World Wide Web (WWW, YWeb)

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

WORLD WIDE WEB

Internet ішінен керекті информацияны іздеп табуға мүмкіндік беретін тағы бір мүмкіндікті карастырып өтейік.

World Wide Web (WWW, YWeb), яғни "дүниежүзілік өрмек" информация іздеп бүкіл дүние жүзіне "электрондық саяхат" жасайтын гипермәтіндік жүйе болып табылады. Қазіргі кездегі эр түрлі информация алуға болатын ең кең тараған жүйе ретінде, WWW есептеледі. Internet-тің қалған бөліктерінен гөрі WWW жүйесін пайдалану жеңіл, әрі ыңғайлы.

Мұнда бір-бірімен байланысқан создер тізбекше арқылы іздеу жүргізіледі. Өзіңізге керекті тақырыпты тандап алып, соған байланысты информацияны қарап шығасыз, сол информация ішінен тағы бір тақырыпты тандап алсаңыз, соған байланысты ғана мәліметтерді оқи бастайсыз. Осылай бір такырыптан екіншісіне ауысып қарап шығасыз, бірақ, қажет болса, кейін оралуыңыз да қиын емес.

WWW жүйесі байланыс орнатылған қүжаттардан тұрады. Гипермәтін дегён не? Егер сіз Windows жүйесінің көмек беретін мәліметтер қүрылымын қарап шықсаңыз немесе Macintosh компьютерінің Нуреғ Card файлын көрсеңіз, сол гипермәтін мысалы бола алады. Гипермәтін құжат бір ұғымнан екінші үғымға мәтіндік байланыс арқылы (мазмұны арқылы) тез өтуді қамтамасыз етеді (links) . Бір мәтінді бастан аяқ оқудан ғөрі сол мәтіннің белгілі бір бөліғін ғана оқып, сонан кейін сол бөлікпен байланысты басқа ұғымдарға жылдам өте аласыз. Бұлай жылжу ереқшеленген мәтін үзіндісіне курсорды алып барып тышқанды шерту арқылы орындалып отырады.

29. 3. 1. Web жүйесімен қатынас құру тәсілі

Web жүйесімен жүмыс істеудің бірнеше тәсілі бар. UNIX

368

операциялық ортасында сервистік қызмет көрсететін, компания жасап қойған, арнайы команда арқылы WWW браузерімен оңай байланысу жолы бар. Оны іске қосу үшін www немесе Ііпх сөздерін енгізу керек.

Еғер тұрақты қызмет атқару қажет болса немесе тікелей теру арқылы байланыс орнату керек болып жатса, өз WWW браузеріңізді пайдалану мүмкіндігі де бар.

Добро пожаловать a Internet

-чалж лежа таияч> burnt

29. 9. сурет Microsoft жүйесінің "үйдегі" қомпьютердеғі беті

Қолданылып отырған тәсілге қарамастан сіз ғипермәтіндік файлдарда мәліметтерді іздеп таба алатын браузермен жұмыс істей аласыз. Енді біз желіні пайдалану кезінде жұмыс істеуге тиіс Internet Explorer графиктік браузерімен сіздерді таныстыралық. Әрине бұдан басқа да браузерлер бар, мысалы, Netscape Navigator, бірақ Windows 98 жүйесі өз Internet Explorer программасының ішкі браузерімен жабдықталады. Windows жүйесінің басқа түрлерінде де арнаулы бірден бекітіліп берілетін ішкі браузерлер болады, олармен жұмыс істеу де ыңғайлы. Ал егер кейбір себептермен сіз Internet Explorer-мен жұмыс, істеғіңіз келмесе, онда Netscape Navigator браузеріне немесе басқасына оңай ауыса аласыз және олардағы жалпы жұмыс істеу ережелері бір-біріне ұқсас болады.

Сонымен FTP-серверімен жұмыс істеуді меңгерсеңіз және

369

Web жүйесінің бірнеше адресін білсеңіз, онда желіге кіріп жұмыс істеу қиын болмайды. Адресті білмесеңіз де, езіңізге керекті информацияларды тақырыбы арқылы іздеу ісіне кірісіп кете бересіз.

Internet Explorer немесе Navigator іске қосылса, браузер автоматгы түрде, сіз араласпай-ақ, "өз" серверімен байланыс орната береді. Ал, егер де Internet Explorer жүйесімен жұмыс істейтін болсаңыз, онда бірден Microsoft компаниясының WWW сервері парағымен

байланысатыныңыз есіңізде болсын, оған мынадай мәлімет енгізілсе,

http://www. home. microsoft. com/int/ru

Internet Explorer терезесі 29. 9-суретте көрсетілгендей болады. Мұнан кейін "лифт" көмегімен парақтың төменгі жагына өтіп, өзіңізге керекті акпаратты таңдайсыз. Курсорды ерекшеленген мәтін бөлігіне алып барып (29. 10-сурет), тышқанды бір рет шертіңіз, браузер осы тандап алынған жаңа мәтін бетін сіздің өз машинаңызға жеткізеді.

29. 10. сурет. Мәтіннің ерекшеленген бетін таңдау

Біздің жағдайда курсорды "Internet-те парақты іздеу үшін осы сілтемені таңцаңыз" (выберите данную ссылку) деген сөзге, яғни оның ерекшеленіп тұрған үзіндісіне алып барып, тышқанның сол жақ батырмасын шертеміз. Сол сәтте браузер сіздің компьютеріңізге Internet-тегі информация іздеу жүйелерінің жиі қолданатын бірнеше адресі көрсетілген келесі

370

парақты шығарады да, сіздің Іздеу шарты көрсетілген (критерий) информация енгізуіңізді және "іздеу" батырмасын басуыңызды өтінеді.

Web каталогтары кітапхананың жүйелік каталогтары тәрізді жасалып, олар "Спорт", "Компьютерлер", "Ойындар" сияқты рубрикаларға жіктелген. Каталогтан өзіңізге керекті тақырыпты тауып алып, оның ішінен Web-тегі түйінді сөздер тізімінен іздеуді бастауға болады.

Көптеген серверлердегі тізімдерде әрбір түІГінді тақырып қысқаша сипатталып отырады да, одан негізгі тақырыпқа өту жолы (парақтағы емес) көрсетіліп түрады.

29. 11. сурет. Internet-те мәліметтер іздеу

Бірақ Web каталогтары мәтін парақтарының тек аз бөлігін көрсетеді, ал "дүние жүзілік өрнекте" (всемирная паутина) одан басқа толып жатқан мәліметтер жиыны бар екені түсінікті болар. Мұнда да AltaVista, HotBot немесе Lycos сияқты іздеу серверлері іске қосылады, оларда серверге, өзіңізге керекті тақырыпты көрсетсеңіз, Web парақтарынан осы салага байланысты бар мәліметтерді қарап шыгу мүмкіндігін аласыз.

Іздеу процесі адамның қатысуынсыз орындалатын болгандықтан, іздеу серверлері каталогтарға қараганда көптеген мәліметтерді қамти алады. Бірақ сіз оларды сүрыптай отырып, мыңдаган парақтан түратын информация ішінен керектісін тандауыңыз қажет.

Егер сіз жалпы сипаттағы информация іздейтін болсаңыз,

371

іздеуді Web каталогтарынан бастағаныңыз жөн.

Ад егер сіз нақты бір сөз тіркесін іздейтін болсаңыз, мысалы, "Little girl" нгмесе классификатордан жалпы атауын табу қиын түсінік туралы мәлімет іздегенде, каталогтар да онша көмек бере қоймайды. Мұндайда іздейтін серверді пайдалану қажет шығар, мүмкін біреуін емес бірнешеуін қарап шығу керек болар, өйткені эр түрлі серверлер қойылған бір сұраққа эр түрлі жауап береді. Сіздің сүрағыңыз нақты болса, іздеу нәтижесі де табысты болатыны есіңізде болсын. Бір емес, сұрағыңызға сәйкес келетін бірнеше сөз тірқесін іздеген қолайлырақ болады. Көп сөзден қашпау керек, синоним сөздер іздеп табу ісін оңайлатады.

Егер іздейтін сервер сізге толық жауап таппаса (немесе тіпті ешқандай жауап таппаса), онда сұрағыңыздың нақты болмағаны немесе керекті сөз тіркестерін дәл таппағаныңыз деп біліңіз. Мұндайда басқа және қысқа сөздерді-пайдалана отырып, тағы да іздеу жұмысын жүргізу керек.

Ал, егер табылган мәліметтер жүздеген немесе мыңдаған беттерге жалғасып кетсе, онда мәселенің өте кең үғымды, ауқымды болып кеткені. Қайта сұрақ қойып, нақты терминдерді пайдалануға тырысып, іздеу варианттарын шектеуге талпынған жөн.

"Өрмек" ішінде қызықты, орыс тілінде жазылған мәтіндер көп, сондықтан орысша эр түрлі ақпарат іздеу қажеттілігі жиі кездеседі. Бірақ тиімді жолмен керектісін жылдам іздеп табу орыс алфавйтінің ерекшеліктері мен сөз таптарының айрықшалықтарына қарай қиынға соғады.

Орыс алфавитін пайдалануға оньщ кодтарыньщ да эр түрлілігі кедергі болады: бір мәтін КОИ-8 кодында жазылса, екіншісі Windows кодын қолдануы (1251) мүмкін. Бүған орыс сөздерін латын әріптерімен жазу әдісінің (Ruglish тәсілі деп те айтады) қосьшатыньш айтсақ, қиындықтың арта түсетіні өз-өзінен белгілі болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.