Теңіз құбырларын пайдалану және құрылысының ерекшеліктері

Каспий теңізінде су асты құбырларын құру
Су асты мұнайгаз құбырларының конструктивті ерекшелігі, оларды құру қиыншылықтары
Қолданылған әдебиеттер

Каспий теңізінде су асты құбырларын құру


Каспий теңізінде мұнай және газ өндірідің дамуы түрлі мақсатттағы су асты теңіз құбырларын құру қажеттілігі тудырды.

Алғашқы су асты құбырлар 40-шы жылдардың соңы 50-ші жылдардың басында құрыла бастады. Каспий мұнай кәсіпшілік су айдындарының жағалаудан сәл алыстауы, теңіздің аз тереңдігі және кіші диаметрлі құбырлардың қажеттілігі сол жылдардағы құбыр құрудың техникасы мен технологиясын анықтады. Алғашқы 63-114 мм диаметрлі құбырлар бұрғылау лебедкасы арқылы теңіз түбімен тасу әдісімен құрылды.

Кейіннен жүзбелі қондырғылардан (киржим) құбыр құру әдісін қолдана бастады. Соңғы айтылған әдіс қазіргі кезде де ішкі кәсіпшілік құбыр құру үшін қолданады.

Алғашқы су асты магистральдік құбыр құру 60-шы жылдардағы Южное кен орнынын ашылуымен байланысты. Бұл кен орыннан газды құрлыққа тасымалдау үшін ашық теңіз жағдайындағы магистральді газ құбырын құру қажеттілігі туды. Газ өндіру ауданының жағалаудан алшақ орналасуы құбыр құрудың (километрлік құбырларды (плеть) дайындау, баллансирлеу, олардың коррозияға қарсы изоляциясын, транспорттық понтондардармен қамтамасыз ету жағалаудағы жинақтау-пісіру алаңында жүргізілетін) жаңа технологиясын игеру қажеттілігін тудырды. Ауа-райы жақсы кезде километрлік құбырларды жанақтау алаңынан теңізге лақтырып, жүзбелі түрде құрылыс ауданына тасымалдайды. Онда оларды понтонмен бірге трасса бойымен батырады (еркін батырылу әдісі). Құбырдың бөлек желілерін арнайы осы мақсатқа жабдықталған 40-тонналық крандық-кемеде түйістіреді.

Құбырдың бөлек учаскелерін (плеть) жүзбелі түрде тасымалдау үшін «Гипроморнефтегаз» институтымен сүңгуір қатысуынсыз су бетінен құбырдан понтондарды автоматты түрде ажырататын құлпы қондырғысы бар арнайы понтондар ойлап табылған.
Қазіргі кезде аталған технология бойынша диаметрі 500 мм-ге дейінгі 30 м теңіз тереңдігінде су асты құбырларының мыңдаған километрлері салынды.
Су асты құбырларын еркін батыру әдісін теңіз толқуы 2 балл кезінде құбыр буындарын 50-60 км қашықтықта тіркелеумен құруда қолдануға болатыны тәжірибе жүзінде анықталды.

Бұл саладағы көрнекті нәтиже- 28 апрель атындағы кен орнының 1-ші платформасынан Нефтяные Камни (трасса бойынша максималды теңіз тереңдігі 85 м) кен орнына дейін құбыр құру. Теңіз түбіне батыру кезндегі құбыр іші кернеуін реттеу үшін стингер бағыттауыш қондырғы орнына босатқыш понтондар қолданылатын бұл терең құбыр желісі жаңа технология бойынша құрылды. Бұл көрнекті түрде құбыр иілімдерін азайтуға және сол арқылы қатаң гидрометеорологиялық жағдайда оны апатсыз құруға мүмкіндік береді.

Дюбенді порты Нефтяные Камни мұнай құбырын құру құбыр құру баржасы мен еркін батыру әдісін қолдануымен жүзеге асты.

Қазіргі кезде «Гипроморнефтегаз» институты 28 апрель кен орнынан Нефтяные Камни одан, әрі Шаховая Коса кен орнына (өзінің параметрлері бойынша Каспийде бұрыннан құрылған құбырлардан асады, теңіз тереңдігі 100 м-н астам, құбыр диаметрі 500мм) дейін құбырдың екінші желісін құру жобасын игеруді аяқтады.

Кең кәсіпшілік іші және магистральді желілерді құру Каспий теңізінде өндірілетін мұнай мен газды жағалауға тасымалдаудың тиімді тәсілі болып табылады.

Қолданылған әдебиеттер


1. Капустин Т.Я. Строительство морских трубопроводов. М., Недра,
1982г.

2. Сулейманов А.Б., Кулиев Р.Б., Салис Э.И., Карапетов Р.А.
Эксплуатация морских нефтегазовых месторождений. М., Недра,
1986г.