Бастауыш мектепте математиканы оқыту барысында оқушылардың логикалық алгоритмдік мәдениет элементтерін қалыптастыру

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 52 бет
Таңдаулыға:

БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ МАТЕМАТИКАНЫ ОҚЫТУ БАРЫСЫНДА ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЛОГИКАЛЫҚ АЛГОРИТМДІК МӘДЕНИЕТ ЭЛЕМЕНТТЕРІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Мазмұны

І. Кіріспе

1. 1. Математика сабағында оқушылардың іс - әрекетін ұйымдастырудың әдістемелік негізі.

1. 2. Оқушылардың сабаққа деген қызығушылықтарын арттырудың жолдары.

II. Бастауыш мектепте математиканы оқыту барысында оқушылардың логикалық алгоритмдік мәдениет элементтерін қалыптастырудың әдістемелік негізі

2. 1. Бастауыш сынып оқушыларына математика сабақтарында логикалық есептеу алгоритмдерін үйретудің мүмкіншіліктері мен ерекшеліктері.

2 . 2. Бастауыш сынып оқушыларына математика сабақтарында логикалық алгоритмдік бейімділігі мен машығын қалыптастырудың әдіс-тәсілдері Қорытынды. .

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

К І Р І С П Е

Қазақстан Республикасы білім беру жүйесі қазіргі таңда өзгермелі және өскелең талаптар мен қажеттіліктерді қанағаттандыра отырып, отандық білім сапасын әлемдік білім кеңістігіне кіріктіруге бетбұрыс жасауда. Бұл білім жүйесін жетілдіру және оны сапалы деңгейге көтеруді алға тартады. Тәуелсіз Қазақстан мемлекетінің елімізде болып жатқан экономикалық өзгерістерге байланысты жалпы білім беру жүйесіне қойылатын талаптар да өзгеруде.

Қазақстан Республикасының Білім беру жүйесіндегі стратегиялық мақсатында- “мемлекеттік, әлеуметтік және кәсіптік проблемаларын өз бетінше тұжырымдай отырып, іс жүзінде шеше алатын, жоғары білімді, бәсекеге түсе алатын тұлға қалыптастыруға жағдай жасау” - делінген.

Түрлі болашақ үміт дүниесін ұйымдастырудағы негізгі әдістемелік тәсіл нақты мақсатқа жету жолындағы күреске балаларды даярлау. Ол даярлыққа болашақ үміт дүниесіне жетудегі көмектесетін жоспарды, жобаны, ұсыныстарды талқылау мен одан туындайтын ұйымдық және практикалық жұмыстар кіреді.

Бұл - жұмыс тәрбие ұжымын және біріктіру барысындағы ең бір маңызды кезең. Ортақ іс - әрекетке барлық оқушылардың қатысуын қамтамасыз ету керек және ол қатынасу белсенді, жасампаз сипатта болған жөн. Сыныптағы оқушыларға тапсырмаларды орынды бөлу - балаларды еліктірудің, болашақ үміт дүниесі істеріне қатынастырудың негізгі жолы. Тапсырма топқа және жеке оқушыға берілуі мүмкін. Кез - келген іс баланың ақыл - ойын, ғана емес, әсемділікке талғамды көзқарасын тәрбиелейтіндей ұқыпты ұйымдастырылған, сәулетті безендірілген болуы керек. Бүгінгі таңда мектеп қабырғасында білім алып, тәрбиеленіп жатқан жас ұрпақ алдында “ Қазақстан - 2030” бағдарламасындағы, “Барлық Қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі мен әл-ауқатының артуы деген ұзақ мерзімдік міндетті іске асыру жауапкершілігі тұр. Оқытудың мәңгілік сауалы “Нені оқыту, қалай оқыту, оқушыны қалай жетектеу” күрделеніп барады.

Зерттеу мақсаты:

Оқушылардың іс - әрекетін қалыптастырудың нәтижесінде оқушының өз бетінше берілген тапсырманы дербес орындауы, қажетті білімді өзі таба білуге үйренуі, қоғамда белсенді іс - әрекет жасай алатындай тұлға қалыптастыру.

Зерттеу міндеттері :

Бастауыш сынып оқушыларының математика сабақтарында оқушылардың

логикалық ойлау қабілетін қалыптастыру.

Есептер шығару барысында қалыптасатын логикалық ойлау қабілеттерін

алгоритмдік мәдениет элементтерін

Оқушылардың негізгі логикалық алгоритмдік бейімділігі мен машықтарын

қалыптастыру.

Зерттеу объектісі:

Бастауыш мектепте білім беру үдерісін жетілдірудегі математика пәнінің орны.

Зерттеу пәні: Оқушылардың математика (4-сынып) сабақтарында іс - әрекетін ұйымдастырудың маңызы.

Зерттеу әдісі: Баяндау, түсіндіру, салыстыру, талдау, жинақтау, қорыту.

Зерттеу көздері: Дипломдық жұмыс жазу барысында қажетті материалдарды, жаңа буын оқулықтары бойынша “Математиканы оқыту әдістемесі мен теориясы ” оқу құралын, “Бастауыш мектеп”, “Қазақстан мектебі”, “Білім” журналдарынан жинақтадым.

Зерттеу құрылымы:

Дипломдық жұмыс кіріспеден, екі тараудан, әр тарау екі бөлімнен және қорытынды бөлімнен, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

Кіріспеде білім беру жүйесін дамытудың мақсаты мен міндеті, оқушылардың іс - әрекетін ұйымдастырудың педагогика - психологиялық мәселелері және теориялық, практикалық жолдары жайлы жазылған.

Қорытынды бөлімде жұмыста қамтылған жалпы мәліметтерге қорытынды жасалған.

Пайдаланылған әдебиеттер бөлімінде, әдебиеттердің тізімі, мақала авторлары, жарық көрген кезеңдері, пайдаланылған беттері көрсетілген.

І. БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕГІ МАТЕМАТИКА ПӘНІ МАЗМҰНЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Тәуелсіз мемлекетіміздің саяси-экономикалық әлеуметтік даму жағдайының ерекшеліктеріне қарай бұл күнде халыққа білім беру саласы және оның әр буыны үлкен өзгерістерге ұшырауда. Осыған байланысты туындап отырған мәселелердің бірі - ол бастауыш математиканы оқыту. Неміс математигі К. Гаустің “Математика-ғылымдар патшасы, ал арифметика-математика ғылымдар патшасы” деген ойына терең үңілсек, математика ғылымдар негізі екендігін көреміз. Ендеше, ғылымда математика қолданбайтын сала жоқ деп айтуға болады.

Білім берудегі ізгілік адамның тұлға ретінде қалыптасып дамуына математикалық білімнің үлкен үлесі бар. Сол себепті орта мектептің алдында тұрған міндеттердің бірі - оқушылардың шығармашылық қабілетін барынша дамытып, қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру.

“Математика” пәні бойынша бастауыш білім беру стандартындағы білім мазмұнын, оның құрылымын анықтау төмендегідей ұстанымдарды ескеру арқылы жүзеге асырылады

ізгілендіру
интеграция
дидактикалық бірліктерді ірілендіру

Қазақстан Республикасының білім беру стандартында бастауыш мектепте математиканы оқытудың мына сияқты мақсаттарға жетуді көздейтіндігі туралы айтылады.

бағдарлама мәжілісіне сай мөлшер мен деңгейде білім, білік және

дағдыларды игеру.

Математика курсының мазмұны арқылы танымдық және

коммуңникативтік іс-әрекет пен өздігінен білім алуға және еңбекке бейімделу, сондай-ақ ата-дәстүр, әдет-ғұрып, салт-сана, халықтық және ұлттық болмысты дүниежүзілік мәдени мұралармен үндестіру арқылы баланы тұлға ретінде қалыптастыру.

Оқушының ақыл-ойының математикалық стилін, интелектуалдық және

ерік пен сезімге қатысты сапаларын дамыта түсу.

Негізгі мектепте оқуға, меңгерген математикалық білімдерін өмірде

қолдануға жан-жақты дайындауды жүзеге асыру.

Осы мақсаттардан математиканы оқытудың мына сияқты міндеттері айқындалады:

Баланың тұлға ретінде қалыптасуына, оқушының ақыл-ойын дамытуға,

интелектуалдық және ерік пен сезімге қатысты белсенділігін қалыптастыруға септігін тигізу.

Математиканың нақты өмірде болып жатқан нақтықұбылыстарды

жалпылауға және қоршаған болмысты танып білуге көмектесетін ғылым болып табылатыны туралы түсініктердің қалыптасуына әсер етеді.

Оқушының өмір тіршілігіне және және мектептің келесі буынында оқуын

жалғастыруы үшін қажетті білім, білік, дағдыларды қалыптастыру.

Математикалық бастауыш білім мазмұнын, оның құрамы мен құрылымын анықтау барысында педагогика ғылымы және оның озық тәжірибедегі ұтымды идеялар мен үрдістер, тұжырымдамалар мен принциптер басшылыққа алынды. Ұсынылып отырған білім мазмұны:

Бастауыш мектеп жасындағы оқушыларды оқыту-тәрбиелеу және дамыту тұрғысынан қойылатын талаптарға сәйкес.

Дүниежүзіндегі аса дамыған және өркениетті елдердегі мөлшер мен

деңгейден төмен емес.

Бастауыш жастағы оқушылардың жас ерекшелігіне және мүмкіндік

өрісіне сай.

Қоршаған ортаның, әдет-ғұрыптардың, салт-дәстүрлердің, ана тілінің

өзіндік ерекшеліктерін және халықтық педагогиканың элементтерін пайдалануға мүмкіндік береді.

Бірсарындылықты және орынсыз қайталауды болдырмау сабақтаса

дамуды қамтамасыз етеді; өйткені оқушылардың дайын болуына орай білімді толықтыра және кеңейте түсуді екі бағытта яғни, ауқымды ұлғайту және жоғары өрлеу мүмкін болатындай сызықты-сатылы және блокты-модульді құрамда түзілген.

Оқушылардың мектепке дейінгі білімінің нақты деңгейін ескере оқу

материялының мектептің бастауыш буынында сыныпаралық тиімді бөлінуін қамтамасыз етеді.

Арифметикалық, алгебралық және геометриялық мәселелердің пәнішілік

үйлесімді байланыста және олардың өзара әсерін, әселесуін және бірін-бірі байыта түсуін қамтамасыз етеді.

Бастауыш мектептердегі басқа оқу пәндерінің мазмұнымен пәнаралық

байланыстарды ескереді.

Теориялық және практикалық мәселелердің үйлесімді ара қатынасын

жүзеге асыру арқылы математикалық заңдылықтар, ержелер мен қорытындылардың өмір қажеттілігі және мұқтаждығынан туындайтыннын көрсетіп беруге мүмкіндік туғызады. Оны оқытып үйрету процесін оқу материалдарының ұолданылу жиілігіне орайажыратып және жоспарлаған нақты нәтижеге жетуге бағдарлауға мүмкідік береді.

Математикалық бастауыш білім мазмұны біртекті емес және екі деңгейді қамтиды; міндетті және мүмкіндік деңгейлері.

Міндетті деңгейге бастауыш мектеп көлеміндегі берік игерілуге тиісті материалдар жатады. Олар теріс емес бүтін сандардың ауызша және жазбаша нумерациясы; аса маңызды шамалар және олардың өлшем бірліктері; жәй есептің негізгі түрлері және оларды шешу және т. б. Осы деңгейдің материалын әр оқушы қанағаттандырарлықтан төмен емес деңгейде игеруі тиіс.

Ал мүмкіндік деңгейлеріне, мазмұны тұрғысынан алғанда негізгі мәселемен үйлесетін, алайда оқушының математикалық ой-өрісін кеңейтуге бағытталатын, үйреншікті емес түрде ұсынылатын және де оны орындау шығармашылық іс-әрекетпен ұштасатын материалдар жатады. Мұның бәрі міндетті деңгейдің материалын кеңейте және тереңдете түсуге қызмет етеді.

Математиканың жүйелі курстарының аса маңызды тарауларын ілгеріде оқытып-үйретудің негізін қалайды. Сондай-ақ балалардың дамуына әсерін тигізеді және негізгі материалды терең меңгеріп алуға көмектеседі. Олар: теңдеулер оларды шешудің әдістері, геометриялық фигураны нүктелер жиыны түрінде көрсетіп беру, кесінділердің қосындысы мен айырмасын геометриялық әдіс арқылы анықтау, берілген параметрлері бойынша геометриялық фигураларды салу, есептерді теңдеулердің көмегімен шешу, қызықты логикалық тапсырмалар және т. б.

Осы қағидаларға негізделе отырып анықталған бастауыш мектеп математикасының базалық білім мазмұныбіршама кеңейді. Мұнда теріс емес бүтін сандар, оларға қолданылатын арифметикалық амалдар және олардың қасиеттері, аса маңызды шамалар мен оларды өлшеу қарастырылады, сондай-ақ білім мазмұнына енген алгебра және геометрияның бастама элементтері және шамалар арасындағы тәуелділікпен танысу, сан мен арифметикалық амаллдар және математикалық қатынастар жөніндегі ұғымдарды жоғары деңгейде түсініп-білуге көмектеседі. Әрбір жаңа ұғым оның мән-мағынасын аша түсуге септігін тигізетін іс-әрекеттер мен практикалық жұмыстарды орындаумен және оны қолдануды көздейтін қандай да біресептерді қарастырумен байланысты болады. Сондықтан білім мазмұнына тексті арифметикалық есептердің жүйесі енгізілген.

Дүниеге жаңа көзқараспен қарайтын саналы да ойлы жастарды оқытып, тәрбиелеп шығу - басты міндеттердің бірі. Сондықтан оқу мен тәрбиенің сапасын көтерудің ең тиімді жолдарын тауып, тәжірибеде қоддану бүгінде ең басты мәселе болып саналады.

Қоғамның әлеуметтік - экономикалық дамуына жеке адамның белсенділігін және ізденпаздығын арттыру мақсатында білім беруді қалыптастыру, оқушылардың алған білімдерін өз бетінше өмір талабына сай практикалық мазмұнды есептер шығаруға қодана білу-оқу процесінің негізгі мәселесі.

Математикалық есептің тәрбиелік тиімділігі тағы басқа оқытуды ұйымдастыру формасы немесе әдісі сияқты оқушыларды қандай мөлшерде танымдық әрекетіне қосыла алатындықтарына және және оқылатын фактілермен құбылыстарға, жеке дара қалыптасуына көмектесулеріне әрекет етеді.

Психологтар мен педагогтар Б. Г. Ананьев, Е. И. Моносзан, С. Л. Рубинштейн, В. А. Сухомлинский, В. А. Шукиналардың жұмыстарына сүйенеміз. Егер мұғалім бұл ұмтылысты оқушыларға кеңінен таныстырса, керісінше оны ескеруге болатын қажеттілікті маңыздандыруға ұмтылса, онда оқушылардың танымдық бағалау әрекетіне тіпті төменгі сыныптағы оқушыларды да қосуға болады.

Есепті шығару бағдарламалық материялды білумен бірге күнделікті тірлікте кездесетін біршама сандық деректерді (сыныптағы оқушылар саны, жылдағы күндер саны, тәулікте нақты желінітін нан) пайдалануды талап етеді. Ең басты сауалға жауап беру, есептерді шығару барысында балалар барлық құндылықтардың өлшемі және аса маңызды азық-түлік ретінде нанға үнемділік қажеттілігін терең сезінеді. Мұндай есептердің негізгі педагогикалық құндылығы қарастырылып отырған проблемаға жеке көңіл-күйлік қатынастың жасалуына қолайлы жағдай туғызу. Бұл оқушылардың тұлғалығын қалыптасуға нақты тәрбиелік әсер етеді. Оқытудың барлық кезеңінде осы тұрғыдағы есепті пайдалану мен математиканы оқу пәні ретінде оқушылардың бойындағы өз бойындағы үнемді, саналы қарауға қажетті әдеттер мен адамгершілік қасиеттердің қалыптасуына бағытталған жаңа мүмкіндіктер береді.

Математикалық есептің тәрбиелік тиімділігі тағы басқа оқытуды ұйымдастыру формасы немесе әдісі сияқты оқушыларды қандай мөлшерде танымдық әрекетіне қосыла алатындықтарына және оқылатын фактілер мен құбылыстарға, жеке дара қалыптасуына көмектесулеріне әрекет етеді.

Осылайша, математикалық есептерді шығару барысында, математиканы оқытудағы басты мақсатқа қол жеткізіледі (математикалық білім беру, іс жүзінде қолданылатын дағдылармен ептіліктерді қалыптастыру, дүние танымдық принциптің қалыптасуына өз үлестерін қостыру, оқушыларды ізгіліктің жоғары рухында тәрбиелеу) .

Қазіргі кезде сабақты дұрыс жүргізуге қойылатын негізгі талап- оқушылардың белсенді іс-әрекеттік сезімін оята отырып, оларды басқара білу. Ол біріншіден іздендіретін, одан жаңа ақпарат алатындай оқу материалын берудің құрылымын қайта құруды талап етеді. Екіншіден, оқушылардың іс-әректіне деген мұғалімнің іс-әрекетінің көзқарасын өзгертуді талап етеді. Яғни, мұғалім оқушылардың өзі белсенді жасампаз күш болатын, оқытудың ұйымдастырушысы және басқарушы болуы қажет. Ол оқытудың әр кезеңінде: үй жұмысын тексерген кезде, оқушылардың жаңа білімді меңгеруге дайындығы кезінде, жаңа білімді енгізіп, оны тұжырымдаған және оған сүйенген кезде, алынған білімді қорытып, бір жүйеге келтірген кезде де көрініп отыруы керек. Осы орайда математика сабағының әртүрлі кезеңдеріне тоқтала кетейік.

Оқу практикасында жиі кездесіп жүргендей, интенсивті жұмысқа жеке емес барлық оқушыларды қатыстыруды, яғни оқушылардың танымдық іс-әрекетін басқаруды, сабақтың бас кезінде дидактикалық ойындардың көмегімен, үй жұмысының орындалуын мұғалімнің ұсынған үлгісімен салыстыру, түсінік беру, кішкене өздік жұмыстар, математикалық диктанттар арқылы жүзіге асыруға болады.

Жаңа білімді игеруге дайындығы кезінде барлық оқушылардың жеңіл есептерді өз бетінше шығарулары, тіректік білім актуальдау мақсатымен практикалық мағынасы бар өзіндік жұмыстарды орындауы, танымдық дәлелдерді қалыптастыратын болжаулар мен гипотезаны тұжырымдап айта алатындығы ескеріледі.

Жаңа білімді енгізу кезеңінде оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетін белсендіру анықтамаларды, ережелерді, заңдарды, тиісті қасиеттерді, тұжырымдаманың айқындығын дәлелдейтін шығармашылық тапсырмалар арқылы жүзеге асырылады.

Алынған білім мен білікті баянды еткен кезде әр түрлі есептер шығарылады, мұғалімнің берген ақпараты оқушылардың өзіндік жұмысына сай келеді және оқушылардың ізденімпаздығының дәрежесі үлгі бойынша орындалатын белгілі амалардан принципті жаңа жағдайларда орындалатын объектілер мен құбылыстарды салыстыру арқылы орындауға дейін өседі.

Оқушылардың оқу-танымдық іс-әрекетінің нәтижесі-олардың алынған білімді өз бетінше талдап және жүйеге келтіре алатын шығармашылық

Тапсырмаларды орындауы болып табылады. Әрине, өздік жұмыстың мазмұны, формасы және орындау уақыты сабақтың сол кезеңіне сай болатын негізгі оқыту мақсатына байланысты болуы керек. Айта кететін жай, оқу үдерісінде өзіндік жұмысты көп қолдану, оны бағалай да алмаған (ескермеу) сияқты зиянды. Әлбетте, егер оқудың әр жеке кезеңінде жүргізілетін өзіндік жұмыстардың мақсаты дәл анықталған, оның нақты тапсырмалары салыстырылған, алынатын қортындының формасы дәлелденген болса, онда ол дұрыс нәтиже береді. Сондай-ақ мұғалім үшін оқушыларды жұмыс жүргізуге дайындау, оны өткізу және алынған нәтижені бағалау мәселелері де маңызды болып табылады.

Психолгия-педагогикалық әдебиеттерде оқушылардың өздік жұмыстарының әр түрлі жіктеулері көрсетіледі. Олардың ішінде оқыту теориясы мен практикада жиірек кездестіндері мыналар

1. Дидактикалық мақсаттары бойынша: оқып үйренетін, тексеретін, диагноздық, алынған білімді баянды ететін және т. б.

2. Даралау дәрежесі бойынша: мазмұны әртүрлі, бірақ бірдей тәсілмен орындалатын; мазмұндары бірдей, бірақ әр түрлі тәсілдермен орындалатын.

3. Білім материалдары бойынша: оқулықпен және оқу әдебиеттерімен жұмыс, есептерді шешу және салыстыру.

4. Оқушылардың ізденімпаздық дәрежесіне байланысты жұмыстар және т. с. с.

Оқушылардың өз бетінше іздену жұмыстарының жіктеуін (классификациясын) қарастырайық (Пидкасистый, 1980) .

Осы жіктеуге сәйкес оқу үдерісінде өзіндік жұмыстың төрт түрі қарастырылады. Олар мыналар:

а) үлгі бойынша орындалатын;

ә) реконструктивті-вариативтік;

б) эврикалық (ішінара ізденуді талап ететін)

в) шығармашылық (ізденуді талап ететін) өзіндік жұмыстар.

Бірінші жұмысты орындаған кезде оқушы мұғалімнің көрсеткен үлгісін қолданып, белгілі бір іс-әрекеттің жолын ұғынуға ұмтылады. Осындай жұмыстар үшін арнайы тапсырмалар (есеп шешімнің дайын үлгілері, алгоритмдік ұйғарым, теориялық мағлұматтар, инструкциялар, ілеспелі нұсқаулар т. с. с. ) дайындалады, үлгісі арқылы берілген жұмыстар оқушылардың танымдық, шығармашылық іс-әрекеті тәжірибесін жетілірмейді, сондықтан оқушылар өзіндік жұмыс тапсырмаларының басқа типтерінің көмегімен іс-әрекеттің қиынырақ түрін орындауға жұмылдырады.

Вариативтік өздік жұмыстарға танымдық есептер кіреді. Оны орындау процесі кезінде оқушылар:

а) жағдайды талдау қажеттігін

ә) оқу проблемасының белгілерін айқындауды

б) осы проблемаларды шешудің жолдарын іздеуді

в) белгілі амалдардың тиімдірегін таңдай білуді және т. б. қолданады.

Вариативтік өздік жұмыстар үдерісінде оқушылар бірнеше алгоритмдерді, формулаларды, теоремаларды, қоланады; есеп шығарудың жолдарын қарастырады; есеп шығару тәсілдерін, ережелерді талдап қорытады және т. с. с.

Сонымен реконструктивті-вариативтік өздік жұмыстар оқушылардың алған білімін тереңдей түседі.

Мұндай өзіндік жұмыстар үшін мұғалімдер проблеманың жаңа шешімдерін іздестіріп, алынған білімді (бірнеше тақырыптар мен бөлімдерден) бір жүйеге келтіруді көздейтін тапсырмаларды іріктеп дайындайды.

Өзіміз игеріп жүрген өздік жұмыстардың ең жоғарғы сатысы тақырып аралық және пәнаралық зертеу жұмыстарын орындау болып табылады. Мұндай өздік жұмыстарды орындау үшін оқушылар өздерінің игерген білімдері негізінде есептер шығару тәсілдерін түрлендіріп, басқа жағдайларға ауыстыруы, өз бетінше жаңаша шығару жолдарын көрсетуі, оның мазмұнын, мақсатын, шығару жоспрын орындау керек. Оқушылардың зерттеушілік және шығармашылық қасиеттерін қалыптастыру үшін практикада арнайы қабылданған танымдық тапсырмалар ұсынылады. Олардың ішіндегі маңыздысы-оқушылардың анықтамаларды, ережелерді, заңдарды және олардың практикада қолдану тиімділігін тұжырымдап айту үшін шығармашылық әрекеттерді орындауға бағыттайтын тапсырмалар.

Педагогикалық мәселелерді шешу тұрғысынан алғанда, іс- әрекет ықпал ету құралы.

Шынында да іс - әрекет түрленген сайын, қызығушылық та жоғары болады, демек, іс - әрекеттіің мазмұны да байып, нәтижесі де жоғары болады. Соңғы кездері зерттеушілер іс - әрекеттің жаттығу ойыны сияқты түрін тиянақты қарастырып келді. Олар мектеп оқушыларының танымдық іс - әрекетіндегі оқу ойынының ынталандырушылық рөлін атап көрсетеді. Мәселен:

О. С. Анасимовтың пікірінше, “ойында өзіндік даму қабілеттілігімен қоса, жаңа қабілеттердің жетілу қағидасы жүзеге асады ”.

Оның мәнісі : педагог шәкірттің жағдайын күштеп өзгертпейді, тек оның өз “ақауын” өзі аңдап өзі қалап, жаңа күйге келу жолдарын өзі қарастырып, өзі іздеп, өзі құруына жағдай жасайды.

Оқушыны тапсырмамен белсене жұмыс істеуге тарту - бұл табысты іс - әрекетке сеп болатын ұстаз жұмысының ерекшелігі.

Елімізде болып жатқан экономикалық өзгерістерге байланысты жалпы білім беру жүйесіне қойылатын талаптар да өзгеруде. Білім беру жүйесі қоғамның әлеуметтік - экономикалық дамуының жетекші ролін атқаруда. Мектеп оқушылары алған біліммен шектеліп қана қоймай, оны ары қарай өздігінен белсенді, нысаналы танымдық іс-әрекеті нәтижесінде игеруі тиіс.

Оны жүзеге асыру оқушылардың белсенділігі мен ізденімпаздығын ынталандыруға септігін тигізетін оқу үрдісін ұйымдастырудың тәсілдерін, әдістері мен нысандарын іздестіруге өзекті сипат береді. Осыған орай 12 жылдық білім берудің белсенді әдістерінің бірі-оқушыларға өздігінен жұмыс істете білу.

Мысалы, математика сабақтарында және сабақтан тыс кезде өзіндік жұмыстар жаңа материалды оқып-үйренуге дайындау мақсатымен, жаңа материалды таныстыру кезінде алған білімін, білігін, және дағдыларын бекіту үшін, олардың үйренген материалын қаншалықты меңгергенін тексеру үшін өткізіледі.

Математиканы оқу үдерісінде есеп кезекті дидактикаалық материалдар үшін пайдаланылады: