Арнаулы салық режимдері туралы

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Тақырып: Арнаулы салық режимдері

Арнаулы салық режимдерін қолдану тәртібі.
Біржолғы талон және патент негізіндегі арнаулы салық режимдері. Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режимдері.
Ауыл шаруашылық өнімдерін өндіретін заңды тұлғаларға арналған арнаулы салық режимдері.
Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлеріне арналған арнаулы салық режимдері. Арнаулы салық режимдері бойынша салықты есептеу және төлеу тәртібі.

1. Салық режимi - Салық кодексінде белгiленген салықтарды және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi төлеу жөнiндегi барлық салық мiндеттемелерiн есептеу кезiнде салық төлеушi қолданатын салық заңдары нормаларының жиынтығы.

Салық режимдері екі топқа бөлінеді:

жалпы режим;
арнаулы салық режимі.

Жалпы салық режимi - салық төлеушiлердің барлық санаттары үшiн белгiленетiн және барлық салық және басқа да бюджетке төленетін басқа міндеттердің түрлерiн есептеу мен төлеудiң, сондай-ақ олар бойынша салық есептiлiгiн берудiң жалпы тәртiбiн қолдануды көздейтiн тәртiп.

Біз бұл тарауға дейін жалпы салық режимдерінің қолдану тәртіптері мен ережелеріне тоқталып өттік.

Ал енді бұл тарауда арнаулы салық режимдерiн қолданатындарды және салықты есептеу мен төлеу тәртіптері баяндалады.

Арнаулы салық режимi - салық төлеушiлердің жекелеген санаттары үшiн белгiленетiн және жекелеген салық түрлерiн есептеу мен төлеудiң және жер учаскелерін пайдаланғаны үшін ақы төлеудің, сондай-ақ олар бойынша салық есептiлiгiн берудiң оңайлатылған тәртiбiн қолдануды көздейтiн бюджетпен есеп айырысудың ерекше тәртiбi.

Арнаулы салық режимдерiн қолданатын тұлғалар:

шағын бизнес субъектiлерi;
шаруа қожалықтары;
ауыл шаруашылық өнiмдерiн өндiрушi заңды тұлғалар;
кәсiпкерлiк қызметтiң жекелеген түрлерi.

Жеке кәсiпкердi мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiк, бiржолғы талон және патент бланкiлерi қатаң есептiлiк бланкiлерi болып табылады және ақша алынбай берiледi. Оларды басқа адамдарға беруге тыйым салынады.

Жеке кәсіпкер - заңды тұлға құрмай кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын резидент немесе резидент емес жеке тұлға.

Арнайы салық режимдері қолданылатын тұлғаларға салық салу мақсатында салық төлеушінің өзге оқшауланған құрылымдық бөлімшесі болып оның функцияларының бір бөлігін орындайтын, орналасқан жері бойынша тұрақты жұмыс орындары жабдықталған аумақтық оқшауланған бөлімше танылады. Егер жұмыс орны бір айдан асатын мерзімге құрылса, ол тұрақты болып есептеледі.

Ауыл шаруашылық өнiмдерiн өндiрушi заңды тұлғалар бюджетпен есеп айырысуды шағын бизнес субъектілерiне арналған арнаулы салық режимiнде жүзеге асыра алады.

Базарларда тауар сату бойынша (жалдау шарттары бойынша базарлар аумағындағы киоскілерде, тұрақты үй-жайларда өткiзудi қоспағанда) бюджетпен есеп айырысу, кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлерінен басқа, бiржолғы талон негiзiнде шағын бизнес субъектiлерiне арналған арнаулы салық режимi бойынша ғана жүргiзiледi.

Бұл ретте, рыноктарда өткізу бойынша бюджетпен есеп айырысуды жүзеге асыратын тұлғаларға шағын биснес субьектілеріне және шаруа қожалықтарына арналған ережелер қолданылмайды.

Кәсіпкерлік қызметтің жекелеген түрлері бойынша айналысатын тұлғалар бюджетпен есеп айырысуды кәсiпкерлiк қызметтiң жекелеген түрлерiне арналған арнаулы салық режимiнде ғана жүзеге асырады.

Шағын бизнес субъектілеріне арналған арнаулы салық режимі

Арнаулы салық режимiн қолданатындар, оның ішінде біржолғы талон, патент және оңайлатылған декларация негізіндегі талаптарға сай келетiн жеке кәсiпкерлер және заңды тұлғалар шағын бизнес субъектiлерi деп аталады.

Арнаулы салық режимi шағын бизнес субъектiлерi үшiн, төлем көзінен ұсталатын салықтарды қоспағанда, әлеуметтiк салықты және корпорациялық немесе жеке табыс салығын есептеу мен төлеудiң оңайлатылған тәртiбiн белгiлейдi.

Бұл орайда, төлем көзінен салық салынатын табыстарды қоспағанда, жоғарыда аталған салықтарды есептеу, төлеу және салық есептiлiгiн табыс ету тәртiбi шағын бизнес субъектiлерiне қолданылмайды.

Жоғарыда аталмаған салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер бойынша есептеу, төлеу және салық есептiлiгiн табыс ету жалпыға бiрдей белгiленген тәртіппен жүргiзiледi.

Әлеуметтiк салықты және корпорациялық немесе жеке табыс салығын есептеудiң оңайлатылған тәртiбi салық салу объектiсiне патент және оңайлатылған декларация негізіндегі салық ставкаларын қолдану жолымен жүргiзiледi.

Төлем көзiнен салық ұсталғанын растайтын құжаттар және бiржолғы талон болған кезде, бұрын салық салынған табыстарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының аумағында және оның шегiнен тыс жерлерде алынған табыстардың барлық түрлерiнен тұратын салық кезеңi iшiндегi табыс салық салу объектiсi болып табылады.

Жеке кәсiпкердiң мүлiктi жалға беруден түскен табыстарын қоспағанда, төлем көзiнен салық салынбайтын мүлiктiк табысы мен өзге де табыстары салық салу объектiсi болып табылмайды.

Арнаулы салық режимiн қолданатын шағын бизнес субъектiлерi кәсiпкерлiк қызметтiң бiрнеше түрiн жүзеге асырған жағдайда табыс қызметтiң барлық түрлерiн жүзеге асырудың жиынтығымен айқындалады.

Арнаулы салық режимiн қолданатын және қосылған құн салығын төлеушiлер болып табылатын шағын бизнес субъектiлерi үшiн салық кезеңi iшiнде қосылған құн салығының сомасы табысқа қосылмайды.

Арнаулы салық режимiн қолдану талаптары

Шағын бизнес субъектiлерi салықтарды есептеу мен төлеудiң, сондай-ақ олар бойынша салық есептiлiгiн тапсырудың төменде аталған тәртiптерiнің бiреуiн ғана дербес таңдауға құқылы:

1) жалпыға бiрдей белгiленген тәртiп;

2) бiржолғы талон негiзіндегi арнаулы салық режимi;

3) патент негiзiндегi арнаулы салық режимi;

4) оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимi.

Бұл талап базарларда (жалдау шарттары бойынша базарлар аумағындағы тұрақты үй-жайларда сауда жасайтындарды қоспағанда) тауарлар өткiзетiн адамдарға қолданылмайды.

Салықтарды есептеу мен төлеудiң жалпыға бiрдей белгiленген тәртiбiне ауысқан кезде жалпыға бiрдей белгiленген тәртiп екi жыл қолданылғаннан кейiн ғана арнаулы салық режимiне қайта ауысуға болады.

Мына аталғандардың арнаулы салық режимiн қолдануға құқығы жоқ:

1) филиалдары, өкiлдiктерi бар заңды тұлғалар;

2) филиалдар және өкiлдiктер;

3) заңды тұлғалардың еншiлес ұйымдары және тәуелдi акционерлiк қоғамдар;

4) әр түрлi елдi мекендерде өзге де оқшауланған құрылымдық бөлiмшелерi бар салық төлеушiлер.

Арнаулы салық режимi мынадай қызмет түрлеріне қолданылмайды:

1) акцизделетiн өнiмдi өндiрушілер;

2) кеңес беру, қаржы, бухгалтерлiк қызмет көрсетулер;

3) мұнай өнiмдерiн өткiзушілер;

4) шыны ыдыстарды жинау мен қабылдаушылар;

5) жер қойнауын пайдаланушылар;

6) төменде аталған басқа да жұмыстар мен қызмет түрлері:

медициналық, дәрiгерлiк қызметтi, мал дәрігерлік саласындағы қызметтерді: мал дәрігерлік мақсаттағы препараттарды өндіру және өткізуді; мал дәрігерлік мақсаттарға арналған дәрі-дәрмек құралдарды, биологиялық препараттарды өткізуді; жануарлардан алынатын өнімдер мен шикізаттарға мал дәрігерлік-санитарлық сараптама жүргізуді; мал дәрігерлік емдеу-профилактикалық қызметтер;
тұрғын үй коммуналдық-тұрмыстық объектiлердi газбен жабдықтау жөнiндегi өндiру, жөндеу және құрылыс жұмыстары;
күзет, өрт сигналы мен өрт сөндіру автоматикасы құралдарын жобалауды, монтаждауды, жөнге келтiрудi және оларға техникалық қызмет көрсету;
өртке қарсы қолданылатын техниканы, жабдықтарды және өрттен қорғау құралдарын өндiрушілер;
жолаушылар лифтiлерiн монтаждауды, жөндеудi және оларға қызмет көрсетушілер;
автокөлік көлiгiмен халықаралық жолаушылар және жүк тасымалдаушылар;
емдiк препараттарды дайындау мен сатушылар;
жобалау-iздестiру, сараптау, құрылыс-монтаждау жұмыстарын, құрылыс материалдарын, бұйымдары мен конструкцияларын өндiру жөнiндегi жұмыстар;
алкоголь өнiмдерiн бөлшек саудада сатушылар;
пошта байланысы және телекоммуникациялар саласындағы қызметті, теледидарлық және дыбыстық (радио-хабарларын тарату) бағдарламаларды тарату жөніндегі қызметті жасау мен көрсету, жалпы республикалық магистральды, халықаралық байланыс желілерін жобалау, салу, іске қосу және радиожиілік спектрін пайдалану;
жолаушылар мен жүкті өзен көлігімен тасымалдау;
жерге орналастыру, топографиялық-геодезиялық және картографиялық жұмыстар;
өлшеу құралдарын жасау және жөндеу;
тарих және мәдениет ескерткіштерін археологиялық және жаңғырту жұмыстары;
жол жүрісі қауіпсіздігін қамтамасыз етумен байланысты қызметтер: жол жүрісін реттеудің техникалық құралдарын орнату, монтаждау, жөндеу және пайдалану;
іздестіру-құтқару, тау-кен құтқару, газдан құтқару, фонтан атқылауға қарсы жұмыстар;
пестицидтерді (улы химикаттарды) қолдану жөніндегі қызметтер;
жалпы бастауыш, негізгі жалпы немесе жалпы орта; бастауыш кәсіптік білім, оның ішінде кәсіптер бойынша; орта кәсіптік, жоғары кәсіптік, жоғары оқу орындарынан кейінгі кәсіптік, оның ішінде мамандықтар бойынша білім беретін заңды тұлғалардың білім беру қызметі, сондай-ақ мектепке дейінгі және мектептен тыс ұйымдардың қызметтері;
жеке және заңды тұлғалардың күзет қызметін жүзеге асыруы;
электр және жылу энергиясын өндіру, беру және тарату;
өнеркәсіптік жарылыс-өрт қаупі бар және тау-кен өндірістерін, электр станцияларын, электр желілері мен қосалқы станцияларды, гидротехникалық құрылыстарды, магистральды газ-мұнай өнімдері құбырларын, көтергіш құралдарды, сондай-ақ қысыммен жұмыс істейтін қазандықтар, ыдыстар мен құбырларды жобалау және пайдалану;
химиялық, бұрғылау, мұнай-газ кәсіпшілігі, геологиялық барлау, кен-шахта, металлургия, энергетика жабдықтарын, жарылыстан қорғалған электротехникалық жабдықтарды, көтергіш құрылғыларды, сондай-ақ қысыммен жұмыс істейтін қазандықтарды, ыдыстар мен құбырларды бақылау, аварияға қарсы және дабыл беру аппаратуралары мен жүйелерін жобалау, жасау, монтаждау және жөндеу;
астық қабылдау, өлшеу, кептіру, тазалау, сақтау және тиеу;
темір жолдың жылжымалы құрамын жасау мен жөндеу;
қауіпті жүктерді тасымалдау үшін қолданылатын арнаулы контейнерлерді жасау мен жөндеу;
шетелдік валютамен қолма-қол бөлшек сауда жасау және қызмет көрсетуді жүзеге асыру;
ақпаратты қорғаудың техникалық құралдарын, ақпаратты өңдеудің қорғалған техникалық құралдарын әзірлеуді, дайындауды, монтаждауды, реттеуді, пайдалануды, сақтауды, жөндеуді және оларға сервистік қызмет көрсетуді қоса алғанда, Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын техникалық қорғау жөніндегі қызметтің барлық түрлері;
экологиялық сараптама саласындағы табиғат қорғауды жобалауды, нормалауды және табиғат қорғау жұмыстарын қоспағанда, лицензияланатын қызмет түрлері.

2. Бiржолғы талон және патент негiзiндегi арнаулы салық режимi

Бiржолғы талон - арнаулы салық режимiн қолдану құқығын куәландыратын және төлем көзiнен ұсталатын жеке табыс салығын қоспағанда, жеке табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу фактiсiн растайтын құжат.

Бiржолғы талон негiзiндегi арнаулы салық режимiн қызметi ара-тұра сипатта болатын жеке тұлғалар қолданады.

Жылына бәрiн жинақтағанда тоқсан күннен аспайтын қызмет ара-тұра сипаттағы кәсiпкерлiк қызмет деп аталады.

Бiржолғы талон негiзiнде бюджетпен есеп айырысу тәртiбi

Қызмет түрлерiнiң тiзбесiн, бiржолғы талондардың нысаны мен берiлу тәртiбiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

Бiржолғы талондардың құны кiрiс алынатын объектiнiң орналасқан жерiн, түрiн, қызметтi жүзеге асыру жағдайларын, сапасы мен көлемiн, сондай-ақ қызметпен шұғылдану тиiмдiлiгiне ықпал ететiн басқа да факторларды ескере отырып, салық органы жүргiзген орташа күндiк хронометраждық қадағалау мен зерттеу деректерi негiзiнде жергiлiктi өкiлдi органдардың шешiмiмен белгiленедi.

Жалдамалы еңбектi қолданбай бiржолғы талон негiзiнде ара-тұра сипаттағы қызметтi жүзеге асыратын жеке тұлғалар әлеуметтiк салық төлемейді және жеке кәсiпкер ретiнде мемлекеттiк тiркеуден босатылады.

Патент негiзiндегі арнаулы салық режимi

Патент - арнаулы салық режимiн қолдану құқығын куәландыратын және салық сомаларының бюджетке төленгенін растайтын құжат.

Белгiлi бiр арнаулы салық режимiн қолдануға арналған патент нысанын уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

Патент жоғалған немесе бүлiнген жағдайда салық төлеушiнің өтiнiшi бойынша дубликат берiледi, ал салық төлеушi бүлiнген патенттi салық органына тапсырады.

Салық органдары берiлген патенттердi тiркеудi патенттердi тiркеу (беру) журналында жүргiзедi.

Тiркеу журналдарының нысандарын және оларды толтыру тәртiбiн уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлейдi.

Патент негiзiндегi арнаулы салық режимiн мынадай талаптарға сай келетiн жеке кәсiпкерлер қолданады:

1) жалдамалы қызметкерлердiң еңбегiн пайдаланбау;

2) жеке кәсiпкерлiк нысанындағы қызметтi жүзеге асыру;

3) салық кезеңіндегі табысы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген ең төменгі жалақының 200 еселенген мөлшерінен аспайтын (13470*200═2694000 теңге) дара кәсiпкерлер қолданады.

Патент негiзiнде арнаулы салық режимiн қолдануға мүмкiндiк бермейтiн жағдайлар туындаған ретте, салық төлеушi оңайлатылған декларация негiзiнде арнаулы салық режимiне не салықты есептеу мен төлеудiң жалпыға бiрдей белгiленген тәртiбiне өтiнiш негiзiнде ауысады.

Аталған өтініш патент негізінде арнаулы салық режимін қолдануға мүмкіндік бермейтін жағдайлар туындаған кезде беріледі.

Патент жеке кәсiпкерге бiр күнтiзбелiк жыл шегiнде кемiнде бiр ай мерзiмге берiледi (ставкасы 2 %) .

Жеке кәсiпкер патент алу үшiн кәсіпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын жерi бойынша салық органына қызмет түрiн көрсете отырып, уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлеген нысанда өтiнiш және Жеке кәсiпкердi мемлекеттiк тiркеу туралы куәлiктi табыс етедi (12. 1. қосымша) .

Оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимi

Оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимiне салық кезеңi басталғанға дейiн көшу үшiн шағын бизнес субъектілерi өз қызметiн жүзеге асыратын жерi бойынша салық органына уәкiлеттi мемлекеттiк орган белгiлеген нысанда өтiнiш бередi.

Қызметiн бір елді мекен шегіндегі деген әр түрлi аумақтық-әкiмшiлiк бiрлiктерде орналасқан бiрнеше объектiлерде жүзеге асырған кезде, салық төлеушi оңайлатылған декларация негiзiнде арнаулы салық режимiн қолдануға өтiнiш беру үшiн салық органын дербес анықтайды.

Төмендегідей талаптарға сай келетiн шағын бизнес субъектiлерi оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимiн қолданды:

22. 11. 2005 жылғы N 89 Заңымен аталған талаптарға өзгерістер енгізілді және ол 2006 жылы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіледі:

1) жеке кәсіпкерлер үшiн:

жеке кәсiпкердің өзiн қоса алғанда, қызметкерлердің шектi орташа тiзiмдiк саны салық кезеңi iшiнде жиырма бec адам болса;
салық кезеңi iшiнде шектi табысы 1, 0 мың теңге болса;

2) заңды тұлғалар үшiн:

қызметкерлердiң шектi орташа тiзiмдiк саны салық кезеңi iшiнде елу адам болса;
салық кезеңi iшiнде шектi табысы 25000, 0 мың теңге болса, оңайлатылған декларация негiзiндегi арнаулы салық режимiн қолданады.

Осы белгiленген талаптарға сай келмеген жағдайларда немесе арнаулы салық режимiнен өз еркiмен шыққан кезде шағын бизнес субъектiсi есептi тоқсаннан кейiнгi тоқсаннан бастап өтiнiш негiзiнде салықты есептеу мен төлеудiң жалпыға бiрдей белгiленген тәртiбiне көшедi.

Жеке кәсiпкер үшін жоғарыда белгiленген талаптар өзгерген жағдайда (көрсеткiштер асып кетсе), ұйымдық-құқықтық нысаны өзгерген кездегі заңды тұлға ретінде оңайлатылған декларация негiзiнде арнаулы салық режимiн қолдануға құқылы.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.