ДНҚ-ның фотохимиялық түрленуі. Люминенсценттік таңбалар мен зондтар және медицина мен биологияда қолдану

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Медициналық биофизика, информатика және математика кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: ДНҚ-ның фотохимиялық түрленуі. Люминенсценттік таңбалар мен зондтар және медицина мен биологияда қолдану.

Орындаған: Сапарбай Әлия
Тобы: 110 A ЖМ
Қабылдаған: Сыздық А. Н.

Шымкент - 2017

Жоспар:

I. Кіріспе

ДНҚ-ның фотохимиялық түрленуі.

II. Негізгі бөлім

Люминенсценттік таңбалар мен зондтар
Медицина мен биологияда қолдану

III. Қорытынды

IV. Пайдаланған әдебиеттер

3,3-dimethyl-6-methylenecyclohexa-1,4-diene di-p-methane rearrangement.png Фотохимиялық реакциялар - электромагнитті толқындардың, оның ішінде жарықтың әрекетімен болатын химиялық процестер. Табиғатта кеңінен тараған, фотосинтездің, озон қабатының түзілуі мен бұзылуының, фотохимиялық у, түтін пайда болуының және ластағыш заттектердің, басқа да бірқатар айналуларының негізі осы фотохимиялық реакциялар болып табылады

Фотохимиялық реакциялардың басқа мысалдары:

фотопластинканың сәулесезгіш қабатындағы күміс бромидінің ыдырауы,
фотоизомеризация,
фотохимиялық индукцияланатын перициклді реакциялар,
фотореактивация - ДНҚ-ны бұзылулар кезінде қалпына келтіретін механизмдердің бірі (прокариоттарда, қарапайымдыларда, саңырауқұлақтар, өсімдіктер, омыртқасыздарда және т. б. болады) .

Фотохимиялық реакцияның үшінші типіне жатады. ДНҚ пиримидиндік негіздерде болады. УФ -жарық акцепторлары екі компонентте болады. Бұл механизм ақуыздың амино кислоттық қалдығына жабысумен қатар СН және ОН топтары ДНҚ-ның С5 немесе С6 цистозин не тиминдерімен анықталады.

Түрленуі

Фотоиондалу - бұл жұтылған кванттың электронды молекула құрамынан сыртқа ұрып шығаруы. Фотоиондалу кезінде иондар немесе бос радикалдар тузіледі.

Фотототықсыздану және фотототығу - бұл электронды бір молекуладан басқа молекулаға тасымалдау. Бұл кезде бір молекула тотығады, ал басқасы тотықсызданады.

Фотодиссоциация - бұл жұтылған кванттың әсерінен молекулалардың ионға ыдырау үдерісі.

Фотоизомеризация - бұл жарықтың әсерінен молекулалардың кеңістіктегі пішінінің (конфигурациясының) яғни молекуланың құрылымының өзгеруі.

Фотодимеризация - бұл жарық фотондарының әсерінен мономерлердің арасында химиялық байланыстардың түзілуі.

Кез келген заттардың көрінетін жарық шығаруы (жарқырауы) атом не молекуланың жоғарғы энергетикалық деңгейден төменгі деңгейге, яғни бір күйден екінші күйге көшуіне негізделген, ал заттардың жарықты жұтуы керісінше атом не молекуланың төменгі энергетикалық күйден жоғарғы күйге ауысуына негізделген

Люминесценция немесе суық жарық деп заттардың, яғни атом не молекуланың жоғарғы энергетикалық деңгейден төменгі деңгейге өткен кезде көрінетін жарық шығаруын айтады.

Қозуына байланысты түрленуі

Фотолю - минесценция

Рентгендік люминес - ценция

Радиолюми- несценция

Катодтық люминес - ценция

Электрлік люминес - ценция

Хемилюми несценция

Фотолю - минесценция: Көрінетін және УК сәуле әсерінен қозады. Мысалы сәйкес люминоформен боялған сағат тілі

Рентгендік люминес - ценция: Рентген сәуле әсерінен қозады. Оның рентген қоздырғысын экраннан байқауға болады

Радиолюми- несценция: Радиоактивті сәулелердің әсеріне қозады. Оны сцинтилляциялық есептегіштердің экранынан байқауға болады.

Катодтық люминес - ценция: Электрондық сәуле әсерінен қозады

Электрлік люминес - ценция: Электр өрісі әсерінен қозады. Оны газрязрядтық түтіктерден байқауға болады.

Хемилюми несценция: Заттарда жүретін химиялық үдерістер әсерінен қозады. Мысалы ақ фосфордың жануы

Сәулелену ұзақтығына байланысты түрленуі

Флуоресенция (қысқа мерзімді)

Фосфоресенция (ұзақ мерзімді)

Флуоресенция (қысқа мерзімді):

Заттың сәуле шығару уақыты аз

(10 ^-8 ) және қоздыру тоқталысымен сәуле шығару да тоқталады

Фосфоресенция (ұзақ мерзімді): Қоздыру тоқталғанда заттың сәуле шығаруы жалғаса береді

Сорғылар

Биологиялық мембраналардың құрылысы макромембраналардың ақуыз және нуклеин қышқылын кеңінен зерттеуде екіншілік люминесценттік байланыстың яғни флюреценттік сорғылар кеңінен қолданылады.

Зондтардың 3 типі болады:

Зарядталған
Зарядталмаған
Заряды (диполі) ешқандай болмайтын

Ереже бойынша флюреценттік сорғылар ретінде суда флюреценсиялмайтын молекулалар қолданылады. Олардың молекуласы мембранамен байланысқаннан соң оның люминестенциясы 10 есе жоғарылайды. Осындай зондтың көмегімен биологиялық мембраналардың көмірсутектік бөлімінің мембраналық бөлімін анықтауға мүмкіндік береді. Осы зонд көмегімен молекулалар компонентінің және биологиялық мембраналардың когнформациясының өзгерулерін анықтауға болады. Нуклейн қышқылы құрылысын зерттеуде күлгін қызыл зонд қолданылады.

Хемилюминесценцияның диагностикада қолданылуы

Химиялық реакциялар нәтижесінде денелердің атомдары мен молекулаларының қозуы салдарынан олардың сәулеленуін хемилюминесценция , ал биологиялық жүйелерде жүруін биолюминесценция құбылысы деп атайды.

Ағза ұлпаларында бос радикалды тотығу, оған қарсы элементтер жүйесіне жататын аскорбин қышқылы, адреналин фосфолипидтердің сульфагидратты қосылыстарымен тежелгенде әлсіз сәуле шығады.

Люминесценция интенсивтілігі жүйедегі қозған молекулалардың жылдамдығының кемуіне тең және жүйедегі RO ₂ ^* (асқын тотық радикалы) мөлшерінің квадратына тура пропорционал болады.

Люминесценция құбылысы липидтердің асқын тотығуы кезіндегі үдерістердің жылдамдығының сандық мәнін анықтауға мүмкіндік береді.

Люминесценциялық талдау реактивтердің, судың тазалығын бағалау, тағамдарды сорттау, фармакологиялық препараттардың сапасын тексеру үшін қолданылады .

1) Стресс кезінде қан плазмасының шығаратын сәулесінің интенсивтілігі күрт күшейеді, бұл құбылыс қанда бос радикалдық тотығудың белсенділігі артқандығын көрсетеді

2) Өкпедегі қабыну үдерісі кезінде босрадикалды тотығу белсенді боладысәйкес қан сарысуының сәуле шығаруы күшейеді. Бұл кезде жарқыраудың интенсивтілігі қабыну үдерісінің дәрежесіне тәуелді болады.

3) Қатерлі ісік ауруына ұшыраған адамның қан сарысуының сәулелену дәрежесі сау адамдікінен төмен болатындығы анықталды.

Ісіктің даму немесе өсуі кезінде кеселге ұшыраған мүшеге қан арқылы келетін тотығуға қарсы элементтер жиналып, жарқыраудың шамасын төмендетеді.

4) Хемилюминесценция құбылысын өкпе ауруларының дифференциалды диагностикасында қолданылады.

5) Өкпе құрты ауруына ұшыраған адамның қан сарысуының жарқырау, оның пішініне байланыссыз қалыпты күйден әр уақытта жоғары болады.

6) Өкпенің залалды ісігіне ұшыраған адамның қан сарысуының жарқырауы керісінше сау адамдікінен төмен болады.

Қорытынды

Ағзада неғұрлым еркін радикалдар көп болса сол ғұрлым оның ауруға ұшырау ықтималдылығы да күшейеді. Соңғы кезде жүргізілген зерттеулер, стресс және әр түрлі аурулар кезінде қан плазмасы мен оның сары суының сәулеленуі интенсивтілігінің өзгеретіндігін көрсетті. Мысалы, стресс кезінде қан плазмасының шығатарын сәулесінің интенсивтілігі күрт күшейеді, бұл құбылыс қанда еркін радикалдардың тотығуының белсенділігің артқанының белгісі, ал қан сары суының сәуле шығаруының күшеюі өкпедегі қабыну процессінің күшейгенімен сәйкес келеді және оның интенсивтлілігі аурудың белсенділігі тәуелді болады, бұл құбылыс та еркін радикалдардың белсенділігін артыру себебінен болады

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.