Адамдардың табиғатпен арақатынастары

Жоспар
Кіріспе

1 Адам экологиясы . экология ғылымының бір тармағы
2 Адам экологиясы

Экология гректің «ойкос» - үй, «логос» - ғылым деген сµзінен шыққан. Тура аудармасында бұл ұғым «табиғи үйді», онда тұрып жатқан организмдермен бұл «үйді» тіршілікке жарамды ететін үрдістерді зерттеп, танып білуді білдіреді. Экологияның ғылым ретінде пайда болуы 1866 жылдың 14 сентябірінде неміс биологы Э.Геккелдің «Организмдердің жалпы морфологиясы» деген еңбегімен байланысты. Ол µз еңбегінде «Экология ретінде біз организмдердің сыртқы ортамен қатынасын қарастыратын жалпы ғылымды түсінеміз» - деп кµрсеткен. Экология, бұл атау шықпастан бұрын адамзат дамуымен бірге жүрді десе де болады. Экология – тірі организмдердің бір-бірімен жєне олардың қоршаған ортамен байланысын зерттейтін ғылым.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

АДАМ ЭКОЛОГИЯСЫ – ЭКОЛОГИЯ ҒЫЛЫМЫНЫҢ БІР ТАРМАҒЫ

Экология гректің ойкос - үй, логос - ғылым деген сµзінен шыққан.
Тура аудармасында бұл ұғым табиғи үйді, онда тұрып жатқан организмдермен
бұл үйді тіршілікке жарамды ететін үрдістерді зерттеп, танып білуді
білдіреді. Экологияның ғылым ретінде пайда болуы 1866 жылдың 14
сентябірінде неміс биологы Э.Геккелдің Организмдердің жалпы морфологиясы
деген еңбегімен байланысты. Ол µз еңбегінде Экология ретінде біз
организмдердің сыртқы ортамен қатынасын қарастыратын жалпы ғылымды
түсінеміз - деп кµрсеткен. Экология, бұл атау шықпастан бұрын адамзат
дамуымен бірге жүрді десе де болады. Экология – тірі организмдердің бір-
бірімен жєне олардың қоршаған ортамен байланысын зерттейтін ғылым. Бұл
байланыстар жер бетіндегі тіршілік деп аталатын µте күрделі жєне тығыз
бірліктегі байланыстарды түзеді. Қазіргі таңда экология кешенді пєн аралық
ғылымға айналды. Экология география, геология, химия, физика, биология,
мєдениет теориясы, экономика, медицина сияқты ғылымдармен тығыз байланыста.
Экология ғылымы биоцентристі бола турса да таза биология емес. Экологияда
зерттеу єдістері сипаты жєне ұйымдасу деңгейі жағынан алғанда єртүрлі болуы
мүмкін: химиялық, физикалық, биологиялық, молекулярлық, морфологиялық,
физиологиялық, демографиялық т.б. Қазіргі таңдағы экология ғылымы – бұл
білім қорларының жаңа бµлімі. ‡лкен экология немесе мегаэкологияның
нақты айқын құрылымы жоқ.
Басқа биологиялық организмдер сияқты адамдар да қоршаған ортамен
тығыз байланыста болады, сондықтан олар табиғат заңдарына бағынып, онда
өтіп жатқан заттар айналымына қатысады.
Ертедегі Қытай, Египетте µсімдіктер мен жануарлар жєне олардың
µзара байланысы, адамдардың табиғатқа єсері туралы мағлұматтар жиналды. Бұл
таңданарлық жайт емес, себебі адамдардың қоршаған табиғи ортаға кері єсері
ертеден басталды. Мєселен, Ливандағы тау шатқалдарының жалаңаштануы 5000
жыл бұрын Соломон патшаның ємірі бойынша сарайлар салуға ливандық
балқарағайларды пайдаланудан басталды. Адамзат қоғамының қалыптасуының
алғашқы кезеңдерінің µзінде ақ, адамдардың тұрып жатқан жағдайлары мен
олардың денсаулықтары арасындағы байланысы айқындалған. Екі мың жыл бұрын
ежелгі кезеңнің ұлы дәрігері Гиппократ (шамамен біздің дәуірге дейін 460-
370 ж.) климат, су, жыл мезгілдерінің адам денсаулығына єсерін ғана
сипаттап жазып қоймай, сонымен қатар Жерорта теңізінің Европалық, Азиалық,
Африкалық жағалауларын мекендеген халықтардың салыстырмалы антропологиялық
сипатын да берген. Оның еңбектерінде сыртқы ортаның факторлары, тіршілік
сипаты адамның тәндік (дене құрлысының) және жандық (темперамент)
қасиеттерінің қалыптасуына белгілі бір ықпалын тигізетіні жµніндегі
көптеген дәлелдер кездеседі.
ХҮІІ ғасырда түрлі аймақтардағы табиғи және әлеуметтік жағдайлардың
сол жерді мекендейтін халықтың денсаулығына әсерін зерттейтін ғылым –
медициналық география пайда болды. Оның негізін итальяндық дәрігер
Б.Рамаццини (1633-1714) қалады. Медициналық география бойынша ғылыми
жұмыстар Рессейде XVIII ғасырдың орта кезеңіне сєйкес келеді. Медициналық
география XIX ғасырда біршама дамыды. Осы кезеңде егжей-тегжейлі
медициналық-географиялық сипаттамалар жасалды. Бұл жұмыстарда нақты бір
әсердің, табиғи жағдайлардың тұрғындар денсаулығына жағымсыз да, жағымды
да ықпалы жан-жақты баяндалды. Яғни, ғалымдарды адамдардың экологиялық
жағдайларының сєттілік мєселесі ертеден ақ кµңіл бµлдірді.
Орыс дәрігері, профессор А.А. Остроумовтың 1895 жылы жарыққа шыққан
Клиникалық дәрістерінде Біздің зерттеу затымыз - қалыпты өмірі оның
тіршілік ету жағдайларымен бұзылған науқас адам болып табылады деп жазды.
Н.Ф.Реймерстің (1992) пікірінше, адам экологиясы басқа атаумен болса да
классикалық биологиялық экологиямен (биоэкологиямен) бір мезгілде дерлік
пайда болды. Көптеген жылдар бойы ол екі бағытта қалыптасты – адам
экологиясы және әлеуметтік экология. Адам экологиясы мәні жағынан
әлеуметтік экологиядан үлкен, әрі кең. Бұл бағыт адам биологиясы деген
атаумен кеңінен дамыды.
Єлеуметтік экология ұғымын Р.Паркпен Э.Бюргес (АҚШ) µткен ғасырдың
20-сы жылдары ғылымға енгізді. Олардың айтуынша адамдардың қоғамдағы орны
тек өмір сүру үшін тартысу жєне күресу арақатынастарының негізінде, яғни
биологиялық бақталастықта көрінеді. Бірақ, біртіндеп ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.