Бастауыш мектепте интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесі

Жоспар
Кіріспе

Кіріспе
Негізгі бөлім
Қорытынды

Бастауыш білім беруді ақпараттандыру бастауыш білім беруді реформалаудың маңызды факторы болып отыр. Білімді ақпараттандыру маңыздылығы компьютер мен қарым-қатынас құралдарының көмегімен білімді өңдеу ақпараттық қарым-қатынас технологиясы негізінде ақпараттық білім ресурстарын құру өндірісін дамытуда.
Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев «Инновациялар мен оқу-білімді жетілдіру арқылы білім экономикасына» деген тақырыпта оқыған лекциясында: «Осы заманғы әлем жаһандану кезеңін – адамзаттың біртұтас ақпарат және коммуникациялар кеңістігінде жан-жақты бірігу, бүкіл планетаның біртұтас экономикалық рынокқа айналуы дәуірін бастан кешіруде» деп көрсеткен болатын.
Қазіргі қоғамдағы ақпараттану жағдайында бастауыш мектеп оқушысының жеке тұлғасын қалыптастырып, ақпараттық қоғамда өмір сүруіне, оның ақпарат ағымында дұрыс бағдар жасап, тиімді шешім табуына, оларды пайдалану қабілеттілігін қалыптастыруда бастауыш мектепте ақпараттық-қатынастық технологияларды, соның ішінде Интернет-ресурстарды пайдаланудың маңызы зор.
Жалпы оқу үрдісін ақпараттандыру мен компьютерлендіру мәселесіне [С.А.Бешенков, Б.С.Гершунский, А.П.Ершов, М.П.Лапчик, В.В.Лукин, Е.А.Машбиц, В.М.Монахов, И.В.Роберт] және басқалардың еңбектері арналған.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 31 бет
Таңдаулыға:

Бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесі

Кіріспе

Зерттеу жұмысының көкейкестілігі. Бастауыш білім беруді ақпараттандыру
бастауыш білім беруді реформалаудың маңызды факторы болып отыр. Білімді
ақпараттандыру маңыздылығы компьютер мен қарым-қатынас құралдарының
көмегімен білімді өңдеу ақпараттық қарым-қатынас технологиясы негізінде
ақпараттық білім ресурстарын құру өндірісін дамытуда.
Қазақстан Республикасының президенті Н.Ә.Назарбаев Инновациялар мен
оқу-білімді жетілдіру арқылы білім экономикасына деген тақырыпта оқыған
лекциясында: Осы заманғы әлем жаһандану кезеңін – адамзаттың біртұтас
ақпарат және коммуникациялар кеңістігінде жан-жақты бірігу, бүкіл
планетаның біртұтас экономикалық рынокқа айналуы дәуірін бастан кешіруде
деп көрсеткен болатын.
Қазіргі қоғамдағы ақпараттану жағдайында бастауыш мектеп оқушысының
жеке тұлғасын қалыптастырып, ақпараттық қоғамда өмір сүруіне, оның ақпарат
ағымында дұрыс бағдар жасап, тиімді шешім табуына, оларды пайдалану
қабілеттілігін қалыптастыруда бастауыш мектепте ақпараттық-қатынастық
технологияларды, соның ішінде Интернет-ресурстарды пайдаланудың маңызы зор.
Жалпы оқу үрдісін ақпараттандыру мен компьютерлендіру мәселесіне
[С.А.Бешенков, Б.С.Гершунский, А.П.Ершов, М.П.Лапчик, В.В.Лукин,
Е.А.Машбиц, В.М.Монахов, И.В.Роберт] және басқалардың еңбектері арналған.
Қазіргі кезде Қазақстан Республикасында білім беруді ақпараттандыру
мәселесі бойынша төмендегідей негізгі ғылыми мектептер қалыптасып, кешенді
және нақты зерттеулер жүргізілуде:
– профессор Е.Ы.Бидайбековтың мектебі студенттерді ақпараттық
технология құралдарын қолдануға әдістемелік тұрғыдан дайындау, информатика
пәнін оқыту және соған сәйкес информатик-мамандарды дайындау мәселелері
[Ш.Шекербекова, Г.А.Абдулкаримова, Е.А.Вьюшкова, А.Ибашова және т.б.],
инфоратиканы оқыудың теориясы мен әдістемесінің түрлі аспектілері бойынша:
Информатика мамандығының студенттерін программалауға іргелі және оза
оқытудың әдістемелік жүйесін дамытып, теориялық негізін жасау
[Ж.К.Нұрбекова], логикалық программалауға оқытудың әдістемесі
[Н.А.Талпақов], математикалық модельдеу және есептеу эксперименті
[Л.Б.Рахымжанова], Интранет-технологияларды пайдаланып оқыту [С.Н.Конева]
және т.б.;
– профессор С.С.Құнанбаеваның мектебі шет тілін оқытудың теориясы мен
әдістемесін ақпаратандыру мәселелерін зерттейді: мәдениетаралық-қатынастық
біліктілігін қалыптастыру [Ә.Т.Чакликова], елтанымдық біліктілігін
қалыптастыру [Ж.А.Түселбаева]; студенттерді АҚТ-ды пайдалануға әдістемелік
даярлау [Д.Е.Сағымбаева]; шетел тілін оқытуда телекоммуникациялық
технологияларды пайдалану [А.Б.Нұрова], ағылшын тілін электрондық оқулықтар
арқылы оқыту әдістемесі [Ұ.Т.Нұрманалиева];
– профессор Б.Б.Баймұхановтың мектебі оқу үрдісіне компьютерлік
технологияларды енгізу мәселелері, осының негізінде оқу үрдісінде әртүрлі
бағдарламалық құралдарды қолданудың әдістемесін жасау мәселелерін зерттейді
[Б.Д.Сыдықов, Р.С.Шуақбаева, І.Ж.Есенғабылов, Г.А.Мадьярова және т.б],
бастауыш мектепте педагогикалық құралдарды пайдалану әдістемесі
[Баймаханова Л.А.], бастауыш сынып математикасын оқытуда компьютерді
пайдалану [А.Ө.Байдыбекова];
– профессор Ж.А.Қараев және көптеген ғалымдар [М.Б.Есбосынов, С.В.Рах,
К.З.Халикова, Ж.С.Сардарова, С.Т.Мұхамбетжанова, Б.К.Төлбасова,
Б.Абыканова, О.К.Ахметова және т.б] ақпараттық-қатынастық технологияны
жалпы орта білім беретін мектептің оқу үрдісінде, кәсіби дайындықта және
жоғары оқу орындарында информатиканы оқытуда қарастырған.
Біздің зерттеу жұмысымыз Г.Қ.Нұрғалиеваның ғылыми педагогикалық
идеясының негізінде жүргізілді. Аталмыш ғылыми мектептің өкілдері кәсіптік
білім беруді ақпараттандыру мәселелерін зерттеді, атап айтқанда, қосымша
кәсіптік білім беру [Ж.А.Мақатова], педагогикалық білім беру
[Р.Ш.Бектұрғанова, Ш.Х.Құрманалина], әскери білім беру [С.С.Тауланов],
білім беруді ақпараттандырудың іргелі ғылыми зерттеу жұмыстары бойынша:
орта білім беруді ақпараттандырудың әдістемесі мен технологиясы
[Ә.І.Тәжіғұлова] және болашақ мамандардың желілік даярлығын қалыптастыру
[Г.Б.Ахметова] мәселелері қарастырылды. Олар білім берудің әдіснамасын
білім беруді ақпараттандыру жағдайының өзгеріп отыруын және дамуын
қамтамасыз ететін, білім беру үрдісінің субъектілерінің инфокоммуникациялық
әрекеттесуін педагогикалық жүйе ретінде қарастырды.
Бастауыш білім беруді ақпараттандыру мәселелері бойынша педагогикалық
зерттеулер жеткіліксіз. Жүргізілген зерттеулердің көбінде бастауыш сынып
мұғалімдерінің ақпараттық-қатынастық технологияларды оқу үрдісінде
пайдалану әдістемесі қарастырылған [Г.А.Абулкаримова, Ж.К.Ахмадиева,
К.З.Хамитова, Б.А.Изиева, Е.С.Саватеева, О.В.Синявина, Д.Т. Рудакова т.б.].
Бастауыш білім беруді ақпараттандыру проблемасын зерттеуде Ресей
ғалымдары айтарлықтай белсенділік танытуда. А.В.Молокова бастауыш білім
беру үрдісін ақпаратандырудың комплексті әдістеріне іргелі зерттеу
жүргізді.
Қолданбалы зерттеулерде бастауыш білім беруді ақпараттандырудың түрлі
аспектілері қарастырылуда: бастауыш мектепте жеке компьютермен оқытудың
комплексті жүйесін жасау [Л.С.Исакова]; кіші мектеп жасындағы балалардың
ақпараттық-технологиялық мәдениетін қалыпастырудың әдістемесі
[В.В.Трофимова]; бастауыш мектептегі компьютерлік сауаттылық элементтері
[С.В.Ильченко]; бастауыш мектепте компьютерлік технологияны пайдаланудың
дидактикалық жағдайы [В.И.Варченко] және т.б.
Біздің зерттеу проблемамызға байланысты Ресейлік және Қазақстандық
ғалымдар: Интернетті пайдалану әдістемесі [А.Л.Муховиков], интранетті
пайдалану [С.Н.Конева], әдеби - әдістемелік Интернет-сайттар ғылым және
мектеп тәжірибесінде диалог жасау кеңістігі ретінде [Ю.В.Ээльмаа], Интернет-
технологиялар негізінде мектептің білім беру ортасын белсендіру [П.Ю.Дик],
Интернет-ресурстар [Ә.Т.Чакликова, Н.Ғ.Даумов] бойынша жүргізген
зерттеулері бастауыш мектепке арналмағанымен, бұл жұмыстар біздің
тарапымыздан қызығушылық тудырды.
Ғылыми зерттеулерді, психологиялық-педагогикалық, әдiстемелiк
әдебиеттердi және мектеп жұмысының тәжiрибесiн талдау нәтижелерi қазiргi
кезде Интернет-ресурстардың бастауыш мектепте бiлiм беру мiндеттерiн шешу
мүмкiндiктерiнің ғылыми жетiстiктерге негiзделмей қолданылып отырғаны және
оның iске асырылуының ойдағыдай емес екенiн көрсеттi. Бастауыш мектепте
Интернет-ресурстарды пайдалануға болатыны анықталмаған және оны тиiмдi
ұйымдастыруда сәйкес келетiн керi байланыс құралы ретінде қажеттiлiгi
қарасырылмаған. Жоғарыда жасалған талдаулар диссертациялық зерттеу
тақырыбының көкейкестiлiгiн көрсетедi.
Ақпараттандыру үрдісі білім берудің барлық сатысын, соның ішінде
бастауыш білім беруді де қамтиды. Дегенмен, Қазақстанда Интернет бастауыш
білім беруді толығымен жүйелі түрде контентпен қамтамасыз етпеген: кіші
мектеп жасындағы балаларға арналған мамандандырылған сайттар, порталдар
және білім беретін ресурстар жоқ. Қазіргі кезеңде Интернет-ресурстарды
жасау кіші мектеп жасындағы балалардың жас ерекшеліктері мен бастауыш
мектептің оқу үрдісінің ерекшеліктері туралы білім жүйесі ретіндегі
педагогикалық инструментарияны талап ететіні байқалып отыр. Мектеп сайтын
жасау мәселесі – техникалық болғанмен ауқымы кең дәрежелі, контентті
(мазмұнды) мәселе болып келеді [Ээльмаа Ю.В.]. Жоғарыда аталған мәселелерге
орай бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану қажеттiлiгi мен
Интернет-ресурстарды пайдалану әдiстемесiнiң жасалмағандығы арасында қарама-
қайшылық бар екендігі анықталды.
Осы қайшылық негiзiнде бастауыш мектепте Интернет- ресурстардың
қажеттілігі, оны мұғалімдердің қолдана білу, өзінің жеке блогын ашу,
Интернет-ресурстармен толықтыру мәселелері туындайды.
Осыған орай, біз зерттеу жұмысымыздың тақырыбын Бастауыш мектепте
Интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесі деп анықтадық.
Зерттеу нысаны: ақпараттық-қатынастық технологиялар негізінде бастауыш
білім беруді ақпараттандыру.
Зерттеу пәні – бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану
әдістемесі.
Зерттеудің мақсаты: бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану
әдістемесін теориялық тұрғыда негіздеу, тәжірибе жүзінде сынақтан өткізу
және жасалған әдістеменің тиімділігін дәлелдеу.
Зерттеудің ғылыми болжамы – Интернет-ресурстарды бастауыш мектепте
пайдаланудың әдістемесі мына жағдайда тиімді болады, егер: сабақ
жоспарларында, слайдтарда, анимацияланған сюжеттерде, бейнематериалдарда
бастауыш білім беру субъектілерінің қажеттілігін көрсететін, оқу
материалының іздену-бағалау-таңдау-проекциялау мүмкіндігін қамтамасыз
ететін, бастауыш білім беру субъектілерімен қашықтан өзара әрекет ететін
мамандандырылған портал жасалса, онда бастауыш мектеп мұғалімдерінің
ақпараттық-білімдік ортасының белсенділігі артады, өйткені тұлғалық-іс-
әрекеттік және аксиологиялық әдіснамалық амалдар іске асырылады.
Зерттеудің міндеттері:
– педагогика ғылымы мен бастауыш білім беретін мектептердің
тәжірибесіндегі Интернет-ресурстарды пайдалану тенденциясын талдау.
– бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының моделін жасау.
– бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесін
негіздеп, оның тиімділігін анықтау.
Зерттеудің теориялық және әдіснамалық негіздері:
Тұлғаны дамытудағы іс-әрекеттің жетекші ролі туралы философиялық
концепция, құндылық бағдарлар теориясы, бастауыш білім беру дидактикасының
жетістіктері, бастауыш мектепте оқыту және тәрбиелеу теориясы мен
әдістемесі, білім беруді ақпараттандыру концепциясы.
Зерттеу көздері: білім беруді ақпараттандыру туралы нормативтік
құжаттар, зерттеу тақырыбына байланысты психологиялық және педагогикалық
әдебиеттер, эксперименттік жұмыстар, озат мұғалімдердің іс-тәжірибесі,
автордың өзінің жеке жұмыс тәжірибесі, оқу бағдарламалары, оқу-әдістемелік
кешендер.
Зерттеу әдістері: ғылыми және әдістемелік әдебиеттерді талдау,
теориялық талдау, модельдеу, сауалнамалар, сұхбаттар, сұрақ-жауап,
компьютерлік диагностика, жинақтап қорытындылау, оқу үрдісінде Интернет-
ресурстарды пайдалану кезінде оқытушы әрекетін сырттан бақылау,
мұғалімдердің сабақтарда компьютерді пайдалану тәжірибесін зерттеп білу,
педагогикалық эксперимент, математикалық статистика және мәлімет алу.
Зерттеудің жетекші идеясы: білім беру субъектілерінің ақпараттық-
қатынастық технологиялар мен қашықтан интербелсенді өзара әрекет етуіне
негізделген бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану, білім берудің
жаңа парадигмасына өтуге жағдай жасайды.
Зерттеу базасы:
Шымкент қаласындағы № 50 А.Байтұрсынов атындағы көпсалалы мектеп-
гимназиясы, №8 М.Х.Дулати атындағы 3 тілде оқытылатын мамандандырылған
дарынды балаларға арналған мектеп, №80 орта мектеп, Оңтүстік Қазақстан
облысының Ордабасы ауданындағы Ш.Уалиханов атындағы жалпы орта мектебі және
Амангелді атындағы жалпы орта мектебі.
Зерттеудің негізгі кезеңдері – зерттеу бір-бірімен ұштасқан үш кезеңнен
тұрады.
Бірінші кезеңде (2006-2007 ж.ж.) – зерттеудің негізгі бағыттары мен
бастапқы қағидалары анықталды, әдебиеттер зерттелді, зерттеу мәселелері
бойынша материалдар талданып, бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды
пайдалану мәселесінің педагогика ғылымы мен мектеп тәжірибесіндегі даму
жағдайы анықталды. Мұғалімдердің Интернет-технологияларын меңгеру
біліктілігі мен дағдыларын және бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды
пайдаланудың қазіргі жағдайын анықтайтын анықтау эксперименттері
жүргізіліп, қалыптастыру эксперименті үшін мектептер белгіленді,
мұғалімдермен әңгіме-кеңестер жүргізіліп, ғылыми аппараты дайындалды.
Екінші кезеңде (2007-2008 ж.ж.) – Шалғайдағы аймақтардың мектептері
үшін АҚТ пайдаланып қашықтан оқыту ЮНЕСКО жобасы аясында Ұлттық
ақпараттандыру орталығы жасаған Modular object Oriented Digital Learning
Environment (MOODLE) – http:moodle.nci.kz — қашықтан оқыту порталында
бастауыш мектепке арналған блог жасалынып, мұғалімдердің Интернет-
ресурстарды пайдалануының әдістемелік ережелері талқыланып белгіленді,
қалыптастыру экспериментін жүргізуге қажетті оқу және бағдарламалар
әзірленді.
Үшінші кезеңде (2008-2009 ж.ж.) – Интернет-ресурсты пайдаланып оқытудың
тиімділігін анықтауға байланысты эксперименттер жүргізіліп, зерттеудің
негізгі нәтижелері мен тұжырымдары айқындалды. Диссертациялық жұмыс
рәсімделді.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы:
– педагогика ғылымы мен бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды
пайдаланудың тенденциялары айқындалды;
– бастауыш мектеп мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының моделі жасалды;
– бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесі
жасалып, оның тиімділігі дәлелденді.
Зерттеудің теориялық маңыздылығы: бастауыш мектеп мұғалімдерінің
Интернет-ресурстарды пайдалану әдістемесінің теориялық негізіндері ашып
көрсетілді, бастауыш мектеп мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды
пайдалануға даярлығы ұғымына толық анықтама берілді.
Жұмыстың практикалық маңыздылығы: Ұлттық ақпараттандыру орталығының
Шалғайдағы аймақтардың мектептері үшін АKТ пайдаланып қашықтан оқыту
ЮНЕСКО жобасы аясында Ұлттық ақпараттандыру орталығы жасаған Modular
object Oriented Digital Learning Environment (MOODLE) –
http:moodle.nci.kz — қашықтан оқыту порталында бастауыш мектепке арналған
блог жасалды. Қазір оны облыстық білім департаменті (басқарма) мен аудандық
(қалалық) білім бөлімінің әдіскерлері, педагогикалық жоғары оқу орнындары
мен колледж студенттері, оқытушылары, бастауыш мектеп мұғалімдері, ата-
аналар және білім беру үрдісінің субъектілері күнделікті тәжірибесінде
пайдалана алады.
Порталды жасаумен қатар бастауыш сынып мұғалімдеріне 46 сағат көлемінде
бағдарлама жасалып, мынадай бағыттарда тренингтік курс жүргізілді:
– жаһандық Интернет желісі жағдайында бастауыш сынып
мұғалімдерінің әртүрлі іздеу жүйелері мен мамандандырылған
порталдарды, Интернет-ресурстарды іздеу әдістерін меңгеру;
– кіші мектеп жасындағы оқушылардың дербес және жас
ерекшеліктеріне сәйкес Интернет-ресурстарды бағалау және
таңдау әдістерін меңгеру;
– Интернет-ресурстарды сабақ өткізуге проекциялау әдістерін
меңгеру.
Зерттеу нәтижелерінің дәлелділігі мен негізділігі – диссертацияның
негізгі нәтижелері мен қорытындылары қазіргі заманғы психология мен
дидактиканың, білімді ақпараттандыру қағидаларына сәйкес және бастауыш
мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану әдістемесіне сүйене отырып құрылған
зерттеу жұмысынан, зерттеліп отырған мәселеге жасалған теориялық талдаудан,
экспериментке қатысушы мұғалімдер санының жеткілікті қамтылғандығынан,
бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану әдістемесінің тексеруден
өткендігінен, зерттеу жұмысының нәтижелерінің мұғалімдердің іс-
тәжірибелерінде кеңінен қолданып, субьектілердің арасында кері байланыстың
орнауынан шығады.
Қорғауға ұсынылатын негізгі қағидалар:
– интернет-ресустар - бастауыш мектептiң бірыңғай ақпараттық-бiлiм
беретiн ортасының дамуын және қалыптасуын ғаламдық желi арқылы жасап,
бiртұтас аяқталған логикалық құрылымы бар ақпараттар жиынын ұсынады.
– бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының моделі олардың педагогикалық және білім беру материалдарын
іздеу-бағалау-таңдау-проекциялау мақсатында мотивті және саналы түрде
әрекет етуімен сипатталады.
– интернет-ресурстарды бастауыш мектепте пайдаланудың әдістемесі
білім беру үрдісінің субъектілерінің қашықтан әрекеттесуі арқылы, білім
берудің нәтижесіне қол жеткізуге тең жағдай жасаудың формалары мен
әдістерінің бірлігі.
Зерттеу нәтижелерін сынақтан өткізу және тәжірибеге енгізу.
Зерттеу жұмысының негізгі қағидалары мен нәтижелері ғылыми баяндама
түрінде Алматы қаласында Ұлттық ақпараттандыру орталығы өткізген Қазақстан
және ТМД елдеріндегі білім беруді ақпараттандырудың IV Халықаралық
форумында (2006 ж), С.Торайғыров атындағы Павлодар Мемлекеттік
университетіндегі VІІ Сәтбаев оқулары атты Халықаралық ғылыми
конференцияда (2007ж), Шымкент қаласындағы Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық
қазақ-түрік университетіндегі Педагогикалық кадрларды дайындаудың қазіргі
заманғы өзекті мәселелері атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік
конференцияда (2007), Қ.А.Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік
университеті, Мәскеу қаласының кәсіптік білім беру оқу-әдістемелік
орталығы, Академиялық инновациялық университетінің Педагогикалық кадрларды
дайындаудың қазіргі заманғы өзекті мәселелері атты халықаралық ғылыми-
тәжірибелік конференция (2009), Тараз мемлекеттік педагогикалық
институтындағы Жастардың патриотизмі мен азаматтығын қалыптастыруда тәрбие
жүйесін іске асыру: тәжірибе, проблемалар, перспективалар атты халықаралық
ғылыми-практикалық конференция (2009) жұмыстарында талқыланды.
Сонымен қатар, Ұлттық ақпараттандыру орталығында өткен семинарларда,
мәжілістерде және Қ.А.Ясауи атындағы ХҚТУ Шымкент институты, аталмыш
университеттің Педагогикалық шеберлік орталығында баяндалып, жан-жақты
талқыланды.
Ізденушінің қосқан жеке үлесі. Диссертант Ұлттық ақпараттандыру
орталығында жасалынған http:moodle.nci.kz – қашықтан оқыту порталында
бастауыш мектепке арналған блогтың модераторы.
Диссертация құрылымы. Диссертация кіріспеден, екі бөлімнен,
қорытындыдан, пайдаланған әдебиеттер тізімінен және қосымшадан тұрады.
Кіріспеде зерттеу тақырыбының көкейкестілігі, мақсаты, нысаны мен пәні,
міндеттері мен әдістері, болжамы мен зерттеу көздері, зерттеудің
әдіснамалық негіздері мен негізгі кезеңдері, жұмыстың теориялық және
практикалық маңыздылығы, ғылыми жаңалығы мен қорғауға ұсынылатын қағидалар
баяндалған.
Бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдаланудың теориялық
негіздері деп аталатын бірінші бөлімде бастауыш мектепте Интернет-
ресурстарды пайдаланудың қазіргі жағдайы мен бағыттарын талдау, бастауыш
мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану бағытында жасалған ғылыми
зерттеулерге шолу, бастауыш мектеп мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды
пайдалануға даярлығының моделі жасалып, талданған.
Жасалған әдістеменің бастауыш мектеп мұғалімдерінің Интернет-
ресурстарды пайдалану даярлығына ықпалы атты екінші бөлімде бастауыш
мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану әдістемесінің аксеологиялық
негіздері, http:moodle.nci.kz – порталындағы бастауыш сыныптарға арналған
блогтың мазмұны сипатталып, Интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесі
жасалды. Сондай-ақ, бұл бөлімде бастауыш мектепте мұғалімдердің Интернет-
ресурстарды пайдалану даярлығының негізгі көрсеткіштерінің динамикасы
жөнінде мәлімет берілген.
Қорытындыда жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері бойынша алынған
негізгі тұжырымдар келтірілген.
Қосымшаларда зерттеу жүргізу барысында пайдаланылған материалдардың
кейбіреулері келтірілген.

Негізгі бөлім

Бүгінде ақпараттық-қатынастық технологиялар саласының заманауи
жетістіктерінің негізінде білім беруді ақпараттандырудың озық тенденциялары
байқалуда. Ақпараттандыру проблемалары ашық білім берудің объективті заңды
ситаттамасы болып отыр. Бастауыш білім беруді ақпараттандырудың қазіргі
кезеңінің негізгі шарты, әлемдік қоғамның өз дамуындағы жаңа өркениетті
сатыға өтуі болып табылады.
Білім беруді ақпараттандырудың қазіргі жағдайын сипаттайтын ғылыми
еңбектер мен әдебиеттерге жасалған мына талдаулар, шетелдік [Р.Вильям,
К.Маклин, Г.М.Клейман, Ж.П.Арно, М.Рокли, Б.Сендов, Т.Хифайед және
басқалар], ресейлік [Б.С.Гершунский, Е.И.Машбиц, В.М.Монахов, И.В.Роберт,
В.В.Рубцов, И.Е.Вострокнутов, И.И.Трубина, И.Г.Белавина, В.А.Захарова,
П.В.Беспалов, М.М.Букеев, Н.А.Власенко, В.В.Колос, С.П.Кудрявцева] және
отандық ғалымдардың [Г.Қ.Нұрғалиева, Б.Б.Баймұханов, Е.Ы.Бидайбеков,
С.С.Үсенов және басқалар] білім беру ортасын қалыптастырудың мынадай
ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік берді:
1) оқушылар мен мұғалімдердің бірлескен жан-жақты дамуы;
2) білім беру үрдісіне барлық қатысушылардың даму деңгейі мен
жылдамдығын үйлестіру;
3) ақпараттық-қатынастық технологиялар көмегімен жалпы білім беретін
сабақтардың пәнаралық моделі;
4) үнемі өзгеріп отыратын еңбек шарттарына жас ұрпақты дайындау үшін
оқушылар мен мұғалімдердің АҚТ-ны қолдану дағдыларын қалыптастыру;
5) білім беру траекториясын таңдауды қамтамасыз ету.
Қоғамның күрделі тіршілік әрекеті компьютерлік ақпараттық технологияның
пайда болуына ықпал етіп, Интернет ұғымын өмірге енгізді. Интернет сөзі
тікелей мағынасында халықаралық желі дегенді білдіреді (INTERnational
NETwork). Интернет – бұл дүниежүзіндегі компьютерлер мен серверлер
жиынтығы, ал қол жеткізуге болатын ақпарат көлемін тіпті бағалаудың өзі
қиынға түседі. Бір немесе бірнеше мемлекеттің аумағында орналасқан желілер
ғаламдық деп аталады. Интернет – миллиондаған компьютерлерді бір алып
желіге біріктіретін, ақпаратқа шексіз қол жеткізу және түрлі амалдармен
қатынас жасау мүмкіндігін ұсынатын дүние жүзіндегі ең үлкен және ең танымал
желі.
Интернет-ресурстарға талдау жасағанымызда Ресейде бастауыш мектептер
http:www.ed.gov.ru, http:www.kic.ru, http:ioso.narod.ru,
http:som.fio.ru, www.nachalka.com, http:www.altai.fio.ru,
www.tehnologiya.ucoz.ru, www.openclass.ru, www.web-resurs.ru,
www.рonyatovskayaucoz.ru, Өзбекстанда http:nachalka.uz, Қазақстанда
www.mektep-rk.kz, www.sabak.kz, www.schools.kz сияқты Интернет-ресурстармен
қамтамасыз етілгенін анықтадық.
Бұдан біз ақпараттық қарым-қатынас жасау мүмкіншілігі бар білім беру
порталдары мен сайттарының басым бөлігі ресейліктердің үлесінде екенін
анықтадық. Ресейлік Интернет-ресурстарға сараптама жасау барысында олардың
Интернетті пайдаланушылармен әрекеттік байланыста болатынын анықтадық.
Мысалы, www.nachalka.com сайтында мұғалімдер: математика пәні бойынша
қоғамдастық және форум, конкурстар арқылы; ата-аналар: блог, оқушылар:
конкурстар, викториналық ойындар, әдеби марафондар, тест тапсырмаларын
орындау арқылы байланыста болады.
Ал, қазақ тіліндегі сайттардың жағдайы өз дәрежесінде емес. Оның
себебі, тұтынушы іс жүзінде ғаламтор желісінде қазақ тілінде ақпаратты
толық алуға мүмкіншілігі жоқ. Сұраныстың мардымсыздығы ұсыныс сапасының
қажетті деңгейге көтеріле алмайтындығын көрсетеді. Мұндай тығырықтан
шығаратын жолдың бірі ретінде елімізде білім беру порталдарын жасаудың,
қолданылуының аясын кеңейтуге көңіл бөлуіміз керек. Білім беруді
ақпараттандырудың маңызды факторы Интернетке шығу болып саналады. Қазіргі
уақытта республика бойынша мектептердің 98%-ы Интернет желісіне әлдеқашан
қосылған. Оның ішінде Алматы облысы (100%), Солтүстік Қазақстан облысы
(100%), Шығыс Қазақстан облысы (99,1%), Оңтүстік Қазақстан облысы (94%),
Батыс Қазақстан облысы (99,1%), Қызылорда облысы (94%), Атырау облысының
(98,9%) мектептері алда келеді. Осы жағдайларда мектептер үшін әлемдік
практикада кеңінен қолданылатын, серіктік интернет-картты сатып алу өзекті
болып саналады.
Көптеген сайттар хабарландырушылық сипатта, мектептің тарихын,
жетістіктерін көрсетумен ғана шектеледі. Білім беретін материалдар сирек
кездеседі, оқушылардың өздері жасаған материалдар тіпті аз. Позитивті мысал
ретінде Алматы қаласындағы №55-ші В.П.Чкалов атындағы гимназияның
http:www.school55.narod.ru сайтын келтіруімізге болады.
www.sabak.adamzat.kz сайтында мұғалімдерге арналған ашық сабақ үлгілері
берілген, кері байланыс электронды пошта арқылы ғана жасалады.
ХХ ғасырдың аяғы жалпы білім беретін мектептердің оқу үрдісінде
пайдаланылған техникалық оқу құралдары түрлерінің көбеюімен және
ауқымдылығымен мазмұндалады. Білім беру саласы түбегейлі жаңа ақпараттық
құралдармен қамтамасыз етілді. Оқу үрдісінде компьютерлік ЭЕМ-ның
қолданылуы, ғылыми техникалық ақпарат көлемінің қауырт өсуі және оған
байланысты көп ақпараттың тез ескіруі, ақпаратты машина арқылы өңдеудің
және басқарудың тиімді тәсілдерін жасау қажеттілігі туды. Электронды
есептеуіш машиналарды оқу үрдісінде пайдалануды зерттеу ісімен Қазақстан
Республикасының белгілі ғалымдары мен көптеген жоғары мектептің мамандары
айналысуда (Ж.С.Сарыпбеков, Е.Ы.Медеуов, Е.У. Бидайбеков, Г.К.Түкеев,
Ғ.З.Қазиев, А.М.Тәтенов, Н.Т.Ермеков және т.б.).
Ақпараттандырудың тиімді түрлеріне аудирование (тыңдалым), бейнеқолдау
сынды бейнетехникаларды қолдану жатады. Оқу үрдісінде ақпараттық
технологиялар мен жаңа ақпараттық желілердің пайда болып, телеарна
орталықтарында мұғалімдердің, арнайы мамандардың жетекшілігімен оқу
телебағдарламалары даярланды. Мұнда қашықтан оқыту құралдары мен қашықтан
оқытудың жерсерік арнасының (ҚОЖА) маңызы ерекше. Бұл жүйе оқу үрдісін
ұйымдастырудың тиімділігіне және білім сапасының артуына мүмкіндік беретін
жаңалық болды. Компьютерлік бейнеконференциялар, техникалық құрал-жабдықтар
арқылы алынған мәліметтерді өңдеп, білім алушыларға жеткізуді қамтамасыз
етудегі жоғары деңгейімен сипатталады. Демек, әрбір білім алушы мамандар
компьютерлік желі арқылы қосылатын әр түрлі электрондық мұрағаттар мен
Интернет-ресурстарды жан-жақты меңгеру негізінде көптеген ақпараттарға өз
орнында отырып-ақ қол жеткізеді. Электрондық кітапхана, электрондық оқу
басылымдары, электрондық оқулықтар және т.б. мүмкіндіктер пайда болды. Бұл
әрине, оқу үрдісін ақпараттандырудағы үлкен жетістіктер болып табылады.
Ғылыми әдебиеттерді талдау ғалымдардың [Г.Г.Воробьева, Ю.А.Шрейдер
т.б.] жеке адам мен ақпараттың арасындағы байланысқа зор көңіл бөлетіндігін
көрсетеді. Олар ақпаратты игеру жеке адамның ақпараттық мәдениетін
сипаттайтын белгілі бір білімдер, дағдылар жиынтығы сол адамның бойынан
табылған жағдайда ғана мүмкін деп есептейді.
Білім жүйесін ақпараттандырудың ерекшеліктері [Л.Я.Беляев,
Л.И.Бережной, В.В.Васильева, Б.К.Гершунский, М.П.Золотухина, Г.В.Иванова,
Л.Д.Квиртия] еңбектерінде қаралған. Бұл еңбектерде педагогикалық қызметті
ақпараттандырудың негізгі бағыттары, мұғалімдерді ақпаратпен қамтамасыз
етудің оперативті жүйесі, ақпаратты қорды құрудың, сақтаудың және
пайдаланудың, теориялық аспектілері сипатталған.
Әрине, ақпараттық-қатынастық технологиялар мұғалімді алмастыра алмайды
және мұғалімге тән көптеген қызметтерді орындай алмайды. Бірақ, мұғалім
сыныптағы әрбір оқушының жеке мүмкіндіктерін есепке ала алмайды және осы
мүмкіндіктердің бәрін анықтауға мұғалімнің күші де келмейді. Сонымен қатар,
мұнда сабақ үлгерімі нашар және орташа оқушыларға көмек көрсету, жақсы
оқитын оқушыларға әрқашан қиынырақ тапсырма беруге көңіл бөлу мүмкіндіктері
де жатады. Қолайлы режимде жұмыс істейтін мұғалімнің өзі бәрібір белгілі
уақытта немесе оқу уақытының бір бөлігінде әрбір оқушының іс-әрекетін
басқара алуы мүмкін емес, әрбір оқушыны оқытуы және дамуын қарқынды
қамтамасыз ету жағдайы болмайды. Бұл жерде ақпараттық-қатынастық
технологиялар мұғалімге де, оқушыға да маңызды көмек көрсете алады және
көрсетуі қажет.
Зерттеу жұмысымызда бастауыш мектеп мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды
пайдалануға даярлығын анықтау мақсатында модель жасауды ұйғардық. Модельді
жасамас бұрын даярлық, модель, ұғымдарына анықтама бердік.
Даярлық [М.И.Дьяченко, Л.А.Кандыбович, В.А.Понамаренколардың] берген
анықтамасы бойынша – кез-келген іс-әрекетті сәтті орындап шығу үшін
жасалынатын іргелі шарт.
Модель ұғымы қазіргі ғылым саласында әртүрлі мағынада қолданылады.
Жалпы мағынада модель дегеніміз объектінің арнайы жасалған формасының,
шынайы объектінің сипаттамасын өңдеп шығаруы [Н.И.Кондаков]. Логикалық
сөздікте модель сөзіне мынадай анықтама беріледі: модель объектінің
қолдан жасалған нұсқасы, логикалық-математикалық таңбалау формуласы,
физикалық конструкциялар т.б. Модель зерттеу объектісіне сәйкес келе
отырып, оның құрылымын түсінікті түрде қайта өңдеп көрсетеді. Ол зерттеу
объектісінің элементтері арасындағы қарым-қатынастары мен байланыстарын,
қасиеттерін көрсете отырып, түсінуге қиын, көп уақыт жұмсауды талап ететін
қиын мәселелерді шеше отырып, өзіне қажетті мәлімет алу үрдісін
жеңілдетеді.
Модель дайындалған зерттеу нысанасының түп нұсқа үлгісі деп аталады,
философиялық-энциклопедиялық сөздікте модельге мынандай анықтама
беріледі: модель – ойлау және әдістеме саласында (схема, құрылым, таңбалау
жүйесі) табиғи немесе әлеуметтік шындықтың белгілі бір үзіндісі, адамзат
мәдениетінің пайда болуы – модельдің түп нұсқалары. Модель түп нұсқа
жөніндегі білімді сақтап, оны өңдеп кеңейтуге, ғылыми көзқарасты
қалыптастыруға қызмет етеді.
Модельдің көмегімен объекті біртіндеп зерттеледі де, кейін теориялық
заңдылықтар мен логикалық ойлау негізінде әр саладан алынған мәліметтер бір
тұтас жүйеге келтіріліп, зерттеу объектісі жөніндегі тұтас түсініктің
қалыптасуына ықпал етеді.
Зерттеудің маңызды мәселелерінің бірі – қазіргі кезеңде бастауыш мектеп
мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға даярлығының моделін жасау.
Педагогика ғылымында тұлғаны модельдеудің бірнеше технологиялары бар, біз
Г.Қ.Нұрғалиеваның технологиясын негізге алдық. Ғалымның Білім беруді
ақпараттандыру жағдайында жеке тұлғаның құндылық бағдары атты еңбегінде
құндылық бағдар үрдісі маңыздылығының концептуалды ережелері, құндылық
бағдар және құндылық бағдардың динамикалық және мазмұнды сипатын модельдеу
әдісі қарастырылған.
Модель психологиялық және мазмұндық екі концептуалды блоктан тұрады.
Психологиялық блокта мінездемені анықтау барысында когнитивтік,
мотивациялық және мінез-құлықтық салаларынан құралатын интегративтік
білімдер, екінші блокта Интернет-ресурстардың мазмұндық-мәндік сипаты
қарастырылады (кесте 1).
Кесте 1 – Бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды
пайдалануға даярлығының моделі

Бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға даярлығының
көрсеткіштері мен белгілері
ТұлғаныКогнитБастауыш мектептің оқу үрдісін жетілдіруде
ң даму ивтік Интернет-ресурстардың өзектілігі мен педагогикалық
салалар маңыздылығын ұғынуы.
ы
Педагогикалық мақсатқа сай Интернет-ресурстарды таңдауда
іздеу жүйелерін пайдаланудың қажеттілігін ұғынуы.
Бастауыш мектепке арналған мамандандырылған білім беру
сайттары мен порталдарын білуі.
МотиваҒаламдық Интернет желісіндегі ақпараттық-білім беру
циялықкеңістігіне қызығушылығы.
Ғаламдық және жергілікті желілермен жұмыс жасауға
ынталануы.
Отандық және шетелдік Интернет-ресурстарды табуға
ынталануы.
Порталдар мен іздеу жүйелерінде жұмыс жасау әдістемесін
меңгеруге ұмтылуы.
Интернет-ресурстарды өздерінің сабақтарында пайдалануға
ұмтылуы және т.б.
Мінез-Интернеттен педагогикалық маңызы бар ақпараттарды іздеу
құлықттәсілдерін меңгеруі:
ық
- іздеу жүйелерінде жұмыс жасай алу іскерлігі;
- сайттарда тіркелу іскерлігі;
- браузерде Интернет-ресурстарды орналастыру іскерлігі;
- браузер журналдарымен жұмыс жасау іскерлігі;
- веб-парақтарын ашу іскерлігі және т.б.
Интернет-ресурстарды бағалау және таңдау тәсілдерін
меңгеруі:
- оқу бағдарламасына сәйкес;
- кіші мектеп жасындағы оқушылардың жас ерекшеліктеріне
сәйкес;
- бастауыш сынып оқушыларының дербес ерекшеліктеріне сәкес
және т.б.
Интернет-ресурстарды оқу үрдісінде пайдалану тәсілдерін
меңгеруі:
-сабақ барысында оқу-танымдық әрекеттерін ұйымдастыру үшін;
-кіші мектеп жасындағы оқушылардың өзіндік жұмыстарын
ұйымдастыру үшін;
-ата-аналармен жасалатын жұмыстарды ұйымдастыру үшін.

Зерттеудің психологиялық сипатын анықтауда біз психология ғылымының
қазіргі жетістіктеріне сүйендік. Жеке адамды субъектінің мен деген
мағынаны білдіретін жоспарлар жүйесі, оның өмірдегі бағыттары мен қарым-
қатынасынан құралатын қоғамда алатын орны бар жеке тұлға ретінде қарауға
болады.
Психолог К.К.Платоновтың көзқарасы бойынша жеке тұлғаның қалыптасуына
когнитивтік, мотивациялық және мінез-құлықтық жағдайлар ықпал етеді.
Когнитивтік саласы – Интернет-ресурстарды пайдалануға бағытталған
белгілі бір білімдердің жиынтығы, бұл бұдан басқа да күрделі білімдерді
игеруге көмектеседі.
Мотивациялық саласы – жаңа құндылықты сезіну арқылы және бағалау арқылы
анықталатын зерттеу қызметінің құрылымы ретінде қаралады.
Мінез-құлықтық саласы – Интернет-ресурстарды пайдаланудың қалыптасуына
ықпал етеді, ғылыми құндылықты игерудің шынайы қимылдарын көрсетеді, жүзеге
асыруға арналған түрлі педагогикалық ілімнің жиынтығы жөнінде нақты
әрекеттерді дәлелдейді.
Біз бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының мынадай көрсеткіштері мен белгілерін анықтадық: когнитивтік
саласы бойынша бастауыш мектептің оқу үрдісін жетілдіруде Интернет-
ресурстардың өзектілігі мен педагогикалық маңыздылығын білуі; педагогикалық
мақсатқа сай Интернет-ресурстарды таңдауда іздеу жүйелерін пайдаланудың
қажеттілігін ұғынуы; бастауыш мектепке арналған мамандандырылған білім беру
сайттары мен порталдарын білуі.
Мотивациялық саласының көрсеткіштеріне ғаламдық Интернет желісіндегі
ақпараттық-білім беру кеңістігіне қызығуы; ғаламдық және жергілікті
желілермен жұмыс жасауға ынталануы; отандық және шетелдік Интернет-
ресурстарды табуға қызығуы; порталдар мен іздеу жүйелерінде жұмыс жасау
әдістемесін меңгеруге ұмтылуы; Интернет-ресурстарды өздерінің сабақтарында
пайдалануға ұмтылуы жатады.
Мінез-құлықтық саласының белгілері мен көрсеткіштері болып Интернеттен
педагогикалық мәні бар ақпараттарды іздеу тәсілдерін меңгеруі, Интернет-
ресурстарды бағалау және таңдау тәсілдерін меңгеруі; Интернет-ресурстарды
оқу үрдісінде пайдалану тәсілдерін меңгеруі айқындалды.
Теориялық және әдістемелік әдебиеттерді талдау бастауыш сынып
мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға даярлығы жоғары, орта,
төменгі деңгейде болып қалыптасатынын анықтауға мүмкіндік берді.
Бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының жоғары деңгейі модельде көрсетілгендей оқу үрдісінде Интернет-
ресурстарды пайдалануда мазмұндық және психологиялық компоненттерді
ескерумен ерекшеленеді. Қызығушылық ынтамен, себеп-салдарлық байланыстарды,
заңдылықтар мен қарама-қайшылықтарды түсіндіре алады.
Бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының орта деңгейі теориялық білімді меңгергендігімен, бірақ
жүйеленбегендігімен анықталады. Олардың кейбіреуі педагогикалық іс-әрекетті
сауатты талдай отырып, оны іске асыру жолдарын ұсынса, кейбіреуі нақты
білімі немесе ынтасы жоқ болғандықтан көпшілік жағдайларда кедергілерге тап
болады.
Бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының төменгі деңгейі жасалған модель бойынша мазмұндық және
психологиялық компоненттерінің мүлдем болмауымен, іскерліктерін дамытуға
қызығушылық танытпайтындығымен айқындалды.
Экспериментті жүргізу үшін бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды
пайдалану мәселелері, бастауыш мектеп мұғалімдерінің модельде белгіленген
тұлғаның даму салаларының көрсеткіштері арқылы даярлығын анықтау мақсаты
қойылып, мұғалімдер арасында сауалнама-анкета, бейресми әңгіме, интерьвью
жүргіздік.
Мұғалімдердің Интернет-ресурстарды бастауыш мектепте пайдалануға
даярлығын анықтау мақсатында жүргізілген эксперимент біз жасаған модельдің
негізінде, бастауыш мектептің оқу үрдісін жетілдіруде Интернет-ресурстардың
өзектілігі мен педагогикалық маңыздылығын, педагогикалық мақсатқа сай
Интернет-ресурстарды таңдауда іздеу жүйелерін пайдаланудың қажеттілігін,
бастауыш мектепке арналған мамандандырылған білім беру сайттары мен
порталдарын біліп, ұғынулары, ғаламдық Интернет желісіндегі ақпараттық-
білім беру кеңістігіне қызығушылығы, ғаламдық және жергілікті желілермен
жұмыс жасауға ынталануы, порталдар мен іздеу жүйелерінде жұмыс жасау
әдістемесін меңгеруге ұмтылуы, Интернеттен педагогикалық маңызы бар
ақпараттарды іздеу тәсілдерін меңгеруі, Интернет-ресурстарды бағалау және
таңдау тәсілдерін меңгеруі, Интернет-ресурстарды оқу үрдісінде пайдалану
тәсілдерін меңгеру деңгейлері анықталды.
Анықтау экспериментін қорытындылай келе мынадай тұжырым жасадық:
бастауыш сынып мұғалімдері,
– бастауыш мектептің оқу үрдісін жетілдіруде Интернет-ресурстардың
өзектілігі мен педагогикалық маңыздылығын ұғынады;
– педагогикалық мақсатқа сай Интернет-ресурстарды таңдауда іздеу
жүйелерін пайдаланудың қажеттілігін сезінеді;
– ғаламдық және жергілікті желілермен жұмыс жасауға, отандық және
шетелдік Интернет-ресурстарды табуға, іздеу жүйелерімен порталдарда жұмыс
жасау әдістерін меңгеруге қызығушылық танытады;
– Интернеттен педагогикалық мәні бар ақпараттарды іздеу, Интернет-
ресурстарды бағалау және таңдау, Интернет-ресурстарды оқу үрдісінде
пайдалану әдістерін меңгерулері өте төмен дәрежеде.
Мұндай тұжырым бастауыш сынып мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды
орынды, ғылыми негізде қолдану біліктерін жетілдіру үшін Интернет-
ресурстарды пайдаланудың әдістемесін жасаудың қажеттілігін көрсетті.
Біз Интернет-ресурстарды бастауыш мектепте пайдаланудың әдістемесін
білім беру үрдісінің субъектілерінің қашықтан әрекеттесуі арқылы, білім
берудің нәтижесіне қол жеткізуге тең жағдай жасаудың формалары мен
әдістерінің бірлігі ретінде қарастырдық. Зерттеу жұмысымыздың негізі болып
табылатын бастауыш мектеп мұғалімдерінің Интернет-ресурстарды пайдалануға
даярлығының әдістемесі аксиологиялық сипат алады және Г.К.Нұрғалиеваның
құндылық бағдар әдісі жүйесімен құрылған: іздену-бағалау-таңдау-
проекциялау.
Бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдаланудың әдістемесін жасау
барысында әдістеме ұғымына берілген көптеген ғалымдар еңбектеріндегі
анықтамаларға сүйендік. Әдістеме ұғымына:
– Б.Т.Лихачев: педагогикалық үрдістің ұйымдастырушы-тәсілдік құралы;
– М.В.Кларин: педагогикалық мақсаттарға қол жеткізу үшін
пайдаланылатын барлық тұлғалық, жабдықтық, әдістемелік құралдардың жұмыс
істеу реті және жүйелі жиынтығы;
– И.П.Волков: Жоспарланған оқытудың жетістіктерге жету үрдісінің
сипаттамасы;
– В.М.Монахов: анықталған жоспарлы нәтижеге жету үшін мүлтіксіз
орындалатын процедуралардың ретке келтірілген жүйесі;
– ЮНЕСКО: оқыту, білімді игеру үрдісінде техникалық, адамдық
ресурстарды және олардың өзара әрекеттесулерін есепке ала отырып білім беру
формаларын оңтайландыруға мақсат қойған жүйелі әдіс-деген анықтамалар
берілген.
Біз Интернет-ресурстарды бастауыш мектепте пайдаланудың әдістемесін
білім беру үрдісінің субъектілерінің қашықтан әрекеттесуі арқылы, білім
берудің нәтижесіне қол жеткізуге тең жағдай жасаудың формалары мен
әдістерінің бірлігі ретінде қарастырдық.
Қалыптастыру экспериментін өткізу барысында негізінен біз мұғалімдердің
белсенділігін арттыру жұмыстарын жүргіздік. Эксперимент жұмыстары № 50
А.Байтұрсынов атындағы көпсалалы мектеп-гимназиясы, №8 М.Х.Дулати атындағы
3 тілде оқытылатын мамандандырылған дарынды балаларға арналған мектеп, №80
орта мектеп, Оңтүстік Қазақстан облысының Ордабасы ауданындағы Ш.Уалиханов
атындағы жалпы орта мектебі және Амангелді атындағы жалпы орта мектебі
мұғалімдерімен жүргізілді. Барлығы – 85 респондент.
Бастауыш мектепте Интернет-ресурстарды пайдалану әдістемесін меңгерту
бойынша тренингтік курс бағдарламасын әзірлеп, мұғалімдерді Интернет-
ресурстарды пайдалануға даярлау жұмыстарын ұйымдастырдық. Тренингтік курс
бағдарламасы 3 кезеңді қамтыған, тақырыптарының мазмұны 46 сағатқа
бөлінген:
1-кезең – педагогикалық маңызы бар Интернет-ресустарды іздеу тәсілдерін
меңгеру.
2-кезең – педагогикалық маңызы бар Интернет-ресустарды бағалау және
таңдау тәсілдерін меңгеру.
3-кезең – Бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби қызметінде Интернет-
ресурстарды проекциялау тәсілдерін меңгеру.
Әдістеменің 1-кезеңі мұғалімдердің педагогикалық мәні бар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.