XVIII—XIX ғасырлардағы неміс философиясы

И.Кант (1724—1804) жаңазамандық парадигма желісін, эпистемологаялық проблематика бағдарын онан әрі жалғастырды. Оның гносеологиясы жекелеген индивидке басымдылық беруден келіп шығады.
Эпистемология ретінде философияны негіздеу идеясын жалғастыра отырып,
И.Кант өзінің трансценденталдық философиясы көмегімен эмпиризмнен (Локк және Юм), рационализм мен скептицизмнен (Декарт) асып түсуге тырысады. Өзінің философиясын негіздеуді Кант Юммен пікірталасқа түсумен қатар, эксперименталды ғылым негіздері тұрақтылығын талдау мен
дәлелдеулерден де бастайды. Канттың пікірінше, кеңістік пен уақыт танымға
тән қажеттілік болып табылады.
Осы жұмысында Кант ескі метафизиканы сынай отырып, философияның нені зерттеуі керек екендігі туралы мәселені көтереді.
Философияның зерттеу аймағын қайта қарай отырып, Кант ескі метафизиканың негізі болып табылатын логиканың шектеулі екендігін аңғарды. «Жалпы логиканың» (Канттың терминологиясы бойынша) шектеулілігі, онда пікір мен ой тұжырым формаларына баса назар аударылып, ал олардың мазмҧнын қарастыруды теріске шығарғанынан көрінеді. Бұл алдын ала бар білімді ӛзгерткенімен жаңа білім алуға мҥмкіндік бермейді. Бұл логиканы Кант талдау логикасы деп атады. Жалпы логиканың мақсаты мен функциясын жан-жақты қарастыра отырып, танымдағы пікірдің рөлі мен білім алу туралы мәселелерді зерттей отырып, Кант жаңа логиканың — синтез логикасының қажеттілігі туралы ойға келеді.
Жаңа логиканың мәні логикалық фомалардың мазмұндық жағын зерттеу болып табылады. Бірақ мҥндай логика субъект шеңберінен шығып кетеді, яғни трансценденттік логикаға айналады. Мұндай логиканың зерттеу аймағы субъекттің объектке қатынасын зерттеу болып табылады, басқаша айтқанда танушы субъекттің (адамның) қоршаған әлемге қатынасы болып табылады. Бұл мақсатты логиканы таным теориясы мен синтездейтін жаңа философия ғана шеше алады, ал ескі метафизика болса, ол логика мен таным теориясы арасындағы байланысты керек етпейтін онтологияға баса көңіл бөлетін еді. Осылай Кант адамның танымдық әрекеті формаларын, жалпыға тән шарттарды негіздеу философияның мақсаты деп санады.