Жеке адамдардың табыс салығының жоспарлық суммасын есептеу

Кіріспе ... ... ... ... ... ... 4
І. Жеке табыс салығының экономикалық негіздері
1.1. Салықтар ұғымы, мәні, қалыптасуы ... 5
1.2 Жеке табыс салығының әлеуметтік . экономикалық мәні ... ... ... ... ... ... ... ...11
ІІ. Жеке табыс салығының бюджеттегі орны
2.1. Жеке адамдардың табыс салығын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
2.2. Жеке табыс салығының бюджет кірісіндегі алатын рөлі ... ... ... ... ... ... ..17
ІІІ. Жеке табыс салығының даму перспективалары
3.1. Дамыған нарықтық экономикалы мемлекеттердегі жеке табыс салығының
алыну ерекшеліктері ... ...20
3.2. Қазақстан Республикасындағы жеке табыс салығының жетілдірілуі ... ... 23
Қорытынды ... ... ... ... 29
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Қандай да болмасын мемлекеттің өсіп – дамуының материялдық базасы қаржыларды қалыптастыратын ең басты қайнар көздерге салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің жататыны белгілі.
Сонымен салықтар дегеніміз - мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде және мерзімде түсетін міндетті төлемдері болып табылады.
Экономикалық категория ретінде салықтар – шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарын сипаттайды.
Қазіргі кезде еліміздің бюджетінің кіріс көзін 90 пайызы салықтардан тұрады. Ел экономикасы дамып, мемлекеттік бюджеттің кіріс көздері ұлғайған сайын салықтық түсімдердің де өсіп отырғаны байқалады. Себебі салықтың экономикалық табиғаты өндіріске байланысты. Өндіріс бар жерде табыс бар, одан алынатын салықтар да бар. Сондықтан салық өндірістің дамуына барынша өз ықпалын тигізіп, өндірушілердің ынтасын артыруға жағдай жасауы қажет. Салықтардың бақылаушылық қызметі арқылы салық механизмінің қызмет етуінің тиімділігі бағаланады, қаржы ресурстарының қимылына Салықтардың екінші маңызды қызметі ол, реттеушілік қызметі. Реттеушілік қызметі салық маханизмі арқылы іске асырылады. Оның ішіндегі негізгі тетіктері салық ставкалары мен салық жеңілдіктері.

1. Ермекбаева Б.Ж. Салықтар және салық салу. Оқу құралы. Алматы,2003 жыл.
2. Ермекбаева Б.Ж., Лесбеков Г.А. Основы налогообложения. /учебное пособие/- Алматы : Қазақ университеті, 2002ж.
3. Қазақстан Республикасының « Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы » Заңы ( Салық кодексі ). Алматы,2001 жыл.
4. Мельников В.Д., Ильясов К.К. «Финансы» - Алматы Каржы-Каражат,1995 –с.208
5. Карагусова Г.Д. Налоги: сущность и практика использование. Алматы, 1994 год.
6. Құлпыбаев С., Ілиясов Қ. Қаржы. Оқу құралы. Алматы, 2003 жыл.
7. Пушкарева В.М. История финансовой мысли и политики налогов.- М:ИНФРА – М,-1996.190 с.
8. Раимбаев А., Классификация налогов.// «Қаржы-қаражат»,-1999 , №7,- с.81
9. Кучукова Н.К.,Финансы ,кредит, банки.- Алматы: Гылым, -1992.- 220
10. Трошин А.В. Сравнительный анализ методик определения налоговой нагрузки на предприятия.// «Финансы».-2000.-№5.- с.45

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 38 бет
Таңдаулыға:

Қорғауға жіберілді:
Директордың оқу ісі
жөніндегі орынбасары
______
________ 2017

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Пәні: Экономика
Курстық жұмыс тақырыбы: Жеке адамдардың табыс салығының жоспарлық
суммасын есептеу.

Орындаушы:
Жетекшісі:

Ақтөбе - 2017

Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
І. Жеке табыс салығының экономикалық негіздері
1.1. Салықтар ұғымы, мәні, қалыптасуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..5
1.2 Жеке табыс салығының әлеуметтік - экономикалық мәні ... ... ... ... ... ... ... ... 11
ІІ. Жеке табыс салығының бюджеттегі орны
2.1. Жеке адамдардың табыс салығын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
2.2. Жеке табыс салығының бюджет кірісіндегі алатын рөлі ... ... ... ... ... ... ..17
ІІІ. Жеке табыс салығының даму перспективалары
3.1. Дамыған нарықтық экономикалы мемлекеттердегі жеке табыс салығының
алыну ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20
3.2. Қазақстан Республикасындағы жеке табыс салығының жетілдірілуі ... ... 23
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31

Кіріспе
Қандай да болмасын мемлекеттің өсіп - дамуының материялдық базасы қаржыларды қалыптастыратын ең басты қайнар көздерге салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің жататыны белгілі.
Сонымен салықтар дегеніміз - мемлекеттік бюджетке заңды және жеке тұлғалардан белгілі бір мөлшерде және мерзімде түсетін міндетті төлемдері болып табылады.
Экономикалық категория ретінде салықтар - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік орталықтандырылған қаржы көздерін құруға байланысты туындайтын қаржылық қатынастарын сипаттайды.
Қазіргі кезде еліміздің бюджетінің кіріс көзін 90 пайызы салықтардан тұрады. Ел экономикасы дамып, мемлекеттік бюджеттің кіріс көздері ұлғайған сайын салықтық түсімдердің де өсіп отырғаны байқалады. Себебі салықтың экономикалық табиғаты өндіріске байланысты. Өндіріс бар жерде табыс бар, одан алынатын салықтар да бар. Сондықтан салық өндірістің дамуына барынша өз ықпалын тигізіп, өндірушілердің ынтасын артыруға жағдай жасауы қажет. Салықтардың бақылаушылық қызметі арқылы салық механизмінің қызмет етуінің тиімділігі бағаланады, қаржы ресурстарының қимылына Салықтардың екінші маңызды қызметі ол, реттеушілік қызметі. Реттеушілік қызметі салық маханизмі арқылы іске асырылады. Оның ішіндегі негізгі тетіктері салық ставкалары мен салық жеңілдіктері. Салықтық реттеудің тетіктері тек қана өндірістің дамуын реттеп қана қоймай, сонымен қатар ақша және баға саясаты, шетелдік инвесторларды ынталандыру, шағын және кіші кәсіпкерлікті дамыту жұмыстарын жүзеге асыруы қажет. Әрине салықтық реттеу тетіктері тиімді қызмет атқару үшін олардың басқа да экономикалық тетіктерімен тығыз байланыста болуы керек.

I. Жеке табыс салығының экономикалық негіздері
1.1 Салықтар ұғымы,мәні,қалыптасуы

Жеке табыс салығы классикалық салық түрі. С.Г.Пепеляевтің айтуы бойынша жеке табыс салығы басқа салықтарға қарағанда жас - деп есептейді.
Бұл ең танымал және кең тараған салық түрі. Ең алғаш рет Англияда 1798 пайда болған бұл салық түрі Наполеонға қарсы соғыста қаржыландыру мақсатында енгізіліп, 1842 жылдан бастап ағылшынның салық жүйесінде тұрақты түрде орын алды. 1965 жылға дейін табыс салығын заңды және жеке тұлғалардың барлығы төледі. Корпорация пайдасына салынатын салық енгізілгеннен кейін, табыс салығын тек жеке тұлғалар ғана төлейтін болды. Салық реформалары жеке табыс салығының төменгі ставкасын 20 пайызға дейін төмендету болды. Жеке табыс салығы көптеген елдердің мемлекеттік бюджеттерінде қомақты үлесі бар, ол дегеніміз барлық салықтан алынған табыстың 12 пайызын (Франция) 41 пайызы (Канада) дейін. Бұл ең танымал және көп тараған салықтың түрі. Ол кез-келген мемлекеттің тұрғындарының көп бөлігін қамтиды. Дамыған елдердегі салықтан түсетін табыстар оның қомақты үлесінің негізгі себебі бұл елдердегі халықтың табыс деңгейінің өсіу болып табылады. Жеке табыс салығының дамыған елдердегі рөлі мен даму тенденциясына әр түрлі теориялық мектептер ұстанымдары үлкен әсер етеді.
Осы салықтың өндіріс және де әлеуметтік құралына әсеріне келгенде теоретикалық мектептердің көз қарастыры әр түрлі. Мысалға, экономикалық іс-әрекеттің маңызды ынталандырушы ретіндегі төлем мүмкіндігі бар сұраныстың ұлғаюын қарастыратын кейсияндықтар жеке табысқа прогрессивті шкала бойынша салық салу қажет дейді. Себебі төменгі табыс бірдестен тұтынуға кетіп, тұтынушылық сұранысты ұлғайта отырып, өндірістің өсуін ынталандырады. Ал табыстың жоғары болуы, оның көп бөлігін жинақтауға айналдырады, сонымен қатар бұл құбылыс өндірісті аса қатты ынталандырмайды. Сондықтанда жеке табысқа салынатын салықты жоғарылату өндірістің өсіун ынталандыруға еш кедергі әкелмейді.
Осылайша кейсияндықтар байларға прогрессивті салық салу мен қатар аз қамтылған халық бөлігін салықтан босату тұжырымдамаларын қорғай отырып, бұл шаралардың рөлінің тек ынталандырушы ғана емес, сонымен қатар оның әлеуметтік - әділдік сипатында негіздейді.
Монетаристер мен Ұсыныс экономикасы теориясының жақтаушылырының ұстанымдары мен көз-қарастары басқа. Олардың айтуынша, жоғарғы табыстан құралатын жинақтау инвестицияның көбеюуі. Соған сәйкес өндіріс үшін қаржы ресурстарын қалаптастырады. Осыған байланысты өндірістің өсуіне әкелетін төмен және пропорционалды табыс салығын ұсынып отыр.
Дамыған елдердегі жеке табыс салығының прогрессивті шкаласын енгізу тәжірбиесі макроэкономикалық жоспарда мемлекеттегі табыстардың теңсіздігін теңдестірумен де байланысты. Бұл жағдай американдық танымал Лоренц қисығына келетін болсақ, жеке табыс салығының прогрессивті шкаласын енгізу салық төленгенге дейінгі мемлекеттегі табыстың бөлу сызығын бірқалыпты бөлу сызығына жақындатады.
Жеке табыс салығының экономикалық рөлін бағалай келе, Батыс сараптаушылары оны енгізілген автоматикалық ынталандырушы ретіндегі рөлі мен қызметін айқындайды. Себебі. Шаруашылық коньюкктураның жағымсыз жағдайлары болғанда, салық салғанға дейінге қарағанда салық салғаннан кейін жеке табыс азырық қысқару керек.
Ал ең алғаш рет Қазақстан Республикасында жеке табыс салығының заңдылығы 1991 жылдың 24-і желтоқсанында енгізілді.
Жеке табыс салығы басқа да салықтар сияқты көптеген сипаттамасы бар:
* Мемлекеттен басқа, салықты еш кім алалмайды. Салықты енгізуде мемлекет саяси орган ретіндегі субъектісі. Салықты бекіту Парламентке жүктелген.
* Салық - ол ақшалай төлем, мемлект алдындағы борышы. Жеке табыс салығы басқа салықтардан қарағанда айырмашылығы, мемлекеттің ерікті зайымдары, яғни салық төлеуші ақшасын мемлекетке беруі.
* Жеке табыс салығы эквивалентсіз төлем болып табылады. Экономикалық тілмен айтқанда, салық ақшалай түрдегі форма, бірақ қарама-қарсы тауарлы фолмасы жоқ айналыс.
* Салық-Е.В.Пороховтың айтуы бойынша "салық тек құқықтық форма түрінде"- дейді, яғни салықты қабылдау үшін мемлекет заң шығару арқылы құқықтық актіні қабылдауы.
Салық - ол заңмен бекітілген төлем: Қазақстан Республикасының конститутциясына сәйкес; "Заңмен бекітілген салық төлемдері және де бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер әр кімнің мемлекет алдындағы міндеті".
Жеке табыс салығы салықтық түсімдердің жалпы 11пайызын құрайды.

Атауы
2002
%
2003
%
2004
%
Жеке табыс салығы
77381
10,3
93281
9,8

Табыс көзінен алынатын және табыс көзінен алынбайтын табыстар салық салу обьектісі болып табылады.
Салық Кодексі бойынша жеке тұлғалардың табыс салығының көлемі прогрессивті түрде белгіленіп салынады. Оны біз әр жылдарға сай Салық Кодексінің өзгерістеріне байланысты өзгеруін көре аламыз. Мысалға: 1997жылға Салық Кодексі бойынша жеке табыс салығының ставкасы 6 деңгейге бөлінген. Олар:

Салық салынатын табыс
Салық ставкалары
10 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
Салық салынатын табыс сомасынан 5пайыз
10 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 20 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
10 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 10пайыз
20 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 30 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
20 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 15пайыз
30 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
30 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 20пайыз
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 50 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 30пайыз
50 еселенген және одан жоғары жылдық есептік көрсеткіш
50 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 40пайыз

Ал енді 2014, 2015, 2016 жылдары Салық Кодексі бойынша жеке табыс салығының ставкалары 4 деңгейде болды. Яғни:
Салық салынатын табыс
Салық ставкалары
15 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
Салық салынатын табыс сомасынан 5пайыз
15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 40 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
15 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 10пайыз
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен 600 еселенген жылдық есептік көрсеткішке дейін
40 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 20пайыз
600 еселенген және одан жоғары жылдық есептік көрсеткіш
600 еселенген жылдық есептік көрсеткіштен салық сомасы + одан асатын сомадан 30пайыз

Осыдан қорыта айтқанда жеке табыс салығының ставкасы алдыңғы жылдарға қарағанда төмендеді. Ол дегеніміз жеке табыс салығын жетілдіру мақсатында, яғни біріншіден халықтың әл-аухатын көтеру, ал екіншіден жеке тұлғалардың табыстарын жасырмау, яғни салықтан жалтармау мақсатында жасалынып отарған өзгерістер.
Осы тұрғыда Дж.М.Кейнстің тұжырымдамаларында көрсетілген салық салу теориясын қарастырайық. Оның айтуынша жеке тұлғалардың қарамағындағы соммалардан табыстың бір бөлігін алу, салық салу жиынтық сұраныстың тек жанамалы түрінде ғана әсер етеді. Әр түрлі ұлттық табыста салық салу жоғары болған сайын жеке тұтыну деңгейі төмендей береді. Кейнстің теориясын одан ары қарасытыратын болсақ, ұлттық табыспен тұтыну арсында жағымды айланысты көруге болады. Мұнда жеке тұтыну көлемі ұлттық табыспен емес, оның таза жеке табысының арасындағы қолдануға кіретін бөлігімен ғана анықталады. Бұлардың арсындағы айырма салық салу көлемін құрайды, ол дегеніміз - таза жеке табыс, жалпы табыспен салық салу көлемі арасындағы айырыммен анықталады:

Yd=Y-T

Мұндағы: Y - жеке тұлғаның жиынтық табысы
Yd - таза жеке табыс
T - жеке тұлғаға салық салу көлемі
Салық салу көлемі заң шығарушылармен экзогенді анықталады, онда тұтыну функциясы төмендегідей болады:

C=C (Yd)

Ал сызықтың функциясыда: C=a + c (Y-T)
Мұндағы С - тұтыну жиынтығы
С - жеке табыстың тұтынудағы шектік сипаты.

Математикалық тұрғыдан салықты қысқартсақ мынаны көреміз:

Y=-C1-C*∆T

Мұнда салық салуды төмендетсек ұлттық табыстың өсуіне әкеледі. Ол тұрақты көлемнің туындысының салықтың қысқаруы көлеміне тең екендігін көрсетеді.
-С1-С - коэффициенті салық мультипликаторы болып саналады.
Бұл жағдайда біз табысқа салық салу деңгейлер арасындағы тікелей байланысты анықтадық. Былай қарағанда, салық салу мультипликаторын экономикалық мәні қарапайым:
* салық салу төмен болған сайын, ұлттық табыс жоғары болады.
Салық салумен ұлттық табыс өзгерістері арасындағы ара қатынастың экономикалық мағынасы сапалық тұрғыданда, сандық тұрғыдан да оңай түсіндіріледі. Егер мемлекет фискальді салық салу көлемін төмендетсе жеке тұлғалардың табысы өседі, бұл олардың қарамағындағы салықтың төмендегідей көлеміне тең және жеке тұтыну деңгейіне дейін көтеріледі. Ол табыстың өсу мультиплкативті процессінің дамуына әсер етеді. Осыған сәйкес салық салу және ұлттық табыс көлемдері кері бағытқа өзгереді, сондықтан теңдіктіктің теріс белгісі болады. Осылайша кері тәуелділікте қарастырылады, себебі салық салумен ұлттық табыс арасындағы бір-бірімен байланысы жеке тұтыну деңгейін шарттандырады.
Табыстың төмендігі тұтынуда жоғарғы шекпен шектеледі, шындығында да бұл экономикалық субъектілердің өздерінің табыстарымен адамға өмір сүру үшін керекті аса маңызды қажеттілктерін қанағаттандыру мүмкіншіліктерінен айырылған.
Сонымен кез-келген мемлекетте субъектілердің үш катогориясы кездеседі:
* табыстылық деңгейі төмен
* орта табыстылық деңгейі
* жоғарғы табыстылық деңгейі
2 және 3 категория субъектілері көп болған сайын, онда сол мемлекет соншалықты бай болады. Егер де ұлттық табысты қайта бөліп, ең жоғары қамтылғандардың табысын төмендетіп және ең аз қамтылғандардың табысын жоғарылатса, қоғамның шекті тұтыну сипаты өседі. Сонымен бірге жиынтық тұтыну дәрежесі де көбейеді. Мысалы ретінде а және в табыс алушы екі санатты қарастырайық. а санатына қатысты Аа, Са, Yb, Тb- арқылы жоғарыда көрсетілгенге сәйкес белгілейік. Сонымен бірге а санаты в санатына қарағанда шекті сипаттағы тұтыну жоғары деп алайық. Сонда табысты анықтау теңдігі келесі формада болады:

Y=Aa+Ca (Ya-Ta) + Ab+Cb (Y b-Tb) + I+C

Егер белгілі көлемде а санатына салық салуды төмендетсек және осы мөлшерде в санатына қатысты көтерсек, сонымен бірге қалған барлық көрсеткіштер өзгермесе, ∆Y=Ca ∆Ta - Cb∆Tb аламыз, ал сондағы ∆Та = ∆Tb және Ca =Cb болса онда ∆Y - жағымды болады. Бұл дегеніміз табысты қайта бөлген кезде, аз қамтылған санаттардың пайдасына шесілсе, бұл өз кезегінде ұлттық табыс деңгейінің өсуіне әкеледі.
Экономикалық тұрғыдан салық салуды қайта бөлу в санат табысының қысқаруына және а санатындағы табыстың өсуіне әкеліп соғады. Табысты қайта бөлуде халықтың әр түрлі санаттарға негізделген салық салудың салыстырмалы үлесі арқылы жүргізу өте шектелген.
Ол белгілі-бір табыс алушы санаттарының тауарлаы мен бағасының өсіру арқылы салық ауыртпашылығын басқаларға аударуға мүмкіншілігінің болуымен байланысты.

1.2. Жеке табыс салығының әлеуметтік-экономикалық мәні

Жеке табыс салығы мемлекеттік бюджеттің кірістерінің басты көздерінің бірі және де басқа салықтарға қарағанда халықтың өміріне тікелей әсер ететін салықтың бір түрі болып табылады.
Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Салық Кодексі бойынша жеке табыс салығын төлеушілер болып салық салу объектілірі бар жеке тұлғалар жеке табыс салығын төлеушілер (бұдан әрі салық төлеушілер) болып табылады. Салық төлеушілері болып салық жылы ішінде салық салынатын табысы бар Қазақстан Республикасының азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар. Әрбір салық төлеушілер табыс салығын өздері тұрған жері бойынша төлеуді жүзеге асырады.
Салық Кодексі бойынша салық салу объектілері болып ондағы көрсетілген табыстарды қоспағанда, жеке табыс салығы салынатын объектілері мыналар:
- төлем көзінен салық салынатын табыстар;
- төлем көзінен салық салынбайтын табыстар.
Салық Кодексіне сәйкес салық салынуға жатпайтын табыстарға мыналар жатады:
- жеке тұлғалардың қаржы рыногы мен қаржылық ұыймдарды реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның лицензиялары бар банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардағы салымдары бойынша оларға төленетін сыйақылар және борыштық бағалы қағаздар бойынша сыйақы;
- мемлекеттік бағалы қағаздармен және агенттік облигатциялармен жасалған операциялардан түскен табыстар;
- әскери қызмет міндеттерін атқарған кезде әскери қызметшілерге, белгіленген тәртіппен арнайы атақ берілген, оны қызметтік міндеттерін атқаруына байланысты алған ішкі істер органдарының, қылмыстық - атқару жүйесі органдары мен мекемелерін және мемлекеттік өртке қарсы қызметтің қызметкерлеріне берілетін төлемдердің барлық түрі.
- лотерея бойынша 5 айлық есептік көрсеткіш шегінде ұтыстар;
- тиісті жылға арналған республикалық бюджет туралы Қазақстан Республикасының заң актісінде белгіленген ең төменгі жалақы мөлшерінде мемлекеттік бюджет және гранттар қаражаты есебінен жүзеге асырылатын қоғамдық жұмыстарды орындауға және кәсіби оқуларға байланысты төлемдер;
- салық жылы ішінде медициналық қызмет көрсетулердің (косметалогиялық қызмет көрсетулерден басқа ) ақысын төлеу үшін, бала туған кезде, жерлеу үшін берілетін, құжатпен расталған, айлық есептік көрсеткіштің 50 еселенген шегіндегі төлемдер;
- қызметтік іс-сапарлар кезінде Салық Кодексінде белгіленген мөлшерде төленетін өтемдер;
- қызметкер ұйымымен бірге басқа жерге жұмысқа ауысқан не көшкен кездегі жол жүру, мүлкін көшіру, үй-жай жалдауы бойынша құжатпен расталған шығындардың өтемдері;
- Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылмайтын дипломатиялық немесе консулдық қызметкерлердің ресми табыстары;
- шет мемлекеттің мемлекттік қызметінде жүрген шетелдік жеке тұлғалардың сол елде салынуға тиіс ресми табыстары;
- Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын және Қазақстан Республикасының шет елдердегі дипломатияық және оларға теңестірілген өкілдіктерінде қызметте жүрген жеке тұлғалардың мемлекеттік бюджет қаражаты есебінен шетелдік валютамен төленетін ресми табыстары;
- Жұмыс беруші вахталық әдіспен жұмыс істейтін адамдарға демалыс беру, тұрғын үй жалдауына, тәулікақы шегенде тамақтануға арналған шығыстары және қызметкерлерді жұмыс орындарына жеткізу шаралары;
- Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін әлеуметтік төлемдер;
- Жүкті немесе босанған әйелдерге, ұл немесе қыз баланы асырап алған адамдарға берілетін әлеуметтік жәрдемақылар;
- Білім беру ұйымдарында оқитындарға заңға сәйкес берілетін степендиялар;
- Берілген арнаулы киімдер, аяқкиімдер, алғашқы медециналық көмек құралдары, сүт немесе құндылығы оған тең басқа да емдеу-профилактикаға арналған азық-түлік өнімдерінің құны;
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар бойынша жеке табыс салығын есептеу адвокаттар мен нотариустардың табысын қоспағанда, жеке табыс салығын есептеудегі салық төлеуші қызметкерлердің төлем көзінен салық салынатын табысын анықтау кезінде салық жылы ішіндегі әрбір ай үшін шегерімдерінің сомасына азайтылып, төлем көзінен салық салынбайтын табыс сомасына жеке табыс салығының ставкасы бойынша есептеу дербес жүргізіледі. Резидент жеке тұлғалар арнайы салық режимін қолданылатындарды қоспағанда, жеке кәсіпкерлер. Салықты төлеу мерзімдері бойынша енгізілген авнстық төлемдерді есептей отырып, салық жылының қортындысы бойынша жеке табыс салығын төлеуді жеке табыс салығы бойынша декларацияны тапсыру үшін белгіленген мерзімнен кейін он жұмыс күінен кешіктірмей дербес жүзеге асырылады. Ал арнаулы салық режимдерін қолданатын жеке кәсіпкерлер жеке табыс салығын салық салынатын табыстың 50 пайызын төлеуді.
Жеке табыс салығы бойынша декларация резидент салық төлеушілер болып:
* Төлем көзінен салық салынбайтын табыстары барлар
* Тұрғын үй салу мен осындай құрылыс үшін құрылыс материалдарын сатып алуды қоспағанда, салық жылында 2000 айлық есептік көрсеткішткн жоғары сомаға біржолғы ірі сатып алуды іске асырғандар
* Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерден табыстар алатын жеке тұлғалар
* Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлердегі шетел банктеріндегі шоттарда ақшасы бар жеке тұлғалар
* Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заң актілеріне сәйкес декларация беру жөнінде міндеттеме жүктелген адамдар
* Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, судьялар.
Жоғарыда көрсетілген жеке тұлғалар жеке табыс салығы бойынша декларацияны уәкілетті мемлекеттік орган белгіленген тәртіппен ұсынады.
Жеке табыс салығы бойынша декларация есепке тіркелген орны бойынша салық органына салық жылынан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктіркей табыс етіледі.
Жеке табыс салығының болжамды сомасы туралы мәлімдеме және жеке табыс салығы жөніндегі декларация тіркелу күнінен бастап жиырма бес жұмыс күнінен кешіктірмей және келесі жылдары күнтізбелік жылдың 20 қаңтарынан кешіктірмей қызметін жүзеге асыру кезеңіндегі жеке табыс салығының болжамды сомасы туралы мәлімдемені тіркелген жері бойынша салық органдарына табыс етуге міндетті. Қазақстан Республикасында отыз күнтізбелік күннен астам уақыт кәсіпкерлік қызметін жүзеге асыратын және салық кезеңі ішінде Қазақстан Республикасындағы көздерден тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы зада белгіленген 500 айлық есептік көрсеткіштен астам табыс алатын резидент емес жеке тұлғалар сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы заң актілерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, жеке табыс салығы бойынша декларация есепке тіркелген орны бойынша салық органына салық жылынан кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей табыс етіледі.

II. Жеке табыс салығының бюджеттегі орны
2. 1. Жеке адамдардың табыс салығын есептеу
Жеке табыс салығы мемлекеттік бюджеттің кірістерінің басты көздерінің бірі және де басқа салықтарға қарағанда халықтың өміріне тікелей әсер ететін салықтың бір түрі болып табылады.
Осы табыс салығын төлеуші болып салық жылы ішінде салық салынатын табысы бар Қазақстан Республикасының азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ тұлғалар табылады .
Сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын сақтандыру төлемдері бойынша жинақтаушы зейнетақы қорларындағы зейнетақы жинақтары есебінен ,жұмыс берушінің қаражат есебінен төленген сақтандыру сыйақылары жеке тұлғаның жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша табысы болып табылады.Жеке тұлғалардың жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша табысына сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын сақтандыру төлемдері сомасының сақтандыру сыйақыларының сомасынан асып кеткен сомасы жатады. Қазақстан Республикасының негізгі салық түрлерінің бірі болып жеке табыс салығы болып табылады. Салық салу объектілері бар жеке тұлғалар жеке табыс салығын төлеушілер болып табылады.Салық кезеңінің қорытындысы бойынша жеке табыс салығын төлеуді салық төлеуші жеке табыс салығы бойынша декларацияны табыс ету үшін белгіленген мерзімнен кейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей орналасқан жері бойынша дербес жүзеге асырады. Салық салу объектілері бар жеке тұлғалар жеке табыс салығын төлеушілер болып табылады. Қазақстан Республикасының резиденттері болып табылатын шетелдіктің немесе азаматтығы жоқ адамның табыстарынан төлем көзінен табыс салығын есептеуді, ұстауды және аударуды, сондай-ақ салық есептiлiгiн табыс етудi салық агенті осы Кодекстің 158 және 166-баптарында көзделген салықтық шегерімдерді ескере отырып және ставкалар бойынша осы тарауда және осы Кодекстің 19 және 25-тарауларында белгіленген тәртіппен жүргізеді. Резидент шетелдік тұлға Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі көздерден алатын табыстарға осы Кодекстің 178-бабында және 27-тарауында белгіленген тәртіппен салық салуға жатады.
Салық салу объектілерілеріне келесілер жатады:
1. Жеке тұлғаның:
1) төлем көзінен салық салынатын табыстар;
2) төлем көзінен салық салынбайтын табыстар түріндегі табыстары жеке табыс салығы салынатын объектілер болып табылады.
2. Салық салу объектілері осы Кодекстің 156-бабында көзделген түзетулер ескеріле отырып, салық салуға жататын табыстар мен осы бөлімде көзделген тәртіппен және мөлшердегі жағдайларда салық шегерімдері арасындағы айырма ретінде айқындалады.
3. Жеке тұлғаның табысы ретінде қарастырылмайды:
1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мөлшерлерде бюджет қаражаты есебінен төленетін атаулы әлеуметтік көмек, жәрдемақылар мен өтемақылар;
2) жеке тұлғаның өмірі мен денсаулығына келтірілген зиянды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өтеу;
3) қызметкерлердің жұмысы жол бойында өтетін, жол жүру сипатына ие, қызмет көрсетілетін учаскелер шегіндегі қызметтік сапарлармен байланысты болатын жағдайларда - оларға осындай жұмыстың әрбір күніне республикалық бюджет туралы заңда белгiленген және мұн - дай төлемдердi есепке жазу күнi қолданыста болатын 0,35 айлық есептік көрсеткіш мөлшеріндегі өтемақы төлемдері;
4) егер осы бапта өзгеше белгіленбесе, қызметтік, оның iшiнде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметкердi оқыту, оның бiлiктiлiгiн арттыру немесе қайта даярлау мақсатындағы іссапарлар кезіндегі:
5) Қазақстан Республикасы ёлттық Банкi бюджетiнiң қаражаты (шығыстар сметасы) есебiнен қамтылатын мемлекеттiк мекемелер Қазақстан Республикасының заңна - масында көзделген мөлшерде және тәртiппен жүргiзетiн қызметтiк, оның iшiнде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызметкердi оқыту, оның бiлiктiлiгiн арттыру немесе қайта даярлау мақсатындағы iссапарлар кезiндегi өтемақылар;
6) қызметкер басқа жерге жұмысқа ауысқан не жұмыс берушiмен бiрге басқа жерге көшкен кездегі жол жүру, мүлкін көшіру, күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімге үй-жай жалдау бойынша құжатпен расталған шығыстар өтемақысы;
7) жұмыс берушінің табыс алуға бағытталған қызметті жүзеге асырумен байланысты емес және нақты жеке тұлғаларға бөлінбейтін шегерімдерге жатқызылмайтын шығыстары;
8) мұндай жұмыстың әрбiр тәулiгi үшiн тиiстi қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгiленген айлық есептiк көрсеткiштiң екi еселенген мөлшерiнде далалық жағдайда геологиялық-барлау, топографиялық-геодезиялық және іздестіру жұмыстарымен айналысатын қызметкерлердің далалық үлесі;
9) жұмыс берушінің вахталық әдіспен жұмыс істейтін адамдардың өндіріс объектісінде болу кезеңінде жұмыстарды орындауы мен ауысымаралық демалысы үшін жағдай жасай отырып, олардың тұрмыс-тіршілігін қамтамасыз ету үшін осы тармақтың 4) тармақшасында белгіленген тәуліктік өтемақы шегінде тұрғын үй жалдау бойынша және тамақтануға арналған шығыстары.
Жеке адамдардың жеке табыс салығы келесі формуламен есептелінеді:
ИПН = ( Т-с - T-у - МЗЖ - СШ-МЖА ) * 10%

2.2. Жеке табыс салығының бюджет кірісіндегі алатын рөлі
Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасында өзекті мәселелердің бірі болып, салық ауыртпалығы саналады.Бұл мәселе, әсіресе,шаруашылық іс-әрекетпен айналысатын әр ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.