Кеңестік психологияның дамуы
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Кеңестік психологияның дамуы
2. 60.70 жылдардағы психология мен педагогика
3. А.С.Макаренко еңбектеріндегі психология мәселелері.
Қорытынды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ІІ. Негізгі бөлім
1. Кеңестік психологияның дамуы
2. 60.70 жылдардағы психология мен педагогика
3. А.С.Макаренко еңбектеріндегі психология мәселелері.
Қорытынды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Әрбір халықтың қалыптасуы мен дамуы, оның белгілі бір территорияда орналасуының терең тарихи тамыры бар. Кеңестік жүйе ыдырап, тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің қалыптасуы кеңес дәуіріндегі тарихи процестерді саралауға, оның ішінде көші-қон мен қоныстандыру мәселелеріне ғылыми тұрғыдан баға беруге жол ашты. Кеңес дәуіріндегі қоныстандыру мен көші-қон үрдістерінің демографиялық қана емес біртұтас мелекеттік билік тарапынан жасалынған іс-шаралар екендігі айқындала түсті. Себебі қоныстандыру үрдісінің жүргізілуі халықтардың көші-қонына әкелетіндігі заңдылық еді. Ал халықтың көші-қон қозғалысы олардың әлеуметтік жағдайының өзгеруіне, психологиялық ахуалына әсері болды.
Соңғы кездері елiмiздiң демографиялық даму үдiстерiн зерттеу, көшi-қон үрдiстерiнiң барысы мен салдарын талдауға көп көңiл бөлiнiп жүр.
Соңғы кездері елiмiздiң демографиялық даму үдiстерiн зерттеу, көшi-қон үрдiстерiнiң барысы мен салдарын талдауға көп көңiл бөлiнiп жүр.
1 Турсынов Б.Ж. Нравственно-духовное просвещение. - Алматы: «Фараби-фонд», 1995. - С. 223.
2. Нұрпейісов К. Алаш қозғалысы тарихының деректік негіздері //ҚР ҰҒА Хабарлары. Қоғамдық ғылымдар сриясы.-1995. № 2-71-б.
3. Ленин В.И. Толық шығармалар жинағы. –Алматы, 1962. – Т. 35. - 26-б.
4. Базанова Ф.И. Формирование и развитие структуры населения Казахской ССР. - Алматы: Казахстан, 1987. - С.25-29.
2. Нұрпейісов К. Алаш қозғалысы тарихының деректік негіздері //ҚР ҰҒА Хабарлары. Қоғамдық ғылымдар сриясы.-1995. № 2-71-б.
3. Ленин В.И. Толық шығармалар жинағы. –Алматы, 1962. – Т. 35. - 26-б.
4. Базанова Ф.И. Формирование и развитие структуры населения Казахской ССР. - Алматы: Казахстан, 1987. - С.25-29.
Жоспар
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Кеңестік психологияның дамуы
2. 60-70 жылдардағы психология мен педагогика
3. А.С.Макаренко еңбектеріндегі психология мәселелері.
Қорытынды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кеңестік психологияның дамуы
Әрбір халықтың қалыптасуы мен дамуы, оның белгілі бір территорияда
орналасуының терең тарихи тамыры бар. Кеңестік жүйе ыдырап, тәуелсіз
Қазақстан мемлекетінің қалыптасуы кеңес дәуіріндегі тарихи процестерді
саралауға, оның ішінде көші-қон мен қоныстандыру мәселелеріне ғылыми
тұрғыдан баға беруге жол ашты. Кеңес дәуіріндегі қоныстандыру мен көші-қон
үрдістерінің демографиялық қана емес біртұтас мелекеттік билік тарапынан
жасалынған іс-шаралар екендігі айқындала түсті. Себебі қоныстандыру
үрдісінің жүргізілуі халықтардың көші-қонына әкелетіндігі заңдылық еді. Ал
халықтың көші-қон қозғалысы олардың әлеуметтік жағдайының өзгеруіне,
психологиялық ахуалына әсері болды.
Соңғы кездері елiмiздiң демографиялық даму үдiстерiн зерттеу, көшi-қон
үрдiстерiнiң барысы мен салдарын талдауға көп көңiл бөлiнiп жүр. Себебi
ұлттық еркiндiктi сақтап қалу үшiн, тамырымызды тереңге жаю үшiн кең байтақ
жеріміз бен халқымыздың тұтастығы мен амандығы маңызды. Сондықтан да ХХ
ғасырдың соңына қарай еліміздегі көші-қон, әлеуметтік-демографиялық
мәселелер мемлекеттік дәрежеде қарастырыла бастады.
Қазақстандағы тарих ғылымының зерттейтін өзекті мәселелердің бірі -
кеңес мемлекеті тұсындағы елдің әлеуметтік-экономикалық, саяси дамуымен
қоса жүргізілген көші-қон және халықтарды қоныстандыруға байланысты нақты
тарихи үрдістер. Қоғам заңдылықтарының бірлігі бейбіт қатынастарды
туғызады. Ал, қоғам өмiрiн жан-жақты дамыту алдыңғы қатарлы жоспарды жүзеге
асыру бейбiт және өркениеттi әдiстердi қолданғанда ғана нәтижеге жеткізеді.
Қазақ тарихында Қазақстан территориясындағы патшалық Ресейдiң
отаршылдық жүйесі кезеңiндегi қоныстандыру саясатының мәнін жақсы түсіне
отырып, ел мүддесіне қарай іс-әрекеттер жасаған Алаш партиясы болды. Ә.
Бөкейханов, М. Шоқайұлы және қазақтың ұлттық интеллигенциясының басқа да
өкілдері жетекшілік еткен Алаш ұйымы Қазақстандағы қоғамдық-саяси және
әлеуметтік мәселелерді шешуде большевиктерге қарама-қарсы позицияда болып,
қазақ қалқының ұлттық тұтастығы мен оның бірлігінің мүддесін қорғап, Алаш
көсемдері таптық жіктелу принципін бүкіл саясатының негізіне алған 1917
жылғы қазан революциясының ұрандары мен Совет өкіметінің нақтылы іс-
әрекетін қабылдамады. Мұны оның бағдарлама жобасындағы ең негізгі мәселе —
жер мәселесінің қозғалуынан көруге болады. Онда: Қазақ жері, оның асты-
үсті байлығы қазақ елінің меншігі болуға тиіс. Қазақ елінің ықтиярынсыз
ішкі Ресейден қоныс аудару тоқтатылады. Жер мәселесіне байланысты заң
қабылданып, қазақ алдымен өз жерінен енші алады. Жер сыбағасы тұрған
жерінен, атамекенін әркімнің тілегіне сай ауылға, ұлысқа, руға бөлінеді.
Адам басына, жеке үй басына тиетін жер сыбаға шаруаға, жердің топырағына,
жергілікті табиғатына байлаулы болады. Жер сыбағасын жергілікті жер
комитеттері анықтайды. Заң жерді сатуға тиым салады. Ертіс бойындағы он
шақырымдағы (десятиверстная) қазақ сол жерден үлес алсын. “Атты казак
бермеймін дер, біз Ертістен кетпейміз, жер алмай қоймаймыз. Жерді жолмен,
Законмен аламыз. Қазақ сыбаға жерін алған соң, қалған жер мемлекет
қазынасына өтіп, оларды земство билейді”делінген.
Бірақ кеңестiк дәуiрдегi қоныстандырудың жалғастырылуы және көшi-қонның
басқа да түрлерінің жоспарлы түрде жүргiзiлуі, ондағы iс-шараларының
нәтижесі қазақ ұлтының сана-сезiмi мен әлеуметтiк-психологиялық ерекшелігін
қалыптаса бастаған социалистік қоғамдағы ортаға бейiмделуге әкелді. Кеңес
дәуірінің алғашқы кезеңінде елдi индустрияландыруды жүзеге асырудың бiрден
бiр көзi ретiнде көсемiмiз В.И. Ленин тұрғындары сирек орналасқан,
жерлерi шүйгiн шығыс аймақтардың мол табиғи байлығын кешендi пайдалану
керек деп есептеп, бұл мiндеттiң шешiмiн тұрғындардың көшi-қонымен ғана
байланыстырды.
Соғыстың қиын жағдайына қарамастан педагогика ғылымы саласында ғылыми-
зерттеу жұмысы бір сәт тоқтаған жоқ. Оқу-тәрбие жұмысының теориялық және
әдістемелік мәселелері талданылды, оның ішінде білім берудің мазмұнын
жетілдіруге, патриоттық, еңбек және интернационалдық тәрбиеге ерекше мән
берілді. Кеңес мектебін одан әрі жетілдіру және дамыту мақсатында
педагогика, психология және жекеленген пәндерді оқыту әдістемесі саласында
ғылыми-зерттеу жұмысына басшылық және реттеп отыру үшін 1943 жылдың қазан
айында үкіметтің қаулысымен Москвада РСФСР педагогика ғылымдарының
акакдемиясы құрылды, Педагогика ғылымдарының академиясы педагогика
ғылымының маман қызметкерлерін біріктіреді.
Сонымен, Ұлы Отан соғысы біздің құрылысымыздың мызғымас беріктігімен
халықтар достығына сын болуымен қатар, кеңес мектебіне де сын болды. Бұл
сыннан мүдірмей өтті. Оған кеңес мектебінен тәрбие алған мыңдаған ұл-
қыздарымыздың жанқиярлық өшпес ерлігі дәлел бола алады. Ұлы Отан соғысы
аяқталғалы 60 жылдан астам уаұыт өтсе де, біздің қоғамымыз оның сабақтарын
толық та, терең түсінуге бет алып келеді. Ұлы Жеңіс халқымыздың тарапында
тағылымы мол елеулі оқиғалардың бірі болып табылады.
Осыған байланысты Педагогикалық ғылымдар академиясының және
педагогикалық институттардың педагогикалық кафедрасының ғылыми бағыты
мектептердің өзекті мәселелерін зерттеуге біріктірілді: орта мектептегі
жалпы және политехникалық білім беруді оқытуды ұйымдастыру және әдістері,
мектептегі тәрбие жұмысын ұйымдастырудың ғылыми негіздері, балалардың жас
және дара ерекшеліктерін ғылыми жаратылыстану және психологиялық тұрғыдан
зерттеу. 50-жылдардың аяғында мектептегі білім берудің мазмұнын
жетілдірудің жолдарын теориялық және экспериментальдық ізденістер басталды.
Осыған байланысты жан-жақты мәселелер зерттелді: білім берудің мазмұнының,
ғылымның, техниканың және мәдениеттің деңгейі мен сипатына тәуелділігі, жас
өспірімдерді тәрбиелеу мен білім беруге қойылатын жаңа талаптар;
оқушылардың оқытудың әртүрлі тәрбие жұмысының бағдарламаларын құрудың
қағидалары және т.б.
Педагог-теоретиктер 7-10 жастағы балалардың бастауыш мектепте оқыту
үрдісінде жалпы дамуының мәселелері зерттелді.
Профессор Л.В.Занковтың басшылығымен “Оқыту және даму” атты өте күрделі
және болашағы зор мәселе бастап зерттеліне бастады, сонымен қатар орыс тілі
және арифметиканы оқыту мәселелері, алты жасар балалардың сауат ашу, санау,
жазу дағдыларын қалыптастыруда тәжірибе жұмыстары жүргізілді.
Қарастырып отырылған кезеңде педагогика тарихынан зерттеу жұмыстары
кеңінен жүргізіле бастады. Оның нәтижесінде педагогикалық институттарға
арналған “Педагогика тарихы” (1955) оқу құралы жарық көрді. Сонымен қатар
Е.Н.Медынскийдің “Украина мен Белоруссиядағы ХҮІ-ХҮІІ ғғ. Туысқан
мектептері” (1954), Н.А.Константинов және В.Я.Струминскийдің “Ресейдегі
бастауыш білім берудің тарихы очерктері” (1949), М.Ф.Шабаеваның “Орыс
прогрессивті – демократиялық, педагогикасының қалыптасу тарихынан” (1951),
Н.А.Константинов және Е.Н.Медынскийдің “РСФСР кеңес мектебі тарихының
очерктері” (1948) және т.б.
Аса көрнекті орыс ... жалғасы
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Кеңестік психологияның дамуы
2. 60-70 жылдардағы психология мен педагогика
3. А.С.Макаренко еңбектеріндегі психология мәселелері.
Қорытынды
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Кеңестік психологияның дамуы
Әрбір халықтың қалыптасуы мен дамуы, оның белгілі бір территорияда
орналасуының терең тарихи тамыры бар. Кеңестік жүйе ыдырап, тәуелсіз
Қазақстан мемлекетінің қалыптасуы кеңес дәуіріндегі тарихи процестерді
саралауға, оның ішінде көші-қон мен қоныстандыру мәселелеріне ғылыми
тұрғыдан баға беруге жол ашты. Кеңес дәуіріндегі қоныстандыру мен көші-қон
үрдістерінің демографиялық қана емес біртұтас мелекеттік билік тарапынан
жасалынған іс-шаралар екендігі айқындала түсті. Себебі қоныстандыру
үрдісінің жүргізілуі халықтардың көші-қонына әкелетіндігі заңдылық еді. Ал
халықтың көші-қон қозғалысы олардың әлеуметтік жағдайының өзгеруіне,
психологиялық ахуалына әсері болды.
Соңғы кездері елiмiздiң демографиялық даму үдiстерiн зерттеу, көшi-қон
үрдiстерiнiң барысы мен салдарын талдауға көп көңiл бөлiнiп жүр. Себебi
ұлттық еркiндiктi сақтап қалу үшiн, тамырымызды тереңге жаю үшiн кең байтақ
жеріміз бен халқымыздың тұтастығы мен амандығы маңызды. Сондықтан да ХХ
ғасырдың соңына қарай еліміздегі көші-қон, әлеуметтік-демографиялық
мәселелер мемлекеттік дәрежеде қарастырыла бастады.
Қазақстандағы тарих ғылымының зерттейтін өзекті мәселелердің бірі -
кеңес мемлекеті тұсындағы елдің әлеуметтік-экономикалық, саяси дамуымен
қоса жүргізілген көші-қон және халықтарды қоныстандыруға байланысты нақты
тарихи үрдістер. Қоғам заңдылықтарының бірлігі бейбіт қатынастарды
туғызады. Ал, қоғам өмiрiн жан-жақты дамыту алдыңғы қатарлы жоспарды жүзеге
асыру бейбiт және өркениеттi әдiстердi қолданғанда ғана нәтижеге жеткізеді.
Қазақ тарихында Қазақстан территориясындағы патшалық Ресейдiң
отаршылдық жүйесі кезеңiндегi қоныстандыру саясатының мәнін жақсы түсіне
отырып, ел мүддесіне қарай іс-әрекеттер жасаған Алаш партиясы болды. Ә.
Бөкейханов, М. Шоқайұлы және қазақтың ұлттық интеллигенциясының басқа да
өкілдері жетекшілік еткен Алаш ұйымы Қазақстандағы қоғамдық-саяси және
әлеуметтік мәселелерді шешуде большевиктерге қарама-қарсы позицияда болып,
қазақ қалқының ұлттық тұтастығы мен оның бірлігінің мүддесін қорғап, Алаш
көсемдері таптық жіктелу принципін бүкіл саясатының негізіне алған 1917
жылғы қазан революциясының ұрандары мен Совет өкіметінің нақтылы іс-
әрекетін қабылдамады. Мұны оның бағдарлама жобасындағы ең негізгі мәселе —
жер мәселесінің қозғалуынан көруге болады. Онда: Қазақ жері, оның асты-
үсті байлығы қазақ елінің меншігі болуға тиіс. Қазақ елінің ықтиярынсыз
ішкі Ресейден қоныс аудару тоқтатылады. Жер мәселесіне байланысты заң
қабылданып, қазақ алдымен өз жерінен енші алады. Жер сыбағасы тұрған
жерінен, атамекенін әркімнің тілегіне сай ауылға, ұлысқа, руға бөлінеді.
Адам басына, жеке үй басына тиетін жер сыбаға шаруаға, жердің топырағына,
жергілікті табиғатына байлаулы болады. Жер сыбағасын жергілікті жер
комитеттері анықтайды. Заң жерді сатуға тиым салады. Ертіс бойындағы он
шақырымдағы (десятиверстная) қазақ сол жерден үлес алсын. “Атты казак
бермеймін дер, біз Ертістен кетпейміз, жер алмай қоймаймыз. Жерді жолмен,
Законмен аламыз. Қазақ сыбаға жерін алған соң, қалған жер мемлекет
қазынасына өтіп, оларды земство билейді”делінген.
Бірақ кеңестiк дәуiрдегi қоныстандырудың жалғастырылуы және көшi-қонның
басқа да түрлерінің жоспарлы түрде жүргiзiлуі, ондағы iс-шараларының
нәтижесі қазақ ұлтының сана-сезiмi мен әлеуметтiк-психологиялық ерекшелігін
қалыптаса бастаған социалистік қоғамдағы ортаға бейiмделуге әкелді. Кеңес
дәуірінің алғашқы кезеңінде елдi индустрияландыруды жүзеге асырудың бiрден
бiр көзi ретiнде көсемiмiз В.И. Ленин тұрғындары сирек орналасқан,
жерлерi шүйгiн шығыс аймақтардың мол табиғи байлығын кешендi пайдалану
керек деп есептеп, бұл мiндеттiң шешiмiн тұрғындардың көшi-қонымен ғана
байланыстырды.
Соғыстың қиын жағдайына қарамастан педагогика ғылымы саласында ғылыми-
зерттеу жұмысы бір сәт тоқтаған жоқ. Оқу-тәрбие жұмысының теориялық және
әдістемелік мәселелері талданылды, оның ішінде білім берудің мазмұнын
жетілдіруге, патриоттық, еңбек және интернационалдық тәрбиеге ерекше мән
берілді. Кеңес мектебін одан әрі жетілдіру және дамыту мақсатында
педагогика, психология және жекеленген пәндерді оқыту әдістемесі саласында
ғылыми-зерттеу жұмысына басшылық және реттеп отыру үшін 1943 жылдың қазан
айында үкіметтің қаулысымен Москвада РСФСР педагогика ғылымдарының
акакдемиясы құрылды, Педагогика ғылымдарының академиясы педагогика
ғылымының маман қызметкерлерін біріктіреді.
Сонымен, Ұлы Отан соғысы біздің құрылысымыздың мызғымас беріктігімен
халықтар достығына сын болуымен қатар, кеңес мектебіне де сын болды. Бұл
сыннан мүдірмей өтті. Оған кеңес мектебінен тәрбие алған мыңдаған ұл-
қыздарымыздың жанқиярлық өшпес ерлігі дәлел бола алады. Ұлы Отан соғысы
аяқталғалы 60 жылдан астам уаұыт өтсе де, біздің қоғамымыз оның сабақтарын
толық та, терең түсінуге бет алып келеді. Ұлы Жеңіс халқымыздың тарапында
тағылымы мол елеулі оқиғалардың бірі болып табылады.
Осыған байланысты Педагогикалық ғылымдар академиясының және
педагогикалық институттардың педагогикалық кафедрасының ғылыми бағыты
мектептердің өзекті мәселелерін зерттеуге біріктірілді: орта мектептегі
жалпы және политехникалық білім беруді оқытуды ұйымдастыру және әдістері,
мектептегі тәрбие жұмысын ұйымдастырудың ғылыми негіздері, балалардың жас
және дара ерекшеліктерін ғылыми жаратылыстану және психологиялық тұрғыдан
зерттеу. 50-жылдардың аяғында мектептегі білім берудің мазмұнын
жетілдірудің жолдарын теориялық және экспериментальдық ізденістер басталды.
Осыған байланысты жан-жақты мәселелер зерттелді: білім берудің мазмұнының,
ғылымның, техниканың және мәдениеттің деңгейі мен сипатына тәуелділігі, жас
өспірімдерді тәрбиелеу мен білім беруге қойылатын жаңа талаптар;
оқушылардың оқытудың әртүрлі тәрбие жұмысының бағдарламаларын құрудың
қағидалары және т.б.
Педагог-теоретиктер 7-10 жастағы балалардың бастауыш мектепте оқыту
үрдісінде жалпы дамуының мәселелері зерттелді.
Профессор Л.В.Занковтың басшылығымен “Оқыту және даму” атты өте күрделі
және болашағы зор мәселе бастап зерттеліне бастады, сонымен қатар орыс тілі
және арифметиканы оқыту мәселелері, алты жасар балалардың сауат ашу, санау,
жазу дағдыларын қалыптастыруда тәжірибе жұмыстары жүргізілді.
Қарастырып отырылған кезеңде педагогика тарихынан зерттеу жұмыстары
кеңінен жүргізіле бастады. Оның нәтижесінде педагогикалық институттарға
арналған “Педагогика тарихы” (1955) оқу құралы жарық көрді. Сонымен қатар
Е.Н.Медынскийдің “Украина мен Белоруссиядағы ХҮІ-ХҮІІ ғғ. Туысқан
мектептері” (1954), Н.А.Константинов және В.Я.Струминскийдің “Ресейдегі
бастауыш білім берудің тарихы очерктері” (1949), М.Ф.Шабаеваның “Орыс
прогрессивті – демократиялық, педагогикасының қалыптасу тарихынан” (1951),
Н.А.Константинов және Е.Н.Медынскийдің “РСФСР кеңес мектебі тарихының
очерктері” (1948) және т.б.
Аса көрнекті орыс ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz