Delphi ортасы – программа жазудағы ең бір қуатты жүйелердің бірі



І. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
ІІ. Негізгі бөлім
1.Delphi ортасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2.Алгоритм туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
3.Проекттің негізгі файлдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
ІІІ. Қорытынды бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
Әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Delphi ортасы – программа жазудағы ең бір қуатты жүйелердің бірі. Mikrosoft компаниясының Windows операциялық жүйесі – осы орта үшін арнайы жасалған пайдаланушы нақтылы интерфейстен тұрады. BORLAND компаниясында жасалған Delphi жүйесі Windows үшін профамды тез арада жасайтын құралдардың бірі болып табылады. Оны Windows операциялық жүйесінде қолданбаларды жасау үшін ғана емес, сонымен қатар, Интернет үшін де және корпаративті желілер үшін де қолдануға болады. Объектті – бағытталған программалау қазіргі біздің заманымызға сай, қалыспайтындай қиын программалар құруға үлкен мүмкіндік береді. Сіз Windows терезесін ашқан кезде көптеген пернелерді, менюлерді, тізімдерді және тағы да басқа адам баласы ойлап тапқан таң қалатындай интерфейстерді көріп үйреніп қалдыңыз. Бұның барлығы – объектілер. Яғни, бұл программа жүзінде жасалған объектілер ешқашан өз еркімен ешнәрсені ойлап жасамайды, ол үшін адам өзі бір әрекеттерді қолданып, тышқанды шертпесе, белгілі бір программалық түрде программаланған пернелерді баспағанша, программа ешнәрсені орындамайды, тек егер программист оны өзі адамның көмегісіз жұмыс істей беретіндей қылып программалап қоймаса. Бірақ сонда да ол әйтеуір тоқтау керек қой. Сонымен, қолданушы бір әрекет жасаған соң, мысалы, тышқан пернесімен терезедегі бір пернені шертсе тізім шығады, әйтеуір бір нәрсені есептеп береді және тағы басқа.
Delphi ортасы – төтенше өте жылдам дамитын система,өйткені, оны шығарушылар әрқашан ақпараттық технологиясындағы жаңалықтарды біліп отырады. Delphi-дің бірнеше версиясы бар. Қазіргі уақытта Delphi 7 версиясы кең қолданылады. Ең алғашқы версиясы – Delphi 1.0 1995 жылдың ақпанында шықты,ал одан кейін жыл сайын жаңа версиялар шыға бастады: 1996ж – Delphi 2.0, 1997ж – Delphi 3.0, 1998ж – Delphi 4.0, 1999ж –Delphi 5.0, ал Delphi 6.0 тек 2 жылдан кейін, яғни, 2001жылы шықты. Оның әрқайсысына өзгерістер енгізіліп,жаңарып отырған.
Delphi ортасында қарапайым және күрделі берілгендермен жұмыс атқаруға, бір және екі өлшемді массивтерді өңдеуге, файлдар, жазбалар, жиындар, динамикалық жадыны және ортаның графикалық мүмкіндіктерін қолдануға, қозғалыстарды программалауға, диаграмма және график салу жөніндегі мәліметтерді пайдалануға болады.Программаны құрастыру кезінде формаға әртүрлі басқару элементтерін орналастыруға, олардың қасиеттерін анықтауға,оқиғаны туғызуға және сол оқиғаға программаны сезіндіруге болады.
Delphi тілінде IDE (Integrated Development Environment) интегралданған құрылымды ортасында жұмыс орындауға болады.
Мен практика кезінде программа объектісі ретінде 3 лабораториялық тапсырманы алдым.Автоматтандырылған программаны құру үшін мен DELPHI программалау ортасын таңдадым. Өйткені, бұл жүйе барынша жетілдірілген қазіргі заманғы программалау ортасы болып табылады.Бұл ортаны таңдауымның тағы бір себебі, мұнда программалық өнім жасап шығару мүмкіндігі жоғары, сонымен қатар, визуалды және визуалды емес компоненттер қоры көп. Соның ішінде мен Label, Button, Edit, ComboBox т.б компоненттерді пайдаландым. Әрбір компонент белгілі бір Unit.pas код редакторы терезесінде берілетін өзінің функциясын атқарады.
1. Кандзюба М.Д. «Delphi 6,7» Питер – 2003
2. Тимофеев В.А. «Самоучитель Delphi 7» Москва – 2005
3. «Объекті – бағытталған программалау» пәні бойынша оқу –
әдістемелік кешені. Алматы,ҚазҰТУ – 2005

Мазмұны

І.
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .3
ІІ. Негізгі бөлім
1.Delphi
ортасы ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.5
2.Алгоритм туралы
түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
3.Проекттің негізгі
файлдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11
ІІІ. Қорытынды
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... 12
Әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 13
Қосымша ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ..14

Кіріспе

Delphi ортасы – программа жазудағы ең бір қуатты жүйелердің бірі.
Mikrosoft компаниясының Windows операциялық жүйесі – осы орта үшін арнайы
жасалған пайдаланушы нақтылы интерфейстен тұрады. BORLAND компаниясында
жасалған Delphi жүйесі Windows үшін профамды тез арада жасайтын құралдардың
бірі болып табылады. Оны Windows операциялық жүйесінде қолданбаларды жасау
үшін ғана емес, сонымен қатар, Интернет үшін де және корпаративті
желілер үшін де қолдануға болады. Объектті – бағытталған программалау
қазіргі біздің заманымызға сай, қалыспайтындай қиын программалар құруға
үлкен мүмкіндік береді. Сіз Windows терезесін ашқан кезде көптеген
пернелерді, менюлерді, тізімдерді және тағы да басқа адам баласы ойлап
тапқан таң қалатындай интерфейстерді көріп үйреніп қалдыңыз. Бұның
барлығы – объектілер. Яғни, бұл программа жүзінде жасалған объектілер
ешқашан өз еркімен ешнәрсені ойлап жасамайды, ол үшін адам өзі бір
әрекеттерді қолданып, тышқанды шертпесе, белгілі бір программалық түрде
программаланған пернелерді баспағанша, программа ешнәрсені орындамайды, тек
егер программист оны өзі адамның көмегісіз жұмыс істей беретіндей қылып
программалап қоймаса. Бірақ сонда да ол әйтеуір тоқтау керек қой. Сонымен,
қолданушы бір әрекет жасаған соң, мысалы, тышқан пернесімен терезедегі бір
пернені шертсе тізім шығады, әйтеуір бір нәрсені есептеп береді және тағы
басқа.
Delphi ортасы – төтенше өте жылдам дамитын система,өйткені, оны
шығарушылар әрқашан ақпараттық технологиясындағы жаңалықтарды біліп
отырады. Delphi-дің бірнеше версиясы бар. Қазіргі уақытта Delphi 7 версиясы
кең қолданылады. Ең алғашқы версиясы – Delphi 1.0 1995 жылдың ақпанында
шықты,ал одан кейін жыл сайын жаңа версиялар шыға бастады: 1996ж – Delphi
2.0, 1997ж – Delphi 3.0, 1998ж – Delphi 4.0, 1999ж –Delphi 5.0, ал Delphi
6.0 тек 2 жылдан кейін, яғни, 2001жылы шықты. Оның әрқайсысына өзгерістер
енгізіліп,жаңарып отырған.
Delphi ортасында қарапайым және күрделі берілгендермен
жұмыс атқаруға, бір және екі өлшемді массивтерді өңдеуге, файлдар,
жазбалар, жиындар, динамикалық жадыны және ортаның графикалық
мүмкіндіктерін қолдануға, қозғалыстарды программалауға, диаграмма және
график салу жөніндегі мәліметтерді пайдалануға болады.Программаны құрастыру
кезінде формаға әртүрлі басқару элементтерін орналастыруға, олардың
қасиеттерін анықтауға,оқиғаны туғызуға және сол оқиғаға программаны
сезіндіруге болады.
Delphi тілінде IDE (Integrated Development Environment)
интегралданған құрылымды ортасында жұмыс орындауға болады.
Мен практика кезінде программа объектісі ретінде 3
лабораториялық тапсырманы алдым.Автоматтандырылған программаны құру үшін
мен DELPHI программалау ортасын таңдадым. Өйткені, бұл жүйе барынша
жетілдірілген қазіргі заманғы программалау ортасы болып табылады.Бұл ортаны
таңдауымның тағы бір себебі, мұнда программалық өнім жасап шығару
мүмкіндігі жоғары, сонымен қатар, визуалды және визуалды емес компоненттер
қоры көп. Соның ішінде мен Label, Button, Edit, ComboBox т.б
компоненттерді пайдаландым. Әрбір компонент белгілі бір Unit.pas код
редакторы терезесінде берілетін өзінің функциясын атқарады.
Біз қазіргі заманғы визуалды технологияларды пайдаланатын Delphi
программалау ортасында, мысалы, аэропорттағы авиабилеттердің бағасы жөнінде
программа құра аламыз.Ол өте қажет.Өйткені,авиабилеттердің қай жаққа,қандай
бағамен сатылып жатқанын автоматты түрде есептеп бере алады. Ол жұмыстың
тез орындалуына көмектеседі.Бұл программа өте қарапайым болғандықтан,онымен
кез келген қарапайым білімі бар адамдар жұмыс істей алады.

1. Delphi ортасы

Delphi ортасы – программист жұмысының өте жоғары тиімділігін
қамтамасыз ететін орта.Delphi құрастырған ортаны проект деп атаймыз.
Өйткені, ол бірнеше файлдардан тұрады. Барлық уақытта программаны File –
New Applicetion арқылы бастаймыз, қосымша формалар ашқан кезде File – New
Form деп ашамыз. Бұл консольный режим, оны оконный режим дейді. File –
Other – Concole Aplicetion (консольный режимге кіру жолы). Бұл режимде
программа соңында End-тен бұрын Redlain жазылуы керек. Ол экранды ұстап
тұрады. Delphi ортасында үш басты типтерден тұратын файлдар
қолданылады:жоба,модуль және пішін.
Delphi ортасында проектілерді жүзеге асыру үшін барлық керекті
құралдар бар, мысалы, программаны іске қосу, программаны тесттен
өткізу.Яғни, Delphi ортасы – программаларды тез үнемдеп және дұрыс түрде
жасау үшін ойлап табылған орта. Оның негізгі мақсаты да сол. Delphi
профамын жасаудың ортасында келесі құрал-саймандар панелі қолданылады:
стандартты, пайдаланушы, қарау, жұмыс үстелі, компоненттерді жөндеу және
палитра, сондай-ақ келесі терезелер: пішін, обьект инспекторлары және код
редакторлары.
Оңай пайдаланушы интерфейстерін құру үшін, көбінесе, Delphi-дің
келесідей бес қарапайым компоненттері қолданылады: пішін жазба, енгізу
өрісі, қарау аймағы және батырма. Пішіннен басқа барлық бұл компоненттер
стандартты компоненттер палитрасының жиындарында көрсетілген.
Delphi ортасын шақырғаннан кейін ортаның жұмысын басқаратын алты
негізгі терезе шығады:
1) негізгі терезе;

2) обьектілер инспекторының терезесі;
3) броузер көру терезесі;
4) формалар терезесі;
5) программа кодының терезесі;
Программа кодының терезесін көру үшін F12 клавишасын басу
жеткілікті. Delphi ортасын алғаш шақырғаннан кейін Intprise-бен байланыс.
Delphi Direct терезесі барлық терезенің үстіне шығады. Осы терезенің
көмегімен Intprise коорпарациясының Web-беттеріне кіруге мүмкіндік туады.

Негiзгi меню – Delphi-дiң функцияларына қатысуға арналған
командалардың жиынтығын қамтиды.
Саймандар тақтасы – негiзгi менюдiң астында, негiзгi терезенiң сол
жақ бөлiгiнде орналасады және негiзгi менюдiң жиі пайдаланатын командаларын
шақыратын 15 кнопкадан тұрады. Барлығы 5 саймандар тақтасы бар:
1. Standart - Cтандартты
2. View - Қарау
3. Debug – Баптау
4. Custom – Пайдаланушы
5. Desktop – Жұмыс столы.
Негізгі терезе. Негізгі терезе құрылатын программаның жо-
баларын басқаратын негізгі қызметті атқарады. Бұл терезе экранда барлық
уақытта болады және ең жоғарғы бөлігінде орналасады. Негізгі терезеде
Delphi ортасының бас менюі, пиктографиялық командалық батырмалар жиынтығы,
компоненттер палитрасы орналасқан.

1- сурет

Бас меню жобаны басқаруға арналған барлық қажетті командалардан
тұрады. Бас менюдің барлық операциялары екінші деңгейде ашылатын опциялар
тақырыбын қамтиды. Бас терезенің барлық элементтері арнайы панельдерде
орналасқан, оның сол жақ бөлігінде басқару батырмалары орналасқан.
Панельде көрінетін батырмалардың құрамын өзгерту үшін оған курсорды
келтіріп, тышқанның оң жақ батырмасын басу жеткілікті. Бұдан ашылған
көмекші меню терезесінде барлық панельдердің аттары келтірілген және
олардың статусы көрсетілген (жалаушалар). Олардың ішінен Gustomise-ды
(настройка, баптау) таңдағаннан кейін баптау терезесі пайда болады. Енді
қажет емес батырмаларды алып тастауға болады, Commands терезесіндегі
тізімнен қажетті батырмаларды таңдап, оны экранға тасып апаруға болады.
Негізгі терезеге ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Delphi ортасында программалау
Delphi-дің графикалық мүмкіндіктерін қолдана отырып қозғалатын бағдарлама құру
Форма оқиғалары
Есік-терезе жасау цехының тапсырыс қабылдау жұмысын автоматтандыру
Қазақстан Темір жолы АҚ кадрлар бөлімі мен жалақыны есептеу саясаты
Банк депозиті - автоматтандырылған жұмыс орнын құрастыру
Проектілерді басқаруға арналған ақпарат жүйесін тұрғызу
Форманың кейбір қасиеттері
DELPHI программалау жүйесі
Delphi бағдарламалау жүйесі
Пәндер