Аймақтық әлеуметтік экономикалық даму

1.Аймақтық даму аясында мемлекеттік саясатты іске асыру әдістері және оны ұйымдастыру.

2.Мемлекеттік органдардың іс.әрекеті мен ұйымдық құрылымы.

3.Қазақстан Республикасындағы аймақтардың әлеуметтік . экономикалық дамуының негізгі тенденциялары.

Аймақтық әлеуметтік экономикалық дамуын мемлекеттік реттеу дегеніміз – бұл өндіргіш күштерді дамыту мен орналастырыу үрдісіне, териториялық құрылымдардың әлеуметтік-экономикалық дамуына мемлекеттің жоспарлы түрде спецификалық әсер етуі.Ол әртүрлі бағдарламалар, болжамдар,жоспарлар түрінде көріне алады және тікелей немесе жанама реттеу арқылы іске асырылады.
Қазіргі кезде экономиканы басқару күрделене түсті. Нарық экономикасына көшу барысында пайда болған ауытқуларды жою мақсатында әкімшілік басшылары институты негізінде қатаң басқарушылық орнатылды,және республиканың әр аймағында оларды президент тағайындайтын болды.
Мұндай жаңа басқару формасы әректінің тәжірибесі оның аймақтық әлеуметтік-экономикалық даму проблемаларын толық шешпейтінін көрсетті, сонымен қатар біршама жаңа, экономикалық және саяси проблемаларды туындатты.

1. Г.С. Смагұлова Аймақтық экономиканы баскару мәселлері. Оку кұралдары. Алматы 2005ж
2. Ж.О.Ихданов. Ә.О.Орманбеков. Экономиканы мемлекеттік реттеудің өзекті мәселелері. Оқу кұралы. Алматы -2007ж.
3. Осипова Г.М. Экономикалық теория негіздері алматы 2007ж.
4. А.Қ.Мейірбеков. Қ.Ә.Әлімбетов. кәсіпорын экономикасы. Оқу құралы. Алматы 2003ж.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

1.Аймақтық даму аясында мемлекеттік саясатты іске асыру әдістері және
оны ұйымдастыру.

2.Мемлекеттік органдардың іс-әрекеті мен ұйымдық құрылымы.

3.Қазақстан Республикасындағы аймақтардың әлеуметтік - экономикалық
дамуының негізгі тенденциялары.

Аймақтық даму аясында мемлекеттік саясатты іске асыру әдістері және оны
ұйымдастыру
Аймақтық әлеуметтік экономикалық дамуын мемлекеттік реттеу дегеніміз –
бұл өндіргіш күштерді дамыту мен орналастырыу үрдісіне, териториялық
құрылымдардың әлеуметтік-экономикалық дамуына мемлекеттің жоспарлы түрде
спецификалық әсер етуі.Ол әртүрлі бағдарламалар, болжамдар,жоспарлар
түрінде көріне алады және тікелей немесе жанама реттеу арқылы іске
асырылады.
Қазіргі кезде экономиканы басқару күрделене түсті. Нарық экономикасына
көшу барысында пайда болған ауытқуларды жою мақсатында әкімшілік басшылары
институты негізінде қатаң басқарушылық орнатылды,және республиканың әр
аймағында оларды президент тағайындайтын болды.
Мұндай жаңа басқару формасы әректінің тәжірибесі оның аймақтық
әлеуметтік-экономикалық даму проблемаларын толық шешпейтінін көрсетті,
сонымен қатар біршама жаңа, экономикалық және саяси проблемаларды
туындатты. Бұл проблемаларды келесідей жіктеуге болады: 1.биліктің екі
ошағының (және де құқықтары тең емес)пайда болуы, бұл аймақтың әлеуметтік
экономикалық дамуын териториялық ұйымдастыру жүйесінің ішкі келіспеушілікті
күшейтеді. 2.Әкімшілік басшыларының тікелей халық алдында және де
жергілікті өкіметті органдар алдында жауапкершілігінің болмауы, яғни
басқарушылар мен басқарылатындар арасында кері байланыстың жоқ болуы.
3.Қазіргі мәслихаттардың орындаушы орган ретінде құқығының яғни-билігінің
жойылуы, мәслихаттардың өз шешімін орындауға мүмкіндігінің болмауы және
мәслихаттардың оларды сайлаған халықтың алдында өзінің саяси статусын
жоғалтуы. Құқығы мен өкілеттілігі кең әкімшілік басшылықтарының пайда болуы
бар кемшіліктермен қаишылықтарды жоя алмауы.
Аймақтың дербестігінің оптималды иесі болуы керек,оның критеримі
ретінде берілген територияның экономикалық мүдделерін мүмкіндігінше
максималды жүзеге асыру болып таб. Ол 1-ден аймақтық органдардың
реттеушілік әрекетін құрайтын аймақ шеңберіндегі шаруашылық процестердің
масштабтарымен көлемдері
2-ден аймақтық деңгейде орындалуы тиімді болатын экономикалық қызметтер
жиынтығы.Аймақтық органдар мемлекеттік және орындаушы билікті іске асыру
барысында келесіге жауапты:
-територияның кешендік экономикалық және әлеуметтік дамуы;
-жергілікті шаруашылықты ұйымдастыру халыққа әлеуметтік –мәдени қызмет
көрсету;
-халықты әлеуметтік қорғауды ұйымдастыру;
-табиғи ресурстарды қорғау,еңбек және аймақтық ресурстарды тиімді
пайдалану.
арқылы мнешіктің барлық формаларын тең шарттарды пайдалану;
-кооперативтер, шаруа қожалықтары, шағын және жеке кәсіпорындар
арқылы кәсіптік іс-әрекеттеріді дамыту.
Мемлекет тарапынан тиімді реттеуші ықпалы бар формасы бағдарлама.
Бағдарлама-бұл нақты шаруашылық мәселелерді шешу бойынша келесі кез келген
әлеуметтік экономикалық шегіне жету бойынша әлеуметтік іс-шаралардың
жиынтығы.Бағдарламаның ерекшеліктері оның мақсатты сипатта болуы, нақты
мерзім мен шегіне бағытталуы, орындалуының адрестілігі.
Әлеуметтік экономикалық дамуды аймақтық жоспарлауды ұйымдастыру және
дәістемесі:
- ӘЭД-ды жиынтық аймақтық жоспарлау обьектісі мәселелері.
- ӘЭД-ды аймақтық жоспарлаудың ұйымдастыру және әдістемелік негіздері:
- Аймақты әлеуметтік экономикалық жоспарлауды мемлекеттік реттеу.
Ішкі аудандық териториялық жоспарлау процесінің тізбегін 4 өзара
байланысты кезеңдермен сипаттайық:
1.экономикалық түрлі териториялық құрылымдардың перспективаларын жоспар
алды техникалық экономикалық негіздеу;
2.мемлекеттік үкметтік бағдарламалар негізінде маңызды экономикалық
проблемалар бойынша экономикалы ұзақ мерзімді аймақтық жоспарлау:
3.түрлі териториялық құрылымдарды перспективалық жиынтық жоспарлау:
4.облыстардың, қалаларды, аудандарды және шаруашылық субектілерді
ағымдық жиынтық жоспарлау.
Аймақтық экономикалық және әлеуметтік кешенді даму жоспарында барлық
министрліктермен ведомствлардың ұйымдары мен мемлекеттік кәсіпорын
жоспарлары жинақталады,материалдық өндіріс пен өндірістік емес факторлардың
дамуының негізгі көрсеткіштері анықталады, териториялық, материалдық,
еңбектік, жылдық, табиғи шаруашылық баланстар жасалады,аймақ шаруашылығының
дамуы мен тиімділігінің деңгейі, қоршаған ортаның жағдайы және де сыртқы
экономикалық байланыстың мүмкіндіктері мен перспективалары
сипатталады.Жиынтық жоспарлар аймақ шаруашылығын ұйымдастырудың негізгі
бағыттарын анықтайды, түрлі дистрофцияларды айқындайды және олардың алдын
алу және жою шараларын жасауды қарастырады.Осыған байланысты олар аймақ
териториясында шаруашылық құрылысты басқарудың негізгі құралы болып таб.
Кешенді әлеуметтік –экономикалық дамудың аймақтық жоспары келесіні қамтуы
тиіс:
-кәсіпорындардың, ұйымдардың және басқа меншік формасындағы
фималардың анкеталық есебімен бірге шаруашылықта өндірістік- аймақтық
әкімшіліктің даму жоспарлары.
-жоғарғы бақылау ұйымы мен кәсіпорындарды дамытудың негізгі
көрсеткіштері:
-аймақтық экономикалық-әлеуметтік дамудың бір тұтас экономикалық-
әлеуметтік кешен ретіндегі негізгі көрсеткіштер:
Аймақтық әлеуметтік экономикалық дамуын жоспарлауды іске асыру
барысындағы негізгі мәселелер:
*маманданған салалардың қызмет көрсетуші және қосалқы салалардың және
өнеркәсіптердің өзара байланысқан дамуы негізінде жалпы мемлекеттік
деңгейдегі мәселелерді шешуде аймақтық тиімді қатысуын қамтамасыз ету.
Өндірістік қорларды,еңбек, су,жер және жергілікті ресурстардың басқа да
түрлерін ұтымды пайдалану. Мемлекеттік реттеу және әлеуметтік қатынастар
негізінде бағыну және меншік формаларынан тәуелсіз барлық кәсіпорындардың,
ұйымдардың және фирмалардың тиімді жұмыс істеуі үшін жағдайлар жасау. Аймақ
тұрғындарының өмір сүру жағдайын әрдайым жақсарту және олардың әлеуметтік
мәдени, тұрмыстық және қызмет көрсетуде әртүрлі қызметтіліктерін толығымен
қамту.Қоршаған ортаны қорғау және сыртқы экономкалық іс-әрекеттер бойынша
барлық кәсіпорындар мен ұйымдардың жоспарын меншік формасына тәуелсіз
біріктіру және координациялау. Аймақтық кешенді жоспарының негізгі
мәселелеріне сәйкес аймақтық әлеуметтік шаруашылық әрекетін толық және
обьективті бір қатар көрсеткіштерден құралатын өзара байланысты әлеуметтік
экономикалық блоктар жүйесі болуы қажет. Келесідей блоктар болуы мүмкін:
*ұдайы өндіру блогы,аймақтық ұдайы өндіріс процесінің дамуын
бейнелейді;
*қарастырылған перспективада шешуге қажетті аймақтық және аймақтар
аралық проблемалар блогы;
*аймақтық әлеуметтік –экономикалық әлеуетінің элементтерінің дамуның
бағыттарын сипаттайтын блок;
*әлеуметтік даму, тұрғындардың өмір сүру деңгейі мен сапасының
параметрлерін сипаттайтын блок;
*материалдық өндіріс салалары,сыртқы экономикалық ісәрекет, тұрғындар
және т с с.жағынан болатын әлеуметтік, экономикалық, инвеститциялық,
инфрақұрылымдық ауыртпалықтар блогы.
Әлеуметтік-экономикалық бағыттар жүйесінде екі шартты бөліп қарастыру
қажет:
*аймақтық экономиканың және оның бөлек тізбектерінің сыртқы шарттарын
сипаттайтын бағандар;
*экономикалық сфермнің дамуымен жұмыс істеуі мен байланысты
мәселелерді есепке алып ұдайы өндіріс процесіне қатысушылардың мінез
-құлығын анықтаитын ішкі аймақтық бағамдар.
Жоспарлау мен басқарудың аймақтық проблемалары республикадағы
экономикалық қатынастарды қайта құру бойынша шаралар жүйесінде маңызды орын
алады. Аймақтық жүйені басқару механизмі 3 өзара байланысты бағыттарда
дамуда:
*аймақтың әлеуметтік экономикалық дамуының ұзақ мерзімді тенденцичсын
жоспарлау және болжау әдістерінің;
*экономикалық және қаржылық ұзақ мерзімді баланстардың бірлігі және
оны бағалау;
*экономкалық қарым-қатынасты белсенді реттеуін қамтамасыз ету үшін
пармативтер жүйесін жасау;
Жергілікті шаруашылықтың аймақтық жүйесінің дамуы мен жұмыс
істеуіндегі күрделі өзгерістерге жету үшін кешенді әлеуметтік экономикалық
дамуға жұмыс істейтін механизм қажет: әлеуметтік экономикалық дамудың
кешенді жоспарында ұдайы өндірістің ұлғаюы процесі қажет.
Жинақталған аймақтық жоспардың көрсеткіштер жүйесі келесі талаптарға
жауап беруі қажет:
*жалпы экономика масштабында көрсеткіштердің бірлігімен
салыстырмалылығын қамту;
*икемді болу, республикалық.
Мемлекеттік органдардың іс-әрекеті мен ұйымдық құрылымы.
Мемлекеттің даму барысында аймақтардың және олардың билік ететін
органдардың арта түсуі жергілікті тар мағынада қалып қоймай, дүние жүзілік
тенденция ретінде ұсынылады. Оған мынадай көптеген жағдайлар әсер етеді :
- өмірдің әлеуметтік жағы және адам факторының басым роль атқаруы;
- аймақтардың өзара байланыстарының едәуір ұлғаюы;
- еңбек ресурстары жылжымалығының күшейе түсуі;
- аймақтардың өндіріс құрылымы мен инфрақұрылымының күрделене түсуі;
- территориялық еңбек бөлінісі әрі оның тереңдей түсуі мен халықаралық
маңызының артуы үдейеді.
Бұл тенденцияның дамуы, біріншіден, мемлекет пен аймақтар арасында
басқару функцияларын қайта бөлу , қайта қарастыру ;
Екіншіден, мемлекеттік территориялық басқару мен жергілікті өзін өзі
басқарудың ең жақсы үйлесімін көздейді.
Бұл жағдай Қазақсанға да тән, себебі мемлекттік тәуелсіздік құру
экономикалық дамыған аймақтарсыз, кеңейтілген әлеуметтік инфра- құрылымсыз
мүмкін емес.
Егеменді мемлекеттің аймақтық саясатын анықтай түсу өте қажетті
заңдылық. Осы саясаттың негізгі көрсеткіші болып өндірушілер мен
тұтынушылардың экономикалық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.