Бастауыш сыныпта мәтіндік есептерді талдау әдістемесі

Пән: Математика, Геометрия
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 66 бет
Таңдаулыға:

ТҮРКІСТАН, 2012

БАСТАУЫШ СЫНЫПТА МӘТІНДІК ЕСЕПТЕРДІ ТАЛДАУ ӘДІСТЕМЕСІ

ТҮРКІСТАН, 2012

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 4

І. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУГЕ ОҚЫТУ

Есептерді шешудің жалпы мақсаттары мен дидактикалық функциялары 8

1. 2 Бастауыш сыныпта математикалық есептерді шығару іскерліктерін

қалыптастырудың негізгі бағыттары 13

1. 3 Бастауыш сыныпта математикалық есептерін талдау және түсіну

іскерліктерін қалыптастыру мәселесі 23

1. 4 Бастауыш сыныпта математика сабағында кері есептерді құрастыру 30

ІІ. БАСТАУЫШ СЫНЫПТА МӘТІНДІ ЕСЕПТЕРДІ ТАЛДАУ ӘДІСТЕМЕСІ

2. 1 Мәтінді есептерге талдау жүргізу (3- сынып) 34

2. 2 Мәтінді есептерді теңдеу құру арқылы шығару жолдары 49

2. 3 Бастауыш сынып оқушыларына қозғалыс есептерін шығаруды

үйрету әдістері 57

ҚОРЫТЫНДЫ 62

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 64

ҚОСЫМША 66

КІРІСПЕ

Елбасы өзінің Қазақстан халықтарына жолдауында «Мен білім беру жүйесіндегі істің жағдайын түбегейлі өзгертуді стратегиялық міндет санаймын»- деген болатын.

Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасында да қоғамдағы қазіргі кездегі қайта құрулар, экономиканы дамытудағы жаңа стратегиялық бағдарлар, қоғамның ашықтығы, оның жедел ақпараттануы мен қарқынды дамуы білім беруге қойылатын талаптарды түбегейлі өзгертеді, -делінген [1] .

Сондықтан да, жас ұрпаққа, жас буынға жаңаша білім беру жолында түбегейлі өзгерістер жүріп жатыр. Олай болса, мектептегі білім беру ісі ғылыммен тығыз байланысты болып, жаңа дәуір жаңалықтарымен сусындап отыруы тиіс.

Қандай зәулім үй салсаң да, оның іргетасы дұрыс қаланбаса, күндердің күнінде құлап қалатыны белгілі. Дәл сол секілді бала тәрбиелеу мен білім беруде бастауышта мықты іргетас қаланбаса, жас ұрпақтан болашақта білімді, көргенді азамат шықпайтыны хақ. Қазіргі кезде еліміздегі бастауыш білім беру ошақтарындағы білім сапасы ұстаздардың біліктілігіне байланысты. Ұстаздық бұл киелі мамандық. Сондықтан баланы адам етудегі оның сіңірген еңбегі - ардың ісі. Ең бастысы, қазіргі кезде ұстаздар қауымы, ата-ана, бүкіл ел-жұрт болып күш біріктіріп, қайтсек еркін ойлы, отансүйгіш ұрпақ тәрбиелейміз деуімізге еш күмәндік туғызбайды.

«Халықты халықпен, адамды адаммен теңестіретін - білім», -деп ұлы жазушы М. Әуезов айтқандай, тәуелсіздік туын тіккен елімізді өркениетке бастар жолдың бастауы қабілетті де оқушыларымыз болмақ. Шәкірт санасын білім нәрімен сусындатып, оларды шығармашылық ізденіске баулу мен тәрбиелеуді ұйымдастырудағы басты міндет балалардың қабілеттері мен таланттарын жан-жақты аша түсу болып табылады .

Бастауыш білім - үздіксіз білім берудің алғашқы басқышы. Осыған сәйкес оқушыға белгілі бір көлемдегі, білім, білік - дағдыларды меңгерту мен бірге табиғат қоршаған орта туралы түсініктерін кеңейте отырып, оларды шығармашылық бағытта жан-жақты дамыту - бүгінгі күннің талабы. Осы талап тұрғысынан алғанда, оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастырудың сан түрлі әдіс-тәсілдерін іздестіру, жаңа техналогияларды тиімді пайдаланудың маңызы ерекше.

Бастауыш білім берудің базалық пәні болып табылатын математика, бір жағынан, өзге пәндерді (информатика, қоршаған орта, көркем еңбек, т. б. ) оқытудың алғышартын және негізін қалайды, ал екінші жағынан, осы пәндерді оқытып-үйретуде қалыптасатын білім, білік, іс-әрекет тәсілдерін тұтынушы болып табылады. Сонымен бірге ол негізгі мектеп математикасының табиғи бір бөлігі болып табылады [2] .

Бастауыш сыныптарда математиканы дамыта оқыту тұжырымдамасында мәтінді есептердің алатын орны ерекше. Математика ғылым ретінде есептен пайда болған және есеп арқылы дамиды. Есеп шығару мұқтаждығынан ықтималдылықтар теориясы, ойындар теориясы, информатика теориясы т. б. дамыды. Мектеп математикасын есепсіз құру мүмкін емес.

Қоғам дамуының әр кезеңдеріне байланысты, есеп мазмұны да өзгеріп отырады. Қазіргі оқулықтарда есеп мазмұны оқушыларды патриоттық рухта тәрбиелеу, дүниетанымдарын және ғылыми көзқарастарын дамытуға негізделген. Есеп шығару оқушылардың сөйлеу мәдениетіне, мінез-құлқының қалыптасуына, табандылыққа, шыншылдыққа, бастаған істі аяғына дейін жеткізу, қиындықты жеңе білу сияқты қасиеттерінің тәрбиеленуіне ықпалын тигізеді. Есеп оқушылардың логикалық ойлау, кеңістікті елестету, жеке бас қабілеттерін дамытуға бірден-бір себепші болатын басты құрал болып табылады. Мәтінді есептердің математикадағы орны ерекше екені белгілі. Мәтінді есептер арқылы оқушылардың ойлау қабілетін кеңейтуге, практикалық жағдайлармен таныстыруға, сонымен қатар тәрбиелік жағына көңіл бөлуге болады. Оқу үдерісінде қарастырылған математикалық білімдерді меңгеру, оларды іс жүзінде қолдана білуге дағдыландыру үшін есеп шығаруға үйрету мақсат десек, мәтінді есептерді шығаруға үйрету осы мақсатқа жетуге әсерін тигізетін әдіс болып табылады.

Мәтіндік есептерді тура талқылауды керек ететін арифметикалық тәсілдерді қолдана отырып шығарудың оқушылардың логикасын дамытуда берері зор және арифметикалық тәсілді жақсы меңгерген оқушы мәтіндік есептерге жылдам, әрі дұрыс теңдеу құра алатыны сөзсіз [3] .

Соңғы кездері әдістемелік еңбектерде білім мазмұнын байыту, оқыту үдерісін жетілдіру, жаңа әдістердің тиімділігін анықтау және оны қолдану арқылы жан-жақты дамыған, рухани бай, өз елін, халқын жанымен сүйетін тұлға қалыптастыру мәселелері жөніндегі пікірлер, зерттеулер Ж. Қараев, С. Рахметова, Ф. Ш. Оразбаева, Н. Құрманова, Н. Оразахынова, К. Жақсылықова, Г. И. Уәйісова, Т. Әбдікәрімова, Ж. Балтабаева, Ә. Е. Жұмабаева, Б. Қ. Игенбаева, Р. О. Ізғұттынова, Б. Т. Қабатай, Н. Ә. Тойбазарова т. б. ғалымдардың әдістемелік еңбектерінде қарастырылған [4]

Мектеп оқулықтарында мәтінді есептерді шығаруға әдістемелік нұсқау жоқ десек те болады, көбінесе оқулықта бір немесе екі ғана шартпен берілетін мәтіндік есептер үнемі қайталанып отырады. Осының әсерінен математиканың алдында тұрған негізгі талап - оқушылардың логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, сонымен қатар математика пәнінде күнделікті өмірде кездесетін есептерді шығаруға үйрету мәселелері назардан тыс қалуы мүмкін.

Алайда психологиялық-педагогикалық, әдістемелік әдебиеттерге жасаған талдау бастауыш сыныптарда есептерді шығаруға үйретуде, соның ішінде мәтінді есептерді талдау оқыту мәселесінің бүгінгі таңға дейін әлі толық жолға қойылмауын, тиімді әдіс-тәсілдерінің анықталмауы мен оқушылардың танымдық деңгейін, ой-өрісін арттыруға арналған жаттығулардың жеткіліксіздігін, әдістемелік нұсқаулардың жоқтығын көрсетеді. Демек, қоғамның экономикалық және әлеуметтік жағынан ілгерілеуінің маңызды факторы ретінде білім берудің ұлттық моделін дамытуға деген сұранысы мен бастауыш сыныптарда есеп шығаруды меңгертуде ұлттық танымдық басымдыққа мән бере отырып, толық ұғындыруды қамтамасыз ететін арнайы оқыту әдістемесінің жасалынбауы арасында; оларды мектеп тәжірибесінде кең көлемде қолдану қажеттігі мен арнайы жасалған әдістемелік нұсқаудың толық мәнде жүйеленбеуі арасында қарама-қайшылық байқалады .

Бұл қайшылықтардың шешімін анықтау зерттеу тақырыбымыздың өзектілігін көрсетеді. Бұл күрделі түйіндерді шешу ісі көкейтесті мәселеге айналып отырғандықтан, зерттеу тақырыбын «Бастауыш сыныпта мәтіндік есептерді талдау әдістемесі (3-сынып) » деп таңдауға себеп болады.

Зерттеу нысаны: Бастауыш мектептің 3-сыныбында мәтінді есептерді талдау үдерісі.

Зерттеу пәні: 3-сынып математикасы.

Зерттеу мақсаты: Бастауыш сыныпта мәтіндік есептерді талдау әдістемесін теориялық жағынан негіздей отырып, оны меңгертудің әдістемелік жүйесін ұсыну және оны тәжірибе арқылы дәлелдеу.

Қойылған зерттеу мақсатына жету мен тексеру үшін зерттеу жұмысының төмендегідей міндеттерін шешу қажет болды:

- Бастауыш сынып оқушыларын есептерді шешуге оқыту мәселелерін қарастыру;

- Бастауыш сыныпта математикалық есептерді шығару іскерліктерін

қалыптастырудың негізгі бағыттарын анықтау;

- Бастауыш сыныпта мәтінді есептерді талдау әдістемесін жасау.

- Бастауыш сынып оқушыларына қозғалыс есептерін шығаруды үйрету әдістерін анықтау.

Зерттеудің ғылыми болжамы: Мәтінді есептерді талдау- математикалық білімді өмірмен тығыз байланыстыруға, сондай-ақ оқушылардың өмірден алған тәжірибелерін математиканы оқып-білуге кеңінен пайдалануға және мектепте алған білімдерін еңбекпен байланысты іс-әрекеттерінде қолдана білуге көмектеседі.

Зерттеу әдістері: Зерттеу тақырыбының мазмұнына қатысты философиялық педагогикалық, психологиялық, және әдістемелік еңбектермен танысу және талдау жасау; бастауыш мектеп бағдарламаларына, математика оқулықтарына, есептер жинағына дидактикалық материалдар және оқу құралдарына зерттеу мәселесі тұрғысынан талдау жасау; бастауыш сыныптарда математиканы оқыту үдерісінде мәтінді есептерге мән беру, оның математикада алатын орнын анықтау, тексеру және талдау жасап, қорытындылау; зерттеу мәселесіне сәйкес жүргізілген жеке өз тәжірибесін талдап, одан қорытынды жасау.

