Антарктика және Антарктида
1. Ұғымдары
2. Тасты және мұзды Антарктида
3. Климаты
4. Тіршілік дүниесі
2. Тасты және мұзды Антарктида
3. Климаты
4. Тіршілік дүниесі
Антарктика-Жердің оңтүстік полярлық аймағы. Оның атауы Нанти (қарсы) және артикос (солтүстік ) деген грек сөзінен шыққан. Антарктика құрамына мұз жауып жатқан аса зор Антарктида материгі және оны жауып жатқан поляр сулары олардағы бытыраңқы аралдарымен енеді. Бұл жер шарының табиғаты жөнінен ең қатал бөлігі. Кейбір аралдардың басқасында тұрақты халық жоқ. Антарктиданың бар-жоқтығы туралы болжамдарды географтар мен теңізде жүзушілер орта ғасырда айтса да, Антарктида ғылымға кеш белгілі болды. Орыс теңізде жүзушілер 1819-1821 жж. Ф.Ч.Беллинсгаузен мен Лазаревтің басшылығымен арнайы ұйымдастырылған экспедиция кезінде материктің жағасы мен Антарктикаға жататын көптеген аралдарды алғаш рет көрді.
Келесі ондаған жылдарда Антарктика әр түрлі елдер зерттеушілері мен теңізде жүзушілердің назарын шешілмеген ғылыми проблемаларымен де, сондай-ақ су бассейніндегі зор байлығымен де өзіне тарта түсті түсті.1911 – 1912 жылдары норвегиялық поляр зерттеушісі Р. Амундсен мен ағылшын ғалымы Р. Скотт Оңтүстік полюске бір мезгілде дерлік жетті. Жұмбақ материкке деген қызығушылық одан арғы кезеңдерде де әлсіреген жоқ, бірақ Антарктиканы жүйелі зерттеу кезеңі екінші дүние жүзілік соғыстан кейін басталып, қазіргі кезеңде жалғаса тұсуде. 1940 – 1950 жылдарда Атарктика материгінде бірқатар мемлекеттер ғылыми- зерттеу станцияларын орнатты. 1957 жылы Халықаралық геофизикалық жылды дайындауға және өткізуге байланысты біртұтас халықаралық зерттеу программасы жасалды. 1953 жылы басталған халықаралық програма бойынша зерттеу құрылымы, зерттеу станциялары мен пункттерінің ішкі конструкциялары салынды.
Келесі ондаған жылдарда Антарктика әр түрлі елдер зерттеушілері мен теңізде жүзушілердің назарын шешілмеген ғылыми проблемаларымен де, сондай-ақ су бассейніндегі зор байлығымен де өзіне тарта түсті түсті.1911 – 1912 жылдары норвегиялық поляр зерттеушісі Р. Амундсен мен ағылшын ғалымы Р. Скотт Оңтүстік полюске бір мезгілде дерлік жетті. Жұмбақ материкке деген қызығушылық одан арғы кезеңдерде де әлсіреген жоқ, бірақ Антарктиканы жүйелі зерттеу кезеңі екінші дүние жүзілік соғыстан кейін басталып, қазіргі кезеңде жалғаса тұсуде. 1940 – 1950 жылдарда Атарктика материгінде бірқатар мемлекеттер ғылыми- зерттеу станцияларын орнатты. 1957 жылы Халықаралық геофизикалық жылды дайындауға және өткізуге байланысты біртұтас халықаралық зерттеу программасы жасалды. 1953 жылы басталған халықаралық програма бойынша зерттеу құрылымы, зерттеу станциялары мен пункттерінің ішкі конструкциялары салынды.
Антарктика және Антарктида
Жоспары:
1. Ұғымдары
2. Тасты және мұзды Антарктида
3. Климаты
4. Тіршілік дүниесі
Лекцияныњ мєтіні
Антарктика-Жердің оңтүстік полярлық аймағы. Оның атауы Нанти (қарсы)
және артикос (солтүстік ) деген грек сөзінен шыққан. Антарктика құрамына
мұз жауып жатқан аса зор Антарктида материгі және оны жауып жатқан поляр
сулары олардағы бытыраңқы аралдарымен енеді. Бұл жер шарының табиғаты
жөнінен ең қатал бөлігі. Кейбір аралдардың басқасында тұрақты халық жоқ.
Антарктиданың бар-жоқтығы туралы болжамдарды географтар мен теңізде
жүзушілер орта ғасырда айтса да, Антарктида ғылымға кеш белгілі болды. Орыс
теңізде жүзушілер 1819-1821 жж. Ф.Ч.Беллинсгаузен мен Лазаревтің
басшылығымен арнайы ұйымдастырылған экспедиция кезінде материктің жағасы
мен Антарктикаға жататын көптеген аралдарды алғаш рет көрді.
Келесі ондаған жылдарда Антарктика әр түрлі елдер зерттеушілері мен
теңізде жүзушілердің назарын шешілмеген ғылыми проблемаларымен де, сондай-
ақ су бассейніндегі зор байлығымен де өзіне тарта түсті түсті.1911 – 1912
жылдары норвегиялық поляр зерттеушісі Р. Амундсен мен ағылшын ғалымы
Р. Скотт Оңтүстік полюске бір мезгілде дерлік жетті. Жұмбақ
материкке деген қызығушылық одан арғы кезеңдерде де әлсіреген жоқ,
бірақ Антарктиканы жүйелі зерттеу кезеңі екінші дүние жүзілік
соғыстан кейін басталып, қазіргі кезеңде жалғаса тұсуде. 1940 –
1950 жылдарда Атарктика материгінде бірқатар мемлекеттер ғылыми-
зерттеу станцияларын орнатты. 1957 жылы Халықаралық геофизикалық
жылды дайындауға және өткізуге байланысты біртұтас халықаралық
зерттеу программасы жасалды. 1953 жылы басталған халықаралық
програма бойынша зерттеу құрылымы, зерттеу станциялары мен пункттерінің
ішкі конструкциялары салынды. Экспедициялар мен ғылыми – зерттеу
кемелерінің теңіз экспедициялары жұмыстарын бастады. 1958 жылы
совет экспедициясы алғаш рет материктің геометриялық орталығы –
салыстырмалы түрде жан баспаған полюске жетті. Совет Одағының, АҚШ
– тың басқа елдердің ғалымдары материктің түкпіріне ұзаққа
созылған жорықтар жасап, осы кездерде материкті Оңтүстік пролюс
арқылы бірнеше рет кесіп өтті. Қазір Анарктидада ғылыми зерттеу
станцияларының жүйесі жұмыс істеп, Оңтүстік поляр аймағының табиғат
жағдайын ең жаңа әдістерді қолда отырып, комплексті зерттеу
жүргізуде. Соңғы жылдары Антарктиданы зерттеуде үлкен роль
авиацияға тиюде.Антарктика оның оңтүстік полюске жақын орнымен,
сондай – ақ жоғарғы оңтүстік ендіктердегі құрлық пен теңіздің
арақатынасымен анықталатын табиғат жағдайларының айрықша өзіне тән
қаталдығымен ерекшеленеді. Тіпті Арктика жағдайының кейбір ұқсастығы
бола тұрса да Арктика жағдайынан шұғыл ерекшеленеді. Антарктикаға
тән жағдай құрлық пен су бассейндерінің кең – байтақ кеңістігін
қамтиды. Антарктика құрлығы Антарктида материгінің басқа аралдық
архипелагтар мен жекелеген аралдарды :
І Александр жерін
Оңтүстік Шетланд аралдарын
Оңтүстік Оркней
Оңтүстік Сандвичев
Оңтүстік Георгия
Баллени және басқа көптеген аралдарды қосып алады.
Олардың кейбіреулері материкке тікелей жақын жатыр және одан
табиғат жағдайлары бойынша мүлдем ерекшеленбейді, қалған аралдар
материктен және бір – бірінен үлкен қашықтықта шашырап жатыр.
Антарктида жағасын Оңтүстік Мұзды мұхит сулары жуады. Мұхит
материка жағалауына сұғына түсіп, Уэдделл, Беллинсгаузен, Амундсен,
Росс, Содружество, Космонавтар теңіздерін құрайды. Антарктика су
бассейндеріне оларды басқа ендіктердің су бассейндерінен айырып,
Жердің бұл бөлігінің табиғатына үлкен ықпал көрсететін режимнің
флорасы мен фаунасының көптеген ерекшеліктері тән. Полюс маңында
жатқан Антарктиканың мұиттың барлық жерінен өтетін және сондықтан
анықтауға қиын бір ғана, солтүстік шекарасы бар. Антарктика
аймағының шекарасы туралы мәселе ұзақ уақыт бойы даулы болды және
әр түрлі зерттеушілер түрліше шешті. Антарктикалық атмосфералық
айналым жағдайы қоңыржай ендіктер жағдайымен ауысатыняғни қоңыржай
ендіктер ауа массалары мен антарктикалық ауа массалары бөліп жатқан
шамасы фронттық антарктикалық ауа масса бөлігінде болған. Фронт
зонасына тек атмосфералық өзгеріс ғана емес сондай- ақ мұхит
бассейні режимінде өзгеріс өтеді. Шамамен осы зонамен суық
антарктика сулары қоңыржай ендіктің біршама жылы суларымен
антарктикалық конвергенция деп аталатын зона сәйкес келеді.
Антрактиканың солтүстік шекарасында мұхиттың бүкіл су режимінің шұғыл
өзгерісін барлық зерттеушілер атап көрсетуде. Оның үлкендігі соншалық,
Дүние жүзілік мұхитта Антарктика аймағының табиғаттық зоналық шекарасының
болуы күмән туғызбайды. Антрактика Жердің оңтүстік, антрактикалық белдеуіне
сай келеді.
Антрактиканың әр түрлі секторларындағы антрактикалық конвергенция
зонасы әр алуан ендіктерде жатыр, алайда жыл ішінде оның орны өте аз
өзгереді. Атлантика секторларындағы антарктикалық конвергенция зонасы әр
алуан ендіктерде жатыр,алайда жыл ішінде оның орны өте аз өзгереді.
Атлантика секторында және Үнді секторының батыс аудандарында ол 48-50º
оңтүстік ендіктердің арасымен өтіп, оңтүстікке ауытқиды да Тынық мұхит
секторында 60º оңтүстік ендікке жақындайды. Бұл зона ... жалғасы
Жоспары:
1. Ұғымдары
2. Тасты және мұзды Антарктида
3. Климаты
4. Тіршілік дүниесі
Лекцияныњ мєтіні
Антарктика-Жердің оңтүстік полярлық аймағы. Оның атауы Нанти (қарсы)
және артикос (солтүстік ) деген грек сөзінен шыққан. Антарктика құрамына
мұз жауып жатқан аса зор Антарктида материгі және оны жауып жатқан поляр
сулары олардағы бытыраңқы аралдарымен енеді. Бұл жер шарының табиғаты
жөнінен ең қатал бөлігі. Кейбір аралдардың басқасында тұрақты халық жоқ.
Антарктиданың бар-жоқтығы туралы болжамдарды географтар мен теңізде
жүзушілер орта ғасырда айтса да, Антарктида ғылымға кеш белгілі болды. Орыс
теңізде жүзушілер 1819-1821 жж. Ф.Ч.Беллинсгаузен мен Лазаревтің
басшылығымен арнайы ұйымдастырылған экспедиция кезінде материктің жағасы
мен Антарктикаға жататын көптеген аралдарды алғаш рет көрді.
Келесі ондаған жылдарда Антарктика әр түрлі елдер зерттеушілері мен
теңізде жүзушілердің назарын шешілмеген ғылыми проблемаларымен де, сондай-
ақ су бассейніндегі зор байлығымен де өзіне тарта түсті түсті.1911 – 1912
жылдары норвегиялық поляр зерттеушісі Р. Амундсен мен ағылшын ғалымы
Р. Скотт Оңтүстік полюске бір мезгілде дерлік жетті. Жұмбақ
материкке деген қызығушылық одан арғы кезеңдерде де әлсіреген жоқ,
бірақ Антарктиканы жүйелі зерттеу кезеңі екінші дүние жүзілік
соғыстан кейін басталып, қазіргі кезеңде жалғаса тұсуде. 1940 –
1950 жылдарда Атарктика материгінде бірқатар мемлекеттер ғылыми-
зерттеу станцияларын орнатты. 1957 жылы Халықаралық геофизикалық
жылды дайындауға және өткізуге байланысты біртұтас халықаралық
зерттеу программасы жасалды. 1953 жылы басталған халықаралық
програма бойынша зерттеу құрылымы, зерттеу станциялары мен пункттерінің
ішкі конструкциялары салынды. Экспедициялар мен ғылыми – зерттеу
кемелерінің теңіз экспедициялары жұмыстарын бастады. 1958 жылы
совет экспедициясы алғаш рет материктің геометриялық орталығы –
салыстырмалы түрде жан баспаған полюске жетті. Совет Одағының, АҚШ
– тың басқа елдердің ғалымдары материктің түкпіріне ұзаққа
созылған жорықтар жасап, осы кездерде материкті Оңтүстік пролюс
арқылы бірнеше рет кесіп өтті. Қазір Анарктидада ғылыми зерттеу
станцияларының жүйесі жұмыс істеп, Оңтүстік поляр аймағының табиғат
жағдайын ең жаңа әдістерді қолда отырып, комплексті зерттеу
жүргізуде. Соңғы жылдары Антарктиданы зерттеуде үлкен роль
авиацияға тиюде.Антарктика оның оңтүстік полюске жақын орнымен,
сондай – ақ жоғарғы оңтүстік ендіктердегі құрлық пен теңіздің
арақатынасымен анықталатын табиғат жағдайларының айрықша өзіне тән
қаталдығымен ерекшеленеді. Тіпті Арктика жағдайының кейбір ұқсастығы
бола тұрса да Арктика жағдайынан шұғыл ерекшеленеді. Антарктикаға
тән жағдай құрлық пен су бассейндерінің кең – байтақ кеңістігін
қамтиды. Антарктика құрлығы Антарктида материгінің басқа аралдық
архипелагтар мен жекелеген аралдарды :
І Александр жерін
Оңтүстік Шетланд аралдарын
Оңтүстік Оркней
Оңтүстік Сандвичев
Оңтүстік Георгия
Баллени және басқа көптеген аралдарды қосып алады.
Олардың кейбіреулері материкке тікелей жақын жатыр және одан
табиғат жағдайлары бойынша мүлдем ерекшеленбейді, қалған аралдар
материктен және бір – бірінен үлкен қашықтықта шашырап жатыр.
Антарктида жағасын Оңтүстік Мұзды мұхит сулары жуады. Мұхит
материка жағалауына сұғына түсіп, Уэдделл, Беллинсгаузен, Амундсен,
Росс, Содружество, Космонавтар теңіздерін құрайды. Антарктика су
бассейндеріне оларды басқа ендіктердің су бассейндерінен айырып,
Жердің бұл бөлігінің табиғатына үлкен ықпал көрсететін режимнің
флорасы мен фаунасының көптеген ерекшеліктері тән. Полюс маңында
жатқан Антарктиканың мұиттың барлық жерінен өтетін және сондықтан
анықтауға қиын бір ғана, солтүстік шекарасы бар. Антарктика
аймағының шекарасы туралы мәселе ұзақ уақыт бойы даулы болды және
әр түрлі зерттеушілер түрліше шешті. Антарктикалық атмосфералық
айналым жағдайы қоңыржай ендіктер жағдайымен ауысатыняғни қоңыржай
ендіктер ауа массалары мен антарктикалық ауа массалары бөліп жатқан
шамасы фронттық антарктикалық ауа масса бөлігінде болған. Фронт
зонасына тек атмосфералық өзгеріс ғана емес сондай- ақ мұхит
бассейні режимінде өзгеріс өтеді. Шамамен осы зонамен суық
антарктика сулары қоңыржай ендіктің біршама жылы суларымен
антарктикалық конвергенция деп аталатын зона сәйкес келеді.
Антрактиканың солтүстік шекарасында мұхиттың бүкіл су режимінің шұғыл
өзгерісін барлық зерттеушілер атап көрсетуде. Оның үлкендігі соншалық,
Дүние жүзілік мұхитта Антарктика аймағының табиғаттық зоналық шекарасының
болуы күмән туғызбайды. Антрактика Жердің оңтүстік, антрактикалық белдеуіне
сай келеді.
Антрактиканың әр түрлі секторларындағы антрактикалық конвергенция
зонасы әр алуан ендіктерде жатыр, алайда жыл ішінде оның орны өте аз
өзгереді. Атлантика секторларындағы антарктикалық конвергенция зонасы әр
алуан ендіктерде жатыр,алайда жыл ішінде оның орны өте аз өзгереді.
Атлантика секторында және Үнді секторының батыс аудандарында ол 48-50º
оңтүстік ендіктердің арасымен өтіп, оңтүстікке ауытқиды да Тынық мұхит
секторында 60º оңтүстік ендікке жақындайды. Бұл зона ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz