Басқа ғылымдармен психологиямен бірігу мәселелері
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Психологияның басқа ғылымдармен байланыстылығы және бірігуі мәселелері
2.2. Психологияның зерттелуі және мақсат.міндеттері
ІІІ. Қорытынды
Әдебиеттер
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Психологияның басқа ғылымдармен байланыстылығы және бірігуі мәселелері
2.2. Психологияның зерттелуі және мақсат.міндеттері
ІІІ. Қорытынды
Әдебиеттер
Жалпы психология-психика дамуының жалпы заңдылықтарын, оны зерттеу әдістерін, теориялық принциптерін және оның ғылыми ұғымдарының қалыптасу жүйесін зерттейді. Басқаша айтқанда, бұл ғылым теориялық және эксперименттік психология деп те алады. Жалпы психология- адамның танымы мен практикалық іс-әрекеттерін, түсіну мен қабылдаун, ес пен қиялын, ойлау мен сөйлеуін, ерік-жігері мен сезім күйлерін, адамның өзін-өзі меңгеруінің жалпы заңдылықтарын қарастырады. Адамның жеке басындағы өзіндік психологиялық ерекшеліктері болып саналатын мінезі мен өнерді таңдай білуін т.б. ерекшеліктерін зерттейді.
Жалпы психология ғылымын зерттеу нәтижелері бұл пәннің барлық салалары мен тармақтарын дамытып отырудың іргетасы болып есептейді. Сондықтан бұл пәнді оқып меңгеруде мынадай негізгі үш мәселені бөліп қарастырамыз:
а) психикалық процестер; ә) психикалық кейіп; б) психикалық қасиеттер немесе адамның дара психологиялық ерекшеліктері;
а) Психикалық процестерге, әдетте, адамның таным процестерін жатқызады. Олар түйсіну, қабылдау, ес, қайта жаңғырту процесі, қиыл мен ойлар. Сөйтіп сыртқы дүние шындығын тану еріктік процестер, эмоциялық процестер.
ә) Психологиялық кейіп көңіл-күй мен аффектерді, зейіп, және ерік сияқты т.б. жайттарды бейнелейді.
б) Психикалық қасиеттер әрбір адамның жеке басына тән психологиялық өзгешіліктер болып табылатын темперамент, мінез, қабілет арқылы дараланады.
Психика мен сана-материяның ең жоғары түрде дамыған жемісі және әрекеті. Адамның объективтік дүниені бейнелеп танып білуі сезімнен тікелей абстрактілі ойға қарай дамиды, ал ойлаудың нәтижелері өмір тәжірибесі мен қоғамдық іс-әрекет арқылы тексеріледі. Осының нәтижесінде анықталған ақиқат болмыс пен лоқиғаның бейнелері біздің ақыл-ойымыз бен санамызға әсер етіп, білім қорымыз бен танымымызды жетілдіреді. Сөйтіп, адамның дүниетанымы тікелей сезімдік танып білуден абстрактылы ойға, одан әрі қоғамдық тәжірибеге ұштасып жатады. Адамның таным әрекетінің бұл жолы материалистік бейнелеу теориясы деп аталады. Психиканы және оның жоғары түрде дамыған сатысы-сананы, адамның дара ерекшеліктері зерттеу мәселелері – психология ғылымының басты міндеттерінің бірі.
Жалпы психология ғылымын зерттеу нәтижелері бұл пәннің барлық салалары мен тармақтарын дамытып отырудың іргетасы болып есептейді. Сондықтан бұл пәнді оқып меңгеруде мынадай негізгі үш мәселені бөліп қарастырамыз:
а) психикалық процестер; ә) психикалық кейіп; б) психикалық қасиеттер немесе адамның дара психологиялық ерекшеліктері;
а) Психикалық процестерге, әдетте, адамның таным процестерін жатқызады. Олар түйсіну, қабылдау, ес, қайта жаңғырту процесі, қиыл мен ойлар. Сөйтіп сыртқы дүние шындығын тану еріктік процестер, эмоциялық процестер.
ә) Психологиялық кейіп көңіл-күй мен аффектерді, зейіп, және ерік сияқты т.б. жайттарды бейнелейді.
б) Психикалық қасиеттер әрбір адамның жеке басына тән психологиялық өзгешіліктер болып табылатын темперамент, мінез, қабілет арқылы дараланады.
Психика мен сана-материяның ең жоғары түрде дамыған жемісі және әрекеті. Адамның объективтік дүниені бейнелеп танып білуі сезімнен тікелей абстрактілі ойға қарай дамиды, ал ойлаудың нәтижелері өмір тәжірибесі мен қоғамдық іс-әрекет арқылы тексеріледі. Осының нәтижесінде анықталған ақиқат болмыс пен лоқиғаның бейнелері біздің ақыл-ойымыз бен санамызға әсер етіп, білім қорымыз бен танымымызды жетілдіреді. Сөйтіп, адамның дүниетанымы тікелей сезімдік танып білуден абстрактылы ойға, одан әрі қоғамдық тәжірибеге ұштасып жатады. Адамның таным әрекетінің бұл жолы материалистік бейнелеу теориясы деп аталады. Психиканы және оның жоғары түрде дамыған сатысы-сананы, адамның дара ерекшеліктері зерттеу мәселелері – психология ғылымының басты міндеттерінің бірі.
1. Алдамұратов «Жалпы психология». –Алматы. Білім , 1996- 224 бет
2. Жарықбаев Қ. «Жалпы психология». Алматы, 2004 ж.
3. Бап-баба с.б. Жантану негіздері. Алматы. Дәнекер, 2001 ж
4. Тәжібаев Т. «Жалпы психология». Алматы. Білім, 1993 ж.
5. Жарықбаев Қ. «Психология». Алматы. Мектеп, 1982 ж.
2. Жарықбаев Қ. «Жалпы психология». Алматы, 2004 ж.
3. Бап-баба с.б. Жантану негіздері. Алматы. Дәнекер, 2001 ж
4. Тәжібаев Т. «Жалпы психология». Алматы. Білім, 1993 ж.
5. Жарықбаев Қ. «Психология». Алматы. Мектеп, 1982 ж.
Тақырыбы: Басқа ғылымдармен психологиямен бірігу мәселелері
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Психологияның басқа ғылымдармен байланыстылығы және бірігуі мәселелері
2. Психологияның зерттелуі және мақсат-міндеттері
ІІІ. Қорытынды
Әдебиеттер
Кіріспе
Жалпы психология-психика дамуының жалпы заңдылықтарын, оны зерттеу
әдістерін, теориялық принциптерін және оның ғылыми ұғымдарының қалыптасу
жүйесін зерттейді. Басқаша айтқанда, бұл ғылым теориялық және
эксперименттік психология деп те алады. Жалпы психология- адамның танымы
мен практикалық іс-әрекеттерін, түсіну мен қабылдаун, ес пен қиялын, ойлау
мен сөйлеуін, ерік-жігері мен сезім күйлерін, адамның өзін-өзі меңгеруінің
жалпы заңдылықтарын қарастырады. Адамның жеке басындағы өзіндік
психологиялық ерекшеліктері болып саналатын мінезі мен өнерді таңдай білуін
т.б. ерекшеліктерін зерттейді.
Жалпы психология ғылымын зерттеу нәтижелері бұл пәннің барлық
салалары мен тармақтарын дамытып отырудың іргетасы болып есептейді.
Сондықтан бұл пәнді оқып меңгеруде мынадай негізгі үш мәселені бөліп
қарастырамыз:
а) психикалық процестер; ә) психикалық кейіп; б) психикалық қасиеттер
немесе адамның дара психологиялық ерекшеліктері;
а) Психикалық процестерге, әдетте, адамның таным процестерін
жатқызады. Олар түйсіну, қабылдау, ес, қайта жаңғырту процесі, қиыл мен
ойлар. Сөйтіп сыртқы дүние шындығын тану еріктік процестер, эмоциялық
процестер.
ә) Психологиялық кейіп көңіл-күй мен аффектерді, зейіп, және ерік
сияқты т.б. жайттарды бейнелейді.
б) Психикалық қасиеттер әрбір адамның жеке басына тән психологиялық
өзгешіліктер болып табылатын темперамент, мінез, қабілет арқылы дараланады.
Психика мен сана-материяның ең жоғары түрде дамыған жемісі және
әрекеті. Адамның объективтік дүниені бейнелеп танып білуі сезімнен тікелей
абстрактілі ойға қарай дамиды, ал ойлаудың нәтижелері өмір тәжірибесі мен
қоғамдық іс-әрекет арқылы тексеріледі. Осының нәтижесінде анықталған ақиқат
болмыс пен лоқиғаның бейнелері біздің ақыл-ойымыз бен санамызға әсер етіп,
білім қорымыз бен танымымызды жетілдіреді. Сөйтіп, адамның дүниетанымы
тікелей сезімдік танып білуден абстрактылы ойға, одан әрі қоғамдық
тәжірибеге ұштасып жатады. Адамның таным әрекетінің бұл жолы материалистік
бейнелеу теориясы деп аталады. Психиканы және оның жоғары түрде дамыған
сатысы-сананы, адамның дара ерекшеліктері зерттеу мәселелері – психология
ғылымының басты міндеттерінің бірі.
1. Психолгияның басқа ғылымдармен байланыстылығы және бірігуі мәселелері.
Қазіргі кезде психология ғылыми-көтеген салалар мен тармақтарға
бөлініп, ілгері дамып отырған өрісі мен ғылыми пән. Бұл салалар мен
тармақтар дамуы мен қалыптасуы жағынан адамның түрлі тәжірибелік іс-
әрекеттерін қамтитын әр қилы сатыда тұр.Оларды топтастырып, жік-жікке
ажырату жіктеу (классификация) деп аталады. Психиканың дамуын жіктелгенде,
ең бірінші, осы пәннің зерттейтін объектісін, екінші –адамның іс-әрекет
түрлерін негіз етіп аламыз. Үшінші, адамның өзін-өзі даму мен іс-әрекет
иесі деп санап, оның әлеуметтік ортаға қатынасын алып қарастырылады.
Адамның нақты іс-әрекеттеріне сүйене отырып, оның психикасының дамуын
төмендегіше жіктейміз.
І. Тәлім-тәрбие психологиясы. Бұл пәннің зерттейтіні- адамды оқыту мен
тәрбиелеу ісіндегі психологиялық заңдылықтар. Ол оқушылардың ақыл мен ойы,
ойлау жүйесін, дағдыларын қалыптастырудың, олардың тиісті оқу
материалдарын, меңгеруі мен ұстаз-шәкірт арасындағы өзара қарым-
қатынастарды реттеудің түйінді мәселелерін қарастырады. Сөйтіп, оқушылар
ұжымындағы өзара қатынастармен, олардың психологиялық даралық
ерекшеліктерімен санасып отырудың мүмкіндіктерін іздестіреді. Оқу-тәрбие
жұмыстарын және балалардың психологиялық ерекшеліктерін қарастырып,
бірқалыпты даму заңдылықтарынан ауытқыған балалармен тәлім-тәрбие жұмысты
жүргізу әдіс-тәсілдерінің психологиясын зерттейді. Сондай-ақ, ересек
адамдармен жұмыс істеудің ерекшеліктерімен және оларды қалай оқыту
мәселелерімен де шұғылданады.
Тәлім-тәрбие психологиясының мынадай тармақтары бар: а) Оқыту
психологиясы-дидактиканың психологиялық негіздерін, оқыту мен білім берудің
жекелеген әдістеме мәселелерін, бағдарлар оқыту мен балалардың ақыл-ойын
қалыптастыру сияқты өзге де мәселелермен шұғылданады. ә) Тәрбие
психологиясы – гуманистік және әлеуметтік тәрбие мәселелерінің
психологиясын зерттеп, оқушылар ұжымының, еңбекпен түзету психологиясының
психологиялық негіздеріне қатысты мәселелерді іздестіреді. Бұлардан басқа
мұғалімдер психологиясы кемтар балаларды (ересектерді де) оқытып тәрбиелеу
мәселелерін қамтиды.
ІІ. Жас кезеңдерінің психологиясы- әр қилы психикалық процестердің
табиғи негізі мен үнемі дамы отыратын азаматтық қасиеттерін, психологиялық
сапаларын зерттейтін бұл сала мындай тармақтардан құралады: балалар
психологиясы, жастар психологиясы, ересектер психологиясы, қарт адамдар
психологиясы. Бұл сала оқыту мен іргелі мәселелерін зерттеп оқыту ісіндегі
адамның ақыл-ойын, сана-сезімін жетілдірудің тиімді жолдарын нендей әдістер
арқылы өрістетуге болады деген мәселелерді іздестіреді.
ІІІ. Арнаулы психология. Бұл адам дамуының бірқалыпты даму жолынан
аутқыуын, ми ауруына ұшырағандардың психикалық күйзелістері мен осы
саладағы әр қилы аурулардың себептерін қарастырады.
Арнаулы психологияның мына тармақтары, атап айтқанда:
олигофренопсихология – ми зақымы ауруымен туған адам психологиясының
дамуын, сурдопсихология- саңырау не керең болып туған балалар психикасын,
тифлопсихология-нашар көретіндер мен соқырлардың психологиялық дамуын
зерттейді. Ал туа пайда болған ауру адамдар психологиясын зерттейтін тармақ
патопсихология деп аталады. Бұл сөз грек тілінде потос- зардап шегу, ауру
деген мағынаны білдіреді.
Патопсихология медицина ғылыми мен оқу-тәрбие істерін зерттейтін пән
педагогика мен жан дүниесінің сырын қарастыратын психология ғылымының
түйіскен тарабына жатады.
IV. Еңбек психологиясы – адамның іс-әрекет түрлерінің психологиясын,
еңбекті ғылыми негізге сүйене отырып ұйымдастыру мәселелерін қарастырады.
Еңбек психологиясының мақсаты -әр түрлі еңбектегі мамандық
ерекшеліктерін, еңбек дағыдалырының қалыптасуын, өндірістік кәсіптік
жағдайдың адамға тигізетін әсерін, құрал-аспаптардың құрылымы мен
орналасуын, хабар жүйелерінің қажетті заттарын қарастыру. Бұл салалардың
әрқайсысының өзіндік ерекшеліктерімен бірге бірімен-бірі байланысты болып
келетін мынадай тармақтары бар:
1. Инженерлік психология- бұл негізінен, автоматталған жүйелерді
басқару мен әр түрлі операторлардың жұмысын зерттейді. Инженерлік
психологияда – ең өзекті мәселе эргономика деп аталады. Бұл термин гректің
ергон- жұмыс және комос - заң деген екі сөзінің бірігуі нәтижесінде
пайда болған. Бұл орайда, өндіріс пен адам арасында, қатынас орнатудың
түйінді мәселелері болып саналатын еңбек әрекетіндегі адамның өнімді ісі,
оның психологиялық ерекшеліктері, жүйке жүйесінің қызметі мен еңбек
гигиенасы, адамның өнім өндірудегі жетекші рөлі, техникалық құрал-жабдықтар
эстетикасы және автоматталған тетіктер теориясына қатысты мәселелер
қарастырылып, олардың сырт сипаты зерттеледі. Эргономика, негізінен адам-
машина- орта (еңбектелу) жағдайын қарастыра отырып, олардың неғұрлым
өнімді болуы мен нәтижелерін жүйелі түрде үйлестіруді басты міндет етіп
қояды.
2. Авиациялық психология – ұшқыштарды оқыту мен ұшу кезінде
орындалатын істердің жай- жапсарын, жалпы адам психикасының әуе кеңістігіне
бейімделудегі ерекшеліктерін зерттеп, жоғары дәрежеде ысылған мамандар мен
кадрларды даярлап шығару мақсаттарын көздейді.
3. Ғарышкерлік психология – (дәрігерлердің қызметі мен ауру)- адамның
салмақсыздық пен әлем кеңістігінің айдынында бағдарсыз жағдайда жұмыс істеу
сәтіндегі аса қиыншылық жағдайдағы психологиясын, оның мектеп тыс әсерден
кейінгі кейпін көңіл-күйі мен төзімділік көрсету шараларын зерттейді.
Еңбек психологиясында арнайы зерттеулерге тиісті күрделі тармақтар да
бар. Олар ауыл шаруашылығында қатысты болып келеді.
4. Медициналық психология дәрігерлердің қызметі мен аурулардың мәнез-
құлқын зерттейді. Бұл сала бірнеше тармаққа бөлінеді, әрбір тармақтын адам
психикасын зерттеуге қатысты мақсат-міндеттер бар: а) Нейропсихология-
психикалық құбылыстар мен жоғары жүйке құрылысының физиологиясын және
оларды өзара қатынасын зерттейді; ә) Психофармокология дәрі-дәрмектердің
адам психикасына әсері мен күшін қарастырады; б) ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Психологияның басқа ғылымдармен байланыстылығы және бірігуі мәселелері
2. Психологияның зерттелуі және мақсат-міндеттері
ІІІ. Қорытынды
Әдебиеттер
Кіріспе
Жалпы психология-психика дамуының жалпы заңдылықтарын, оны зерттеу
әдістерін, теориялық принциптерін және оның ғылыми ұғымдарының қалыптасу
жүйесін зерттейді. Басқаша айтқанда, бұл ғылым теориялық және
эксперименттік психология деп те алады. Жалпы психология- адамның танымы
мен практикалық іс-әрекеттерін, түсіну мен қабылдаун, ес пен қиялын, ойлау
мен сөйлеуін, ерік-жігері мен сезім күйлерін, адамның өзін-өзі меңгеруінің
жалпы заңдылықтарын қарастырады. Адамның жеке басындағы өзіндік
психологиялық ерекшеліктері болып саналатын мінезі мен өнерді таңдай білуін
т.б. ерекшеліктерін зерттейді.
Жалпы психология ғылымын зерттеу нәтижелері бұл пәннің барлық
салалары мен тармақтарын дамытып отырудың іргетасы болып есептейді.
Сондықтан бұл пәнді оқып меңгеруде мынадай негізгі үш мәселені бөліп
қарастырамыз:
а) психикалық процестер; ә) психикалық кейіп; б) психикалық қасиеттер
немесе адамның дара психологиялық ерекшеліктері;
а) Психикалық процестерге, әдетте, адамның таным процестерін
жатқызады. Олар түйсіну, қабылдау, ес, қайта жаңғырту процесі, қиыл мен
ойлар. Сөйтіп сыртқы дүние шындығын тану еріктік процестер, эмоциялық
процестер.
ә) Психологиялық кейіп көңіл-күй мен аффектерді, зейіп, және ерік
сияқты т.б. жайттарды бейнелейді.
б) Психикалық қасиеттер әрбір адамның жеке басына тән психологиялық
өзгешіліктер болып табылатын темперамент, мінез, қабілет арқылы дараланады.
Психика мен сана-материяның ең жоғары түрде дамыған жемісі және
әрекеті. Адамның объективтік дүниені бейнелеп танып білуі сезімнен тікелей
абстрактілі ойға қарай дамиды, ал ойлаудың нәтижелері өмір тәжірибесі мен
қоғамдық іс-әрекет арқылы тексеріледі. Осының нәтижесінде анықталған ақиқат
болмыс пен лоқиғаның бейнелері біздің ақыл-ойымыз бен санамызға әсер етіп,
білім қорымыз бен танымымызды жетілдіреді. Сөйтіп, адамның дүниетанымы
тікелей сезімдік танып білуден абстрактылы ойға, одан әрі қоғамдық
тәжірибеге ұштасып жатады. Адамның таным әрекетінің бұл жолы материалистік
бейнелеу теориясы деп аталады. Психиканы және оның жоғары түрде дамыған
сатысы-сананы, адамның дара ерекшеліктері зерттеу мәселелері – психология
ғылымының басты міндеттерінің бірі.
1. Психолгияның басқа ғылымдармен байланыстылығы және бірігуі мәселелері.
Қазіргі кезде психология ғылыми-көтеген салалар мен тармақтарға
бөлініп, ілгері дамып отырған өрісі мен ғылыми пән. Бұл салалар мен
тармақтар дамуы мен қалыптасуы жағынан адамның түрлі тәжірибелік іс-
әрекеттерін қамтитын әр қилы сатыда тұр.Оларды топтастырып, жік-жікке
ажырату жіктеу (классификация) деп аталады. Психиканың дамуын жіктелгенде,
ең бірінші, осы пәннің зерттейтін объектісін, екінші –адамның іс-әрекет
түрлерін негіз етіп аламыз. Үшінші, адамның өзін-өзі даму мен іс-әрекет
иесі деп санап, оның әлеуметтік ортаға қатынасын алып қарастырылады.
Адамның нақты іс-әрекеттеріне сүйене отырып, оның психикасының дамуын
төмендегіше жіктейміз.
І. Тәлім-тәрбие психологиясы. Бұл пәннің зерттейтіні- адамды оқыту мен
тәрбиелеу ісіндегі психологиялық заңдылықтар. Ол оқушылардың ақыл мен ойы,
ойлау жүйесін, дағдыларын қалыптастырудың, олардың тиісті оқу
материалдарын, меңгеруі мен ұстаз-шәкірт арасындағы өзара қарым-
қатынастарды реттеудің түйінді мәселелерін қарастырады. Сөйтіп, оқушылар
ұжымындағы өзара қатынастармен, олардың психологиялық даралық
ерекшеліктерімен санасып отырудың мүмкіндіктерін іздестіреді. Оқу-тәрбие
жұмыстарын және балалардың психологиялық ерекшеліктерін қарастырып,
бірқалыпты даму заңдылықтарынан ауытқыған балалармен тәлім-тәрбие жұмысты
жүргізу әдіс-тәсілдерінің психологиясын зерттейді. Сондай-ақ, ересек
адамдармен жұмыс істеудің ерекшеліктерімен және оларды қалай оқыту
мәселелерімен де шұғылданады.
Тәлім-тәрбие психологиясының мынадай тармақтары бар: а) Оқыту
психологиясы-дидактиканың психологиялық негіздерін, оқыту мен білім берудің
жекелеген әдістеме мәселелерін, бағдарлар оқыту мен балалардың ақыл-ойын
қалыптастыру сияқты өзге де мәселелермен шұғылданады. ә) Тәрбие
психологиясы – гуманистік және әлеуметтік тәрбие мәселелерінің
психологиясын зерттеп, оқушылар ұжымының, еңбекпен түзету психологиясының
психологиялық негіздеріне қатысты мәселелерді іздестіреді. Бұлардан басқа
мұғалімдер психологиясы кемтар балаларды (ересектерді де) оқытып тәрбиелеу
мәселелерін қамтиды.
ІІ. Жас кезеңдерінің психологиясы- әр қилы психикалық процестердің
табиғи негізі мен үнемі дамы отыратын азаматтық қасиеттерін, психологиялық
сапаларын зерттейтін бұл сала мындай тармақтардан құралады: балалар
психологиясы, жастар психологиясы, ересектер психологиясы, қарт адамдар
психологиясы. Бұл сала оқыту мен іргелі мәселелерін зерттеп оқыту ісіндегі
адамның ақыл-ойын, сана-сезімін жетілдірудің тиімді жолдарын нендей әдістер
арқылы өрістетуге болады деген мәселелерді іздестіреді.
ІІІ. Арнаулы психология. Бұл адам дамуының бірқалыпты даму жолынан
аутқыуын, ми ауруына ұшырағандардың психикалық күйзелістері мен осы
саладағы әр қилы аурулардың себептерін қарастырады.
Арнаулы психологияның мына тармақтары, атап айтқанда:
олигофренопсихология – ми зақымы ауруымен туған адам психологиясының
дамуын, сурдопсихология- саңырау не керең болып туған балалар психикасын,
тифлопсихология-нашар көретіндер мен соқырлардың психологиялық дамуын
зерттейді. Ал туа пайда болған ауру адамдар психологиясын зерттейтін тармақ
патопсихология деп аталады. Бұл сөз грек тілінде потос- зардап шегу, ауру
деген мағынаны білдіреді.
Патопсихология медицина ғылыми мен оқу-тәрбие істерін зерттейтін пән
педагогика мен жан дүниесінің сырын қарастыратын психология ғылымының
түйіскен тарабына жатады.
IV. Еңбек психологиясы – адамның іс-әрекет түрлерінің психологиясын,
еңбекті ғылыми негізге сүйене отырып ұйымдастыру мәселелерін қарастырады.
Еңбек психологиясының мақсаты -әр түрлі еңбектегі мамандық
ерекшеліктерін, еңбек дағыдалырының қалыптасуын, өндірістік кәсіптік
жағдайдың адамға тигізетін әсерін, құрал-аспаптардың құрылымы мен
орналасуын, хабар жүйелерінің қажетті заттарын қарастыру. Бұл салалардың
әрқайсысының өзіндік ерекшеліктерімен бірге бірімен-бірі байланысты болып
келетін мынадай тармақтары бар:
1. Инженерлік психология- бұл негізінен, автоматталған жүйелерді
басқару мен әр түрлі операторлардың жұмысын зерттейді. Инженерлік
психологияда – ең өзекті мәселе эргономика деп аталады. Бұл термин гректің
ергон- жұмыс және комос - заң деген екі сөзінің бірігуі нәтижесінде
пайда болған. Бұл орайда, өндіріс пен адам арасында, қатынас орнатудың
түйінді мәселелері болып саналатын еңбек әрекетіндегі адамның өнімді ісі,
оның психологиялық ерекшеліктері, жүйке жүйесінің қызметі мен еңбек
гигиенасы, адамның өнім өндірудегі жетекші рөлі, техникалық құрал-жабдықтар
эстетикасы және автоматталған тетіктер теориясына қатысты мәселелер
қарастырылып, олардың сырт сипаты зерттеледі. Эргономика, негізінен адам-
машина- орта (еңбектелу) жағдайын қарастыра отырып, олардың неғұрлым
өнімді болуы мен нәтижелерін жүйелі түрде үйлестіруді басты міндет етіп
қояды.
2. Авиациялық психология – ұшқыштарды оқыту мен ұшу кезінде
орындалатын істердің жай- жапсарын, жалпы адам психикасының әуе кеңістігіне
бейімделудегі ерекшеліктерін зерттеп, жоғары дәрежеде ысылған мамандар мен
кадрларды даярлап шығару мақсаттарын көздейді.
3. Ғарышкерлік психология – (дәрігерлердің қызметі мен ауру)- адамның
салмақсыздық пен әлем кеңістігінің айдынында бағдарсыз жағдайда жұмыс істеу
сәтіндегі аса қиыншылық жағдайдағы психологиясын, оның мектеп тыс әсерден
кейінгі кейпін көңіл-күйі мен төзімділік көрсету шараларын зерттейді.
Еңбек психологиясында арнайы зерттеулерге тиісті күрделі тармақтар да
бар. Олар ауыл шаруашылығында қатысты болып келеді.
4. Медициналық психология дәрігерлердің қызметі мен аурулардың мәнез-
құлқын зерттейді. Бұл сала бірнеше тармаққа бөлінеді, әрбір тармақтын адам
психикасын зерттеуге қатысты мақсат-міндеттер бар: а) Нейропсихология-
психикалық құбылыстар мен жоғары жүйке құрылысының физиологиясын және
оларды өзара қатынасын зерттейді; ә) Психофармокология дәрі-дәрмектердің
адам психикасына әсері мен күшін қарастырады; б) ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz