Бастауыш сынып оқушыларын ұлттық салт-дәстүрлері арқылы еңбекке баулуда инновациялық технологияларды қолдану жолдары

Қазақстан Республикасының білім туралы заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті – ұлттық және адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шындауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау… оқытудың жаңа технологияларын еңгізу, білім беруді ақпараттандыру, хаықаралық, ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» - деп білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттерін көздейді. /1/
Демек, осы педагогикалықтехнологияларды оқушыны дамытуға бағытталған оқу–тәрбие жұмысының бір–бірімен тығыз байланысқан әдістері мен түрлерінің жиынтық жүйесі деп қарайтын болсақ, оны тәрбие жұмысының таптырмайтын құралы ретінде қарағанымыз жөн.
Сондықтан да қазіргі қоғамымызда әр мұғалім өз әрекетінде қажетті өзгерістерді, әр түрлі тәжірибелер жөніндегі мағлұматтарды, жаңа әдіс-тәсілдерді дер кезінде қабылдап, дұрыс пайдалана білуі керек. Мұғалімге болашақ ұрпақты тәрбиелеуде үлкен жауапкершілік жүктелген. Сондықтан бұл істі асығыс шешім, жалған әдіс, қалыптағыдай қатып қалған, ескірген тәсіл қолданылмауы тиіс.
Шәкәрім «Адамның жақсы өмір cүруіне үш сапа негіз бола алады, олар барлығынан басым болатын – адал еңбек, мінсіз ақыл, таза жүрек. Бұл сапалар адамды дүниеге келген күнінен бастап тәрбиелейді» – деп есептейді. /2. 156 б/ Тәрбиелеу ісі білім берумен шектелмейді, бұл баланың сезіміне әсер ету арқылы ішкі дүниесін оятудың нәтижесінде оның дүниетанымын қалыптастырады. Адамзаттық құндылықтар бала бойына іс әрекет барысында түрлі ойындар, хикаялар, қойылымдар арқылы берілгені жөн. Өйткені өзгенің басындағыны өз басынан өткізетіндей аңғаруына, айналасындағылардың іс әрекетін түсінуіне, он елегінен өткізіп, сезінуіне ықпал етуі тиіс.
Бүгінгі күні өз елінің тарихын, салт дәстүрін, мәдениетін, тілін, жақсы білетін ой өрісі кең азамат тәрбиелеу үшін тәрбие бағдарламаларын қайта қарап, ескірген тәрбие әдіс – тәсілдерінен бас тартып, оқушылардың тым тереңде жатқан қабілеттерінің көрінуіне мүмкіндік жасау үшін тәрбиелеушілердің басшылығымен балалардың шығармашылық қабілеттерін дамытатын жаңа жұмыс түрлерін, инновациялық әдіс - тәсілдер қолдану керек.
Тәрбие жұмысы бір – бірімен тығыз байланысты бағыттарда жүзеге асырылады, және әр бағыттың өзіндік әдіс – тәсілімен, формалары бар.
Жаңа тәрбие технологиясы әр бағыттың мақсаттарына сәйкес тақырыптарын дәл таңдап, ықпал етуге тиімді нәтижелі құралдар арқылы жүзеге асырылуын талап етеді.
Тәрбиеші таңдаған тәрбие сағаттарының тақырыптары бір-бірімен тығыз байланыста, бір-бірін толықтырып отырады. Олар бала дамуының жақын аймағы мен қол жеткен аймағына ықшамдалып алынған. Осыған сәйкес тәрбиеші баланың жас ерекшеліктерін, сыныптың деңгейлік мүмкіндіктерін ескере отырып тақырыпты таңдап алады.
Қазір Қазақстанда білім берудің өзіндік ұлттық моделінің үлгісін құру жүріп жатыр. Бұрынғы дәстүрлі оқыту мен тәрбиелеу жаңа көзқарастар тұрғысынан екшеленіп, талданып, басқа түрлері қабылдану үстінде. Ең бастысы, оқушыға деген қатынас объект ретінде емес, оның дамушы тұлға ретіндегі қоғамды өзгертуші субъект екені мойындалып отыр.
Егер біз тұлғаны адамның әлеуметтік қасиеттерінің бірлігі деп қарайтын болсақ, онда оқушылармен жүргізілетін тәрбие жұмысының да осыған лайық өзгерістерге ұшырайтыны сөзсіз. Солай екен, қазіргі педагогика ғылымында тұлғаны қалыптастыруға бағытталған жаңа технологияларды енгізу – кезек күттірмес міндет .
Тәрбие жұмысының жаңа үлгісі жасалуы керек. Оның негізгі идеясы оқушылардың танымдық қабілеттерін дамыта отырып, өзін-өзі анықтауына, өзін-өзі бағалауына мүмкіндік жасау. Тәрбие жұмысының модульдік технологиясы құрылымдық 3 болімнен тұрады: кіріспе, сұхбат (диалог) және қорытынды.
Бағыттары әр айға 4 сағаттан жасалуы керек. Бір айда бағыттардың 4 түрі алынады (кіріспе бөліміне 10 минут, диалог бөлімдеріне 160 минут, қорытынды бөлімге 10 минут уақыт бөлінеді).

1. Қазақстан Республикасының Білім туралы заңы /Егемен Қазақстан, 1999ж.,11маусым./
2. Қазақстанның тәлімдік ой-пікір антологиясы. /Құрастырған Қ.Жарықпаев, С.Қалиев.-Алматы: Рауан, 1998 ж., 2том 156 б./
3. Қазақ халқының тәлім-тәрбие тарихынан. /Құрастырған Қ.Жарықпаев, С.Қалиев.-Алматы: Кітап,1992 ж./
4. Қазақ халқының салт-дәстүрлері. /Құрастырған С.Қалиев, М.Оразаев, М.Смаилова.-Алматы: Рауан,1994ж./