ҚАЗАҚ ХАНДЫҒЫНЫҢ ҰЛЫ ҚАЙРАТКЕРІ – ҚАСЫМ ХАН

1 Қасым хан Қазақ Ордасының негізін салушы
2 Қасым хан ХVI ғасырдың басында
3 Қасым хан заманында Қазақ хандығы
4 Қасым хан алғашқы қазақ заңы

Тарихта ұлы адамдар аса маңызды оқиғалар мен өте күрделі бетбұрыс кезеңдерде айқын көрінетіні белгілі. Өйткені олар белгілі бір тарихи дамулардағы ірі өзгерістерге белсене қатынаса отырьп, оқиғалардың даму барысының жетегінде кетпейді, керісінше, өзгерістердің тез немесе баяу дамуына, оқиғалардың объективті барысына, өрбу бағытына өзіндік жеке үлесін қосады. Олардың қоғам дамуына қосқан үлесі неғұрлым ауқымды, неғұрлым терең болса, соғұрлым олардың есімі халықтың тарихи санасында өшпестей болып сіңіп, уақыт өте ұрпақтар алдында биікке көтеріле береді. Қазақ халқының тарихында, әсіресе, хандық дәуірдегі кезеңде мұндай ұлы адамдар өте көп. Олардың қатарында 1511-1521 жылдар ішінде Қазақ хандығын билеген Қасым ханның алатын орны ерекше.
Қасым хан Қазақ Ордасының негізін салушы тарихи тұлғалардың бірі - Керей ханның немере інісі Әз-Жәнібек ханның бел баласы. Анасының есімі – Жаған-бегім Шайбани ханның інісі Махмұд сұлтанның шешесінің туған сіңілісі [1, 271 б.].
Қасым өмірінің алғашқы кезеңінде Керей ханның баласы, тақ иесі Бұрындық ханның әскерінің қолбасы, жаумен шайқастарда көзсіз ерліктер жасаған тарихи тұлға ретінде бейнеленеді. Сол кездердегі тарихи деректерде Қасымның тоғыз ағайынды болғандығы айтылады.

1. Кляшторный С.Г., Султанов Т.И. Казахстан летопись трех тысячелетий. – Алма- Ата: «Рауан», 1992. – 374 с.
2. Қазақстан тарихы (ежелгі заманнан бүгінгі күнге дейін). Бес томдық. Том 3. - Алматы: «Атамұра», 1998. – 768 б.
3. Махмұд бен Уәли. ”Бахр әл-асрар”л. – Ташкент: «Фан», 1977. – 324 б.
4. Мағауин М. Қазақ тарихының әлппесі. – Алматы: «Қазақстан», 1995. – 208 б.
5. Кәрібаев Б. Қасым хан // Ана тілі газеті. – 2011. – №28. – Б. 5–6.
6. Пищулина К.А. Казахское ханство во взаимоотношениях с Могулистаном и Шайбанидами в последней трети ХV века. – Алма-Ата: «Наука», 1981. – 192 с.
7. Мағауин М. Қазақ тарихының әліппесі. – Алматы: «Қазақстан», 1995. – 208 б.
8. Назарбаев Н.Ә. Қазақстан жолы. – Алматы: «Жібек жолы», 2012. – 472 б.