Азамат дамуының тарихындағы этнопедагогикалық ойлардың туындауы мен дамуы

Жоспар
Кіріспе

1. Әл — Фараби — шығыс философы, педагогы.
2. Ж.Баласағұнның иҚұтты білік" дастанындағы педагогикалык, ойлар.
3. Қ.А. Иассауидың "Диуани Хикмет" даналық кітабындағы тәрбиелік ой — пікірлер.
4. Әл — Фараби — шығыс философы, педагогы,

Абу Насыр әл Фараби (870 - 950) ірі сауда орны, мәдениет орталығы болған Отырар (Фараб -Қарапюқы) қаласында туып, сонда білім алған, кейін Бағдат (Сирия) қаласында ұстаз болып, сонда жерленген.
Ол - ғақлиялық (Ғылымилық) бағыттың бастаушысы. Ғалымның ғылыми еңбектерінің саны жүзден астам. Оларды топтасақ:
1. Астрономия;
2. Астрология;
3. Математика;
4. Логика;
5. Музыка;
6. Дәрігерлік ғылым;
7. Табиғат ғылымдары;
8. Социология - әлеуметтік ғылым;
9. Лингвистика - тіл ғылымы;
10. Поэзия - риторика;
11. Философия;
12. Педагогика.
Ол Дамаск (Шам) қаласындағы медреседе сабақ-беріп, ұлағатты ұстаздық еңбектер жазып, әлемдегі екінші ұстаз (Аристотельден соң) атанған. Оның ұлы шәкірттерінің бірі Әбу әли ибн Сина (Авиценна) болған.
Әл - Фарабидің педагогикалық пікірлерінің төмендегіше түжырымдарды аламыз:
Ғылым туралы: Ғылымда әл — Фарабидің "Бақытқа жету", " Ғылымдар тізбегі", "Ғылымдарды топтау" еңбектері ерекше орын алады. Ол математиканы жеті тарауға бөледі:
1. Арифметика;
2. Геометрия;
3. Оптика;
4. Астрономия;
5. Музыка;
6. Статика;
7. Механика - әдіс - айла жөніндегі ғылым.
Ол «Теориялық, арифметикаға қысқаша кіріспе", "Риторика", "Софистика", "Поэтика", "Логика", "Этика", "Метафизика", т.б. көптеген окулықтар, ғылыми трактаттар жазды. Оның оқулықтары мен ғылыми еңбектерін Әбу Әли Ибн Сина, Әбу Райхан Бируни, Омар Хайям сияқты шығыс ғұламалары, Роджер Бэкон, Леонардо да Винчи тәрізді еуропа ғалымдары да көп пайдаланған. Оқу, білім туралы. Ол оқу, білім алу, ғылым адамы болу адамгершілік және тәрбие мәселелерімен тығыз байланысты деп көрсетеді-"Ғылымды үйрену үшін адамның арының тазалығы қажет" дейді ұлы ұстаз.
Ол тәрбие әрекетінде қатты әдіс (қатаңдық) пен жұмсақ әдісті (жұмсақтықты) ұштастыра білуді ұсынады.
Ол оқыту дегеніміз - үйрету, дағдыландыру, дейді.
Ал білім беру - ғылым теорияларын іске асыру әрекеті дейді.
Тәрбиелеу - жеке адамның кісілігін қалыптастыру деп көрсетеді.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Төртінші лекция: Азамат дамуының тарихындағы этнопедагогикалық ойлардың
туындауы мен дамуы.
Лекцияның жоспары:
1. Әл — Фараби — шығыс философы, педагогы.
2. Ж.Баласағұнның иҚұтты білік" дастанындағы педагогикалык, ойлар.
3. Қ.А. Иассауидың "Диуани Хикмет" даналық кітабындағы тәрбиелік ой —
пікірлер.
4. Әл — Фараби — шығыс философы, педагогы,
Мақсаты: Азамат дамуының тарихындағы этнопедагогикалық ойлардың туындауы
мен дамуы туралы талдап мәнін ашу.
Абу Насыр әл Фараби (870 - 950) ірі сауда орны, мәдениет орталығы
болған Отырар (Фараб -Қарапюқы) қаласында туып, сонда білім алған, кейін
Бағдат (Сирия) қаласында ұстаз болып, сонда жерленген.
Ол - ғақлиялық (Ғылымилық) бағыттың бастаушысы. Ғалымның ғылыми
еңбектерінің саны жүзден астам. Оларды топтасақ:
1. Астрономия;
2. Астрология;
3. Математика;
4. Логика;
5. Музыка;
6. Дәрігерлік ғылым;
7. Табиғат ғылымдары;
8. Социология - әлеуметтік ғылым;
9. Лингвистика - тіл ғылымы;
10. Поэзия - риторика;
11. Философия;
12. Педагогика.
Ол Дамаск (Шам) қаласындағы медреседе сабақ-беріп, ұлағатты ұстаздық
еңбектер жазып, әлемдегі екінші ұстаз (Аристотельден соң) атанған. Оның
ұлы шәкірттерінің бірі Әбу әли ибн Сина (Авиценна) болған.
Әл - Фарабидің педагогикалық пікірлерінің төмендегіше түжырымдарды
аламыз:
І.Ғылым туралы: Ғылымда әл — Фарабидің "Бақытқа жету", "
Ғылымдар тізбегі", "Ғылымдарды топтау" еңбектері ерекше орын алады. Ол
математиканы жеті тарауға бөледі:
1. Арифметика;
2. Геометрия;
3. Оптика;
4. Астрономия;
5. Музыка;
6. Статика;
7. Механика - әдіс - айла жөніндегі ғылым.
Ол Теориялық, арифметикаға қысқаша кіріспе", "Риторика",
"Софистика", "Поэтика", "Логика", "Этика", "Метафизика", т.б. көптеген
окулықтар, ғылыми трактаттар жазды. Оның оқулықтары мен ғылыми
еңбектерін Әбу Әли Ибн Сина, Әбу Райхан Бируни, Омар Хайям сияқты шығыс
ғұламалары, Роджер Бэкон, Леонардо да Винчи тәрізді еуропа ғалымдары да
көп пайдаланған.
2. Оқу, білім туралы. Ол оқу, білім алу, ғылым адамы болу
адамгершілік және тәрбие мәселелерімен тығыз байланысты деп көрсетеді-
"Ғылымды үйрену үшін адамның арының тазалығы қажет" дейді ұлы ұстаз.
Ол тәрбие әрекетінде қатты әдіс (қатаңдық) пен жұмсақ әдісті (жұмсақтықты)
ұштастыра білуді ұсынады.
Ол оқыту дегеніміз - үйрету, дағдыландыру, дейді.
Ал білім беру - ғылым теорияларын іске асыру әрекеті дейді.
Тәрбиелеу - жеке адамның кісілігін қалыптастыру деп көрсетеді.
3. Оқыту әдістері туралы. Әл - Фараби оқытудың негізгі әдісі -
көрнекілік деп көрсетеді. 1.Сөрыскілік әдісінің мақсаттарын,
тәсілдерін (түсіндіру, әсерлендіру, есте қалдыру) ұсынады. Ол окьпудың
әдіс - тәсілдерін айқындап, оны пайдалануға ұсынған методист -
педагог. Үйретуде түсініктілік, лайықтылық тәсілдерін қолдануды ;
уағыздайды. ("Музыканың ұлы кітабы", Рғ. Алмагеске түсініктеме" т.б).
4.Тәлім — тәрбие туралы. Тәрбиелеу [дегеніміз-
халықтардың бойына білімге негізделген ' этикалық игщіктер мен өнерлерді
дарыту деген сөз. Адамның әуелден тоқымашы... болып тумайтыны сияқты
қайырымдылық пен жаман қылық та әуел бастан жаратылысынан дарымайды.
Денсаулық туралы: ... Егер дені сау болса, онда оны сақтамақ керек, ал егер
сау болмаса, онда денді сауықтыру керек.
Еңбек туралы. Тиісінше еңбек ету денеге күш береді, шектен тыс
артық немесе жеткіліксіз еңбек күші қайтарады немесе әлсізді әлсіз халінде
Қалдырады.
Поэзия және музыка туралы. Әл - Фараби поэзияны "сезімді
сиқырлайтын болмыс" деп, оның тәрбиелік мәнін жоғары
бағалайды.
Поэзияның үйлесімділігі, қисындылығы, біктіргіштігі
тыңдаушының пайымдауымен сөйкес делсе, оның құдіретті қуаты адам
санасының
шырайлы сәулелерін молайта түседі. Әл - Фараби адамның бақытқа жетуіне
қажетті үш нәрсе: денсаулық, еңбек, білім жеке адамның қоғамдық
бейнесінің негіздері деп көрсетсді. Оның философиялык тұжырымдары - бүкіл
әлемдіқ философия ғылымының негіздері.
Әл - Фарабидің әлемге әйгілі ғылыми еңбектерімен қатар оның
шығармашылық -поэтикалық еңбектері, тәлім - төрбие, ұстаз бен шәкірт, оқу
мен оқыту туралы пікірдері қазақ халқыңың ұлттық педагогикасының (
тәлімдік, ғылымның) мөлдір бастауы екенін жоғары бағалап, оның тәрбиелік,
білімділік қуатын мәңгі пайдаға асыру - ұлағатты ұстаздар мен ізденімпаз
шәкірттердің міндеті.
Әл-Фарабидін философиялық шығармаларына тоқталайык.
1. Философияны үйренуден бұрын нені білу керектігі туралы.
Біріншіден, философ ғалымдар мектептерінің атын білу;
Екіншіден, Аристотелъдің әрбір кітабының мақсатын білу;
Үшіншіден, философияны зерттеуге негіз етіп алынған ғылымды
білу;
Төртіншіден, философияның зерттеу мақсатынын маңызын білу;
Бесіншіден, философияны ұғынғысы келген кісінің дұрыс жолды таңдап ала
білуі;
Алтыншыдан, Аристотельдің әрбір кітабінің тіл ерекшеліктерін білу;
Жетіншіден, өзінің кітаптарын Аристотель не себептен тұспалдап
жазғанын білу;
Сегізіншіден, философиядан білігі бар адамны қандай күйде болуға
тиіс екенін білу;
Тоғызыншыдан, Аристотельдің кітаптарын зерттегісі келетін адамға қажетті
нәрселері.
Философиялық ағымдардың атаулары туралы
Философияның белгілі бір саласы уағыздаушының
атымен аталады;
Оның қаласының атымен аталады;
Ол – Дәріс берген жердің атымен аталады;
Оның тіршілік аты мен аталады;
Философтардың ізбасарларының көзқарастары бойынша аталады;
Философияны зерттеуді көздейтін мақсатымен аталады;
Философиямен қатар жүргізетіы іс әрекеттерінен аталады.
Интеллект (пайымдаушы) сөзінің мағынасы жайында:
Интеллект - парасатты адам (ойшыл) парасатшыл, оны құптаушы. Ойшыл жанның
қабілеттілігі оның дәлелдеуіне байланысты. Интеллект адамның қасиеттері
туралы: 1. Ойы мәнді . Ойы нақты;
3. Біліктілік жүре келе дарыған;
4. Әрекетшіл, әмбебап адам.
4. Қайырымды қала тұрғындарының көзқарастары трактаттар Әбу Насыр Мүхаммед
Ибн Мұхаммед Ибн Тархан Ибн Узлағ әл Фараби ат Түрки былай дейді:
Қайырымды қала тұғындары мына сөздердің мәнін жақсы білу керек: алла,
періште, жұлдыз, Жер - ана, сөз, тіл, адам, жан, қоғам, бақыт, надандық,
әділдік, көнбістік жөне осы сөздерге байланысты игі іс - әрекетке
қайырымдылар батыл. Жүсіп Баласағұнның "Құтты білік" дастандағы
педагогикалық ойлар.
XI ғасырдағы Түркі тілдес халықтарының аса көрнекті ақыны, есімі бүкіл
шығыс елдеріне мәлім болған данышпан ойшыл, шежіреші ғалым, белгілі қоғам
қайраткері - Жүсіп Баласағұни XI ғасырдың басында (шамамен 1015 - 1020 жж)
Баласағұн қаласында дүниеге келген.
Ол табиғаттану, математика, астрономия тарих, араб - парсы тіл білімі, т.б.
толып жатқан ғыльгм салаларын жете меңгерген ғұлама - ғалым.
Жүсіп Баласағұнның ғалымдық, ұстаздық, ақындық еңбектерінен бізге жеткені
"Құтты білік". ("Құты білік") дастаны. Дастан 6520 бәйіттен (екі жолды
өлеңнен) тұрады.
Бұл дастан - мемлекетті басқару әдістерін, адамгершілік нұсқаларын,
қоғамдық саяси мәні бір түрлі ережелер мен заңдарды, әдет - ғұрыптар
нормасын қамтыған, энциклопедиялық дәрежеде жазылған көркем туынды болып
табылады.
"Құтты білік" дастанында (ол 85 тараудан тұрады), негізінен, төрт салада
тәлімдік мақсаттар орындалады.
Біріншіден, әрбір елді, яғни мемлекетті басқару үшін сол мемлекеттің қара
қылды кақ жаратындай әділ заңы болуы керек. Әділ заңды іске ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.