Зерттеудің жетекші идеясы: Математиканы оқытуда мәтінді есептерді шешу арқылы бастауыш сынып оқушыларының математикалық білімді меңгеру сапасын арттыруға, жалпылама оқу іскерліктері мен дағдыларын қалыптастыруға, математикалық білімді саналы түрде меңгертуге, мәтінді есептерді шығара білу, оқулықпен жұмыс жасай білу және т. б. іскерліктерін қалыптастыруға, өзіндік-танымдық белсенділіктерін арттыруға болады.

Зерттеудің әдістемелік және теориялық негіздері: Таным, білім, жеке тұлға және оның іс-әрекеті, ақыл-ой, ойлау құндылықтары туралы философиялық, психологиялық, педагогикалық теориялар мен тұжырымдамалар, білім сапасы және оны арттырудағы мәтінді есептерді шешудің алатын рөлі мен атқаратын қызметі. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы, Қазақстан Республикасының жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары, бастауыш мектептің пәндік оқу бағдарламалары, педагог және әдіскер ғалымдардың зерттеу мәселесіне қатысты іргелі еңбектері.

Диплом жұмысы кіріспе, 2 тарау, 7 бөлім, қорытынды және қосымша, пайдаланған әдебиеттер тізімінен тұрады.

І. БАСТАУЫШ СЫНЫП ОҚУШЫЛАРЫН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУГЕ ОҚЫТУ

Есептерді шешудің жалпы мақсаттары мен дидактикалық функциялары

Ұрпақ тәрбиесін жаңа құндылықтар негізінде жетілдіру қоғам алдында тұрған ауқымды істердің бірі, сол себепті де мектептерде, оның ішінде

бастауыш мектептерде математиканы оқытуды жаңа көзқарастар негізінде талдау - кезек күттірмейтін іс.

Математиканы оқытудағы басты мақсаттарға жетуге есеп - басты қызметші болып табылады. Сондықтан математика сабақтарының жарты уақыты есеп шығаруға арналады. Есептердің математиканы оқытуда алатын орны және атқаратын қызметі әрқашан оқытудың жалпы мақсаттары арқылы анықталады. Бұл функциялардың ішіндегі ең маңыздысы - ол кез-келген есепті шешу барысында оқушылардың жалпы қабілеттіліктерін қалыптастыру және дамыту функциясы.

Бұл - біз есепті шешу кезінде есептің шешімін тауып қана қоймай, оны шешу әдісін де меңгеруіміз керек дегенді білдіреді.

Есепті шеше білу білім мен машықтың синтезі болуы тиіс.

Қазіргі уақытта есепті шешу кезінде басты назар негізінен есептің жауабын табуға аударылады. Есепті талдау, есептің моделін құру, оны шешу тәсілін іздестіру ерекше өзіндік жаттығу болып табылмайды, тек элемент ретінде есепті шешудің жалпы үдерісіне кіреді.

Оқушылар есепке талдау жасауды немесе оны шешудің теориялық негізін іздестіруді үйренуі үшін бұл амалдар оқушылар үшін өзіндік жаттығу болуы тиіс. Математика курсында төмендегідей жаттығулар саны жеткілікті болуы тиіс: “Есеп берілген (мәтін келтіріледі) . Осы есепке талдау жаса”. Бұл жерде есептің шешімін анықтамаймыз. Немесе: “Есеп берілген (оның мәтінді) . Осы есептің барлық мүмкін (немесе белгілі бір) модельдерін құр” және т. б. Мұндай тапсырмалар оқушыларға әртүрлі есептерді түсініп отырып шығаруына мүмкіндік береді [5] .

Қазір біздің және оқушылардың назары есептің шешімін тезірек табуға бағытталған. Талдауға, орындалған шешімнен қандай қорытынды жасауға болатынын анықтауға уақыт та, күш-қуат та қалмайды, ал олар ең маңызды болып табылады. Бұлардың барлығы назардан тыс қалып отыр, себебі ол басқа бір техникалық қиындықпен (шешімді табу) көлегейленіп қалған.

Егер оқушылар есептің шешімін белгілі бір жоспар бойынша жүргізе білген болса, онда бұл қиындықтар екінші орында, ал бірінші орында есепті шешудің оқу-танымдық мақсаты болар еді.

Мәтінді есептерді шешудің негізгі мақсаттары :

- оқушылардың кез-келген есепті шешудегі жалпы көзқарасын, жалпы қабілеттіліктерін қалыптастыру;

- қарастырылатын математикалық және жалпы ғылымдық ұғымдарды танып, терең меңгеру;

Есепті шешу үдерісінде бұл мақсаттарды жүзеге асыру ісін оқушылардың жалпы психикалық және ақыл-ойының дамуына тиімді әсер ететіндей жүргізу қажет.

1. Оқушылардың алдына қандай да бір проблемалы есепті қою - оларды оқу-танымдық іс-әрекетке қызығушылығын қалыптастырудың маңызды құралы болып табылады. Мұндай есептер оқыту үдерісінде кіріспе-мотивациялы функция атқарады.

2. Математиканы оқу үдерісінде оқушылар әртүрлі математикалық ұғымдармен танысады. Олар осы ұғымдардың мән-мағынасын терең түсінуі үшін бұл ұғымдарды бірнеше мысал арқылы көрсетіп, нақтылау қажет. Бұл жерде қарастырылып отырған ұғымдардың ерекшеліктерін көрсететін әртүрлі мәтінді есептерді қолданған дұрыс.

3. Математикалық заңдылықтарды қолдану және іске асыру функциясы. Оқушылар мектептік математика курсында оқытылатын заңдылықтарды терең меңгеруі үшін, олардың практикалық маңыздылығын түсінуі үшін мәтінді есептер жүйесін пайдалануға болады. Бұл есептерді шеше отырып оқушылар сол математикалық заңдылықтардың практикалық маңыздылығына көз жеткізеді.

4. Математикалық білігі мен дағдыларын қалыптастыру функциясы. Мектептік математика курсында оқушылар бірнеше арнайы математикалық: есептеу (ауызша және жазбаша), қарапайым шамаларды өлшеу, оларды өзара салыстыру, геометриялық салуларды орындау, т. б. Білік пен дағдыларды игеріп шығуы тиіс.

5. Жалпы оқыту біліктерін қалыптастыру функциясы. Математиканы оқыту үдерісінде арнайы математикалық біліктер мен дағдыны қалыптастырудан басқа, оқу, жазу, анықтамалық және оқу материалдарын дұрыс пайдалану, жазбаша тапсырмаларды тиянақты және дұрыс орындау, өзінің оқу үдерісіндегі жұмысын басқаруды және өзін-өзі бағалауды іске асыру, т. б. көптеген жалпыоқыту білігі мен дағдыларын қалыптастырып, дамытып және бекітіп отыру қажет.

6. Оқушының мінез-құлқын және ерік-жігерін тәрбиелеу функциясы. Мәтінді есептерді шешу, әсіресе күрделі есептерді шешу оқушылардан жүйелі және дәлелді талдауды, есепті шешу кезінде пайда болып отыратын қиындықтарды жеңуде қажетті жинақылықты, сәтсіздіктен қорықпауды, сәтсіздіктер мен жетістіктерден өзіне қажетті пайдалы қорытынды шығаруды, т. б. талап етеді. Бұлардың барлығы оқушының мәтінді есепті жеке өзі шығарғанда, оған есепті таңдауда да, есепті шешуге бөлінген уақытта да еркіндік берілген жағдайда тәрбиеленеді және дамытылады. Шешілген есептер санына көңіл бөлмеу керек, керісінше есепті шешуге жеткілікті уақыт беріп, үйде аяқтауға рұқсат беру керек.

