Тіл және ойлау арасындағы байланыс

Жоспар
Кіріспе

1. Тіл — әлеуметтік кұбылыс.
2. Ойлау және оның органы.
3. Тіл, ой және әрекет арасындағы байланыстар.

Тіл — әлеуметтік кұбылыс. Тіл — жанды табиғаттың өмірлік қызметі үдерісінде танымдық және қатынастық міндет атқаратын белгілер жйесі. Тіл — тек адамға ғана тән, оны өзге организмдерден бөліл түратын ерекше қасиет. Адамзат дамуының алғашқы кезенінде, еңбек жөңе қорғаныс құралдары өлі жетілмей түрғанда, өмір үшін күрес ширығып, адамның өзін-өзі сақтап қалуы тек үжымдық әрекеттке тәуелді болған жағдайда тілдің қажеттігі туды. Еңбеқ үдерісін жақсарту үшін адамдар өзара байланыста болуы, ақпарат алмасуы қажет болды. Тіл адам ойынын Дамуына шешуші рөл атқарып, олардың өміріне маңызды өзгерістер алып келді

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ТІЛІ ЖӘНЕ ОЙЛАУ

1. Тіл — әлеуметтік кұбылыс.

2. Ойлау және оның органы.

3. Тіл, ой және әрекет арасындағы байланыстар.

Тіл — әлеуметтік кұбылыс. Тіл — жанды табиғаттың өмірлік қызметі
үдерісінде танымдық және қатынастық міндет атқаратын белгілер жйесі. Тіл —
тек адамға ғана тән, оны өзге организмдерден бөліл түратын ерекше қасиет.
Адамзат дамуының алғашқы кезенінде, еңбек жөңе қорғаныс құралдары өлі
жетілмей түрғанда, өмір үшін күрес ширығып, адамның өзін-өзі сақтап қалуы
тек үжымдық әрекеттке тәуелді болған жағдайда тілдің қажеттігі туды.
Еңбеқ үдерісін жақсарту үшін адамдар өзара байланыста болуы, ақпарат
алмасуы қажет болды. Тіл адам ойынын Дамуына шешуші рөл атқарып, олардың
өміріне маңызды өзгерістер алып келді.
Тобырға қарағанда адамдардың бір-бірімен кауышып пікір алмасуы
күрделіленді және түрленді. Қару дайндау және оны пайдалану, аңдарды айдап
кіргізетін тосқауыл жасау, аңды көру, бағыттау, ақыры оны ұстау, өлтіру
жұмыстарын аткару барысында ұжымның барлық мүщелеріне түсінікті сигналдар
жүйесі пайда болды және жетілді.
Белгілі бір объектілердің тобы үшін қолданылатын жалпылама белгілер
еңбек үдерісіне қатысушылардың тануы үшін де жалпылама болуы тиіс болды.
Бұл талаптарды, тек көруге негіздегендіктен, ишаралар атқара алмады.
Ұжымдық еңбекте адамдар бірін-бірі үнемі көріп жүрмейді. Сондықтан
оқиғалардың, заттардың белглі бір топтарына олардың жалпылама қасиеттерін
көрсете алатыңдай тілдік белгілердің дыбыстық жүиесі қажет болды.
Құбылыстардың тұтас тобына төн жалпы белгілердің (жүгіру, тас, өзен,
үру) көрініс беруі мен шағылуы сол тасғы құбылыстар арасындағы
айырмашылыктарды бөліп алу олардың тәуедділіктері мен байланыстарын
қарастыру үшін ойлау қажеттігі туды.
Тіл табиғи да, жасанды да болуы мүмкін. Күнделікті өмірде ойды
бейнелеу формасы және адамдар арасындағы қарым-қатынас құралы қызметін
атқаратын тіл- табиғи тіл делінеді. Жасанды тілді адамдар аясы шағын
белгілі бір қажеттер үшін жасайды (математикада символика тілі, фи-зикада
теориялар тілі, әртүрлі дабыл жүйелері және т.б.).
Тіл — әлеуметтік қүбылыс. Ол қоғамдық өндіріс дамуының барысында пайда
болды. Оның маңызды қыры—адамдар мен жеке адамның іс-әрекетін үйлестіру
кұралы болып табылады. Физиологиялық негізі жағынан тіл екінші дабыл
жүйесінің қызметінде көрінеді. Тіршілікті және ойды біддірудің формасы бола
отырып, тіл сонымен бірге сананы қальштастыруда маңызды рөл атқарады. Тіл
белгісі өзінің физикалық табиғаты жағынан өзі білдіретін нәрсе жөнінде
шартты бола отырып нақты өмір шьшдығын тану үдерісімен байланысты.
Тіл — жинақталған білімді тіркеу мен сақтау жөне оны ұрпақтан-ұрпакка
жеткізу қүралы. Абстрактілі ойлау жүйесі тілдің арқасында өмір сүріп,
дамиды. Тіл — ой қорытудың қажетті қүралы, өйткені кез келген сөздің өзі-ақ
қорытынды болып шығады. Алайда тіл мен ойлау бірдей емес. Тіл салыстырмалы
түрде дербес табылады, оның ойлау заңдарынан өзгеше өзіне төн зандары бар.
Сондықтан ұғым мен сөздің, пікір мен сөйлемнің жөне т.б. арасында тепе-
тендік болмайды. Оның үстіне тіл өзінің ішкі үйымы бар белгілі бір жүйе,
қүрылым болып табылады. Онсыз тіл белгісінің табиғаты мен маңызын түсіну
қиын. Соңғы ондаған жылдарда теориялық зерттеулердің өсуіне байланысты
жасанды, формалды түрде енгізілген тілдердің заңдылық-тарын, олардың
логикалық синтаксисі мен семантикасын оқып-үйренуге ынта арта түсті. Осыған
байланысты тіл лингвистиканың ғана емес, логика мен семантиканың да зерттеу
объектісі ретінде қарастырылады.
Ойлау және оның органы. Ойлау адам санасының маңызды ерекшелігі.
Ұжымдық еңбектің пайда болуы мен дамуы бір-бірінен ешқандай ажырамайтын
ойлау мен тілдің болуын қажет етті. Еңбектің үнемі жаңа нышандары мен
жалпылама қасиеттері жалпылама атқа ие болады. Жалпылама тілдік қолданыстар
көрнекі түсініктерден бөліп алынған ұғымдарға өтуге, яғни адам санасының
ерекше қасиеті — ойлауға себеп болды. Одан өрі қарай біздің тектеріміз
қарапайым, өр адам аттаған сайын кездесетін, қайталанып отыратьш
байланыстарды аңғарды: Егер осы зат екінші заттан екінші зат үшінші заттан
қатты болса, онда бірінші зат үшінші заттан катты болады. Егер бедгілі
бір нәрсе екінші бір нөрсенің ішінде болса, ол үшінші бір нөрсенің ішінде
болса, онда бірінші үшіншінің ішінде болады...
Осылай бұрыннан белгілі түрдегі қорытындылардан олардың арасындағы
байланыс негізінде белгілі бір жаңа білім шығатын логикалық ой қорыту
пайда болады. Уақыт өткен сайын логикалық түрде ойлай білу дамыды.
Адамдардың бірқатар ұрпақтарының көздері жеткен логикалық байланыстар
окиғалардың, әрекеттердің жөне сол заттардың өз арасындағы қатынастар мен
өзара байланыстарға сөйкес келетіндігі белгілі болды. Адамша ойлауға тән
логика шықты.
Ойлаудың шын табиғатын түсіну үшін оның ойлау үдерісін қамтамасыз
ететін физиологиялық органға қатынасын да қарап өткен жөн. Ол жалпы адам
табиғатының, оның дене кұрылымына қатынасына байланысты белгілі бір қыры.
Ғылым мен философияның тарихында адамды және оның ойлауын физиологиялық
органның, әсіресе, мидың табиғатымен түсіндіруге үлкен мән берген. Ғылымнан
алыс адамдардың қарапайым ұғымдарында да осылай түсіну берік орныққан. Кей
кездері оны басқа физиологиялық органдармен байланыстыру да болды. Мұндай
көзқарастың негізгі мазмұны: әр түрлі адамдардың ойлауындағы негізгі
айырмашылықтары, яғни олардың әр түрлі ойлайтындықтары, мысалы, қарама-
қарсы көзқарастарды, моральдық адамгершілік кағидаларды, эстетикалық
талғамдарды, т.б. ұстанымды, әр түрлі өмірлік жолды таңдауы, еркіндікке
немесе тәуелділікке, жақсылыққа немесе жамандыққа бейімділігі әркімнің
биологиялық, организмдік жаратылысына тәуелді деп түсіну. Әр түрлі
кәсіптермен қызметтерге беймділіктің де табиғаты сондай.
Адамның ойлауы әркімнің биологиялық, физиологиялық органының
ерекшелігімен ғана байланысты болса, онда адам алдын ала анықталған нәрсе.
Онда еркіндіктің болуы мүмкін емес. Ол өзінің қандай болуын өзі таңдай
алмайды. Оның хайуанаттардан айырмашылығы шамалы. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.