IР – телефондама желілерінің сапасына негізгі сипаттама



КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1 IР . телефондама желілерінің сапасына негізгі сипаттама
2 Сөз тарату сапасының кепілдігін қамтамасыз ету шамасы
3 Артықшылықтардың тағайындалуы
4 IP.телефондамадағы сөз өңдеу процедурасы
5 Жұмыс тақырыбы бойынша әдебиеттерге шолу
6 IP . телефонының сапасының көрсеткіштеріне желінің әсері
7 Джиттер
8 Дестелердің жоғалуы
9 Шешімдер
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБЕИЕТТЕР
Дауыстық спектрдiң дабылдарын жеткiлiктi тарату үшiн дәстүрлi телефондық желiлер электрлiк дабылдарды кепiлдендiрiлген жiберу жолдарымен коммутациялайды.
Мұндай белгiленген босату қабілетінде берiлген сигналдың бағасы уақыт бiрлiгiнiң қашықтығына шақыру нүктесінің орналасуына және жауап орнына байланысты тәуелдi болады.
Желілер коммутация дестелерiмен нүктелер аралығындағы байланыстың кепiлдендiрiлген жолын қамтамасыз етпейтiндiктен, кепiлдендiрiлген босату әдiсiмен қамтамасыз етпейдi.
Қосымшалар үшiн, дестелердiң келу жиiлiгi мен тәртiбi маңызды емес, мәселен, e-mail, жеке дестелер аралығындағы аялдау уақыттары шешушi мағынаны бiлдiрмейдi. IР- телефоны деректерді таратудың бір саласы болып табылатындықтан, ондағы сигнал тарату динамикасы маңызды, кодалауды және ақпарат таратуды қазіргі заманғы әдістермен қамтамасыз етеді, сондай-ақ, арналарды босату қабілеттілігін ұлғайтады, ол IР- телефонын дәстүрлі телефондық желілермен табысты бәсекелестік мүмкіндігіне жетелейді.
1. Журнал «Мобильные системы» №12, стр. 10 (декабрь 1999).
2. www.comptek.ru.
3. Материалы сервера Международного Совета по Электросвязи.

ЖОСПАР
КІРІСПЕ
НЕГІЗГІ БӨЛІМ

1 IР – телефондама желілерінің сапасына негізгі сипаттама

2 Сөз тарату сапасының кепілдігін қамтамасыз ету шамасы
3 Артықшылықтардың тағайындалуы
4 IP-телефондамадағы сөз өңдеу процедурасы
5 Жұмыс тақырыбы бойынша әдебиеттерге шолу

6 IP – телефонының сапасының көрсеткіштеріне желінің әсері

7 Джиттер

8 Дестелердің жоғалуы

9 Шешімдер
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБЕИЕТТЕР

1 IР – телефондама желілерінің сапасына негізгі сипаттама

Дауыстық спектрдiң дабылдарын жеткiлiктi тарату үшiн дәстүрлi
телефондық желiлер электрлiк дабылдарды кепiлдендiрiлген жiберу жолдарымен
коммутациялайды.
Мұндай белгiленген босату қабілетінде берiлген сигналдың бағасы уақыт
бiрлiгiнiң қашықтығына шақыру нүктесінің орналасуына және жауап орнына
байланысты тәуелдi болады.
Желілер коммутация дестелерiмен нүктелер аралығындағы байланыстың
кепiлдендiрiлген жолын қамтамасыз етпейтiндiктен, кепiлдендiрiлген босату
әдiсiмен қамтамасыз етпейдi.
Қосымшалар үшiн, дестелердiң келу жиiлiгi мен тәртiбi маңызды емес,
мәселен, e-mail, жеке дестелер аралығындағы аялдау уақыттары шешушi
мағынаны бiлдiрмейдi. IР- телефоны деректерді таратудың бір саласы болып
табылатындықтан, ондағы сигнал тарату динамикасы маңызды, кодалауды және
ақпарат таратуды қазіргі заманғы әдістермен қамтамасыз етеді, сондай-ақ,
арналарды босату қабілеттілігін ұлғайтады, ол IР- телефонын дәстүрлі
телефондық желілермен табысты бәсекелестік мүмкіндігіне жетелейді.
IР- телефондандырудың негiзгi сапасын құраушы болып табылатындар сурет
1-де көрсетілген:

Сурет 1.1 – IР телефондаманың сапасына әсер ететiн мәндi факторлар

Суретте көрсетілгендей, IР- телефондандырудың негiзгi сапасын құраушы
болып табылатындар:
а) сөз сапасына қосылатындар:
– диалог – пайдаланушының басқа пайдаланушымен шынайы уақыт iшiнде
және толық екiжақты режiмде байланысуы және әңгiмелесуi;
– анықтығы – сөздiң тазалығы мен үндiлiгi;
– жаңғырық – меншiктiк сөздiң естiлуi;
– деңгейi – сөздiң зорайтылуы.
б) Дабыл сапасына қосылатындар:
– шақыруды белгiлеу – қол жеткiзудiң табысты жылдамдығы және
жалғастыруды белгiлеу уақыты;
– шақыруды аяқтау – тоқтату уақыты және ажырату жылдамдығы;
– DTMF – көп жиiлiктегi нөмiрдi теру сигналын белгiлеу және анықтау.
IР-телефондандырудың сапасына әсер ететiн мәндi жайттар екi санатқа
бөлiнуi мүмкiн:
а) IР – желілері сапасының факторлары:
– молырақ жiберуге қабiлеттi – ол үлкен мөлшерде пайдалы және артық
деректердi бередi;
– кiдiру - талап етiлген дестенi желі арқылы жiберуге арналған уақыт
аралығы;
– джиттер – екi дестенiң аралығындағы кiдiруiдің біртіндеуі;
– дестелердiң жоғалуы – деректер желі арқылы таратылғандағы немесе
жоғалған дестелер немесе деректер;
б) Рет-қақпа сапасының мәндi факторлары:
– босатуды талап етушi алап әр түрлi вокодерлар түрлi алапты талап
етедi. Мысалы, G.723 вокодер 16,3 кбитс алапты әрбiр сөз арнасында талап
етедi;
– кiдiру – DSP сандық сигналдық процессорына қажеттi немесе сөз
дабылын кодалау және декодалау үшiн басқа қондырғыға әзiрлеу уақыты;
– джиттердiң буферi – деректер дестесiн барлық дестелер алынып
болғанынша және джиттердi азайту үшiн талап етiлгендердi бiртiндеп таратуға
дейiн дестелерді сақтау;
– дестелердiң жоғалуы – IР-телефонының жабдықтарында таратылғанда
немесе қысқанда дестелердiң жоғалуы;
– жаңғырықты басу – оның желілер арқылы таратуда туындаған жаңғырықты
басу механизмi;
– деңгейдi басқару – сөздiң айқайын реттеу мүмкiндiгi.
Сол деректі белгілеу маңызды, өйткені желідегі дестелер
коммутациясының кідіруі сөздің тартылу трафигінің сапасына ғана емес,
шынайы уақытқа да әсер етеді. Анықталған жағдайлардағы берілген кідірулер
Е1Т1сандық күре жолдарында телефондық желілермен жалғанған жабдықтармен
дауыстық рет қақпамен қақтығысқанда телефонның сигналының қызметінің
дұрыстығын бұзуы мүмкін. Мұның себебі ретінде сол деректерді атауға болады,
кепілдемелер жиынтығы Н.323 2.2 суретте өзінің пайда болған сәтінен IP-
телефон желісі арқылы аудио және бейнеконференц байланыстарды жүзеге
асырушы 1997 жылы мультимедиялық қосымшаға бейімделген. Берілген шешім
осындай жүйелердің өзіне ұқсас жүйелермен салыстырғанда дәстүрлі
арналардың телефондарының комутациясының желісімен жұмыс істейтін
маңыздылығының құнын төмендетуге рұқсат етті. IP-телефонының операторлық
қызмет көрсету деңгейіне өзіндік бөліну бағыттары мен жетілуі процесінде
оның IP-рет қақпаларында ТфОП телефондық станциялармен Е1Т1 сандық
трактыларына қажеттілік туындады.
Интернет-телефонының сапасы 2-3 деңгейге түседі, өйткені, сенімді
түрде айту мүмкін емес, сол немесе өзге провайдері екінші деңгей бойынша
жұмыс істейді, себебі Интернет желісіндегі кідіру өзгеріп отырады.
Көбінесе, IP-телефонының бөлінген арналары бойынша жұмыс істейтін
провайдерлері туралы дәлірек айтуға болады. Олар 1-2 деңгейге түседі.

2 Сөз тарату сапасының кепілдігін қамтамасыз ету шамасы

Дестелік коммутациялы желілер бойынша сөз таратқанда пайда болатын
барлық қаламайтын факторларды келтіру үшін қызметтің кепілдікпен қамтамасыз
ететін сапасын (Quality of Service, QoS) келісімді қалыппен ұстануы қажет.
Қызметтің кепілдікті сапамен қамтамасыз етілуі – коммутаторлар мен
бағыттауыштардың ішкі желілік ресурстарын мәліметтер тағайындалуы бойынша
тура, жылдам, тиянақты және сенімді жеткізілетіндей етіп бөлінуі деген
мағынада. QoS қамтамасыз етудің өте көп емес әдістері бар. Ең жеңіл түрі –
желідегі өткізу жолағын кеңейту. Сонымен қатар, мәліметтер артықшылдықтары,
кезектерді ұйымдастыру, қайтадан қосылуларды болдырмау және күре жолдарды
қалыптастыру сияқты қабылдауларды да қолдануға болады. Келешек үшін арналып
берілген ережелер бойынша желімен басқару желінің барлық бөліктерінде
кепілдікті қызмет көрсету сапасы болатын барлық осы әдістерді бір
автоматтандырылған жүйеде біріктіру қажет.

3 Артықшылықтардың тағайындалуы

Мәліметтер артықшылықтарының әдістерін шартты түрде айқын және айқын
емес деп бөлуге болады. Айқын емес артықшылықтардың тағайындалуы кезінде
бағыттауыштар немесе коммутаторлар әкімшілік желі шарты берілуінен бөлек
автоматты түрде келісімді деңгей қызметін қосып алады (мысалы, тарату
немесе бастапқы адрес хаттамалары қолдануына арналған қосымша тәрізді). Әр
кіріс дестесі атап өтілген шартқа келістіріліп талданады (сүзгіштен өтеді).
Айқын емес артықшылықтанудың механизмі практикалық түрде барлық
бағыттауыштарды қолдайды.
Мәліметтердің айқын артықшылығы кезінде тұтынушы немесе қосымшалар
анықталынған қызмет деңгейін сұрайды, ал коммутатор немесе бағыттауыш
сұранысты қанағаттандыруға талпынады. Айқын артықшылық ең белгілі механизмі
IP Precedence (отағасылық хаттамасы) болуы ықтималды және оны басқаша IP
TOS (IP Type Of Service) деп те айтады. IP TOS – кідіріс уақытын, тарату
жылдамдығын және десте тарату сенімділігінің деңгейін анықтайтын QoS-тың
белгілері көрсетілетін IP дестесінің стандартты тақырыпшасында бұрын
қолданылмаған TOS өрісінде резервтеледі.
RSVP ресурстарын резервтейтін хаттама IP TOS–пен салыстырғанда
күрделірек кепілдікті қызмет сапасына қосымшадан бағыттауышқа жіберілетін
механизмді қарастырады. IP TOS сияқты RSVP хаттамасы әлі де
құрастырушылардың кең қолданысын алған емес – ол бағыттауыштардың жеке
түрлерінде ғана іске асырылған. RSVP таралуы әр түрлі желілердің бірігуімен
байланысты кейбір сұрақтардың шешілмегені үшін өзін өзі басады. Сонымен
қатар, RSVP қолданылуы бағытауыштарға айырықша жүктемені арттырады және ол
осы құрылғылардың тез әрекетінің баяндауына әкеліп соғуы мүмкін.
Келешекке шолуда бағыттауыш байсалды есептеуіш қуаттарын талап
етпейтін айқын емес артықшылық айқын артықшылыққа қарағанда көпшілік
қолдануында болуы әбден мүмкін. Бұдан басқа, айқын артықшылықтар
тапсырмасында желімен басқару өте күрделі болып келеді. Ақырғы тұтынушылар
көбіне мүмкін болатын қызмет деңгейлері арасынан ең жоғарғы сұранысқа
өздерінің бағдарламалық қамтамасыз етілуін күйіне келтіретін болады.

4 IP-телефондамадағы сөз өңдеу процедурасы

Сөздік сигналдардың сапалы таратуын қамтамасыз ету үшін IP-
телефондамада келесі өңделулер орындалу қажет.
1. Кіріс аудиосигналынан барлық керек емес компоненттерді шеттету.
Сөзді цифрлағаннан кейін микрофондағы динамикадан жаңғырықты және
үздіксіз фондық шуылды өшіру қажет (мысалы, желдеткіш шуылын),
сонымен қатар төменгі спектрдің төменгі жиіліктеріндегі айнымалы
тоқтың шуылын сүзгіштен өткізу қажет.
Тиімді жаңғырықбасқыш және шуылды төмендету дәстүрлі және IP-
телефондама үшін дербес компьтер (ДК) негізінде ашық микрофонмен және
дауыс зорайтқышпен әр түрлі кескін үйлесімінде міндетті түрде қажет. Бұл
функциялардың барлығы үлкен мөлшерде ДК аудио кескін үйлесімдерімен іске
асырылады, сондықтан IP-телефондама жүйесінің өзінде сол функцияның болмауы
да мүмкін. IP-телефондама шлюздеріне ақырғы шешім қарағанда аз көлемде
алдын ала өңделуінің орындалуына талап етіледі, өйткені мекемелік АТС және
телефондық желі сузгілену мен шуылдардың азаюын қамтамасыз етеді.
2 Сөздегі дыбыс үзілісін басу; қалдық фондық шуылдың байқалуы (сыртқы
шуылдардың) және ең ақырғысында қалпына келтіру үшін кодалау; танылатын
сигналдар үшін де дәл сондай жағдай. Дыбыс үзілісін жақындау орналасқан
ақырында толығымен басқан жөн. Тыңдаушы үшін ең ақырғысындағы жүйе оны
қалпына келтіре ала алатындай етіп, қоршаған дыбыстарды сақтау үшін фондық
шуылдарды модельдеу қажет. DTMF нөмірін теру көпжиілікті сигналдары және
басқа да сигналдарды ең ақырғысында қалпына келтіру үшін қысқа кодаларға
ауыстыруға болады (немесе тікелей өңделу үшін). Мүмкін болатын мәселелер:
сөз дауысы белгілі бір табалдырықтан төмен кезінде дыбыс үзілісін басу
функциясы ынталандыру арқасында, кейбір жүйелер сөздердің басы мен соңын
кесіп тастайды (өсу және сөз энергиясының төмендеу периодтарында).
3 Дыбыстық мәліметтер сығыстыру. Өңделген дыбысты әр түрлі әдістермен
сығыстыруға болады. IP-телефондамада қолданылатын шешім идеалында DSP аса
қымбат емес цифрлық сигналды процессорлерде орындау үшін, сөз сапасын
сақтау және шығысында мәліметтердің кішігірім массивін беру үшін жеткілікті
жылдам болуы керек.
4 Ұзындығы бірдей қысқа сегменттердегі сығылған дыбыстық мәліметтердің
кесілуі, олардың реті бойынша нөмірленуі, дестелер тақырыпшасының қосылуы
және тарату. TCPIP хаттамаларының стегі айнымалы ұзындықты дестелерді
қолдағанмен, олардың орнықтылық жетістігін және дыбыстық қосымшалардағы
болжамалы желіаралық бағытталуын қолданылуы қиындыққа соғады. Бағыттауыштар
тез арада кішігірім дестелерді өңдейді және әдетте бір IP-адреспен ғана
таратылатын бірдей сипатпен бір көлемді дестелерді қарастырады.
Нәтижесінде дестелер бір бағытпен өтеді, сондықтан оларды қайтадан ретке
келтіру керек емес.
5 Жоғалулар мен дестелер кідірісін интелектуалды өңдеудің қамтамасыз
етілуі үшін адаптивті ресинхрондау буферінде дестелерді қабылдау және
қайтадан ретке келтіру. Бұл жерде дестелер арасындағы айнымалы кідіріс
ықпалын жеңіп алу негізгі мақсаты болып табылады. Бұл мәселенің шешімі
дестелердің арасындағы түсу уақытының айырмашылықтары болса да, жүргізулер
үздіксіз болу үшін буферизациядағы келіп түсетін дестелердің жеткілікті
санынан құралады(олардың жүргізілуін кейінге қалдыру кезінде). Сурет 1.2–де
IP-телефондама қызмет ету сапасының сұлбасы

Сурет 1.2 - IP-телефондама қызмет ету сапасының сұлбасы

Суретте көрсетілгендей IP-телефондама үшін ең жақсы өнімдер желі
өнімділігін моделдейді және желі жорамалды қалыпта болғанда оны кішірейте
отырып (жүргізілу алдындағы кідірісті қысқартып), және қарама қарсы қалыпта
болғанда үлкейте отырып келісімді кескінмен ресинхрондау буфер көлемін
қадағалайды.

5 Жұмыс тақырыбы бойынша әдебиеттерге шолу

Телефондық хабар таратудың теориясының негізгі мәліметтері берілген,
АТС аспаптары мен желілерінің санын, желі абоненттеріне қызмет көрсету
сапасының көрсеткіштерін есептеудің тәсілдері қарастырылған, байланыс
желісінде телефондық жүктемесін бағалаудың әдістері келтірілген. Телефондық
байланыс желісінің тиімділігін құрудың әдістері, қалааралық телефон
байланысына арналған жалғау аппаратурасы мен ұйымдастыратын тәсілдері
қарасытырылады. Телефон станцияларына техникалық қызмет көрсету туралы
мәліметтер берілген.
Шарипов Ю.К., Кобляков В.К. Отандық телекоммуникциялық жүйелер М.:
Логос, 2005. –832 б. Құрудың қағидалары, жүйелік және техникалық
сипаттамалары отандық телекоммуникация жүйе жабдығының құрамы келтірілген.
Қосылуды орнатудың процесі сипатталған, сигналдау тарифтеу, синхрондаудың
қағидалары, жабдықтың негізгі және қосымша түрлерін ұсынудың реті
баяндалған. Байланыстың мультисервистік желілерін және ақпаратты оптикалық
тарату және жалғау жабдығын, сондай-ақ компьютерлік, Интернет-телефония,
программалық қамтамасыз ету, жан-жақты жалғауыштарды дамытудың келешектігі
сипатталған.
Запорожченко Н.П., Карташевский В.Г., Мишин Д.В., Росляков А.В.
ауылдық байланыс үшін цифрлық АТС. – М.: Эко-Тренз, 2003. – 288 б. Бұл оқу
құралында ауыл телефон желілерін (АТЖ) жобалаудың негіздері және құрудың
қағидалары бойынша материалдар берілген, сондай-ақ ауыл байланысын
дамытудың қазіргі жағдайы мен келешектігі қарастырылған. Оқу құралының
негізгі көлемі қазіргі цифрлық автоматтық телефон станциялары бойынша (АТС)
ақпараттық-анықтамалық материалдардан тұрады, олар СТС (“Квант-Е”, DRX-4,
“ЭЛКОМ” SDE, “Сигма-СПб”, SI 2000, ЭАТС Ф, “Омега”, САТС-Ц, “Кразар”,
“Церера”, ТОС-120, ELTA 200D, “Селена”, “Протон-ССС”, “Мультиком D4000”,
АЛС). Әр цифрлық АТС талдау бір типті схема бойынша орындалған және қысқа
техникалық мәліметтерді, жүйенің архитектурасының сипаты, аппараттық және
программалық қамтамасыз етудің қағидалары, құралымдық орыдалуының
ерекшеліктері берілген.
Крухмалев В.В., Гордиенко В.Н., Моченов А.Д., Иванов В.Н., Бурдин
В.А., Крыжаковский А.Д., Марыкова Л.А. телекоммуникациялық жүйелер мен
желілер құрудың негіздері. – М.: Жедел желі – Телеком, 2004. – 510 б.
Бірінші электрлік сигналдардың және соларға сәйкесті тарату арналарының
сипаттамалары, екі жақты арналарды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Байланыс арнасының есебі
Қазақстан Республикасы саласының осы заманғы жай-күйiн талдау, проблемалар
Қазақстан Республикасының телекоммуникациялар саласын дамыту
«Капитал-телеком» ЖШС-гі жөнінде мағлұмат және оның қызметі
Телекоммуникация желілері және электрлі байланыс жүйелері
PON желілер сәулеті
Желіге қатынаудың шектелуі
Бейне бақылау жүйесін таңдау және жобалау
Сигналдық каналдарды ұйымдастыру туралы
Мультисервисті желі мүмкіндіктері
Пәндер