7. Шығармашылық ойлауды дамыту функциясы. Математикада “зеректік пен тапқырлыққа” арналған көптеген есептер құрастырылған, оларды шешу үшін қандай да бір ерекше тәсілдер қажет. Бұл есептерді шешу оқушылардың шығармашылық интуициясын және ынта-ықыласын дамытуға септігін тигізеді. Оқушыларға мұндай есептерді жеке үй тапсырма ретінде ұзақ уақытқа беруге

болады. Математикалық олимпиадаларды және басқа да жарыс түрлерін өткізу пайдалы болады.

Мәтінді есепті шешу бірмезеттік әрекет емес, ол - оқушылардың күрделі және жоспарлы жұмысы болып табылады. Есепті шешу үдерісі осы есепті шешудегі мақсаттарды жүзеге асыруға пайдалы болатындай етіп жүргізілуі тиіс.

Есепті талдау екі бағытта жүргізілуі мүмкін: заттық-мәтінді талдау және логикалық талдау. Заттық-мәтінді талдау - бұл берілген есеп болып табылатын өмірден алынған жағдайды қайта жаңғырту. Әдетте мұндай талдау ауызша жүргізіледі, және осы талдауды негізге ала отырып есепті шешетін адам оның сюжетін өз ойында бейнелейді. Бұл бейне анық болған сайын ол есепті шешетін адамға келесі талдауды жүргізуге, есепті шешу әдісін іздестіруге көп көмектеседі. Логикалық талдау - бұл есептің мәтінінде берілген шамаларды, олардың мәндерін және олардың арасындағы арақатынастарды анықтау үшін, есептің мәтініндегі қарапайым шарттар мен талаптарға жіктеу үшін жүргізілетін талдау. Осылайша есептің құрылымы анықталады [ 6] .

Есепке логикалық талдау жүргізу нәтижесінде:

қандай шамалар есептің мазмұнын құрайтын құбылыстар мен

оқиғалардың сандық жағын сипаттайтыны;

есепте әр шаманың айқын немесе айқын емес түрде неше және қанша мәні берілгендігі;
шаманың әрбір мәнінің сипаты: бұл мән белгілі ме немесе белгісіз бе, ал егер белгісіз болса, онда қандай - ізделінді, аралық немесе анықталмаған;
шамалардың бұл мәндері өзара қандай арақатынаспен байланысты екендігі;
әр арақатынастағы басты мән, осы мәннің сипатын көрсететін белгілер;
осы арақатынастардың әрқайсының сипаты (шешілетін немесе шешуге болатын) ;
бұл арақатынастардың байланысы анықталады.

3. Есепті шешу тәсілін іздестіру. Есепті көптеген әдістермен шешуге болады. Есепті шешу тәсілін таңдау алдымен есепті шешетін адамға байланысты: оның біліміне, оған қандай тәсіл үйреншікті екеніне. Сонымен қатар есептің сипатына және ерекшеліктеріне байланысты. Берілген есепті шешуге қандай да бір тәсілді таңдау туралы мәселені оқушылар бірігіп талдаса, бұл да пайдалы болады.

4. Есептің шешуші математикалық моделін құру. Мәтінді есепті шешу тәсілін таңдағаннан кейін, оған сәйкес шешуші математикалық модельді құру керек. Егер арифметикалық әдісті таңдаса, онда модель есептеу формуласы немесе арифметикалық амалдар тізбегі түрінде құрылады; егер алгебралық әдіс таңдалса, онда теңдеулер мен теңдеулер жүйесі, теңсіздіктер мен аралас жүйе түріндегі модель құрылады; т. с. с.

5. Есептің шешімін тексеру табылған шешімнің есептегі барлық шарттарды қанағаттандыратынын анықтаудан тұрады. Шешімді әртүрлі тәсілдермен тексеруге болады. Есепті тура және жанама тексеруге болады, және бұлардың әрқайсының өзі толық немесе жартылай түрде болуы мүмкін.

Есептің шешімін толық тура тексеру кезінде біз есептің барлық шарты ізделіндінің табылған мәндерінде орындалатынына көз жеткіземіз. Ал толық емес тексеру кезінде тек кейбір шарттарының ғана орындалатынын тексереміз.

Есептің шешімін жанама түрде тексеру берілген есепке кері есеп құрып, оны шешу арқылы жүргізіледі. Кері есеп ізделіндіні берілгендердің біреуімен орнын ауыстыру жолымен құрылады. Егер кері есепті шешу нәтижесінде таңдаулы берілген мәнмен сәйкес келетін мән табылса, онда тексеру “үйлеседі”. Әрбір мәтінді есеп үшін бірнеше кері есеп құруға болады, шешімді тексеру үшін оңай шешілетін есеп құрады.

6. Есептің жауабын тұжырымдау. Әдетте есептің жауабы есептің талабына немесе сұраққа жауап формасында тұжырымдалады. Егер осы жауап белгілі бір шарттар орындалғанда ғана дұрыс болса, бұл шарттар жауапта көрсетіледі. Егер бірнеше шешім болса, олардың барлығы жауапқа жазылады.

7. Оқу - танымдық . Оқушылар мәтінді есепті оның жауабын табу үшін емес, есепті шешу кезінде нақты білім алып, өздерінің қабілеттері мен біліктерін дамыту үшін шешуі керек. Сондықтан жүргізілген шешімді талқылау, талдау және зерттеудің маңызы есепті шешу маңызынан кем емес.

Жүргізілген есепті шешу үдерісінің кемшіліктерін анықтау, есепті шешу барысында қолданылған амалдар мен тәсілдерді оқушылардың есіне сақтату, осы амалдар мен тәсілдерді қолдану мүмкіндігінің шарттарын анықтау - бұлардың барлығы есепті шешу үдерісінің үлкен бір білім беру және тәрбиелеу құралына айналуына себеп болады [7 ] .

Бастауыш сыныптарда оқыту барысында әрбiр жаңа ұғымды енгiзгенде оның маңызы мен мазмұнын ашып-көрсетуге мүмкiндiк беретiн белгiлi бiр iс-әрекет (практикалық жұмыс, есеп шығару) жүзеге асырылып отырады. Осы мақсатта бастауыш математикалық бiлiм мазмұнында мәтiндi есептер жүйесi қамтылды. Есеп шығарудың әртүрлi тәсiлдерiмен таныстыру - олардың ең тиiмдiлерiн оқушылардың өздерi өз беттерiмен iздестiрулерiне жағдай жасайды.

Математиканы оқытуда жинақталған бiлiмдi, бiлiктердi өзгертiлген жағдайда қолдана алу маңызды рөл атқарады. Ол үшiн тапсырмалар жүйесi алдымен жеңiлдеулерiн, одан кейiн бiртiндеп күрделiлерiн орындауда оқушылар сәйкес бiлiм мен бiлiктердi меңгеретiндей, оларды есеп шығаруға жаттықтыратындай етiп құрылуы қажет. Сонымен бiрге оқушылардың өз ұсыныстарын негiздеуiне, өз ойларын дәл, түсiнiктi және тиянақты етiп жеткiзе алуына үлкен мән берiлуi тиіс.

Бастауыш сыныпта математиканы оқыту тек математикалық білімді берумен шектелмейді. Бұл пән оқушылардың логикалық ойлауын дамытуда маңызы өте зор. Оқушылардың ойлау үдерісінің нақтылығын, тереңдігін анықтау үшін олардың белсенді іс-әрекетімен бірге өз бетінше жұмысын ұйымдастыру керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.