Қазақстандағы бетон және темір бетон бұйымдарының технологиялық дамуы
К І Р І С П Е
Қысқаша бетон және темір бетон бұйымдарының технологиялық дамуы. Бетон бұл көне құрылыс материалдарының бірі. Бұдан Египеттегі лабиринт галереясы (б.э.д.3600 жыл.) Ұлы Қытай қабырғалары (б.э.д. III-ғасыр) және т.б.
Ал ең бірінші рет осы бетонның құрылыс үшін 1865 ж. Англия потент алған 1885 ж. Ең алғашқы темір бетон құрылыстары пайда болды.
Орыс ғалымы, Петербург университетінде жол инженерінде оқыған Белелюбовскии И.А. т.б б-ң экспериментін жүргізді, оның нәтижелерін кейін практикада қолданды. Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін Росияда көптеген бетондық және темірбетондық құрылыстары соғылған. Ол кезде бетон технологиясы туралы Р.Ферд (Франция), О.Графа және Х.Бурару (Германия), И.Баланс (Швейцария) және т.б. еңбектері болды. 1912 жылы Н.А. Житкевичтің «Бетон және бетондық жұмыстар» деген капиталды еңбегі жазылып шыққан.
Ал заводтық технологияда П.К.Балатьева, Э.Г. Гатц, И.Г.Совалдова, А.А. Фалашева және т.б. осы туралы еңбек, кітап жазған, зерттеген, дәлелдеген көптеген адамдардың еңбегі.
Ал кейінгі дамуына зерттеу коллективтерінің және оқу институттарының өздерінде зерттеліп дамытылды.
Құрама темір бетон қазіәргі кезде индустриялды құрылыстың негізі болды. Бұл ең негізгі құрылыс материалы болып толық құрамды тұрғын үйлерде және мәдени-тұрмыстық құрылыста пайдаланылады, және де өндірісте, транспортта, энергетикалық гидротехникалық құрылыста және санитарлы-техникалық және ауыл шаруашылық ғимараттарды құруда.
Халық шаруашылығының ең негізгі мәселелері болып, бұл еңбек өнімділігін жоғарлату және энергоресурстардың тұтынуын төмендету болып отыр. Құрама темір бетондарды пайдаланудың арқасынды көптеген металмен, ағаштар және т.б. шикізаттардың шығынын азайтты.
Соғыс жылдарынан кейін құрама темір бетондарды және де сапалық қасиеттерін бастайды. Кейінгі 10-20 жылдарда бетон және құрама темір бетон технологиялық өндірісі өзінің жалғасын табуда. Ауыр бетондарды технологиялық мәселелері әсіресе жалғасып табуда.
Оның дамуын мына кісілердің еңбектерінен көруімізге болады. Б.Г.Скрантаев, И.Н.Ахвербова, Ю.Н.Баженова, И.М.Грушко, және т.б.
Ал соңғы жылдары бетон технологиясын мына кісілер жалғастыруда:
Қысқаша бетон және темір бетон бұйымдарының технологиялық дамуы. Бетон бұл көне құрылыс материалдарының бірі. Бұдан Египеттегі лабиринт галереясы (б.э.д.3600 жыл.) Ұлы Қытай қабырғалары (б.э.д. III-ғасыр) және т.б.
Ал ең бірінші рет осы бетонның құрылыс үшін 1865 ж. Англия потент алған 1885 ж. Ең алғашқы темір бетон құрылыстары пайда болды.
Орыс ғалымы, Петербург университетінде жол инженерінде оқыған Белелюбовскии И.А. т.б б-ң экспериментін жүргізді, оның нәтижелерін кейін практикада қолданды. Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін Росияда көптеген бетондық және темірбетондық құрылыстары соғылған. Ол кезде бетон технологиясы туралы Р.Ферд (Франция), О.Графа және Х.Бурару (Германия), И.Баланс (Швейцария) және т.б. еңбектері болды. 1912 жылы Н.А. Житкевичтің «Бетон және бетондық жұмыстар» деген капиталды еңбегі жазылып шыққан.
Ал заводтық технологияда П.К.Балатьева, Э.Г. Гатц, И.Г.Совалдова, А.А. Фалашева және т.б. осы туралы еңбек, кітап жазған, зерттеген, дәлелдеген көптеген адамдардың еңбегі.
Ал кейінгі дамуына зерттеу коллективтерінің және оқу институттарының өздерінде зерттеліп дамытылды.
Құрама темір бетон қазіәргі кезде индустриялды құрылыстың негізі болды. Бұл ең негізгі құрылыс материалы болып толық құрамды тұрғын үйлерде және мәдени-тұрмыстық құрылыста пайдаланылады, және де өндірісте, транспортта, энергетикалық гидротехникалық құрылыста және санитарлы-техникалық және ауыл шаруашылық ғимараттарды құруда.
Халық шаруашылығының ең негізгі мәселелері болып, бұл еңбек өнімділігін жоғарлату және энергоресурстардың тұтынуын төмендету болып отыр. Құрама темір бетондарды пайдаланудың арқасынды көптеген металмен, ағаштар және т.б. шикізаттардың шығынын азайтты.
Соғыс жылдарынан кейін құрама темір бетондарды және де сапалық қасиеттерін бастайды. Кейінгі 10-20 жылдарда бетон және құрама темір бетон технологиялық өндірісі өзінің жалғасын табуда. Ауыр бетондарды технологиялық мәселелері әсіресе жалғасып табуда.
Оның дамуын мына кісілердің еңбектерінен көруімізге болады. Б.Г.Скрантаев, И.Н.Ахвербова, Ю.Н.Баженова, И.М.Грушко, және т.б.
Ал соңғы жылдары бетон технологиясын мына кісілер жалғастыруда:
Пайдаланылған әдебиеттер
1. Цителаури Г.Н. Проектирование предприятии сборного железобетона, высшая школа, М. 1986 г.
2. НИИжБ Справочник по производству сборных железобетонных изделий. Под ред. К.В.Михайлова, А.А.Фопанеева Строиздат. М. 1982 г.
3. Герибер ОА «Технология бетонных и железобетнных изделий».
4. Баженов Ю.М.Комар, АП «Технология бетонных и железобетонных изделий».
5. Мамонтов Ю.А. «Методическое руководство и указание к курсовому проекту» по дисциплине «Технология бетонных и железобетонных изделии».
6. Мамонтов Ю.А. Максимова А.Г. «Обоснование методов производства железобетонных изделий».
1. Цителаури Г.Н. Проектирование предприятии сборного железобетона, высшая школа, М. 1986 г.
2. НИИжБ Справочник по производству сборных железобетонных изделий. Под ред. К.В.Михайлова, А.А.Фопанеева Строиздат. М. 1982 г.
3. Герибер ОА «Технология бетонных и железобетнных изделий».
4. Баженов Ю.М.Комар, АП «Технология бетонных и железобетонных изделий».
5. Мамонтов Ю.А. «Методическое руководство и указание к курсовому проекту» по дисциплине «Технология бетонных и железобетонных изделии».
6. Мамонтов Ю.А. Максимова А.Г. «Обоснование методов производства железобетонных изделий».
Қазақстандағы бетон және темір бетон бұйымдарының технологиялық дамуы
К І Р І С П Е
Қысқаша бетон және темір бетон бұйымдарының технологиялық дамуы.
Бетон бұл көне құрылыс материалдарының бірі. Бұдан Египеттегі лабиринт
галереясы (б.э.д.3600 жыл.) Ұлы Қытай қабырғалары (б.э.д. III-ғасыр) және
т.б.
Ал ең бірінші рет осы бетонның құрылыс үшін 1865 ж. Англия потент
алған 1885 ж. Ең алғашқы темір бетон құрылыстары пайда болды.
Орыс ғалымы, Петербург университетінде жол инженерінде оқыған
Белелюбовскии И.А. т.б б-ң экспериментін жүргізді, оның нәтижелерін кейін
практикада қолданды. Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін Росияда көптеген
бетондық және темірбетондық құрылыстары соғылған. Ол кезде бетон
технологиясы туралы Р.Ферд (Франция), О.Графа және Х.Бурару (Германия),
И.Баланс (Швейцария) және т.б. еңбектері болды. 1912 жылы Н.А. Житкевичтің
Бетон және бетондық жұмыстар деген капиталды еңбегі жазылып шыққан.
Ал заводтық технологияда П.К.Балатьева, Э.Г. Гатц, И.Г.Совалдова,
А.А. Фалашева және т.б. осы туралы еңбек, кітап жазған, зерттеген,
дәлелдеген көптеген адамдардың еңбегі.
Ал кейінгі дамуына зерттеу коллективтерінің және оқу институттарының
өздерінде зерттеліп дамытылды.
Құрама темір бетон қазіәргі кезде индустриялды құрылыстың негізі
болды. Бұл ең негізгі құрылыс материалы болып толық құрамды тұрғын үйлерде
және мәдени-тұрмыстық құрылыста пайдаланылады, және де өндірісте,
транспортта, энергетикалық гидротехникалық құрылыста және санитарлы-
техникалық және ауыл шаруашылық ғимараттарды құруда.
Халық шаруашылығының ең негізгі мәселелері болып, бұл еңбек
өнімділігін жоғарлату және энергоресурстардың тұтынуын төмендету болып
отыр. Құрама темір бетондарды пайдаланудың арқасынды көптеген металмен,
ағаштар және т.б. шикізаттардың шығынын азайтты.
Соғыс жылдарынан кейін құрама темір бетондарды және де сапалық
қасиеттерін бастайды. Кейінгі 10-20 жылдарда бетон және құрама темір бетон
технологиялық өндірісі өзінің жалғасын табуда. Ауыр бетондарды
технологиялық мәселелері әсіресе жалғасып табуда.
Оның дамуын мына кісілердің еңбектерінен көруімізге болады.
Б.Г.Скрантаев, И.Н.Ахвербова, Ю.Н.Баженова, И.М.Грушко, және т.б.
Ал соңғы жылдары бетон технологиясын мына кісілер жалғастыруда:
Олар: В.Г. Батраков, Б.В. Гусева, А.В. Ферронский және т.б. да
ғалымдар.
Кран асты арқалықтар
Бұл құрама темірбетон құрылысындағы бір бөлшегінің түрі болады.
Құрылыстарға дайын күйінде жеткізіледі. Соңғы жылдары 10-15 жыл ішінде
оларды өндіру кем дегенде 50 есе ұлғайды. Ал оларды құрылыста қолдану еңбек
өнімділігін 3 есе өсірді.
Құрама темірбетондардың бөлшектері жоғарысапалылығымен және ұзақ
мерзімділігімен ерекшеленеді, арнайы күтімдіқажет етпейді, оларды қолдану
құрылыстың мерзімін төмендетеді.
Еңбек сыйымдылығын төмендетеді, ағаш шығынын азайтады және қысқа
кездегі жұмыс өндірісін жеңілтетеді. Бұл бөлщектердің құрнылыста дайын
үйлер мен бөлмелерді соғуға мүмкіндік береді.
Әрбір бөлшектерді алдын-ала дайындалып, кернелген құрама темір бетон
бұйымдар ы өте сапалы болады.
Себебі ол арматураладың кернеулігі сыну, жарылуды ғана ескеріп қана
қоймай, ол арматура шығынын да төмендетуге мүмкіндік береді. Жоғврғы сапалы
болат пен бетонды қолдану арқылы, темірбетон конструкциялардың массасын
төмендетіп, тұрақтылық жарылуымен ұзақ мерзімділік қасиетін жоғарлатуға
мүмкіндік береді.
Кәсіпорынның жұмыс істеу тәртібі
Жұмыс істеу тәртібі бір жылдағы жұмыс күнінің бір күндегі жұмыс
кезегнің (смена) және әр кезектегі жұмыс сағатының санымен анықталады.
Осы 3 көрсеткішті бір-біріне көбейтіп кәсіпорынның бір жыдық жұмыс
уақының қоры анықтылыды.
Жұмыс істеу тәртібі құрама темір бетон кәсіпорынның нормалары бойынша
тағайындалады.
- Бір жылдағы жұмыс тәуліктерінің саны-262.
- Шикізат пен материалдарды теміржол көлігімен түсіру үшін -365.
- Тәуліктегі жұмыс кезектерінің саны жылумен өңдеуді есептемегенде-2.
Теміржолдан шикізат пен материалдарды қабылдау үшін: -3
- Автокөлікпен -2-3
- Жұмыс кезегінің ұзақтығы -8 (сағ)
- Бір жылғы жұмыс тәуліктерінің есептік саны:
- Агрегат ағымды, стендтік байлықтар мен кассета қондырғылары үшін
-255 күн.
- Конвестер байлықтары үшін -249 күн.
- Бетон және цемент-құм араласпаларын дайындайтын цехтер мен
қондырғылар үшін -255 күн.
Жобалық қуаттылық.
Жобалық қуаттылық дегеніміз – уақыт бірлігінде өнімнің шартты
номенклатурасын мүмкіндігінше көп шығарылуын сипаттайтынесептік көрсеткіш.
Ол жаққа кәсіпорынды жобалау немесе реконструкциялау алдында беріледі.
Технология жобалау кезінде Жобалық қуаттылық, Жобалық өндірістік
қуаттылық, және де Өндірісті қуаттылық деген ұғымдардың айырмашылығы жоқ
болады және де дайын бұйымның жарамсылығын ескерілмейді. Жобалаушы
кәсіпорын (цех) үшін қуаттылықты пайдалану коэфициенттік 1-ге тең деп
алады. Сондықтан берілген жобалық қуаттылыққа орнатылған қалыптау құю
құралдар-қондырғылар бойынша, яғни технологиялық байлықтар немесе
посттардың өнімділігіне қарай түзетілуі енгізіледі. Өндірістік бағдарлама
жобалық қуаттылық пен қабылданған жұмыс тәртібіне сәйкес бұйымның әр түріне
жеке-жеке есептелінеді. Жеке бұйымдар мен олардың маркаларының ара үлестері
үй-жай немесе ғимарат құрылысына сәйкес қажетті жинақ топтарын
(комплекттерін) қамтамасыз етуге тиісті болып табылады.
Бетон араласпасының, арматура элементтерінің, материалдардың техникалық
сипаттамасы.
Бетон араласпасы деп - рационалды жасалған және біртекті
араластырылған бетон компоненттерінің араласпасын атаймыз. Бұйымды өндіру
тәсіліне қарамастан және бетон түріне қарамстан бетон араласпасы төмендегі
талапқа жауап беру керек:
- Тасымалдау, түсіру, қалыптау кезінде бастапқы беріктігін сақтау.
- Бұйымды қалыптау тәсілімен талаптарына сай жайғасымдылығы.
Бетон араласпаларын жаңа дайындалған кездегі қасиеттері бойынша 2-ге
бөледі: Жылжымалы – дайындалған кезінде оңай араластырылады, және көбінесе
қалыпты ауырлық күші әсерәмен толтырылады. Жылжымалы төмен қатты қалыпты
толтыру үшін міндетті түрде механикалық араластырғышты қажет етеді. Бұл екі
араласпалар өздерінің құрылымы сыртқы күйі, құрамы бойынша ерекшеленеді.
Бетон араласпаларының қасиеттері негізінен араласпа құрамына және бастапқы
құрамдас материалдарға байланысты. Толтырғыштардың, түйіршіктердің құрамы,
тығыздығы, кеуектілігі т.б. қасиеті бетон беріктігіне әсер етеді. 1.
Араласпадағы судың бастапқы көлемі. 2. Цементтің көлемі. 3. Толтырғыштың
түйіршіктерінің құрамы.
Бетон араласпаларының құрамын есептеу абсолютті көлемдер тәсілі
бойынша жүргізіледі, басқа сөзбен айтқанда бетон араласпаларының барлық
компоненттерінің қосындысы 1000 метр деп есептелінеді.
Су цемент қатынасы бетон беріктігінің жалпы байланыстылығынан
анықталады.
немесе
А және АI коэффициенттері толтырғыштың қасиеттеріне байланысты
белгіленеді. Толтырғышты қалыпты деп белгілеп А=0,6; АI=0,4 деп
белгілейміз Rб=400, Rц=500 болғандықтан: ;
Судың шығынын кестеден аламыз (3,18) В=210 мм3. Цемент шығыны
келесідей анықталады.
Толтырғыштың шығыны (1 м3 кететін кг) келесі формуламен анықталады:
Щ= мұндағы: γщ-толтырғыштардың үйме тығыздығы, кгдм3
Ал α – коэффициентін кестеден аламыз. (2. 12 бет)
Сонымен Щ
Құмды бадамнан аламыз, оның ρn кестеден аламыз. . Құмның шығынын
мына формуламен есептейді: 265=639,6 кг.
Технологиялық тәсілдер.
Конвейрлі технология, конвестрлік байлықтар (мения) сақына тәріздес
тұйық жолдармен қозғалатын вагондардан тұратын немесе қалыпты дайындау,
арматуралау, бұйымды қалыптау және буменөңдеу операциясы ретінде
орындалатын қозғалмалшы шексіз лентадан тұратын конвестер болады-
Конвестерді байлығымен өндірілетін бұйым шамасымен жұмысты постарынан
белгілі бір ритммен жылжып отырады.
Конвестердің байлығы мен өндірілетін бұйым шамасымен өндірістік циклда
толық орындап шығуға есептелген. Салмағы ауыр конструкцияларды өндіру
процесінде бу өндіру камерасы конвестерлі байлықтардың астында емес жанында
орналасады.
Конвейерлі байлықтарды байлықтардың (ерекшелігі) кемшілігі.
1. Күрделі қаржы өте көп кетеді
2. Технологиялық икемсіздігі.
3. Т.б.
Конвейерлі бойлықтың артықшылығы:
1. Еңбек өнімділігі өте жоғары
2. Өндірістік процестерді толық механикаландыру және автоматтандыру
мүмкіндігі жоғары Агрегат-ағымды технология
Темірбетон заводтарында кең қолданылады. Конвейерлі технологияның
айырмашылығы мынандай. Қалыптағы бұйым ағыммен қозғала отырып, барлық
посттарды емес, тек қана осы бұйымды өндіру үшін қажетті посттарда
тоқтайды. Және әр постта тұратын уақыты орындалатын операцияға қажетті
уақытқа байланысты әртүрлі болады. Бір цехтың ішінде әртүрлі бұйым өндіруге
болады.
Стендтік технология
Қалыптардың жылжуы мен тоқтауының ритмі болмағандықтан бір постта
бірнеше операция жасауға және ол постқа қондырғы құралдарының топтастырып
іріктеуге болады. Сонымен қатар қалыптарлы жылжыту саны азаяды, оларды
тасымалдау жеңілдейді.
Артықшылықтары:
1. Технологияның икемділігі
2. Белгілі бір ритм болмағандықтан, бір посттағы авариялық тоқтаулар 2-
ші постқа әсер етпейді.
Кемшіліктері:
1. Еңбек өнімділігі конвейерлі бойлықтан салыстырғанда өте төмен.
Стендтік технология.
1. Салмағы өте ауыр және габаридті икемсіз инструкцияларды өндіру үшін
қолданылады.
Кемшілігі:
1. Еңбек өнімділігі өте төмен.
2. Кассеталық технология
Артықшылығы:
1. Өндірістік алаңды пайдаланудың коэффициенті өте жоғары.
2. Өндірістьік бұйымның бетінің сапасы өте жоғары.
3. Бір мезгілде бірнеше бұйым дайын болады.
Кемшілігі:
1. Панельдың биіктігі бойынша беріктігі бірдей емес.
2. Сегментация құбылысы болуы мүмкін.
Міне осы технологиялық бойлықты қарастырып бізге кран асты
арқалықтарын өндіру үшін оны стендтік технологиямен өндіру тиімді болып
келетіндігін анықтай аламыз.
Материалдар қоймасы
БАЦ Арм цех
Операциялар: қол
Кранды
Басқалары
Өндірістің технологиялық схемасы
Майлау материалдары. Қалыпты майлайтын майлар қолданар орнына
байланысты тағайындалады. Әсіресе кран асты арқалықтарының қалыптарын
майлау үшін эмуьсиялық майларды қолданғанымыз жөн. Бұл май бетон қоспсын
цехвенда жасалады.
Оның құрамы 20 эмульсия ЭКС және 80 экстастың толықтырылған
ерітіндісі.
Бұл ерітіндіні дайындау үшін сөндірілген экстасты арнайы бактарға
жібереді, оған сонан соң 55...60 0С суды құяды және оны 6...7 0С ұстап
тұрады. Сол температурада осылай дайындалған ерітінді сорғыш арқылы қоспаға
жіберіледі, оған алдын – ала 50л эмульсиялды құйып қолды. Оны 30 минут
араластырған соң, дайын майлағышты жұмыс істейтін технологиялық ағымды
посттарға жібереді.
Бетонға қоспалар, Қоспаларды бұйымдармен конструкцияларды
эксплуатациялау кезінде әр түрлі технологиялық және экономикалық
жетістіктерге қол жеткізу мақсатымен таңдап алады. Цементті үнемдеу үшін әр
түрлі технологиялық және экономикалық жетістіктерге қол жеткізу мақсатымен
таңдап алады – цементті үнемдеу үшін әр түрлі қоспаларды қолдану керек.
Оған сульфитті- дрожды бражка (СДБ) шайылған ерітін смола (ВИКП-1), СНВ,
СПД, ЦИНИС-1 және де т.б.
Бетон араласпалары маркасы сипатталады.
Бетонның маркасы бұйымның төлқұжаттық сипаттамасы бойынша, ал
жайғасымдылығы бетон араласпасын тығыздаудың таңдап алынған тәсілі бойынша
толтырғыштың ірілігі келесі шарттар бойынша (δ-бұйымның қалыңдығы)
және ; (h – арматура элементтерінің арасындағы саңлау) тағайындалады.
Цемент – құм араласпалары және құрамымен сипатталады немесе заводтың
құрамды тағайындауға болады. Цемент – құм араласпаларына және басқа да
әрлік материалдарға қойылатын арнайы талаптар әрлеу тәсіліне байланысты
тағайындалады.
Кернелмейтін арматура қалыптау – құю цехына тор, жалпақ және көлемдік
қаңқалар мен салынатын деталдар түрінде келеді. Оларға қойылатын негізгі
талаптар ГОСТ 10922-75 көрсетілген.
Арматуралау технологиясын тағайындау оперативтік қор жасау және
қалыптау құю бойлықтарында, жинақтау үшін арматураны толығырақ сипаттау
керек.Қондырғы – құралдар мен ғимараттардың сипаттамасы.
Қалыптау – құю қондырғы – құралдарының құрамына бетон араласпасын
жайғастыру, тығыздау және жаңа жайғастырылған бетонның бетін тегістеу үшін
қажетті машиналар мен агрегаттар, барлық қалыптау құю посттарына (жылумен
өңдеу) қызмет көрсететін қатынас көлік құралдары (крандар, ральгантар,
конйерлер, жайғастырғыштар,бетон тасымалдайтын және басқа да арбалар,
өзекті арматураны электрмен қыздыратын қондырғылар, бухта ұстағыштар, сым
және ширатпа пакеттерді жинақтауға арналған конвейерлер, арматураны керетін
қондырғы құралдар, бұйымдарды аударыстыру, қалып вагонеткалар және басқа
жабдықтар. Осының ішінде сым, ширатпа және арқан арматураларды дайындайтын
қондырғылардың құрамын ажырату өлшеу, кесу, пакет жинау, операцияларын
орындайтын механизмдер).
Уақытша анкерлік құрылғылар немесе инвентарь қыспақтар, арматура
элементтерін қалыпқа салып жеткізіп, жайғастыратын құрылғылар болуы тиіс.
Кернелетін өзекті арматураны дайындау және беріктеу арматура цехында
жүргізіледі.
Қалыптау – құю, қондырғы-құралдарының құрама темір бетон араласпасын
жайғастыру, тығыздау және жаңа жайғастырылған бетонның бетін тегістеу үшін
қажетті машиналар мен агрегаттар, барлық қалыптау құю посттарына (жылумен
өңдеу, шегенсіздендіру және әрлеуді қоса есептегенде) қызмет көрсететін
қатынас көлік құралдары (кран), (рангангтар, конвейерлер, қалып
жайғастырғыштар, бетон тасымалдайтын және басқа да арбалар, өзекті
арматураны электрмен қыздыратын қондырғылар, бухта ұстағыштар, сым және
ширатпа пакеттерді жинақтауға арналған конвейерлер, арматураны керетін
қондырғы құралдар, бұйымдарды аударыстыру, қалып вагонеткалар және басқа
жабдықтар. Осының ішінде сым, ширатпа және арқан арматураларды дайындайтын
қондырғылардың құрамын ажырату өлшеу, кесу, пакет жинау, операцияларын
орындайтын механизмдер.
Уақытша анкерлік құрылғылар немесе инвектор қыспақтар, арматура
элементтерін қалыпқа салып жеткізу, жайғастыратын құрылғылар болуы тиіс.
Кернелетін өзекті арматураны дайындау және беріктеу арматура цехында
жүргізіледі.
Қондырғы құралдардың техникалық сипаттамасы.
РсМашина, марка өнім-діМасса-Қуаты Габарит өлшемдері Дайын-да
қондырғының лігі сы ушы
аты завод
ұсталынатын шектік
Ат-III в 35Гс; 25Г 2С 350 450 0,5...10
Шектік ауытқуы Р МПа
Кернелетін арматураның Арматураны кәдімгі Арматураны автоматты
ұзындығы, м тарту кезінде түрде дайындау және
керу кезінде
9,5 ± 70 ± 40
Қалыптың массасын кг-н мына формула бойынша анықтауға болады.
Мұндағы: α – темір қалыптардың орт. көрсеткіш (таб-н)
Sв – қалыптанатын беттің м2
Sпр – парлы рубашканың беттік ауданды қаптауы, м2
Gщд – бұйымның салмағы, т
N – кернелген арматураның қалыпқа беретін күші, м
l, в, h – ұзындығы, ені, биіктігі.
Жылумен өңдеудің сипаттамасы
Жылумен өңдеудің келесідей тәсілдері бар.
- Бетон мен жылу жасағыштың тікелей әрекеттесуімен (шұңқырлы,
саңлаулы және вертикаль камералар, автоклавтар).
Сонымен қатар бетон араласпасын алдынала бумен қыздырумен
жүргізілетін:
- Бетонға жылудың контакт арқылы берілетін (вертикаль касета,
термонашт, вибропрокат қосының саңылаулы камералар, жабық қалыптарға
қолданылатын шұңқырлы камералар) жылумен өңдеу.
-Электр тогының көмегімен жылумен өңдеу (касета қондырғылары және
горизонталь формаларындағы бетон арқылы бетон араласпасына алдын-ала
қыздыру бункерлері (ток) арқылы ток жіберу сонымен қатар қалыпталған
бұйымдағы бетонды сәуле энергиясымен және жылумен өңдеу ережелерінің
сақталуын қамтамасыз ететін құрылғылармен және де жылу шығынын есептейтін,
реттейтін, температура мен ылғалдылықты бақылайтын автоматты приборлармен
жабдықталуы тиіс.
Ал кран асты арқалықтарда, термоформаларды қолданамыз, сондықтан жылу
қондырғыларын бұл жерде есептемейміз, демек оларды мүлдем пайдаланбаймыз.
Стендтік технологияның жұмысы бойынша технологиялық цикл
Стендтік технология бойынша жұмыстың технологиялық цикл сипаттамасы.
№ опер-қ Операциялардың аталуы Оп-ң Бригаданың
топ ұзақтығы сипаттамасы
(мин)
I Қалыптың борттарын ашу 30
Анкерді кесу 15 Қалыпты
Бұйымды қалыптан алу 10 дайындау
Қалыпты тазалау 25
Қалыпты майлау 10
II Кернелетін арматураны жайғастыру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
К І Р І С П Е
Қысқаша бетон және темір бетон бұйымдарының технологиялық дамуы.
Бетон бұл көне құрылыс материалдарының бірі. Бұдан Египеттегі лабиринт
галереясы (б.э.д.3600 жыл.) Ұлы Қытай қабырғалары (б.э.д. III-ғасыр) және
т.б.
Ал ең бірінші рет осы бетонның құрылыс үшін 1865 ж. Англия потент
алған 1885 ж. Ең алғашқы темір бетон құрылыстары пайда болды.
Орыс ғалымы, Петербург университетінде жол инженерінде оқыған
Белелюбовскии И.А. т.б б-ң экспериментін жүргізді, оның нәтижелерін кейін
практикада қолданды. Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін Росияда көптеген
бетондық және темірбетондық құрылыстары соғылған. Ол кезде бетон
технологиясы туралы Р.Ферд (Франция), О.Графа және Х.Бурару (Германия),
И.Баланс (Швейцария) және т.б. еңбектері болды. 1912 жылы Н.А. Житкевичтің
Бетон және бетондық жұмыстар деген капиталды еңбегі жазылып шыққан.
Ал заводтық технологияда П.К.Балатьева, Э.Г. Гатц, И.Г.Совалдова,
А.А. Фалашева және т.б. осы туралы еңбек, кітап жазған, зерттеген,
дәлелдеген көптеген адамдардың еңбегі.
Ал кейінгі дамуына зерттеу коллективтерінің және оқу институттарының
өздерінде зерттеліп дамытылды.
Құрама темір бетон қазіәргі кезде индустриялды құрылыстың негізі
болды. Бұл ең негізгі құрылыс материалы болып толық құрамды тұрғын үйлерде
және мәдени-тұрмыстық құрылыста пайдаланылады, және де өндірісте,
транспортта, энергетикалық гидротехникалық құрылыста және санитарлы-
техникалық және ауыл шаруашылық ғимараттарды құруда.
Халық шаруашылығының ең негізгі мәселелері болып, бұл еңбек
өнімділігін жоғарлату және энергоресурстардың тұтынуын төмендету болып
отыр. Құрама темір бетондарды пайдаланудың арқасынды көптеген металмен,
ағаштар және т.б. шикізаттардың шығынын азайтты.
Соғыс жылдарынан кейін құрама темір бетондарды және де сапалық
қасиеттерін бастайды. Кейінгі 10-20 жылдарда бетон және құрама темір бетон
технологиялық өндірісі өзінің жалғасын табуда. Ауыр бетондарды
технологиялық мәселелері әсіресе жалғасып табуда.
Оның дамуын мына кісілердің еңбектерінен көруімізге болады.
Б.Г.Скрантаев, И.Н.Ахвербова, Ю.Н.Баженова, И.М.Грушко, және т.б.
Ал соңғы жылдары бетон технологиясын мына кісілер жалғастыруда:
Олар: В.Г. Батраков, Б.В. Гусева, А.В. Ферронский және т.б. да
ғалымдар.
Кран асты арқалықтар
Бұл құрама темірбетон құрылысындағы бір бөлшегінің түрі болады.
Құрылыстарға дайын күйінде жеткізіледі. Соңғы жылдары 10-15 жыл ішінде
оларды өндіру кем дегенде 50 есе ұлғайды. Ал оларды құрылыста қолдану еңбек
өнімділігін 3 есе өсірді.
Құрама темірбетондардың бөлшектері жоғарысапалылығымен және ұзақ
мерзімділігімен ерекшеленеді, арнайы күтімдіқажет етпейді, оларды қолдану
құрылыстың мерзімін төмендетеді.
Еңбек сыйымдылығын төмендетеді, ағаш шығынын азайтады және қысқа
кездегі жұмыс өндірісін жеңілтетеді. Бұл бөлщектердің құрнылыста дайын
үйлер мен бөлмелерді соғуға мүмкіндік береді.
Әрбір бөлшектерді алдын-ала дайындалып, кернелген құрама темір бетон
бұйымдар ы өте сапалы болады.
Себебі ол арматураладың кернеулігі сыну, жарылуды ғана ескеріп қана
қоймай, ол арматура шығынын да төмендетуге мүмкіндік береді. Жоғврғы сапалы
болат пен бетонды қолдану арқылы, темірбетон конструкциялардың массасын
төмендетіп, тұрақтылық жарылуымен ұзақ мерзімділік қасиетін жоғарлатуға
мүмкіндік береді.
Кәсіпорынның жұмыс істеу тәртібі
Жұмыс істеу тәртібі бір жылдағы жұмыс күнінің бір күндегі жұмыс
кезегнің (смена) және әр кезектегі жұмыс сағатының санымен анықталады.
Осы 3 көрсеткішті бір-біріне көбейтіп кәсіпорынның бір жыдық жұмыс
уақының қоры анықтылыды.
Жұмыс істеу тәртібі құрама темір бетон кәсіпорынның нормалары бойынша
тағайындалады.
- Бір жылдағы жұмыс тәуліктерінің саны-262.
- Шикізат пен материалдарды теміржол көлігімен түсіру үшін -365.
- Тәуліктегі жұмыс кезектерінің саны жылумен өңдеуді есептемегенде-2.
Теміржолдан шикізат пен материалдарды қабылдау үшін: -3
- Автокөлікпен -2-3
- Жұмыс кезегінің ұзақтығы -8 (сағ)
- Бір жылғы жұмыс тәуліктерінің есептік саны:
- Агрегат ағымды, стендтік байлықтар мен кассета қондырғылары үшін
-255 күн.
- Конвестер байлықтары үшін -249 күн.
- Бетон және цемент-құм араласпаларын дайындайтын цехтер мен
қондырғылар үшін -255 күн.
Жобалық қуаттылық.
Жобалық қуаттылық дегеніміз – уақыт бірлігінде өнімнің шартты
номенклатурасын мүмкіндігінше көп шығарылуын сипаттайтынесептік көрсеткіш.
Ол жаққа кәсіпорынды жобалау немесе реконструкциялау алдында беріледі.
Технология жобалау кезінде Жобалық қуаттылық, Жобалық өндірістік
қуаттылық, және де Өндірісті қуаттылық деген ұғымдардың айырмашылығы жоқ
болады және де дайын бұйымның жарамсылығын ескерілмейді. Жобалаушы
кәсіпорын (цех) үшін қуаттылықты пайдалану коэфициенттік 1-ге тең деп
алады. Сондықтан берілген жобалық қуаттылыққа орнатылған қалыптау құю
құралдар-қондырғылар бойынша, яғни технологиялық байлықтар немесе
посттардың өнімділігіне қарай түзетілуі енгізіледі. Өндірістік бағдарлама
жобалық қуаттылық пен қабылданған жұмыс тәртібіне сәйкес бұйымның әр түріне
жеке-жеке есептелінеді. Жеке бұйымдар мен олардың маркаларының ара үлестері
үй-жай немесе ғимарат құрылысына сәйкес қажетті жинақ топтарын
(комплекттерін) қамтамасыз етуге тиісті болып табылады.
Бетон араласпасының, арматура элементтерінің, материалдардың техникалық
сипаттамасы.
Бетон араласпасы деп - рационалды жасалған және біртекті
араластырылған бетон компоненттерінің араласпасын атаймыз. Бұйымды өндіру
тәсіліне қарамастан және бетон түріне қарамстан бетон араласпасы төмендегі
талапқа жауап беру керек:
- Тасымалдау, түсіру, қалыптау кезінде бастапқы беріктігін сақтау.
- Бұйымды қалыптау тәсілімен талаптарына сай жайғасымдылығы.
Бетон араласпаларын жаңа дайындалған кездегі қасиеттері бойынша 2-ге
бөледі: Жылжымалы – дайындалған кезінде оңай араластырылады, және көбінесе
қалыпты ауырлық күші әсерәмен толтырылады. Жылжымалы төмен қатты қалыпты
толтыру үшін міндетті түрде механикалық араластырғышты қажет етеді. Бұл екі
араласпалар өздерінің құрылымы сыртқы күйі, құрамы бойынша ерекшеленеді.
Бетон араласпаларының қасиеттері негізінен араласпа құрамына және бастапқы
құрамдас материалдарға байланысты. Толтырғыштардың, түйіршіктердің құрамы,
тығыздығы, кеуектілігі т.б. қасиеті бетон беріктігіне әсер етеді. 1.
Араласпадағы судың бастапқы көлемі. 2. Цементтің көлемі. 3. Толтырғыштың
түйіршіктерінің құрамы.
Бетон араласпаларының құрамын есептеу абсолютті көлемдер тәсілі
бойынша жүргізіледі, басқа сөзбен айтқанда бетон араласпаларының барлық
компоненттерінің қосындысы 1000 метр деп есептелінеді.
Су цемент қатынасы бетон беріктігінің жалпы байланыстылығынан
анықталады.
немесе
А және АI коэффициенттері толтырғыштың қасиеттеріне байланысты
белгіленеді. Толтырғышты қалыпты деп белгілеп А=0,6; АI=0,4 деп
белгілейміз Rб=400, Rц=500 болғандықтан: ;
Судың шығынын кестеден аламыз (3,18) В=210 мм3. Цемент шығыны
келесідей анықталады.
Толтырғыштың шығыны (1 м3 кететін кг) келесі формуламен анықталады:
Щ= мұндағы: γщ-толтырғыштардың үйме тығыздығы, кгдм3
Ал α – коэффициентін кестеден аламыз. (2. 12 бет)
Сонымен Щ
Құмды бадамнан аламыз, оның ρn кестеден аламыз. . Құмның шығынын
мына формуламен есептейді: 265=639,6 кг.
Технологиялық тәсілдер.
Конвейрлі технология, конвестрлік байлықтар (мения) сақына тәріздес
тұйық жолдармен қозғалатын вагондардан тұратын немесе қалыпты дайындау,
арматуралау, бұйымды қалыптау және буменөңдеу операциясы ретінде
орындалатын қозғалмалшы шексіз лентадан тұратын конвестер болады-
Конвестерді байлығымен өндірілетін бұйым шамасымен жұмысты постарынан
белгілі бір ритммен жылжып отырады.
Конвестердің байлығы мен өндірілетін бұйым шамасымен өндірістік циклда
толық орындап шығуға есептелген. Салмағы ауыр конструкцияларды өндіру
процесінде бу өндіру камерасы конвестерлі байлықтардың астында емес жанында
орналасады.
Конвейерлі байлықтарды байлықтардың (ерекшелігі) кемшілігі.
1. Күрделі қаржы өте көп кетеді
2. Технологиялық икемсіздігі.
3. Т.б.
Конвейерлі бойлықтың артықшылығы:
1. Еңбек өнімділігі өте жоғары
2. Өндірістік процестерді толық механикаландыру және автоматтандыру
мүмкіндігі жоғары Агрегат-ағымды технология
Темірбетон заводтарында кең қолданылады. Конвейерлі технологияның
айырмашылығы мынандай. Қалыптағы бұйым ағыммен қозғала отырып, барлық
посттарды емес, тек қана осы бұйымды өндіру үшін қажетті посттарда
тоқтайды. Және әр постта тұратын уақыты орындалатын операцияға қажетті
уақытқа байланысты әртүрлі болады. Бір цехтың ішінде әртүрлі бұйым өндіруге
болады.
Стендтік технология
Қалыптардың жылжуы мен тоқтауының ритмі болмағандықтан бір постта
бірнеше операция жасауға және ол постқа қондырғы құралдарының топтастырып
іріктеуге болады. Сонымен қатар қалыптарлы жылжыту саны азаяды, оларды
тасымалдау жеңілдейді.
Артықшылықтары:
1. Технологияның икемділігі
2. Белгілі бір ритм болмағандықтан, бір посттағы авариялық тоқтаулар 2-
ші постқа әсер етпейді.
Кемшіліктері:
1. Еңбек өнімділігі конвейерлі бойлықтан салыстырғанда өте төмен.
Стендтік технология.
1. Салмағы өте ауыр және габаридті икемсіз инструкцияларды өндіру үшін
қолданылады.
Кемшілігі:
1. Еңбек өнімділігі өте төмен.
2. Кассеталық технология
Артықшылығы:
1. Өндірістік алаңды пайдаланудың коэффициенті өте жоғары.
2. Өндірістьік бұйымның бетінің сапасы өте жоғары.
3. Бір мезгілде бірнеше бұйым дайын болады.
Кемшілігі:
1. Панельдың биіктігі бойынша беріктігі бірдей емес.
2. Сегментация құбылысы болуы мүмкін.
Міне осы технологиялық бойлықты қарастырып бізге кран асты
арқалықтарын өндіру үшін оны стендтік технологиямен өндіру тиімді болып
келетіндігін анықтай аламыз.
Материалдар қоймасы
БАЦ Арм цех
Операциялар: қол
Кранды
Басқалары
Өндірістің технологиялық схемасы
Майлау материалдары. Қалыпты майлайтын майлар қолданар орнына
байланысты тағайындалады. Әсіресе кран асты арқалықтарының қалыптарын
майлау үшін эмуьсиялық майларды қолданғанымыз жөн. Бұл май бетон қоспсын
цехвенда жасалады.
Оның құрамы 20 эмульсия ЭКС және 80 экстастың толықтырылған
ерітіндісі.
Бұл ерітіндіні дайындау үшін сөндірілген экстасты арнайы бактарға
жібереді, оған сонан соң 55...60 0С суды құяды және оны 6...7 0С ұстап
тұрады. Сол температурада осылай дайындалған ерітінді сорғыш арқылы қоспаға
жіберіледі, оған алдын – ала 50л эмульсиялды құйып қолды. Оны 30 минут
араластырған соң, дайын майлағышты жұмыс істейтін технологиялық ағымды
посттарға жібереді.
Бетонға қоспалар, Қоспаларды бұйымдармен конструкцияларды
эксплуатациялау кезінде әр түрлі технологиялық және экономикалық
жетістіктерге қол жеткізу мақсатымен таңдап алады. Цементті үнемдеу үшін әр
түрлі технологиялық және экономикалық жетістіктерге қол жеткізу мақсатымен
таңдап алады – цементті үнемдеу үшін әр түрлі қоспаларды қолдану керек.
Оған сульфитті- дрожды бражка (СДБ) шайылған ерітін смола (ВИКП-1), СНВ,
СПД, ЦИНИС-1 және де т.б.
Бетон араласпалары маркасы сипатталады.
Бетонның маркасы бұйымның төлқұжаттық сипаттамасы бойынша, ал
жайғасымдылығы бетон араласпасын тығыздаудың таңдап алынған тәсілі бойынша
толтырғыштың ірілігі келесі шарттар бойынша (δ-бұйымның қалыңдығы)
және ; (h – арматура элементтерінің арасындағы саңлау) тағайындалады.
Цемент – құм араласпалары және құрамымен сипатталады немесе заводтың
құрамды тағайындауға болады. Цемент – құм араласпаларына және басқа да
әрлік материалдарға қойылатын арнайы талаптар әрлеу тәсіліне байланысты
тағайындалады.
Кернелмейтін арматура қалыптау – құю цехына тор, жалпақ және көлемдік
қаңқалар мен салынатын деталдар түрінде келеді. Оларға қойылатын негізгі
талаптар ГОСТ 10922-75 көрсетілген.
Арматуралау технологиясын тағайындау оперативтік қор жасау және
қалыптау құю бойлықтарында, жинақтау үшін арматураны толығырақ сипаттау
керек.Қондырғы – құралдар мен ғимараттардың сипаттамасы.
Қалыптау – құю қондырғы – құралдарының құрамына бетон араласпасын
жайғастыру, тығыздау және жаңа жайғастырылған бетонның бетін тегістеу үшін
қажетті машиналар мен агрегаттар, барлық қалыптау құю посттарына (жылумен
өңдеу) қызмет көрсететін қатынас көлік құралдары (крандар, ральгантар,
конйерлер, жайғастырғыштар,бетон тасымалдайтын және басқа да арбалар,
өзекті арматураны электрмен қыздыратын қондырғылар, бухта ұстағыштар, сым
және ширатпа пакеттерді жинақтауға арналған конвейерлер, арматураны керетін
қондырғы құралдар, бұйымдарды аударыстыру, қалып вагонеткалар және басқа
жабдықтар. Осының ішінде сым, ширатпа және арқан арматураларды дайындайтын
қондырғылардың құрамын ажырату өлшеу, кесу, пакет жинау, операцияларын
орындайтын механизмдер).
Уақытша анкерлік құрылғылар немесе инвентарь қыспақтар, арматура
элементтерін қалыпқа салып жеткізіп, жайғастыратын құрылғылар болуы тиіс.
Кернелетін өзекті арматураны дайындау және беріктеу арматура цехында
жүргізіледі.
Қалыптау – құю, қондырғы-құралдарының құрама темір бетон араласпасын
жайғастыру, тығыздау және жаңа жайғастырылған бетонның бетін тегістеу үшін
қажетті машиналар мен агрегаттар, барлық қалыптау құю посттарына (жылумен
өңдеу, шегенсіздендіру және әрлеуді қоса есептегенде) қызмет көрсететін
қатынас көлік құралдары (кран), (рангангтар, конвейерлер, қалып
жайғастырғыштар, бетон тасымалдайтын және басқа да арбалар, өзекті
арматураны электрмен қыздыратын қондырғылар, бухта ұстағыштар, сым және
ширатпа пакеттерді жинақтауға арналған конвейерлер, арматураны керетін
қондырғы құралдар, бұйымдарды аударыстыру, қалып вагонеткалар және басқа
жабдықтар. Осының ішінде сым, ширатпа және арқан арматураларды дайындайтын
қондырғылардың құрамын ажырату өлшеу, кесу, пакет жинау, операцияларын
орындайтын механизмдер.
Уақытша анкерлік құрылғылар немесе инвектор қыспақтар, арматура
элементтерін қалыпқа салып жеткізу, жайғастыратын құрылғылар болуы тиіс.
Кернелетін өзекті арматураны дайындау және беріктеу арматура цехында
жүргізіледі.
Қондырғы құралдардың техникалық сипаттамасы.
РсМашина, марка өнім-діМасса-Қуаты Габарит өлшемдері Дайын-да
қондырғының лігі сы ушы
аты завод
ұсталынатын шектік
Ат-III в 35Гс; 25Г 2С 350 450 0,5...10
Шектік ауытқуы Р МПа
Кернелетін арматураның Арматураны кәдімгі Арматураны автоматты
ұзындығы, м тарту кезінде түрде дайындау және
керу кезінде
9,5 ± 70 ± 40
Қалыптың массасын кг-н мына формула бойынша анықтауға болады.
Мұндағы: α – темір қалыптардың орт. көрсеткіш (таб-н)
Sв – қалыптанатын беттің м2
Sпр – парлы рубашканың беттік ауданды қаптауы, м2
Gщд – бұйымның салмағы, т
N – кернелген арматураның қалыпқа беретін күші, м
l, в, h – ұзындығы, ені, биіктігі.
Жылумен өңдеудің сипаттамасы
Жылумен өңдеудің келесідей тәсілдері бар.
- Бетон мен жылу жасағыштың тікелей әрекеттесуімен (шұңқырлы,
саңлаулы және вертикаль камералар, автоклавтар).
Сонымен қатар бетон араласпасын алдынала бумен қыздырумен
жүргізілетін:
- Бетонға жылудың контакт арқылы берілетін (вертикаль касета,
термонашт, вибропрокат қосының саңылаулы камералар, жабық қалыптарға
қолданылатын шұңқырлы камералар) жылумен өңдеу.
-Электр тогының көмегімен жылумен өңдеу (касета қондырғылары және
горизонталь формаларындағы бетон арқылы бетон араласпасына алдын-ала
қыздыру бункерлері (ток) арқылы ток жіберу сонымен қатар қалыпталған
бұйымдағы бетонды сәуле энергиясымен және жылумен өңдеу ережелерінің
сақталуын қамтамасыз ететін құрылғылармен және де жылу шығынын есептейтін,
реттейтін, температура мен ылғалдылықты бақылайтын автоматты приборлармен
жабдықталуы тиіс.
Ал кран асты арқалықтарда, термоформаларды қолданамыз, сондықтан жылу
қондырғыларын бұл жерде есептемейміз, демек оларды мүлдем пайдаланбаймыз.
Стендтік технологияның жұмысы бойынша технологиялық цикл
Стендтік технология бойынша жұмыстың технологиялық цикл сипаттамасы.
№ опер-қ Операциялардың аталуы Оп-ң Бригаданың
топ ұзақтығы сипаттамасы
(мин)
I Қалыптың борттарын ашу 30
Анкерді кесу 15 Қалыпты
Бұйымды қалыптан алу 10 дайындау
Қалыпты тазалау 25
Қалыпты майлау 10
II Кернелетін арматураны жайғастыру ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz