дейін әлеуметтік желілерде отыратын жастар үшін қазақ тілінің қадірі кетіп барады. Ертеңгі күніне алаңдамайтын, бүгінгі күнімен өмір сүретін азаматтар үшін мәдениетіміздің, оның ішінде қазақ тілінің кенжелеп бара жатқандығы ойландырмайды. Көп жылдық зерттеулердің нәтижесі бойынша, қазақ тілінің дамуына кері әсерін мына жағдайлар тигізіп келеді:
1. Қазақстанда билингвизм дамыған, яғни қостілділіктің орын алуы;
2. Елімізде Үш тұғырлы тіл саясаттың (бұл саясат 2006 жылы қазанында Елбасымен бастауымен Қазақ Халық Ассамблеясының 12-нші сьезінде жарияланды[14]) қабылдануына байланысты, қазақ тіліне қарағанда орыс тілі мен ағылшын тіліне сұраныстың артуы;
3. Ауыл тұрғындарының қалаға көшуіне (урбанизация) байланысты, орыс тілінің қолданысының артуы;
4. Еліміздегі демографиялық көрсеткіштің төмен болуына байланысты да, қазақ тілінің қолданысының аз болуы;
5. Қазақ тілінің ауыр болуына байланысты (диалект және көнерген сөздердің көп болуы) қолданыста төмендеп кеткен.[15]
Егер алдағы уақытта осы мәселелер өз шешімін таппаса, қазақ мүлде қолданыстан шығып қалады. Елбасының кезекті Жолдауында : Жауапкершілікті тіл саясаты қазақ ұлтын біріктіруші басты факторлардың бірі болып табылады. Қазақ тілі - біздің рухани негізіміз. Біздің міндетіміз - оны барлық салада белсенді пайдалана отырып дамыту,- деді. Яғни, қазақ тілінің дәрежесін алдағы уақытта көтермесек, тіліміздің қадірі мен болмысын жоғалтып аламыз. Сондықтан, қазірден тіліміздің дамуына тиісті іс-шаралар өолдануымыз керек деп ойлаймын.
3. ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫ
Тақырыптың жоғары деңгейде ашылуы үшін бірнеше әдіс-тәсілдер қолданған болатынмын. Алғашқы дерек көздерін интернет желісіндегі түрлі сайттардың ақпараттарын іріктеу арқылы деректер жинадым. Ақпараттар жинау барысында іріктеп, бір-бірімен салыстыру керек болды, себебі әр желіде ақпараттарды әртүрлі хабарлаған. Барлығымызға белгілі, кей әлеуметтік желілердің ақпараттары шынайы, әрі нақты жазылған. Осындай әлеуметтік желілерді іздеу барысында мектеп мұғалімдерінің көмегіне жүгіне ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz