Математика сабағында геометрия ұғымдарын оқыту
1.Кіріспе
1.1 Геометриялық ұғымдарды оқыту
2.Негізгі бөлім.
Геометриялық матириалдарды оқыту тәжірибемнен.
2.1.Нүктемен танысу әдістемесі.
2.2.Сызықпен танысу әдістемесі.
2.3.Кесіндімен танысу әдістемесі.
2.4.Сәулемен танысу әдістемесі.
2.5.Бұрышпен танысу әдістемесі.
2.6.Шеңбермен танысу әдістемесі.
2.7.Шаршымен танысу әдістемесі.
2.8.Дөңгелекпен танысу әдістемесі.
2.9. Текшемен танысу әдістемесі.
3.Қорытынды.
1.1 Геометриялық ұғымдарды оқыту
2.Негізгі бөлім.
Геометриялық матириалдарды оқыту тәжірибемнен.
2.1.Нүктемен танысу әдістемесі.
2.2.Сызықпен танысу әдістемесі.
2.3.Кесіндімен танысу әдістемесі.
2.4.Сәулемен танысу әдістемесі.
2.5.Бұрышпен танысу әдістемесі.
2.6.Шеңбермен танысу әдістемесі.
2.7.Шаршымен танысу әдістемесі.
2.8.Дөңгелекпен танысу әдістемесі.
2.9. Текшемен танысу әдістемесі.
3.Қорытынды.
Геометриялық материал бастауыш сыныптарда бөлек тақырып болып қарастырылмайды. Геометриялық материал арифметикалық және алгебралық материалдармен тығыз байланыста қарастырылады. Геометриялық матриалдардан бастауыш сыныпта: «кеңістік турады түсінік», «нақты фигура туралы ұғым», «геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым ұғымдар,оларды ажырату», «геометриялық шамаларды өлшеу», «фигураларды салудың бастама білігін қалыптастыру», «әр түрлі геометриялық шамалармен таныстыру» және т.б. қарастырылады.
Геометриялық фигуралардың 1-сыныпта бұрын беріліп жүргеннен гөрі біршама кеңейтіліп берілу себебі пәнішіндік мұқтаждықтан және қажеттіліктен туындайды. Өйткені олар алдағы уақытта көрнекілік ретінже жиі қолданылады, сондайақ дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындауда тірек білім болып табылады; ал олардың ішіндегі шығармашылықпен байланыстылары, көбінесе геометриялық фигураларды бөліктерге бөлу және бөліктерден құрастыруды көздейді. Геометриялық фигуралар жайындағы түсініктерде біртіндеп тиянақталып, дами түседі. Осы уақытқа дейін геометриялық фигуралар «бір тұтас» деп түсіндіріліп келсе, енді олардың элементтерімен таныстыру жүзеге асырылады. Осыған орай үшбұрыштың және шаршының қабырғалары-кесінділер, ал бұрыштың қабырғалары-сәулелер, олардың төбелері-нүктелер болып табылатынына назар аударылады. Сонымен бірге үшбұрыштың,төртбұрыштың (бес,алты бұрыштың) элементтері (бұрыштары,төбелері,қабырғалары) аталу сандарымен (3,4,5,6) сәйкестендіріледі. Геометриялық фигуралардан бастуыш сыныпта:сызықтар (түзу,қисық,тұйықталған және тұйықталмаған қисық сызықтар); нүкте;сәуле;бұрыштар қарастырылады.
Сондай-ақ,көпбұрыш; тіктөртбұрыш, шаршы, тік, сүйір, доғал бұрыштар, текше, шеңбер, дөңгелек, параллелепипед, параллель, перпендикуляр түзулер оқытылады.
Геометриялық фигуралардың 1-сыныпта бұрын беріліп жүргеннен гөрі біршама кеңейтіліп берілу себебі пәнішіндік мұқтаждықтан және қажеттіліктен туындайды. Өйткені олар алдағы уақытта көрнекілік ретінже жиі қолданылады, сондайақ дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындауда тірек білім болып табылады; ал олардың ішіндегі шығармашылықпен байланыстылары, көбінесе геометриялық фигураларды бөліктерге бөлу және бөліктерден құрастыруды көздейді. Геометриялық фигуралар жайындағы түсініктерде біртіндеп тиянақталып, дами түседі. Осы уақытқа дейін геометриялық фигуралар «бір тұтас» деп түсіндіріліп келсе, енді олардың элементтерімен таныстыру жүзеге асырылады. Осыған орай үшбұрыштың және шаршының қабырғалары-кесінділер, ал бұрыштың қабырғалары-сәулелер, олардың төбелері-нүктелер болып табылатынына назар аударылады. Сонымен бірге үшбұрыштың,төртбұрыштың (бес,алты бұрыштың) элементтері (бұрыштары,төбелері,қабырғалары) аталу сандарымен (3,4,5,6) сәйкестендіріледі. Геометриялық фигуралардан бастуыш сыныпта:сызықтар (түзу,қисық,тұйықталған және тұйықталмаған қисық сызықтар); нүкте;сәуле;бұрыштар қарастырылады.
Сондай-ақ,көпбұрыш; тіктөртбұрыш, шаршы, тік, сүйір, доғал бұрыштар, текше, шеңбер, дөңгелек, параллелепипед, параллель, перпендикуляр түзулер оқытылады.
Математика сабағында геометрия ұғымдарын оқыту тәжірибемнен
Кіріспе
Геометриялық материал бастауыш сыныптарда бөлек
тақырып болып қарастырылмайды. Геометриялық материал арифметикалық және
алгебралық материалдармен тығыз байланыста қарастырылады. Геометриялық
матриалдардан бастауыш сыныпта: кеңістік турады түсінік, нақты фигура
туралы ұғым, геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым
ұғымдар,оларды ажырату, геометриялық шамаларды өлшеу, фигураларды
салудың бастама білігін қалыптастыру, әр түрлі геометриялық шамалармен
таныстыру және т.б. қарастырылады.
Геометриялық фигуралардың 1-сыныпта бұрын беріліп жүргеннен гөрі біршама
кеңейтіліп берілу себебі пәнішіндік мұқтаждықтан және қажеттіліктен
туындайды. Өйткені олар алдағы уақытта көрнекілік ретінже жиі қолданылады,
сондайақ дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындауда тірек
білім болып табылады; ал олардың ішіндегі шығармашылықпен байланыстылары,
көбінесе геометриялық фигураларды бөліктерге бөлу және бөліктерден
құрастыруды көздейді. Геометриялық фигуралар жайындағы түсініктерде
біртіндеп тиянақталып, дами түседі. Осы уақытқа дейін геометриялық
фигуралар бір тұтас деп түсіндіріліп келсе, енді олардың элементтерімен
таныстыру жүзеге асырылады. Осыған орай үшбұрыштың және шаршының
қабырғалары-кесінділер, ал бұрыштың қабырғалары-сәулелер, олардың төбелері-
нүктелер болып табылатынына назар аударылады. Сонымен бірге
үшбұрыштың,төртбұрыштың (бес,алты бұрыштың) элементтері
(бұрыштары,төбелері,қабырғалары) аталу сандарымен (3,4,5,6)
сәйкестендіріледі. Геометриялық фигуралардан бастуыш сыныпта:сызықтар
(түзу,қисық,тұйықталған және тұйықталмаған қисық сызықтар);
нүкте;сәуле;бұрыштар қарастырылады.
Сондай-ақ,көпбұрыш; тіктөртбұрыш, шаршы, тік, сүйір, доғал бұрыштар, текше,
шеңбер, дөңгелек, параллелепипед, параллель, перпендикуляр түзулер
оқытылады.
1.Кіріспе
1.1 Геометриялық ұғымдарды оқыту
2.Негізгі бөлім.
Геометриялық матириалдарды оқыту тәжірибемнен.
2.1.Нүктемен танысу әдістемесі.
2.2.Сызықпен танысу әдістемесі.
2.3.Кесіндімен танысу әдістемесі.
2.4.Сәулемен танысу әдістемесі.
2.5.Бұрышпен танысу әдістемесі.
2.6.Шеңбермен танысу әдістемесі.
2.7.Шаршымен танысу әдістемесі.
2.8.Дөңгелекпен танысу әдістемесі.
2.9. Текшемен танысу әдістемесі.
3.Қорытынды.
Жалпы геометриялық метериалдар жайлы оқушыларда берік білім қалыптастыру
үшін мынадай геометриялық мағынада тапсырмалар қарастырылады:
1. Геометриялық фигураларды санау метериалдары ретінде пайдалана алады.
2. Геометриялық шамалар (ұзындық, аудан) және оларды өлшеу жайлы түсінік
қалыптастырылатын есептер.
3. Көпбұрыштың периметрін,ауданын табуға арналған есептер.
4. Салу есептері.
5.Геометриялық фигураларды саралауға (классификациялау) арналған
тапсырмалар. (Бір топ фигуралар ішінен үшбұрыштарды теріп жаздеген
сияқты).
6. Фигураны бөліктерге бөлу немесе керісінше элементтері бойынша фигура
құрастыру.
7. Әріпті пайдалана отрырып геометриялық сызбаларды оқу,жазу.
8. Нәрселердің немесе оның қандай да бөлігінің геометриялық формасын
анықтау.
Нүктемен танысу әдістемесі.
Мақсаты: геометриялық фигуралармен таныстыру (нүкте,сәуле,бұрыш) және
оларды бір бірінен ажыратуға үйрету.
Қарындаштың немесе қаламның ұшы және олардың қағаз бетінеқалдыратын іздері-
нүкте жайында түсінік беріледі. (1-сынып 13 бет).
Түзу сызықпен танысудан кейін балалар нүктені түзеуге қоюды,берілген 1,2,3
нүктелер арқылы түзу сызықтар жүргізуге,оған қатысты нүктенің орнын
анықтауға үйренеді. 3-сыныптың 3-тоқсанында оқушылар нүктенін латынның бас
әріптерімен белгіленетінін үйренеді. Мысалы К,М,О,А,Е және т.б. Олар
нүктенің қасына жазылады. Балалар нүктелерді әріптермен белгілеуге және
белгіленген нүктелерді оқуға жаттығады.
Сызықпен таныстыру әдістемесі
М-1,12 бет. 1-сынып оқушыларының түзеу сызық туралы түсініктері әр түрлі
машықтық жаттығуларды орындау арқылы қалыптасады. Мұндайда түзу сызықты
қисықпен сәйкестендіреді. Мысалы,жіпті созып қарайды,салынған суретін
қарайды,қағазды сызық бойынша қияды, әрбіреуінде сызық-қисық немесе түзу
қалай пайда болғанын айтып отырады. Балалар жазықтықта кез келген бағытта
сызылған түзу сызықты тануы,оны қисықтан айыра білуі,сызғыш көмегімен түзу
сыза білу керек. Осы мақсатта оқушылар түзу және қисық сызықтар жүргізеді.
Оларды айналадағы заттардан,тақтада сызылған сызықтар ішінен табады және
көрсетеді. Мысалы,нүкте арқылы түзу жүргізуге жаттығуда балалар бір нүкте
арқылы бірнеше түзу немесе қисық, ал екі нүкте арқылы тек қана бір
түзу,бірнеше қисықты жүргізуге болатынын бақылайды. Егер нүкте қағаз
бетімен қозғалатын болса сызық пайда болады. Сызық сызғыш арқылы
жүргізілген болса түзу болады. Ол қисық бола алады. Түзу сызықтың
бөліктерінен тұратын сызық сынық деп аталады. Сызықтардың ұзындығы болады.
Қисық сызықтардың бұрыштық нүктелері болады. Сызықтар тұйық және тұйық емес
болады.
Тұйық сызық жазықтықта ішіне шексіз түзу, тіпті сәуле жүргізуге мүмкін емес
шектелген фигураны бейнелейді. Егер сызық сызғышпен ешқандай бөлігінде
сәйкес келмесе, онда оның қисық болғаны. Қисықтар тұйықталған және
тұйықталмаған болады. Егер кейбір бөліктері сызғышпен сәйкес келіп, бірақ
түгел сәйкес келмесе одна ол-сынық болады. Сынықтың сыну нүктесі оның
төбесі деп аталады. Тұйықталған және тұйықталмаған сынықтар болады. Сынықты
құрайтын кесінділер оның бөліктері болып табылады.
ABCD-СЫНЫҚ
A,B,C,D-ТӨБЕЛЕРІ
AB, DC, CD, DE-БӨЛІКТЕРІ
Кесіндімен таныстыру әдістемесі
Мақсаты: кесінді жайында түсінік беру және оларды басқа фигуралардан
ажыратуды үйрету,кесінді салудың ерекшелігімен таныстыру. М-1-сынып 13 бет.
Сымның қиындысын алып,басымен ұшын көрсетіп немесе тақтаны жиектеп керілген
жіптін үстінен борды жүргізіп, жіпті тартып, жіберіп қалса,тақта бетіне із
түседі. Оның екі ұшын нүктемен тұйықтап,бұл кесінді деп түсіндіреміз.
Сәулемен таныстыру әдістемесі
М-1, 13 бет. Нүктемен түзу туралы білімді пайдаланып, оқушыларды сәуле
туралы ұғымды түсіндіруге болады. Сәулемен танысу машықтық жұмысты орындау
процессінде отеді:
1) нүкте саламыз
2)нүктеге оңға қарай түзу сызық жүргіземіз (бұл сәуле екенін айтамыз. Нүкте-
сәуленің басы,сәуле оңға бағытталған).
3)латын әрпімен сәуленің басын белгілейміз
4)әр түрлі бағытта сәулелер салу.
Сәуле деп текке аталмаған. Ол күн сәулесін немесе жарық түсіргішті еске
түсіреді. Солар сияқты математикалық сәуленің басы бар да,соңы жоқ болады.
Сәуле латынның екі бас әрпімен белгіленеді, оның алғашқысы сәуленің басын,
ал екіншісі-сәуленің кез келген ішкі нүктесін белгілейдіі.
Сәуле-MN, M-сәуле басы
Бұрышпен танысу әдістемесі.
Бұрышты қағазды бүктеп шығарып алуға немесе әр түрлі құралдармен
бұйымдардан көрсетуге болады. М-1, 13 бет.
Мақсаты: геометриялық фигуралармен таныстыру (нүкте,сәуле,бұрыш) және
оларды бір бірінен ажыратуға үйрету.
1)сәулелер арасындағы жазықтық бөлігін басқа түспен бояймыз (бұрыш)
2)қағаз бетіне бұрыш саламыз да оны қиып аламыз. Бұрыш үлгісі (моделі)
бойынша бұрыштың төбелерімен қабырғаларын таныстыру.
3)айналадағы заттардын бұрышты табу, шама бойынша бұрыштарды салыстыру.
Балаларды бұрышпен бірге оның ішкі облысы жөнінде түсінік қалыптастыру үшін
алғашқы кезеңдерде бұрыштардың қағаздық үлгілерімен жұмыс жасайды.
(ермексазбен жұмыс жасату). Бұрыштың өлшемі оның қабырғаларының
ұзындықтарына тәуелді емес, қабырғаларының бір – біріне қатысты өзара
орналасуына байланысты-қабырғалары неғұрлым бжақын болса, бұрыш аз,ал
қабырғаларының арасы қашық болса,бұрыш үлкен болады
Басы ортақ екі сәуле жазықтықты екі бөлікке бөледі. Осының кіші бөлігі
бұрыш деп аталады. Сәулелер бұрыштың қабырғалары деп аталады,ал олардың
ортақ бастаулары бұрыш төбесі деп аталады.
М-3-сынып 101 бет. Бұрыш үш нүктемен бнлгіленеді: ьіреуі бір қабырғасында,
екіншісі-төбесінде, үшіншісі-екінші қабырғасында. Бұрышты белгілеуде
таңбасы пайдаланылады. Мысалы ABC-ABC бұрышы. Бас нүктесі ортақ екі сәуле
жазықтықты екігебөледі. Осының кішісі бұрыш деп аталады. Сәулелердің өздері
бұрыш қабырғалары, ал олардың ортақ нүктесі бұрыш төбесі деп аталады. М-2-
сынып. 83-бет.
Сүйір бұрыш. Егер тік бұрыштың ішінде сондай төбе мен бұрыш салатын
болсақ,ол тік бұрыштан кіші болады. Мұндай бұрыштар сүйір бұрыштар деп
аталады.
Доғал бұрыш. Егер бұрыш тік бұрыштан үлкен, бірақ екі түзуден кіші болса
доғал бұрыш деп аталады.
Шеңбермен танысу әдістемесі.
М-4. 147-149 бет. Тақтадан циркуль көмегімен, ал оқушылар дәптерінде қисық
тұйық сызық сызады. Сызық шеңбер деп аталатынын таныстырамыз. Оқушылар
шеңбермен дөңгелек ұғымдарын айыру үшін арнайы тапсырмалар беріледі.
Мысалы, шеңбер сал,дөңгелекті боя,дөңгелекпен шеңбердің центрын,сонымен
қатар шеңберге тиісті және тиісті емес нүктелерді белгілету.
Шеңбер тұйық қисық. Барлық нүктелер бір нүктеден бірдей қашықтықта
орналасса, оны шеңбердің центры деп атайды. Бұл қашықтық шеңбердің радиусы
деп аталады. Шеңберді шаблон немесе циркульдың көмегімен салады. Шаблон
арқылы салынған шеңбердің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
Геометриялық материал бастауыш сыныптарда бөлек
тақырып болып қарастырылмайды. Геометриялық материал арифметикалық және
алгебралық материалдармен тығыз байланыста қарастырылады. Геометриялық
матриалдардан бастауыш сыныпта: кеңістік турады түсінік, нақты фигура
туралы ұғым, геометриялық фигуралармен байланысты қарапайым
ұғымдар,оларды ажырату, геометриялық шамаларды өлшеу, фигураларды
салудың бастама білігін қалыптастыру, әр түрлі геометриялық шамалармен
таныстыру және т.б. қарастырылады.
Геометриялық фигуралардың 1-сыныпта бұрын беріліп жүргеннен гөрі біршама
кеңейтіліп берілу себебі пәнішіндік мұқтаждықтан және қажеттіліктен
туындайды. Өйткені олар алдағы уақытта көрнекілік ретінже жиі қолданылады,
сондайақ дамытушылық сипаттағы жаттығулар мен тапсырмаларды орындауда тірек
білім болып табылады; ал олардың ішіндегі шығармашылықпен байланыстылары,
көбінесе геометриялық фигураларды бөліктерге бөлу және бөліктерден
құрастыруды көздейді. Геометриялық фигуралар жайындағы түсініктерде
біртіндеп тиянақталып, дами түседі. Осы уақытқа дейін геометриялық
фигуралар бір тұтас деп түсіндіріліп келсе, енді олардың элементтерімен
таныстыру жүзеге асырылады. Осыған орай үшбұрыштың және шаршының
қабырғалары-кесінділер, ал бұрыштың қабырғалары-сәулелер, олардың төбелері-
нүктелер болып табылатынына назар аударылады. Сонымен бірге
үшбұрыштың,төртбұрыштың (бес,алты бұрыштың) элементтері
(бұрыштары,төбелері,қабырғалары) аталу сандарымен (3,4,5,6)
сәйкестендіріледі. Геометриялық фигуралардан бастуыш сыныпта:сызықтар
(түзу,қисық,тұйықталған және тұйықталмаған қисық сызықтар);
нүкте;сәуле;бұрыштар қарастырылады.
Сондай-ақ,көпбұрыш; тіктөртбұрыш, шаршы, тік, сүйір, доғал бұрыштар, текше,
шеңбер, дөңгелек, параллелепипед, параллель, перпендикуляр түзулер
оқытылады.
1.Кіріспе
1.1 Геометриялық ұғымдарды оқыту
2.Негізгі бөлім.
Геометриялық матириалдарды оқыту тәжірибемнен.
2.1.Нүктемен танысу әдістемесі.
2.2.Сызықпен танысу әдістемесі.
2.3.Кесіндімен танысу әдістемесі.
2.4.Сәулемен танысу әдістемесі.
2.5.Бұрышпен танысу әдістемесі.
2.6.Шеңбермен танысу әдістемесі.
2.7.Шаршымен танысу әдістемесі.
2.8.Дөңгелекпен танысу әдістемесі.
2.9. Текшемен танысу әдістемесі.
3.Қорытынды.
Жалпы геометриялық метериалдар жайлы оқушыларда берік білім қалыптастыру
үшін мынадай геометриялық мағынада тапсырмалар қарастырылады:
1. Геометриялық фигураларды санау метериалдары ретінде пайдалана алады.
2. Геометриялық шамалар (ұзындық, аудан) және оларды өлшеу жайлы түсінік
қалыптастырылатын есептер.
3. Көпбұрыштың периметрін,ауданын табуға арналған есептер.
4. Салу есептері.
5.Геометриялық фигураларды саралауға (классификациялау) арналған
тапсырмалар. (Бір топ фигуралар ішінен үшбұрыштарды теріп жаздеген
сияқты).
6. Фигураны бөліктерге бөлу немесе керісінше элементтері бойынша фигура
құрастыру.
7. Әріпті пайдалана отрырып геометриялық сызбаларды оқу,жазу.
8. Нәрселердің немесе оның қандай да бөлігінің геометриялық формасын
анықтау.
Нүктемен танысу әдістемесі.
Мақсаты: геометриялық фигуралармен таныстыру (нүкте,сәуле,бұрыш) және
оларды бір бірінен ажыратуға үйрету.
Қарындаштың немесе қаламның ұшы және олардың қағаз бетінеқалдыратын іздері-
нүкте жайында түсінік беріледі. (1-сынып 13 бет).
Түзу сызықпен танысудан кейін балалар нүктені түзеуге қоюды,берілген 1,2,3
нүктелер арқылы түзу сызықтар жүргізуге,оған қатысты нүктенің орнын
анықтауға үйренеді. 3-сыныптың 3-тоқсанында оқушылар нүктенін латынның бас
әріптерімен белгіленетінін үйренеді. Мысалы К,М,О,А,Е және т.б. Олар
нүктенің қасына жазылады. Балалар нүктелерді әріптермен белгілеуге және
белгіленген нүктелерді оқуға жаттығады.
Сызықпен таныстыру әдістемесі
М-1,12 бет. 1-сынып оқушыларының түзеу сызық туралы түсініктері әр түрлі
машықтық жаттығуларды орындау арқылы қалыптасады. Мұндайда түзу сызықты
қисықпен сәйкестендіреді. Мысалы,жіпті созып қарайды,салынған суретін
қарайды,қағазды сызық бойынша қияды, әрбіреуінде сызық-қисық немесе түзу
қалай пайда болғанын айтып отырады. Балалар жазықтықта кез келген бағытта
сызылған түзу сызықты тануы,оны қисықтан айыра білуі,сызғыш көмегімен түзу
сыза білу керек. Осы мақсатта оқушылар түзу және қисық сызықтар жүргізеді.
Оларды айналадағы заттардан,тақтада сызылған сызықтар ішінен табады және
көрсетеді. Мысалы,нүкте арқылы түзу жүргізуге жаттығуда балалар бір нүкте
арқылы бірнеше түзу немесе қисық, ал екі нүкте арқылы тек қана бір
түзу,бірнеше қисықты жүргізуге болатынын бақылайды. Егер нүкте қағаз
бетімен қозғалатын болса сызық пайда болады. Сызық сызғыш арқылы
жүргізілген болса түзу болады. Ол қисық бола алады. Түзу сызықтың
бөліктерінен тұратын сызық сынық деп аталады. Сызықтардың ұзындығы болады.
Қисық сызықтардың бұрыштық нүктелері болады. Сызықтар тұйық және тұйық емес
болады.
Тұйық сызық жазықтықта ішіне шексіз түзу, тіпті сәуле жүргізуге мүмкін емес
шектелген фигураны бейнелейді. Егер сызық сызғышпен ешқандай бөлігінде
сәйкес келмесе, онда оның қисық болғаны. Қисықтар тұйықталған және
тұйықталмаған болады. Егер кейбір бөліктері сызғышпен сәйкес келіп, бірақ
түгел сәйкес келмесе одна ол-сынық болады. Сынықтың сыну нүктесі оның
төбесі деп аталады. Тұйықталған және тұйықталмаған сынықтар болады. Сынықты
құрайтын кесінділер оның бөліктері болып табылады.
ABCD-СЫНЫҚ
A,B,C,D-ТӨБЕЛЕРІ
AB, DC, CD, DE-БӨЛІКТЕРІ
Кесіндімен таныстыру әдістемесі
Мақсаты: кесінді жайында түсінік беру және оларды басқа фигуралардан
ажыратуды үйрету,кесінді салудың ерекшелігімен таныстыру. М-1-сынып 13 бет.
Сымның қиындысын алып,басымен ұшын көрсетіп немесе тақтаны жиектеп керілген
жіптін үстінен борды жүргізіп, жіпті тартып, жіберіп қалса,тақта бетіне із
түседі. Оның екі ұшын нүктемен тұйықтап,бұл кесінді деп түсіндіреміз.
Сәулемен таныстыру әдістемесі
М-1, 13 бет. Нүктемен түзу туралы білімді пайдаланып, оқушыларды сәуле
туралы ұғымды түсіндіруге болады. Сәулемен танысу машықтық жұмысты орындау
процессінде отеді:
1) нүкте саламыз
2)нүктеге оңға қарай түзу сызық жүргіземіз (бұл сәуле екенін айтамыз. Нүкте-
сәуленің басы,сәуле оңға бағытталған).
3)латын әрпімен сәуленің басын белгілейміз
4)әр түрлі бағытта сәулелер салу.
Сәуле деп текке аталмаған. Ол күн сәулесін немесе жарық түсіргішті еске
түсіреді. Солар сияқты математикалық сәуленің басы бар да,соңы жоқ болады.
Сәуле латынның екі бас әрпімен белгіленеді, оның алғашқысы сәуленің басын,
ал екіншісі-сәуленің кез келген ішкі нүктесін белгілейдіі.
Сәуле-MN, M-сәуле басы
Бұрышпен танысу әдістемесі.
Бұрышты қағазды бүктеп шығарып алуға немесе әр түрлі құралдармен
бұйымдардан көрсетуге болады. М-1, 13 бет.
Мақсаты: геометриялық фигуралармен таныстыру (нүкте,сәуле,бұрыш) және
оларды бір бірінен ажыратуға үйрету.
1)сәулелер арасындағы жазықтық бөлігін басқа түспен бояймыз (бұрыш)
2)қағаз бетіне бұрыш саламыз да оны қиып аламыз. Бұрыш үлгісі (моделі)
бойынша бұрыштың төбелерімен қабырғаларын таныстыру.
3)айналадағы заттардын бұрышты табу, шама бойынша бұрыштарды салыстыру.
Балаларды бұрышпен бірге оның ішкі облысы жөнінде түсінік қалыптастыру үшін
алғашқы кезеңдерде бұрыштардың қағаздық үлгілерімен жұмыс жасайды.
(ермексазбен жұмыс жасату). Бұрыштың өлшемі оның қабырғаларының
ұзындықтарына тәуелді емес, қабырғаларының бір – біріне қатысты өзара
орналасуына байланысты-қабырғалары неғұрлым бжақын болса, бұрыш аз,ал
қабырғаларының арасы қашық болса,бұрыш үлкен болады
Басы ортақ екі сәуле жазықтықты екі бөлікке бөледі. Осының кіші бөлігі
бұрыш деп аталады. Сәулелер бұрыштың қабырғалары деп аталады,ал олардың
ортақ бастаулары бұрыш төбесі деп аталады.
М-3-сынып 101 бет. Бұрыш үш нүктемен бнлгіленеді: ьіреуі бір қабырғасында,
екіншісі-төбесінде, үшіншісі-екінші қабырғасында. Бұрышты белгілеуде
таңбасы пайдаланылады. Мысалы ABC-ABC бұрышы. Бас нүктесі ортақ екі сәуле
жазықтықты екігебөледі. Осының кішісі бұрыш деп аталады. Сәулелердің өздері
бұрыш қабырғалары, ал олардың ортақ нүктесі бұрыш төбесі деп аталады. М-2-
сынып. 83-бет.
Сүйір бұрыш. Егер тік бұрыштың ішінде сондай төбе мен бұрыш салатын
болсақ,ол тік бұрыштан кіші болады. Мұндай бұрыштар сүйір бұрыштар деп
аталады.
Доғал бұрыш. Егер бұрыш тік бұрыштан үлкен, бірақ екі түзуден кіші болса
доғал бұрыш деп аталады.
Шеңбермен танысу әдістемесі.
М-4. 147-149 бет. Тақтадан циркуль көмегімен, ал оқушылар дәптерінде қисық
тұйық сызық сызады. Сызық шеңбер деп аталатынын таныстырамыз. Оқушылар
шеңбермен дөңгелек ұғымдарын айыру үшін арнайы тапсырмалар беріледі.
Мысалы, шеңбер сал,дөңгелекті боя,дөңгелекпен шеңбердің центрын,сонымен
қатар шеңберге тиісті және тиісті емес нүктелерді белгілету.
Шеңбер тұйық қисық. Барлық нүктелер бір нүктеден бірдей қашықтықта
орналасса, оны шеңбердің центры деп атайды. Бұл қашықтық шеңбердің радиусы
деп аталады. Шеңберді шаблон немесе циркульдың көмегімен салады. Шаблон
арқылы салынған шеңбердің ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz