Бастауыш мектепте қазақ тілін оқыту теориясы мен технологиясы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 147 бет
Таңдаулыға:

1. Ќазаќ тілін оќыту теориясы мен технологиясы - оќу пєні

Жоспары:

Бастауыш мектепте ќазаќ тілін оќытудыњ маќсаты мен міндеттері.
Пєнніњ басќа ѓылымдармен байланысы.
Єдіс туралы ±ѓым.

1. Бастауыш мектепте ќазаќ тілін оќытудыњ маќсаты мен міндеттері

Ќазаќ тілін оќу, білу не ‰шін керек? Себебі ќазаќ тілі - ќазаќ республикасыныњ мемлекеттік тілі, ол µнеркєсіп пен техниканыњ, ѓылым мен мєдениеттіњ жєне ќоѓамдыќ-саяси µмірдіњ барлыќ саласын ќамтып кµрсететін бай лексикасымен, ќалыптасќан жазу ж‰йесімен жєне єр т‰рлі стильдік тармаќтарымен сипатталады.

Ќазаќ тілі бастауыш, орта мектептерде, жоѓары жєне арнаулы орындарда арнайы пєн ретінде оќытылуда.

Бастауыш сыныптарда балалар ќазаќ тілі сабаќтарында нені білуге тиіс?

Балалар бастауыш сыныптарда оќуѓа, жазуѓа ‰йренеді, ойын аныќ, дєл жеткізе алатындай даѓдыѓа, яѓни д±рыс сµйлеуге ‰йренеді.

Сонымен, 050102 - мамандыѓы бойынша оќитын студенттеріне бастауыш сыныптарда ќазаќ тілін оќытудаѓы маќсат - бастауыш сынып оќушыларын сан алуан грамматикалыќ формаларды ќолдана білуге ‰йрету жєне соныњ негізінде олардыњ тілдерін ±старту, сондай-аќ жазу даѓдыларын бекітіп, сµйлей білуге тµселдіру болып табылады.

Бастауыш мектепте оќытылатын грамматика, оќу, тіл дамыту сабаќатарыныњ, бір жаѓынан білімдік мєні, екінші жаѓынан тєрбиелік мєні, ‰шіншіден баланыњ жеке басындаѓы ќасиеттерді дамытып, олардыњ єлеуметтік баѓдарларын айќындай т‰суде орасан зор ‰лес ќосады.

Бастауыш мектепте ана тілінен оќушыларѓа білім, тєрбие беруден жєне оларды дамытуда мынадай ќаѓидалар басшылыќќа, алынады:

М±ѓалім білімдік, тєрбиелік, дамыту жаѓынан ќ±нды, шєкірт ±ѓымына сай келетін, аныќ та дєл, кµркем тілмен жазылѓан материалдарды іріктеп алып, ќазаќ тілі сабаќтарында пайдаланып отыруѓа міндетті;
Балаларды дєл, аныќ, бейнелі сµйлеуге ж‰йелі т‰рде, ‰немі даѓдыландырады;
Кµркем шыѓармалар арќылы білім бере отырып, балалардыњ сезімдеріне єсер етіп, совет адамына ќажетті моралъдыќ ќасиеттер, адамгершілік мінез - ќ±лыќтардыњ ќалыптасуына жаѓдай туѓызады.

2. Пєнніњ басќа ѓылымдармен байланысы.

Біздіњ ќоѓамымыз ілгері дамыѓан сайын, оќыту процестерініњ де мазм±ны жањарып, єдістері жетілдіріліп келеді. Оќыту процесінде кездесетін себептілікті, байланыстылыќты, бір-біріне тєуелділікті, даму жолдарын наќты ажырату ‰шін таным зањдылыќтарын жете білудіњ мањызы зор.

Єрбір пєнніњ оќыту єдістемесі белгілі бір ѓылымѓа негізделеді. Мысалы, єдебиетті оќыту єдебиеттану ѓылымына, тарихты оќыту тарих ѓылымына, ал ќазаќ тілін оќыту єдістемесі ќазаќ тіл біліміне тыѓыз байланысты ќаралады. Тілде дамымай, µзгеріске ±шырамай, бір ќалыпта ќалып ќоятын мєњгілік еш нєрсе жоќ, бєрі де µзгереді, дамиды. Сондай µзгеру мен дамуды тілдіњ синтаксистік ж‰йесінен кµруге болады.

Мектепте ќазаќ тілін оќыту барысында оќушыныњ ауызша жєне жазбаша тіліне кµп кµњіл бµлінеді. М±ныњ µзі тілдіњ фонетика, орфография жєне орфоэпия бµлімдерін саналы мењгеруге байланысты. Б±л таќырыптарды д±рыс мењгерген оќушы жазба ж±мыстарында ќате жібермей, сауатты жазатын болады. Б±лардыњ бєрі де оќыту процесінде байланыстырып сµйлеуге даѓды бере отырып, ойын ж‰йелі, д±рыс айта білуге жаттыќтырады.

Ќазаќ тілі біліміндегі сµз тудыру мєселесі біршама зерттеледі. М±ныњ мектепке ќазаќ тілін оќыту єдістемесінде ‰лкен єсері болды. Єсіресе, ќазаќ тілі баѓдарламасы мен оќулыѓына б±л таќырып енгізіліп, сµздіњ ќ±рамына, сµз тудыру ж±мыстарына баса кµњіл бµлінді. Ол оќушылардыњ сµздік ќорыныњ баюына, орфографиялыќ даѓдыларды мењгеруіне жаѓдай жасады.

Ќорыта келгенде, ќазаќ тілін оќыту єдістемесі тіл ѓылымыныњ осындай дамуына, оныњ ќойып отырѓан талаптарына сай жетіліп келеді. Мектепте оќытылатын ќазаќ тілі материалдарыныњ ќандай саласы болмасын, атап айтќанда, ќазаќ тілініњ фонетикасы, лексикасы мен фразеологиясы, орфографиясы мен орфоэпиясы, грамматикасы, сµздердіњ µзгеруі мен сµздердіњ сµйлемдегі тіркесі, сµйлем т‰рлері мен оныњ белгілері жєне ќазаќ тілініњ жалпы зањдылыќтарымен таныстыру-ќазаќ тілін оќыту єдістемесініњ негізгі объектісі болып табылады жєне оныњ єшќайсысы єдістемелік амал - тєсілдерсіз оќытылмайды. Сондыќтан ќазаќ тілі мектепке арналѓан баѓдарлама бойынша белгілі бір пєн ретінде танылса, ќазаќ тілін оќыту єдістемесі оныњ оќыту єдістері мен тєсілдерін белгілейтін ѓылым демекпіз.

Педагогика ѓылымы соњѓы жылдары бірсыпыра табыстарѓа жетті. Єсіресе, адамныњ психикасыныњ ќоѓамдыќ-тарихи даму табиѓатын танып білуде, ой-санасыныњ жетілуін зерттеу проблемасыныњ айналасында ‰лкен ѓылыми зерттеулер ж‰ргізілуде.

Психологияныњ жеке пєндер єдістемесін наќтылап т‰сіндіруде алатын орны ерекше. Мысалы, психология грамматикалыќ ережелерді оќушылардыњ ќалай мењгеретінін, оны к‰нделікті практикада ќалай ж‰зеге асыратынын зерттеп, ќазаќ тілін оќыту єдістемесініњ дамуына ыќпалын тигізіп отырады.

Оќу жоспарын жасаѓанда да, ќазаќ тілініњ баѓдарламасы мен оќулыќтарындаѓы оќу материалдарын іріктеуде де оќушылардыњ жас ерекшелігі мен психологиялыќ ерекшеліктері ескеріліп отырады.

Оќу-тєрбие ісіндегі ењ ќажетті мєселе - м±ѓалімніњ психологиялыќ жаѓынан дайындыѓы. Єсіресе, ќазаќ тіліг оќытуда мынадай психологиялыќ ерекшелієктерді мењгеру ќажет болады: біріншіден, сµйлеу процесіндегі ерекшелік, екіншіден, жеке оќушыныњ ана тілін мењгеру ќабілеті ескерілуі тиіс. Сондыќтан ќазаќ тілін оќытатын м±ѓалім µз пєнініњ ерекшелігіне ќарай психологияны жаќсы білуі ќажет.

«Оќушылардыњ материалды мењгере алуыныњ психологиялыќ негізі сабаќтыњ єрі єсерлі, єрі ќызыќты µткізілуіне байланысты. Сабаќ психологиялыќ жаѓынан неѓ±рлым єсерлі болса, оќу материалын олар соѓ±рлым терењ т‰сінеді. Б±л - м±ѓалімніњ шеберлігіне де ќатысты мєселе. Сабаќты психологиялыќ жаѓынан µте тартымды етіп ќ±ру ‰шін, негізгі ‰ш жаѓдайдыњ болуы шарт: бірінші жаѓдай - сабаќтыњ педагогикалыќ т±рѓыдан ойдаѓыдай болуы. Оѓан ќатысты мєселелер шартты т‰рде: м±ѓалім мен оќушылардыњ сабаќ кезіндегі ќарым-ќатынасы, м±ѓалімніњ µзін-µзі ±стау мєнері, оныњ µнегелі µнегесі, сыртќы келбет-пішіні, сµйлеу мєдениеті, оќушыларѓа ќатањ талап ќоюмен бірге, олардысыйлай да білу, саналы адамгершілік пен парасаттылыќќа баулу т. б. М±ѓалімніњ сабаќта жеке оќушыны µзіне ќарата, зейінін аудара білуі сынып ±жымын тегіс мењгере алуын ќамтамасыз етеді. Сабаќтыњ теориялыќ жаѓы негізгі тактілермен дєлелденіп, оныњ ѓылыми мєні кµњілге ќонымды болса, ол оќушылардыњ логикалыќ ойлау ынтасын арттырады жєне сабаќ оќушыларѓа єсерлі болады. ‡шінші жаѓдай - сабаќтыњ єдістемелік жаѓынан тиімді болуы. Б±л м±ѓалімніњ материалды баяндау єдісін шеберлікпен игере алуында, дидактикалыќ зањды принциптерді орынды ќолдануына, ќажетті кµрнекі ќ±ралдар мен тєжірибе ж±мыстарын тиісті кезінде кµрсете білуіне байланысты. »

3. Єдіс туралы ±ѓым.

Єдіс - грекше зерттеу жолы деген сµз. Басќаша айтќанда адамныњ аќыл-ойыныњ жєне практикалыќ ќызметініњ тєсілі деген маѓынаны білдіреді. Єдіс мынадай т‰рлерге бµлінеді: 1-єдіс, 2-оќу єдісі, 3-м±лалімніњ оќыту єдісі, 4-оќушылардыњ білімді ‰йрену єдісі.

Оќу єдісі - оќушылардыњ д‰ниетанымын ќалыптастыру, ќабілетін дамыту, оларѓа білім, білік жєне даѓдыны мењгерту жолындаѓы м±ѓалім мен оќушылардыњ µзара біліктегі атќаратын ж±мыстарыныњ тєсілі.

Оќу - екі жаќты процесс, оѓан бір жаѓынан - м±ѓалім, екніші жаѓынан - оќушылар ќатысады. М±ѓалім оќу ж±мысын ±йымдастырып, оѓан тікелей басшылыќ етеді. Ол оќушыларѓа жања білімді т‰сіндіреді, танымдыќ ќызметін жандандырады, тапсырма беріп, оныњ орындалуын ќадаѓалайды. Оќушы ењбегініњ ќаншалыќты тиімді болып отырѓанын ескеріп, білімін баѓалайды. Оќу процесініњ табысты болуында м±ѓалімніњ теориялыќ дайындыѓы, методикалыќ шеберлігі, педагогикалыќ єдептілігі шешуші роль атќарады.

М±ѓалімніњ оќыту єдісі деп оќу процесінде оќушылардыњ аќыл-ой процесіне басшылыќ ету жєне білім беру тєсілдері айтылады, ал, оќушылардыњ ‰йрену методы дегеніміз - олардыњ білім, білік, даѓдыларды мењгеру тєсілдері. Оќу процесін ж‰ргізу ж±мысында басшылыќ рольді м±ѓалім атќарады. Сол себепті м±ѓалімнен білімділік жєне методикаѓа тµселген шеберлік талап теіледі. Ал, оќушылар болса оќу ењбегіне саналы єрі белсенді т‰рде ќатысу даѓдысына жаттыѓып, оѓан єбден машыќтанѓан болуы ќажет. Осындай екі жаќты белсенді єрекеттіњ нєтижесінде ѓана оќыту процесі кµздеген педагогикалыќ маќсаттарѓа жете алады.

Оќыту єдісініњ негіздері. Ќазаќ тілін оќыту єдістемесініњ методологиялыќ негізі д‰ниетаным теориясы болып табылады.

Оќыту єдісініњ педагогикалыќ жєне психологиялыќ негіздері де бар. Біріншіден, оќыту єдісіоќудыњ маќсаттары мен міндеттеріне негізделеді. Оныњ µзі оќушыларды тєрбиелеу маќсаттарынан туындайды.

Екіншіден, ќазаќ тілін оќыту єдісі дидактика принциптерін µз табиѓатына лайыќтап ќолданады. Мєселен, теория мен практиканыњ байланыстылыќ принципі ќазаќ тілін оќытуда кењінен орын алады.

‡шіншіден, бастауыш сыныптарда ќазаќ тілін оќыту єдісі психология ѓылымына с‰йенеді, оныњ жањалыќтарын негізге алады. Осыѓан орай балалардыњ абстракциялы ойлау ќызметініњ даму дењгейіне сєйкестіріліп, грамматикалыќ, абстракция элементтері енгізіліп келеді. Б±л ретте оќыту методы оќушылардыњ жас ерекшелігіне, аќыл-ой дамуына, ќабілеті мен талѓамына сєйкес ќолданылады.

Тµртіншіден, ќазаќ тілін оќыту єдісі оќу мазм±нына шарттас ќ±ралыдаы. Оќу мазм±ныныњ µзгеруіне байланысты оќыту єдісі де µзгеріп отырады. Мысалы, сынып сайын оќу материалыныњ бірте-бірте к‰рделене т‰сетіндігіне сєйкес оќыту єдісі де оќушылардыњ баќылау, ойлау ќабілетін дамыта т‰сетін µздік ж±мыс єдістеріне кµбірек орын беріледі.

Бесіншіден, ќазаќ тілін оќыту єдісі тіл білімі ѓылымыныњ зерттеу єдістеріне тыѓыз байланысты єрі біршама оѓан баѓынышты келеді. Біраќ ѓылыми-зерттеу єдістері мен оќыту єдісі бірдей емес. Оќыту негізінде, ѓылымда аныќ танылѓан білімді баяндау, т‰сіндіру логикасын кµрсетеді, оќушылар ондай білімді ±ѓынып мењгереді. Дегенмен оќыту єдісі зерттеу жолын да ќолданады.

Оќыту єдісініњ жалпы т‰рлері . Мектептегі оќыту ж±мысыныњ алдына ќойылатын т‰пкі маќсат - тєрбиемен ќатар саналы білім, берік практикалыќ даѓды беру жєне оларѓа білімді µздігінен мењгеру жолын, сол білімді практикада кєдеге асыра алатындай іскерлікті дарыту. Б±л игі маќсат оќыту тєсілдерін, білімді мењгеру процесінде оќушыныњ µздігінен ж±мыс жасауына себін тигізетін тиімді єдістерді ќолдану жолымен ж‰зеге асады. Осыѓан байланысты бастауыш сыныптарда ќазаќ тілін оќыту ісінде µзін практикада аќтаѓан - жинаќтау, индукция-дедукция, баќылау жєне эврикалыќ єдістер пайдаланылып келеді. М±ѓалім сабаќта белгілі бір єдіске жетекшелік роль бергенімен, оны мыњда бір дауа єдіске айналдырып алмауды ойластырады, демек бір сабаќта бірнеше єдістіњ элементін ендіріп, оќу ж‰йесін тиімді, тартымды ±йымдастыру тєсілін іздестіреді.

Талдау-жинаќтау - оќытудыњ жалпы єдісі. Ал оныњ жеке бµліктері - салыстыру, таптау, саралау, абстракциялау, т±жырымдау, наќтылау, ж‰йелеу. Талдау (анализ) єдісі ќазаќ тілініњ табиѓатына лайыќ келеді.

Оќыту єдісініњ индукция жєне дедукция т‰рлері оќу материалдарын µту кезіндегі оќушыныњ ойлау жолдарына ќарай ќолданылады. Индукция - жеке оќиѓадан, наќты заттардан жалпы ережеге келетін ойлау формасы.

Дедукция - єдісін ќолданѓанда, жалпы ±ѓым аныќтама зањдылыќтарды танудан жеке ережеге келетін ойлау ќызметі орын алады. Бастауыш сынып оќушыларыныњ психологиялыќ ерекшеліктеріне ќарай жања материал кµбіне и н ду к ц и я єдісімен т‰сіндіріледі.

Эврикалыќ немесе с±раќ-жауап єдісі. Дидактиктер б±л єдістіњ µзін ‰ш т‰рге бµліп ќарастырады. Олар: проблемалыќ єдіс, ізденісті немесе ішінара ізденісті єдіс жєне зерттеу єдісі.

Бастауыш сыныптарда ана тілін оќытуда тіл дамыту єдісі кењінен ќолданылады. Б±л єдіс оќушыларѓа ана тілініњ сµздік ќорын, сµз ќ±рамын, орфоэпиялыќ, орфографиялыќ ерекшеліктерін мењгертуді маќсат етіп ќояды. Сонымен бірге баланы д±рыс сµйлеуге, жазуѓа, µз ойын айтып беруге ‰йрету жолын ќарастырады.

С±раќтар мен тапсырмалар :

1. Бастауыш сыныптарда ќазаќ тілі не ‰шін оќытылады.

2. Бастауыш сыныптарѓа арналѓан «Ќазаќ тілі», жєне «Ана тілі» оќулыќтарымен танысыњыздар.

3. Єдіс ±ѓымына аныќтама беріп, оныњ єр т‰рін сипаттањыз.

4. Ќазаќ тілін оќыту єдістемесініњ єдістемелік, лингвистикалыќ негізі дегенді ќалай т‰сінесіз?

№ 2. Бастауыш мектепте ќазаќ тілін оќытудыњ теориялыќ негіздері

Жоспары:

Ќазаќ тілін бастауыш мектепте оќыту єдістері.
Ќазаќ тілінен бастауыш сыныптар ‰шін жасалѓан оќу-єдістемелік топтама.
Ќазаќ тілінен берілген білім, білік, даѓдылар туралы.

1. Ќазаќ тілін бастауыш мектепте оќыту єдістері.

Баѓдарлама балаларѓа нені оќыту керектігін кµрсетеді, баѓдарлама бойынша оќулыќтар жасалады.

Ал б±л материалдар оќушыларѓа ќалай ‰йретіледі? Белгелі бір пєнді ‰йрету барысында оќушылардыњ єрекетін ±йымдастыруды оќытудыњ єдісі дейміз. Оќыту єдістерініњ ќайсысы болмасын, оќушы мен м±ѓалімніњ ара ќатынасын білдіреді. Б±л олардыњ бірлесіп єрекет ету тєсілдері болып табылады.

Оќыту єдістерініњ дидактикалыќ ж‰йесі оќыту жолдарыныњ жалпы зањдылыќтарын кµрсетеді.

Оќыту єдістерін зерттеуші ѓалымдар, жалпы алѓанда, былайша топтайды: 1) балалардыњ оќу-таным єрекетін ±йымдастыру жєне оны іске асыру єдістері; 2) оќу-таным єрекетіне т‰рткі (мотивация) жасау, єсер ету єдістері; 3) оќу-таным єрекеттерініњ тиімділігін тексеру єдістері.

Б±лардыњ єрќайсысына бірнеше жекелеген єдіс енеді. Мысалы, 1 топќа сµздік, кµрнекілік жєне практикалыќ єдістер (олар ќабылдау мен есте саќтауѓа негізделеді) ; индуктивтік, дедуктивтік єдістер (логикалыќ ойлауѓа негізделеді), µздігінен орындау, м±ѓалімніњ басшылыѓымен орындау єдістері (ќиялѓа, ерікке негізделеді) . Ал ІІ топќа баллардыњ ќызыѓу м‰ддесін туѓызу, зейініні жинаќтау жєне оќуда борыш, жауапкершілік туѓызу єдістері; ІІІ топќа ауызша тексеру, жазбаша тексеру, лабораториялыќ-практикалыќ тексеру жєне µзін-µзі тексеру єдістері енеді.

Ќазаќ тілін оќыту барысында б±л єдістердіњ ќайсысыныњ ќай кезде тиімді екенін м±ѓалімніњ µзі айќындап, іріктеп ќолданады.

2. Ќазаќ тілінен бастауыш сыныптар ‰шін жасалѓан оќу-єдістемелік топтама.

Бастауыш сыныптарда қазақ тілінен мынадай оқу-әдістемелік топтамалар жасақталған:

Әліппе оқулығы - көп деңгейлі, дамыта оқытылатын, ұлттық ерекшелігі бар, дәстүрлі мектепке арналған төл оқулық. “Әліппе” оқулығы Ш. Әуелбаевтың жетекшілігімен ғылыми қызметкер Р. Ізғұтынова, Ә. Наурызбаева және А. Құлжановалар жазып, 1997 жылы “Атамұра” корпорациясынан басылып шықты.

“Әліппеде” психология, педагогика, лингвистика ғылымы пәндерін басшылыққа алады.

“Әліппені” оқыту мынадай кезеңдерден тұрады.

1-кезең: “Әліппеге” дейінгі кезең - 2 апта, 14 сағат.

2-кезең: Сауат ашу кезеңі - 98 сағат.

Оқу материалдары осы кезеңдердің ерекшеліктеріне қарай орналасқан.

Ана тілі оқулығы - 1-сынып «Ана тілі» - интеграциялық оқулық. Оқулықта оқу материалдардың мазмұны маусымдық-тақырыптық принципке құрылған. Жалпы сағат саны 126, аптасына 7 сағаттан оқытылады. Оқу-жазу - тіл дамыту жұмыстарын өзара байланыстыра күнбе-күн ретіне қарай орнын ауыстыра отырып жүргізу қажет. Оқулықтағы ақын-жазушылардың туындылары соңғы талаптарға сәйкес, педагогика-психология және әдістемелік ғылымдардың соңғы жетістіктеріне қарай іріктелген. Оқулықты негізінен 3 топқа бөліп қарастырамыз, тақырыптары мынадай;

«Біздің Отанымыз»
«Адам және табиғат»
« Отбасы және балалар»

2-сынып «Ана тілі» 136 сағат, аптасына 4 сағаттан. 2- сыныптқа арналған оқулыққа іріктеліп алынған материалдар негізінен халық ауыз әдебиеті үлгілері, көрнекті ақын-жазушыларымыздың шығармалары мен үзінділері, сонымен бірге танымдық маңызы жоғары кейбір ғылыми очерктер мен үзінділер, мақалалар болып табылады. Оқулыққа енген материалдар құрылымы жағынан тақырыптық принципке сәйкес орналастырылған.

3-сынып «Ана тілінен» 136 сағат, аптасына 4 сағаттан. Әр бөлім сайын сұрақтар мен тапсырмалар, мақал-мәтелдер, жаңылтпаштар, жұмбақтар берілген. Әңгімелер 400-500 сөзден тұрады. Әңгіменің соңында жоспар берілген. Тарих, ауыз әдебиеті, халық педагогикасымен тәлім-тәрбие, адамгершілік, табиғат атақты адамдар туралыәңгімелер «Абай жолынан» үзінділер бар. Сөздік жұмыстары да қамтылған Жыл аяғында 7-8 мыңдай сөзді меңгеріп, 10-15 өлең жаттау талап етіледі.

4-сынып «Ана тілінен» 136 сағат, аптасына 4 сағаттан. 4-сынып оқулығының материалдар көлемі жағынан күрделірек. Жоғары сыныпта әдебиеттік оқу курсына үлкен дайындық істелінеді.

2- сынып қазақ тілі оқулықтарының мазмұны мен құрылымы. Еліміз егеменді мемлекет болып танылғаннан бері мектептерде ана тілін оқыту ісін жаңа талаптарға сай жетілдіру оқушыларлың ана тілінде сөйлеп өз ойын жеткізу дағдыларын жаңа сатыға көтеру, оқыту барысында ұлттық ерекшеліктерді ескеру қажеттігіне баса назар аударыла бастады. Соған орай «Жалпы білім беретін қазақ орта мектебінің тұжырымдамалары» жасалып, білім берудің ұлттық - этнопсихологиялық мәселелері зерттелуде. Қазіргі заман талабына лайық жаңа бағдарламалар әзірленіп, соның алғашқы нәтижесі - бастауыш сыныпқа арналған оқулықтардың жарық көруі. Солардың бірі - 2-сыныпқа арналған « Қазақ тілі» оқулығы.

«Қазақ тілі» (2- сынып) бұрынғы оқулықтармен салыстырғанда мүлде жаңа. Оның жаңалығы - біріншіден, бағдарлама талабына орай оқулықта материалдардың орналасу тәртібі өзгерді. Екінішіден, тілден берілетін пәндік білім мазмұны жаңартылып, толықтырылды. Ең бастысы, тілді қоғамдағы қарым-қатынас жасау құралы, қоршаған ортаны танып - білу құралы ретінде үйрету көзделді. Бұрын балалардың орфографиялық білім дағдысын қалыптастыру, грамматикалық ұғымдарды меңгертуге байланыстырып сөйлеуді дамытуға бағытталған жұмыстармен байланыссз жүргізілсе, немесе грамматикалық ұғымдарды меңгерту тілдің лексикалық және синтаксистік жүйесін оқытумен ұштастырылмаса, енді осының бәрі де мақсатқа-оқушылардың өз ойларын мазмұнды, грамматикалық тұрғыдан сауатты, стильдік жағынан жатық, дәл бейнелеп айта және жаза білу дағдыларына бағындырылады. Үшіншіден, оқушылардың сөздік қорын молайту, сөз мағыналарын дұрыс ұғынып, сөздерді орынды жұмсай білу дағдысын қалыптастыруға айрықша назар аударылады. Басқаша айтқанда, «Сөз» тарауы жаңа мазмұнда оқушыларды алғашқы лексикалық ұғымдармен таныстыру мақсатында қарастырылады. Сөз мағынасына қатысты жүргізілетін жұмыс оқулықтың ол бойында үздіксіз беріліп отырды.

Төртіншіден, байланыстырып сөйлеуді дамытуға, ойлау қабілетін жетілдіруге бағытталған «Мәтін» тарауы оқулыққа жаңадан қосылды. Мәтінмен жұмыс оқушылардың сөйлеу дағдысы мен машығын қалыптастырудың негізі бола отырып, өтілген тілдік объектінің лексикалық және грамматикалық жақтарын тереңірек түсіндіріп, талдай, жинақтай білуіне, олардың өзара бірлікте болатынын аңғартуға мүмкіндік береді.

Оқулықтың құрылымы мынадай: 1- сыныпта өтілген білім негіздері еске түсіріліп, жаңғыртылғаннан кейін, 2 - сыныпта оқытылатын « Тіл және сөйлеу» тақырыбы басталады. Одан әрі « Дыбыс пен әріп», «Мәтін», « Сөйлем», «Сөз және оның құрамы», «Сөз таптары» тараулары бағдарламада көрсетілген ретпен орналасқан. Ең соңында «Жыл бойы өткенді қайталау» тақырыбы берілген.

3. Ќазаќ тілінен берілген білім, білік, даѓдылар туралы.

№ 3. Сауат ашу технологиясы

Жоспары: