Музыкалық білім берудің әдістемесі пәнінен ОБСӨЖ мәтіндері

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 87 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы

Білім және ғылым министрлігі

“Сырдария” университеті

“Өнер” факультеті

“Ән және саз ” кафедрасы

“Бекітемін”

Кафедра меңгерушісі

“” 200 ж.

«Музыкалық білім берудің әдістемесі» пәнінен

ОБСӨЖ мәтіндері

Лектор: Сейлбекова Ү. К.

Жетісай - 2008

1-тақырып .

: “Музыкалық білім берудің әдістемесі” пәнінің ВУЗ - дық музыка педагогикалық мұғалімін дайындау жүйесінде алатын орны.

Қарастырылатын мәселелер:

1. Оқушылардың музыкалық тәрбиесінде, оқыту және дамуында педагогикалық жолдарының таңдап алынған негізінде музыка мұғалімін кәсіби хабар етіп дайындау; жаңа идеялар мен қарама - қайшылықтарды табу, оларды жою.

2. Жаңартылған музыка педагогикалық іс - әрекет және ғылым тануды үйренуге бағытталған іс - әрекет сферасы білім беру методологиясы.

Пайдаланылатын әдебиеттер:

1. Әденбаев С. Ш. Тәрбие теориясы мен әдістемесі А., 2004.

2. Апраксина О. А. Методика музыкального воспитания в школе. М., 1983

3. Меңдаяқова Қ. М., Қарамолдаева Г. Ж. Мектепте музыка тәрбиесін беру әдістемесі. А., 1997.

4. Абдуллин Э. Б. Николаева Е. В. Теория музыкального образования. М., 2004.

5. Момынұлы П. Музыкалық эстетикалық тәрбие. А., 2000.

6. Ұзақбаева С. Тамыры терең тәрбие. А., 1995.

7. Қазақ Совет энциклопедиясы. 8 том.

8. Детская музыкальная энциклопедия

9. Крюкова В. В. Музыкальная педагогика Ростов- на-Дону., 2002.

10. Музыка әлемінде журналы 2005-2006 ж. ж

11. Халабузарь П. Попов В. Добровольская Н. “Музыкалық білім беру әдістемесі”

Білім саласындағы әлемдік дамуды ескеру, Қазақстан Республикасындағы жоғары білім беруді, соның ішінде музыкалық білім беруді реформалау, жоғары мектептегі музыкалық-педагогикалық процестерді ұйымдастырудың қалыптасқан негіздерін әдіснамалық-теориялық тұрғыдан терең пайымдауды қажет етеді. Қазіргі таңда болашақ музыка мұғалімдерін даярлаудың ісі белгілі бір жүйеге келтіріліп жатқанымен, бұл салада лайықты оқулықтар, оқу құралдары жоқ деуге болады. Музыкалық білім берудің әдістемесі педагогика, психология, музыкатану ғылымдарын ұштастыратын қалыптасу үстіндегі ғылым саласы. Аталған мәселелердің ойдағыдай дұрыс шешім табуы ВУЗ-дық блім беру жүйесінде болашақ манан даярлауға арналған „Музыкалық білім берудің тарихы мен теориясы“, „Музыкалық білім берудің әдіснамасы“, “Музыкалық педагогика“ курстары бойынша арнайы оқулықтарды, оқу құралдарын, әдістемелік нұсқауларды, хрестоматияларды, бейне, жазба материалдарын дайындауды жетілдіру ісімен тығыз байланысты. Мұғалімнің кәсіби дайындығы оның қоғамдық саяси, арнаулы және педогогикалық-психологиялық терең жан-жақты білімі болуымен анықталады. Білімді үнемі толықтырып отыру, өз пәнін жан-жақты игеру қазіргі мұғалімге қойылатын басты да нақты талап.

Қазіргі таңда білім шарттары бойынша балаларға музыкалық білім берудің мазмұны мен олардың музыкалық дамуы арасындағы байланысын, музыкадан сабақ берудің жаңарту үрдісінің тиімді критерийлерін жасаудағы ұмтылыс оқушыларға музыкалық білім беру әдістемесінің интеграциясы мен бағдарламалар нұсқаларында ерекше өзекті мәселе больш отыр.

Рефераттар тізімі

Дене шынықтыру педагогикасы ғылыми пән ретінде.
Дене шынықтыру педагогикасының басқа ғылымдармен өзара байланысы.
Оқушылар ұжымын қалыптастыру және оның оқушылардың жеке басына ықпалы.
Дене шынықтыру сабағында ұжымды ұйымдастыру мен тәрбиелеудің негіз жолдары.
Н. К. Крупская, А. С. Макаренко, В. А. Сухомлинский ұжым проблемасы туралы.
Оқушылар ұжымындағы өзін-өзі басқару органы ретіндегі белсенді оқу топтары.
Тєрбие - ќоѓамдыќ ќ±былыс.
Педагогикалыќ ±ќыптылыќ.
Дене шынықтыру сабағында жеке адамды жан -жаќты дамыту.
Адамгершілік тєрбиесініњ маќсаты мен міндеттері.
Халыќќа білім беру ж‰йесініњ ќалыптасуы.
Тєрбие ж‰йесіндегі ењбектіњ ролі.
Отбасындаѓы баланы тєрбиелеудіњ проблемалары.
Тєрбиеніњ єдістері, оны тиімді пайдалану.
Оќушылардыњ тєрбиелік дењгейін аныќтау єдістестері.
Оқытуды ұйымдастыру түрлерінің даму тарихы.
Қазіргі оқытуды ұйымдастырудың сабақтан тыс түрлері.
Дене шынықтыру мұғалімінің сабаққа дайындығы.
Оқыту әдістерін іріктеу мұғалімнің педагогикалық шеберлігімен негізделеді.
Үлгермеушіліктің жолын болдырмау.

2-тақырып.

Дене шынықтыру және спорт педагогикасында педагог-ғалымдардың зерттеу әдістері

Қарастыратын мәселелер:

1. Педагогикалық бақылау, ішінар бақылау, әңгіме әдісі. (А. А. Тер-Ованесян)

2. Эксперимент және мектеп құжаттарымен жұмыс. (И. Н. Решетень, )

Әдіснама, әдіс пен теория әрқашан бір-бірімен тығыз байланысты. Теория педагогикалық құбылыстардың кез-келген әддіснаманың негізі болып табылады және сол әдістеменің көмегімен табылған фактклер арқасында кеңейеді. Теория- таным пройесінің нәтижесі, ал әдіснама болса осы танымға жету мен оны құру тәсілі болып табылады. Бұл- теориялық және практикалық ғылыми-танымдық іс-әрекетті ұйымдастыру мен құрастырудың негізгі мен тәсілдер жүйесі, бұл-осыжүйені тану жолы. Таным теориясы түтас таным іс-әрекеті процесін және ең алдымен оның мазмұндық негізін зерттейді. Әдіснама шынайы және практикалық түрде тиімді білімге жетудің әдістері мен жолдарына көп көңіл бөледі, осы білімді дамытудың тісілдерін іздестіру.

Қазіргі замандағы ғылымның әдіснамасы білімнің жеке бір саласы ретінде дамып келе жатыр, о, ан нақты- ғылыми деңгейде өткізілген зерттеулер сүйенеді.

Кейде әдіснамның философиялық және нақты-ғылыми деңгейлері теңестіріледі, ал олардың шынайы мүмкіндікткрі мен шектерін ғылыми зерттеулердің әдіснамалық негіі болып табылатын материалистік диалектика ғананаықтай алады.

Педагогика ғылымы сияқты педагогикалық зерттеу әдістерінің қазіргі жүйесінің көлемі кең. Ғылыми-педагогикалық зерттеулерджің әртүрлі әдістері мен зерттеуші ойлаудың шығармашылық сипаты ғылыми зерттеудің барлық әдістері мен олардың өзара байланысынң сипаттайтын ортақ теорияны құрастыруда біршама қиындық тарға әкеледі. Осыған орай, таным әдістерінің көптеген жіктемелері бар, оларды қолдану мақсатқа, объектігі және пәнге, сонымен қатар зерттеу әрекеттеріне және ғылыми іс-әрекет пен зерттеу жорамалдары жүзеге асатын жағдайларға негізделеді.

Ғылыми зерттеулердегі әр түрлі әдістердің өзара байланысы мәселесі көкейтесті мәселеге айналып отыр. Бұл мәселе аспектілерінң бірі-ғылыми танымдағы филосо фиялық әдістердің орны туралы мәселе. Ғылымның қазіргі әдіснамасында, соның ішінде педагогикалық әдіснама да, теорияның негізін құрайиын бірнеше компоненттерден тұрады:а) факторологиялық материалдың бастапқы эмпирикалық негізі, ол теориялық түсіндірмені талап етеді; ә) бастапқы теориялық негіз, ол зерттеу объектісін суреттейтін алғашқы жорамалдардан, аксиомолардан, болжам дардан және теориялық ыңғайлардан тұрады; б) теорияның логикасы мен құрылысы; в) эмпирикалық дәлелдері бар теориялық пайымдаулар жиынтығы; г) педагогикалық теоияны қалыптастырудың әдіснамалық негізі, ол дәріптелген объект пен оның теориялық моделін суреттеумен байланысты. Бұл ретте дәріптел ген объектіні құрастыруды ке- келген педагогикалық теорияны, оның байланыс тарын, заңдылықтарын, жорамалдарын, дәріптешілігін, анық білімдерге жету принциптері мен механизмін құрастырудың қажетті шарты ретінде қарастыру қажет.

Сонымен, зерттеу әдіс дегеніміз күрделі таным тәртіптері, ал олар болса зерттеудің танвым операциялырының іске асуының белгілі бір тәртібін белгілейтін әр түрлі әдіс-тәсілдерінің жиынтығынан тұрады.

Зерттеу әдістері педагогикалық ғылым дамуының басты құрамды бөлігі болып табылады. Ғылыми нәтижелердің анықтығы алғашқы ақпараттарды алудың жолдары мен тісілдеріне және зерттеу әдістерінің сенімділігіне байланысты. Кез-келген педагогикалық зерттеу белгілі ғылыми білімдерді дәлелдеу емес, ол- жаңа білімдерді табу процесі. Ол адамның зерттеу объектісі, заттары мен құбылыстарының мәнін ашуға бағытталған жан-жақты танымдық іс-әрекеттерінің бір түрі.

Педагогканың өзіне тән ғылыми-педагогикалық әдістерінің бірі бақылау әдісі. Ол зерттеуде жиі қолданады. бақылау деп педагогикалық құбылыстарды қабылдау арқылы тануды айтады. Ғылыми бақылау арнайы жоспар бойынша жүргізіле ді. Жоспарда бақылау мақсаты мен міндеттері, объектісі (сабақ, экскурсия, лаборо ториядағы, шеберханадағы, оқу- тәжірибе учаскесіндегі оқушылардың жұмыстары), жүргізілу мәдістері мен техникасы дұрыс көтерілуі мүмкін. Оны жоспарлау зерттеу жұмысының нәтижелі болуына игі әсер етеді. Ғылыми бақылау зерттелетін педагогикалық құбылысты дұрыс және шын дәлдікпен жазып алуды талап етеді. Бақылау нәтижесі зерттеушінің педагогикалық іскерлігіне және оның жоғары дәрежелі сауаттылығы мен мәдениеттілігіне байланысты.

Педагогикалық бақылау-белгілі бір құбылысты ұзақ және жоспарлы түрде зерттеудің таным әдісі. Бақылауды жаппай және ішінара жүргізуге болады.

Жаппай бақылау әдісі- сабақ үстінде оқушылардың таным іс-әрекеті, оқушылардың зейін белсенділігін, балалар іс- әрекеті т. б. Арқылы жүргізіледі.

Ішінара бақылау әдісі-кейбір оқушының кітакппен жұмысы, картамен жұмысы, мінез-құлқын бақылау.

Әңгіме әдісі- бақылауында алынған мәліметтерді толықтырады. Ол үшін арнайы жоспар жасалып онда негізгі және жанама сұрақтардың және әңгіме жасаудың әдістері мен тәсілдерінің нақты көрсетілгені жөн.

Педагогикалық құбылыстарды анықтау үшін әңгіме мұғаліммен сынып жетекшілерімен, мектеп басшыларымен, ата-аналармен және адамдардың дербес ерекшеліктерін еске алады. Әңгіме зерттеушіңден үлкен дайындықты, зор шеберлікті, зейінділікті және әдептілікті талап етеді.

Әңгіме протоколға жазылады. магнитафон арқылы жазып алуға болады. Әңгіме әдісі эксперимент, бақылау т. б. әдістермен ұштастырла жүргізіледі

Мектеп құжатарын зерттеуде кейбір күнделікті нәрселерді құжатарға сүйеніп зертеуге болады. Архив мәліметері, сынып жұрналдары, оқушы күнделіктері, сыныптық оқу-тәрбие жоспары үйірме жұмыстарының жоспары мен есеп; үйірме баяндамалары, педкеңестің протолколдары, мектептің жылдық есебі, мұғалімдердің озат тәжірибесі негізінде әдістемелік және тәрбие жұмыстары ның тақырыптарына, жазылған байандамалармен ғылыми мақалалар жатады.

Оқушылардың жұмысын зерттеу. Оқушылардың жазба, бақылау және графикалық жұмыстары, суреттері, пәндер бойынша дәптерлері, әртүрлі тақырыптарға жазылған баяндамалары мен рефераттары мен және еңбек сабақтарында жасаған заттары зерттеушіні кейбір қажетті мәліметермен қаруландырады. Оқушылардың дербес қабілетін, оқуға және еңбеке көз қарасын, практикалық даярлығың, мұғалім дердің де іс-әрекетін зерттеп анықтауға болады. Оқушылардың өз бетімен жұмыс істеуін жаппай және дербес орындайтын жұмыстарын ұштастырып жүргізудің және осы сияқты дидактикалық проблемалардың қолданудың тиімді жолдарын іздестіреді.

Эксперимент деп нақты жағдайды есепке алып, педагогикалық процесті әдейі зерттейтін ғылыми тәжірибені айтады. Педагогикалық эксперменттерге сүйеніп, зерттеуші оқытудың және тәрбиенің тиімді тәсілдері мен әдістерін, түрлері мен мазмұнын тексереді. Сондықтан эксперимент мәліметтерін малыстыру үшін екі объекті алады. Олардың бірі-экспериментті, екіншісі-бақылау объектісі деп аталады. Эксперимени объектісінде-зерттеушінің ғылыми жазба ұсынысы бойынша, ал бақылау сыныбында- әдеттегі оқу бағдарламалары мен оқулықтарға сәйкес жүргізіледі. Эксперимент нәтижелі болу үшін екі топ тең болуы керек. Мұғалімдер де бір-біріне шамалас болғаны жөн. Активті экспериментті зерттеуші өзң жүргізсе, ал зерттеушінің ғылыми жазба ұсынысы бойынша екінші бір адам жүргізсе оны енжар деп атаймыз.

Табиғи эксперимент. Эксперименттің бақылаудан ерекшелігі-оның зерттеуді арнайы ұйымдастырылған жағдайда жүргізуді көздейтіндігінде. Эксперимент оқушылардың тәрбиелік дәрежесін, өмір мен қызметтің әр түрлі жағдайдағы өзара қатынасын, өзін қалай ұстайтынын, белсенділігін және мінезін, тағы басқа қасиет терін анықтауға көмектеседі.

Табиғи эксперимент- бұл сыныпта бүкіл ұжымда оқу- тәрбие процесін бұзбай, педагогикалық проблемаларды зерттеу үшін әдеттегі жағдайда жүргізіледі.

Мектептегі озат тәжірибелерді зерттеу процесінде пайда болған болжамды анықтау үшін тексеру экспериментті қолданады. Мылалы, педагогикалық ғылыми-зерттеу институттары жаңадан жасалған оқулықтардың, бағдарламалардың тиімділігін тексеру эксперименті арқылы зерттейді.

Оқу мен тәрбиенің мазмұнын, ұйымдастыру түрлерін, принциптері мен әдістерін жаңадан құру үшін арнаулы эксперимент дейді.

Кейде жасанды жағдай да бақылау мен тексерудің нітижесінде оқыту мен тәрбиенің кейбір әдістері мен тәсілдеріне өзгерістер енгізуге болады. Педагогикалық құбылысты ұқыптылықпен бақылау үшін сынып ұжымының бір топ бала бөлініп алынады да олармен арнайы эксперимент жүргізіледі. Оны лабороториялық эксперимент деп атайды.

Эмпирикалық зерттеу әдісі.

Қарастыратын мәселелер:

1. Байқаудың түрлері, оларды ұйымдастыру және жүргізу.

2. Зерттеу міндеттерін шешуде байқау нәтижелерін пайдалану.

3. Сұрау әдістері:әңгіме, анкеталау, интервью, ғылыми-педагогикалық зерттеу олардың мақсаты мен қызметі. ( В. В. Белорусованың)

1. Көзқарас. Нақты қорытынды әдіс әр қашанда сезім мүшелері арқылы қабылдайды-немесе басқа да мүшелер арқылы. Ұйымдастыру көзқарасы міндетті түрде ажырату ол жобаларды, мақсатты бағдарлама түзілу қажет

Объект мінезі, оқушы қатысатын(мұғалім әрекеті, төмен баға, бағны әділ қою және т. б. ) педагогикалық мінезге жат дөрекі, көргенсіздігі және т. б. педагогикалық жақсы қаситеттері жоқ, тұсініксіз тұсіндіреді, сабағы тартымсыз, мұғалім оқушылар дың көңіл-күйіне қармайды, жалпы алғанда оқушыларға мұғалімдердің бұндай ұсыныстары ұнамайды және т. б.

2. Оқушының сабақтағы көңіл-күйі (негізгі жақсы, сабырлы, ерекше, көңілсіз) .

3. Кейбір оқушылар өз ойларын ашып айтады, шыдамсыздау

4. балдардың бір-бірімен ерегісуі (жақтырмау, қатал, шыдамсыз, Жан-жағына қызығады, еліктейді, мақсатына жетеді) .

5. Тәрбие балалардың жұмы үлгісі(үндемейді, мұғалімнің ұрысқақ, кек сақтау, мұғалімге қарсы шығу, ешнәрсе болмағандай жере береді; ақталуға ұмтылады, ұрсады, қол жұмсайды, кешіреді, әртүрлі әрекеттер істейді және т. б

6. Шығыспайтын оқушылардың тілін табу.

7. Шығыспайтын жағдайлардың түрлері, осындай оқушылар қатысады.

Негізгі әдістердің міндетті көз-қарасы:

1. Нақты әдіске жету мүмкіндігі.

2. Алдын-ала жоспар бойынша жүруге міндетті.

3. Зерттеу әрекеттерінің саны нәтижелі болу керек.

4. Негізгі жағдайда оны анықтау міндеті керек,

5. Жаңалықтар, әртүрлі көзқарас жолдарымен байланыстыру, және бір-бірімен тең болу керек.

6. Көзқарасты қайта-қайта тексеру керек.

7. Қате сылтау пайда болғанды оны дер кезінде тексеру міндетті.

8. Көзқарас процесіндегі факторлар қабылданады, міндетті түрде таблица арқылы анықтау қажет.

Педагогикада зерттеудің үш деңгейі бар :эмпирикалық, теориялық, әдіснамалық.

1. Бақылап- зерттеу-заттар мен құбылыстарды мақсатты зерттеу, мағлұматтарды іріктеп жинақтау, көзбен көргенді сезім мүшелерімен қабылдау және санада бұл ақпаратқа талдау жасау; зерттеу объектісінің сыртқы жақтары, қасиеттері мен белгілері туралы мәлімет алу. Бақылап- зерттеегенде, ең алдымен, бақылаушының өзі, зерттеу объектісі, бақылап-зерттеу- шарттары, сон дай-ақ бақылап- зерттеу құралдары - видиоаспаптар, ас пап- құралдар мен өлшеу құрал- саймандары.

-тікелей бақылап- зерттеу, мұғалім- зерттеуші оқу- тәрбие жұмысының тікелей басшысы; сонымен қатар ол тікелей куәгер бола тұра бейтарап адам; мұғалім зерттеу мүшесі ретінде зерттеушілер тобына кіргізілуі. Оның роліне байланысты эмпирикалық фактілерді жинақтаудың техникасы мен әдісі таңдалып алынады;

-жанама бақылап-зерттеу, ол тікелей бақылап-зерттеуді толықтырады және ол зерттеушімен бірге және оның бағдарламасы бойынша жұмыс істейтін өкілдер арқылыжүзеге асады.

-жасырын немесе елеусіз бақылап-зерттеу тұйық теледидар желісі және сынып бөлмелерінде телекамералары бар мектептерде жүргізіледі. Сабақты жасырын бақылап-зерттеу оқушылардың танымдық іс-әрекетінің және мұғаліммен ара қатынасы туралы мәлімет алуға мүмкіндік береді. Жасырын бақылап- зерттеу зерттеушігі құнды мәліметтер береді, егер оқушылар өздерін басқаша ұстайды. Оқушылар мен мұғалімдердің бір бір імен оңаша кезіндегі мінез- құлқынан оларды бөтен біреулер бақылап отырған кездегі мінез-құлқынан әлдеқайда өзгеше болады. ;

-үздіксіз бақылап-зерттеу оқыту процесін, екі- үш оқушыны сабақтағы, ойындағы, сыныптан тыс, мектептен тыс-оқу- тәрбие процесі физикалық қолайлы уақыттағы мінез-құлқын зерттеу үшін қолданады;

-дискретті( үзік- үзік) бақылап-зерттеу объектіні ұзақ уақыт бақылайтын кезде қолданады. Бақылап- зерттеу ұзақ уақытқа созылуы мүмкін- жарты жыл немесе бір жыл. Бақылап- зерттеу белгілі бір уақытта үзіліп, кейін қайтадан жалғастырылады;

-монографиялық бақылап-зерттеу бір адамды немесе бір затты бақылау кезінде қолданады;

-Бір бағытты бақылап- зерттеу жалпы тұтастықпен бақылап- зерттеу мақсатына сай бір құбылысты немесе деректі бақылау кезінде қолданады.

2. Педагогикалық эксперимент танымның эмпирикалық деңгейіндегі зерттеудің негізгі әдісі болып табылады, ол құбылыстарды олардың өту барысының нақты тіркелген жағдайларында, зерттеуге бағытталған. Эксперимент жағдайларында құбылыстың күнделікті жағдайларда бақылып- зерттеуге болмайтын қасиеттерін ашуға болады.

Эксперимент ғылыми зерттеудің теориялық және эмпирикалық деңгейлері арасындағы байланыстырушы буын болып табылады. Оның мақсаты ғылыми теория мен болжамды растау немесе жоққа шығару, сон дай- ақ эмпирикалық заңдылықтардың факңтуалды мәніне жету мен қалыптастыру. Эксперименттің тағы бір мақсаты білімді жетілдіру, оқушыларды оқыту, тәрбиелеу және дамыту тәжірибесін жаңарту.

Эксперимент пен практикалық іс-әрекеттің басқа формалары арасындағы шектеулер әр түрлі, сондықтан эксперименттаным әдісі де, оқу- тәрбие процесін үйлестіру әдісі де бола алады.

Педагогикада эксперименттің бірнеше түрі бар: қалыпты, оқыту мен тәрбиенің күнделікті жағдайларында жүзеге асады; лабороториялық, оқушылардың белгілі бір топтарын бөлу арқылы жүзеге асады. Сон дай- ақ эксперименттің белгілеп-анықтайтын түрі бар, ол зерттеу объектісінің педагогикалық жүйесінің бастапқы күйін белгілеп, көрсетеді; қалыптастыратын түрі- зерттеу объектісінің байта құруға бағытталған.

3. Сұрақ-жауап әдістері. Олардың ерекшелігі педагогикалық жағдайлардың элементтерінің объективті қасиеттерімен қоса өзара байланысты”субъект-субъект”жүйесінің қасиеттері танылып, есепке алынады. Эмпирикалық зерттеу тәртіптерінің құрастыру кезінде субъектілердің өз іс-әрекетінің жағдайын оның сол іс-әрекет туралы түсінігі ретінде қабылдайтынына сүйену керек.

Сұрақ-жауап әдісінің мынандай түрлері бар:

А) Әңгіме- сұхбат. Бұл ұйымдастырылуы мен мазмұны жағынан ер кін диалрг, лның кезінде әңгімелесушілер арасында бейресми және ер кін қатынастар орын алады.

Әңгіме- сұхбаттар әңгімелесушілердің әртүрлі шеңберлерінде жүргізіледі( мектеп директроы, оның орынбасарлары, ата- аналар, оқушылар, білім берудің әртүрлі деңгейдегі басшылары) . Олардың білім беру саласының жағдай мен ондағы өзгерістерге кәсіби баға беруі басқа әдістер арқылы ақпараттарға маңызды қосымша болып табылады.

ә) Сұхбат-әңгіме- сұхбаттың бір түрі. Әңгіме-сұқбаттың бұл түрі зерттеу объектісінің өз іс-әрекеті туралы өзінің түсінігінің динамикасын белгілеуге көмектеседі, ол өзіндік пікірмен қоса психологиялық- педагогикалық анализдің тақырыбы болып табылады. Сұхбат зерттеушінің жоғары кәсібилігін және тәжірибесін қажет тееді. Сұхбаттың мақсаты- зерттеу объектісінің педагогикалық жағдайға деген алынғандардың міндеттері мен мәселелері арқылы ішкі және сыртқы байланыстарының ерекшеліктерін зерттеу. Зерттеуші күрделі кәсіби- педагогикалық іс-әрекеттің жалпы заңдылықтарын түсіну сұрақ- жауап лбъектімімен терең қарым- қатынас жасай отырып, оның жекелік- мотивтік, когне тивтік және операционалды компоненттерін түсіну арқылы ғана мүмкін екенін ескеру қажет. Көптеген мамандарға сұрақ- жауап жүргізу арқылы тенденциялар мен құбылыстар дамуының заңдылықтарын қорытындылып түсіну мен анықтау мүмкіндігі туындайды.

Хаттамаларда тіркелген мәліметтерге сапалық және сандық тұрғыдан талдау жасау қажет. Талдау барысында сұрақ- жауап алынған адамның іс- әрекеті объектісінің шынайы сипаттамасын, жұмысындағы білім беру міндеттерін шешуде пайда болған қиындықтарды, оларды жеңудің тісілдерін анықтау қажет. Сұхбат нәтижелерінің талдауы мен олардың түсіндірмесі зерттеудің нақты міндеттеріне байланысты әр түрлі жүргізілуі мүмкін.

Б) Анкета. Бұл арнайы іріктелген танымдық сұрақтар мен олардың мүмкін деген жауаптарының варианттарының қатал тогикалық құрылысы. Анкета құрастырушы ұсынған алдын- ала белгіленген бірнеше мүмкін деген жауаптары бар жабық сұрақтардан тұрады. Егер анкетадағы сұрақтардың жауаптары болмаса, онда ол ашық сұрақтар деп аталады. Жабық сұрақтарға қарағанда ашық сұрақтарға статистикалық талдау жасау қиынырақ.

Анкета әдісі көбінесе адамдардың бір- біріне, оқиғаларға, іс- әрекет, пікірлерді зерттеу түрлеріне деген қатынасын анықтау үшін қолданады.

3-тақырып

Мектептегі дене тәрбие жұмысын басқарудың проблемалары.

Қарастырылатын мәселелер.