«Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен технологиясы» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен
1 Пәннің мақсаты мен міндеттері
2. Пән мазмұны
2.1. Тақырыптарды сағаттар санына байланысты бөлу
2.2.1. Дәріс сабақтардың негізгі мазмұны (15 сағат )
2.2. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары
3. СӨЖ берілген тапсырмаларды орындау және тапсыру графигі
2. Пән мазмұны
2.1. Тақырыптарды сағаттар санына байланысты бөлу
2.2.1. Дәріс сабақтардың негізгі мазмұны (15 сағат )
2.2. Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары
3. СӨЖ берілген тапсырмаларды орындау және тапсыру графигі
“Қазақстан Республикасының 2015-жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасының жобасының «Білім беру мазмұны мен деңгейлері» - деп аталатын 4-тараудың 4.3.1-тармағында: Білім беру мазмұнында информатика негіздері мен шет тілін ерте жастан бастап оқыту мен тәрбиелеудің негізгі бағыттары көрсетіліп белгіленген. Сондықтан, заман талаптарына сай информатиканы бастауыш мектептерден бастап алғашқы дайындық курсы ретінде ендірудің қажеттілігі бүгінгі күнгі педагогика саласындағы іргелі тың мәселелердің бірі болып саналады.
Орта мектепте информатиканың жеке пән ретінде оқытылуы, көптеген педагогикалық ізденістер мен ғылыми-әдістемелік еңбектердің туындауының жандана түсуіне мүмкіндік береді. Информатиканың бүгінгі қоғамдағы алатын орнын, ерекшеліктерін ғылыми-әдістемелік тұрғыда негіздеуге арналған көптеген ғылыми зерттеу жұмыстары жүргізілуде.
Атап айтқанда, ғылыми зерттеулердің ішінен С.Пейперт, Ж.Пиаже, Ю.Первин, Е.Коган, О.А.Красноперова, А. Витухновская мен А.Семенованың және отандық ғалымдарымыздан Е.Бидайбеков пен Ж.Қараевтың тұжырымдарымен Қ.Әбдиев, Ж.Сардарова және Г.Абдукаримованың зерттеу жұмыстары бастауыш мектептерде информатика элементтерін пайдаланудың теориялық негізі бола алады.
Орта мектепте информатиканың жеке пән ретінде оқытылуы, көптеген педагогикалық ізденістер мен ғылыми-әдістемелік еңбектердің туындауының жандана түсуіне мүмкіндік береді. Информатиканың бүгінгі қоғамдағы алатын орнын, ерекшеліктерін ғылыми-әдістемелік тұрғыда негіздеуге арналған көптеген ғылыми зерттеу жұмыстары жүргізілуде.
Атап айтқанда, ғылыми зерттеулердің ішінен С.Пейперт, Ж.Пиаже, Ю.Первин, Е.Коган, О.А.Красноперова, А. Витухновская мен А.Семенованың және отандық ғалымдарымыздан Е.Бидайбеков пен Ж.Қараевтың тұжырымдарымен Қ.Әбдиев, Ж.Сардарова және Г.Абдукаримованың зерттеу жұмыстары бастауыш мектептерде информатика элементтерін пайдаланудың теориялық негізі бола алады.
Негізгі әдебиеттер
1. 12 жылдық орта білім берудің мемлекеттік стандарты. (бiрншi саты), - Астана, 2004.
2. 12 жылдық мектептің 1-4 сыныптарының оқу бағдарламалары. ¬А., "Атамұра", 2004.
3. Аштаева Т.Е., Вьюшкова Е.А. Информатика. 12 жылдық мектептің 2-4 сыныптарына арналған оқулықтар. - А., "Атамұра", 2004.
4. Аштаева Т.Б., Вьюшкова Е.А. 2-4 сыныптарда информатиканы оқыту әдiстемесi, -А., "Атамұра", 2004.
5. Горячев А.В., Горина К.И., Суворова Н.И. Информатика в играх и задачах. 1,2,3 класс.- М., "БАЛАСС", 2002.
6. Балапанов Е., Кабулова Г., Мұxаметжанова С., Айтбакина Б., Мамырбек Г. Основы информационной культуры (в 4 тетрадях) 1-4 классы. - А., ТОО "Аруна" ЛТД, 2004.
7. Н.Ермеков, Е.Кузина, Л.Крепп, С.Пилипенко. Информатика. Оқыту әдістемесі. А. «Атамұра», 2003.
8. С.Т.Мұхамбетжанова. Мектеп информатикасын оқытудың әдiстемесi (7-11 сынып материалдары). А. 2005.
Қосымша әдебиеттер
1. Е.Қ.Балапанов, Б.Бөрiбаев, А.Дәулетқұлов. Информатикадан 30 сабақ. Алматы, Шартарап, 1998ж.
2. С.Ә.Исаев, А.Н.Мұхамади, О.С.Ахметова Компьютерлiк технология негiздерi курсына арналған практикум, Алматы, 2000ж.
3. С.М.Кеңесбаев, Г.И.Салғараева, М.Н.Жакина, М.И.Қожамбердиева Информатика пәнiнен ықшамдалған бағдарлама бойынша тест сұрақтары. Гуманитарлық мамандықтар үшiн. Алматы, 2004ж.
4. Искакова А.К. Введение в информатику. Учебное пособие, Алматы,1999г
5. А.В.Могилев, Н.И.Пак, Е.К.Ханкер. Информатика, М., 2000г.
6. С.Симонович, Г.Евсеев. Практическая информатика. М., 1999г.
7. Фигурнов В.Э. ЭВМ РС для пользователя. Краткий курс, 7 издание, 1997г., Инфра-М.
8. Харвей Г. Word для «чайников», 1998 г., М,
9. А.Қ.Искакова, Б.С.Ханжарова, А.М.Махметова Информатикаға кiрiспе. Оқу құралы. Алматы, 2001ж.
10. Е.Балапанов, Б.Бөрiбаев, Г.Мадиярова WORD 97 мәтiндiк редакторы лабороториялық практикум
1. 12 жылдық орта білім берудің мемлекеттік стандарты. (бiрншi саты), - Астана, 2004.
2. 12 жылдық мектептің 1-4 сыныптарының оқу бағдарламалары. ¬А., "Атамұра", 2004.
3. Аштаева Т.Е., Вьюшкова Е.А. Информатика. 12 жылдық мектептің 2-4 сыныптарына арналған оқулықтар. - А., "Атамұра", 2004.
4. Аштаева Т.Б., Вьюшкова Е.А. 2-4 сыныптарда информатиканы оқыту әдiстемесi, -А., "Атамұра", 2004.
5. Горячев А.В., Горина К.И., Суворова Н.И. Информатика в играх и задачах. 1,2,3 класс.- М., "БАЛАСС", 2002.
6. Балапанов Е., Кабулова Г., Мұxаметжанова С., Айтбакина Б., Мамырбек Г. Основы информационной культуры (в 4 тетрадях) 1-4 классы. - А., ТОО "Аруна" ЛТД, 2004.
7. Н.Ермеков, Е.Кузина, Л.Крепп, С.Пилипенко. Информатика. Оқыту әдістемесі. А. «Атамұра», 2003.
8. С.Т.Мұхамбетжанова. Мектеп информатикасын оқытудың әдiстемесi (7-11 сынып материалдары). А. 2005.
Қосымша әдебиеттер
1. Е.Қ.Балапанов, Б.Бөрiбаев, А.Дәулетқұлов. Информатикадан 30 сабақ. Алматы, Шартарап, 1998ж.
2. С.Ә.Исаев, А.Н.Мұхамади, О.С.Ахметова Компьютерлiк технология негiздерi курсына арналған практикум, Алматы, 2000ж.
3. С.М.Кеңесбаев, Г.И.Салғараева, М.Н.Жакина, М.И.Қожамбердиева Информатика пәнiнен ықшамдалған бағдарлама бойынша тест сұрақтары. Гуманитарлық мамандықтар үшiн. Алматы, 2004ж.
4. Искакова А.К. Введение в информатику. Учебное пособие, Алматы,1999г
5. А.В.Могилев, Н.И.Пак, Е.К.Ханкер. Информатика, М., 2000г.
6. С.Симонович, Г.Евсеев. Практическая информатика. М., 1999г.
7. Фигурнов В.Э. ЭВМ РС для пользователя. Краткий курс, 7 издание, 1997г., Инфра-М.
8. Харвей Г. Word для «чайников», 1998 г., М,
9. А.Қ.Искакова, Б.С.Ханжарова, А.М.Махметова Информатикаға кiрiспе. Оқу құралы. Алматы, 2001ж.
10. Е.Балапанов, Б.Бөрiбаев, Г.Мадиярова WORD 97 мәтiндiк редакторы лабороториялық практикум
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 131 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 131 бет
Таңдаулыға:
ҚАЗАҚСТАН РЕСУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТЫ
Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен технологиясы пәні
бойынша
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Алматы 2006ж.
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты
Физика-математика факультеті
Информатика кафедрасы
Бекітемін
Оқу ісі жөніндегі проректоры
_______________Ж.А.Қараев
_________________2006ж.
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Пәннің аты: Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен технологиясы
Пән коды: BMIOTT 2305
Мамандығы (шифры): 050102- Педагогика және бастауыш оқыту әдістемесі
Кредит саны: 1
Алматы, 2006ж.
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі дайындаған жалпыға
міндетті білім беру стандарты және типтік оқыту бағдарламасы негізінде
құрастырылған.
Оқу әдістемелік бағдарламаны құрастырушы: оқытушы Қожамқұлова Ж.Ж.
Кафедраның _____ ____________2006ж. мәжілісінде талқыланған,
хаттама №___
Кафедра меңгерушісі_________________тех.ғ.к ., доцент Г.И.Салғараева
Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілген ________________2006ж. Хаттама №____
Факультеттің ОӘБ төрайымы ________________ х.ғ.к., доцент Г.Түгелбаева
Келісілді
Факультет деканы
ф.-м.ғ.к., доцент
_______________С.М.Кеңесбаев
_________________2006ж.
Пәннің оқу бағдарламасы – Syllabus
Оқытушылар туралы мәліметтер
Сабақ жүргізетін оқытушылар (тьюторлар):
Қойшиева Тұрсынай Қосыбайқызы – т.ғ.к., доцент (лектор)
Қожамқұлова Жазира Жұмағұлқызы – оқытушы (лектор)
Байланыс түрі:
ж.т. 33-18-41
ү.т. 49-52-63, 34-17-18
Кафедрада болатын уақыты _________________________________
Пән туралы мәліметтер:
Пән атауы __ Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен
технологиясы _
Кредит саны __1__
Жүргізілетін орын компьютерлік класс
Оқу жоспарынан көшірме
Күндізгі бөлімдер
Кредит 1 семестр
Шифр, саны
мамандық
050102 – педагогика және1 15-15
бастауыш оқыту 15
әдістемесі
лекпрлабсөжжсөж
5-жылдық 1 6-633
3-жылдық 1 3-339
Пререквизиттері: Педагогикалық-психологиялық пәндер, Информатика және
теориялық математика бастамалары пәндері.
Постреквизиттері: Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен
технологиясы пәнін оқыту үрдісінде информатика пәнінің ерекшелігін ескере
отырып пысықталып, қорытындылап оқытылады.
Пәннің мақсаты мен міндеттері
Пәнді оқыту мақсаты
Болашақ мұғалiмдерде бастауыш мектепте информатиканы оқытуды
ұйымдастыру барысында қажет болатын бiлiм, бiлiк және дағдыларды
қалыптастыру.
Пәнді оқытудың міндеттері
Кiшi жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқыту барысын
ұйымдастырумен байланысты кәсiби бiлiм мен бiлiктер қалыптастыру;
Оқушылардың информатикалық мәдениетiн және алгoритмдiк ойлауын
қалыптастырудың барысы мен оның нәтижелерiн зерттеу.
Курсты оқытып-үйретудiң негiзгi мiндетi қоғамның қазiргi даму
кезеңiндегi әлеуметтiк сұранысына сай бастауыш сыныптар мұғалiмiнiң кәсiби
даярлығының сапалық деңгейiн көтеру болып табылады.
Бастауыш мектепте информатиканы оқытудың теориясы мен технологиясы
психологиялык-педагогикалық пәндердi, информатиканы, сондай-ақ
математиканың бастауыш курсының теориялық негіздерiн оқып үйренгеннен кейiн
енгізiледi. Бұл пәндi оқытып - үйрету барысында информатика пәнiнiң өзiндiк
ерекшелiгiн ескере отырып, оның жалпы теориялық қағидаларын нақтылай түсуі
жүзеге асырылады, өйткенi студенттер бұған дейiн компьютерлiк сауаттылық
негiздерi, информатика туралы жалпы ұғымдар, электрондық-есептеуiш машина
және оның негізі құрылғылары, алгоритм және оның негiзгi қасиеттерi,
алгоритмдер мен программалардың түрлерi, Бейсиктiң негiзгi операторлары
сияқты мәселелердi оқып - үйренедi, сондай-ақ олар оқытуды ақпараттандыру,
оқу-тәрбие барысын ақпараттандырудың теориясы мен технологиясы, ақпараттық
материалдарды педагогикалық тәжiрибеде қолдану туралы түciнік алады.
Информатиканы оқытудың теориясы мен технологиясы пәнi бастауыш мектеп
педагогикасы, психология, педагогикалык зерттеулердiң әдiстемесi,
информатика, математика, математиканы оқытудың теориясы мен технологиясы
және тағы да басқа дербес әдiстемелiк пәндермен тығыз байланыста оқытып
үйретiледi.
Білім, дағды және қабілет минимумы:
- бастауыш сыныптарда ақпараттық оқытуды ұйымдастырудың өзiндiк
ерекшелiктерiн және оқу процесiнде жаңа ақпараттық технологияны
пайдаланудың мүмкiндiктерiн;
- информатиканы оқытудың және бастауыш сыныптардың оқу процесiнде
ақпараттық-комуникативтік технологияны пайдаланудың жалпы әдiстемелiк
принциптерiн;
- бастауыш сыныптардың оқу процесіне қажетті программаларды пайдалана
алулары тиіс.
Тапсырмалардың тізімі мен түрлері және оларды орындау кестесі:
- тапсырмалар тізімі және түрлері (курстық жоба (жұмыс), есептеу-
графикалық тапсырмалар, типтік есептеулер т.б.);
- пайдалануға ұсынылатын әдебиеттер тізімі;
- орындау мерзімі;
- бақылау түрі (тестілер, экспресс-сұрақтар, есеп, реферат, баяндама
т.б.).
Тапсырмалардың тізім мен оларды орындау кестесі
Ұсынылған
Бақылау Жұмыс түрі Жұмыстың тақырыбы әдебиеттерге Балдар Тапсыру
түрі сілтеме, баллыУақыты
беттерін көрсету
ағымдық Жеке тапсырма,Кіші жастағы мектеп 4 нег. [24-27] 1-2-апта
баяндама. оқушыларына 7 нег. [13-27]
информатиканы оқыту 2 нег. [25-31]
мақсаты мен
міндеттері.
ағымдық Реферат. Бастауыш сыныптардағы8 нег. [29-31] 3-апта
информатиканы 4 нег. [12-13]
оқытудың құралдары. 3 нег. [96-99]
Оқулықтар, техникалық
оқу құралдары.
ағымдық Баяндама, Бастауыш сыныптарда 4 нег. [15-21] 4-апта
реферат информатиканы 7 нег. [33-34]
оқытудың әдістері. 8 нег. [87-95]
Информатиканы оқыту 3 нег. [15-32]
әдістеріне шолу.
ағымдық Тапсырмалар, Информатика 8 нег. [74-86] 5-апта
сабақ сабақтарының типтері.6 нег. [109-121]
жоспарларын Сабақ типтерін 7 нег. [21-30]
дайындау. талдау. Дәстүрлі және3 нег. [32-60]
дәстүрлі емес сабақ
типтері.
1- ағымдық бақылау 15 6-апта
ағымдық Тапсырмалар, Бастауыш сыныптарда 4 нег. [134-165] 7-апта
реферат. информатика 7 нег. [79-111]
сабақтарына қойылатын2 нег. [21-30]
талаптар. 8 нег. [32-60]
Бастауыш сыныпта
информатика сабағын
өткiзудiң
ерекшелiктері.
ағымдық Тапсырмалар, Оқу үрдісіндегі жаңа6 нег. [109-127] 8-апта
баяндама. педагогикалық 8 нег. [61-70]
технологиялар. 5 нег. [32-60]
Жаңа педагогикалық
технологияларды
талдау.
ағымдық Реферат. Бастауыш сыныптарда 4 нег. [67-75] 9- апта
информатиканы 8 нег. [142-155]
оқытуда қазіргі
заманғы
педагогикалық
технологиялары.
2- ағымдық бақылау 15 10-апта
ағымдық Тапсырмалар, Ақпарат ұғымын оқыту 7 нег.[15-43] 11-13-апт
сабақ әдістемесі. Компьютер4 нег. [76-85] а
жоспарларын және оны оқыту 8 нег. [99-101]
құрастыру. әдістемесі.
Адам өмiрiнде жаңа
ақпараттық
технологияны
қолданудың
көпмәндiлiгiн
көрсету.
Аралық бақылау 30 12-апта
ағымдық Тапсырмалар, Графикалық 8 нег. [86-96] 14-15-апт
есептер, сабақредакторды оқыту 1 нег. [30-34] а
жоспарларын әдістемесі. 6 нег. [158-177]
құрастыру. Алгоритмдеуді оқыту 7 нег. [120-138]
әдістемесі.
Емтихан 40
Барлығы 100
Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер
1. 12 жылдық орта білім берудің мемлекеттік стандарты. (бiрншi саты), -
Астана, 2004.
2. 12 жылдық мектептің 1-4 сыныптарының оқу бағдарламалары. А., "Атамұра",
2004.
3. Аштаева Т.Е., Вьюшкова Е.А. Информатика. 12 жылдық мектептің 2-4
сыныптарына арналған оқулықтар. - А., "Атамұра", 2004.
4. Аштаева Т.Б., Вьюшкова Е.А. 2-4 сыныптарда информатиканы оқыту
әдiстемесi, -А., "Атамұра", 2004.
5. Горячев А.В., Горина К.И., Суворова Н.И. Информатика в играх и задачах.
1,2,3 класс.- М., "БАЛАСС", 2002.
6. Балапанов Е., Кабулова Г., Мұxаметжанова С., Айтбакина Б., Мамырбек Г.
Основы информационной культуры (в 4 тетрадях) 1-4 классы. - А., ТОО "Аруна"
ЛТД, 2004.
7. Н.Ермеков, Е.Кузина, Л.Крепп, С.Пилипенко. Информатика. Оқыту
әдістемесі. А. Атамұра, 2003.
8. С.Т.Мұхамбетжанова. Мектеп информатикасын оқытудың әдiстемесi (7-11
сынып материалдары). А. 2005.
Қосымша әдебиеттер
1. Е.Қ.Балапанов, Б.Бөрiбаев, А.Дәулетқұлов. Информатикадан 30 сабақ.
Алматы, Шартарап, 1998ж.
2. С.Ә.Исаев, А.Н.Мұхамади, О.С.Ахметова Компьютерлiк технология негiздерi
курсына арналған практикум, Алматы, 2000ж.
3. С.М.Кеңесбаев, Г.И.Салғараева, М.Н.Жакина, М.И.Қожамбердиева Информатика
пәнiнен ықшамдалған бағдарлама бойынша тест сұрақтары. Гуманитарлық
мамандықтар үшiн. Алматы, 2004ж.
4. Искакова А.К. Введение в информатику. Учебное пособие, Алматы,1999г
5. А.В.Могилев, Н.И.Пак, Е.К.Ханкер. Информатика, М., 2000г.
6. С.Симонович, Г.Евсеев. Практическая информатика. М., 1999г.
7. Фигурнов В.Э. ЭВМ РС для пользователя. Краткий курс, 7 издание,
1997г., Инфра-М.
8. Харвей Г. Word для чайников, 1998 г., М,
9. А.Қ.Искакова, Б.С.Ханжарова, А.М.Махметова Информатикаға кiрiспе. Оқу
құралы. Алматы, 2001ж.
10. Е.Балапанов, Б.Бөрiбаев, Г.Мадиярова WORD 97 мәтiндiк редакторы
лабороториялық практикум.
Білімді бақылау және бағалау
Қорытынды бағалауға:
Ағымдық бақылау – 60%
Емтихан - 40%
Қорытынды бағалау келесі формула бойынша есептелінеді:
мұндағы:
ИО - қорытынды бақылау;
Р1 – бірінші аралық бақылау бағасының сандық эквиваленті;
Р2 – екінші аралық бақылау бағасының сандық эквиваленті;
Е – емтихан бағасының сандық эквиваленті.
Курстың саясаты мен процедурасы
Қорытынды баға осы курс бойынша Сіздердің алған нәтіжелерге сәйкес
төмендегі бағыттар бойынша бағаланады:
✓ үй тапсырмасы (макс. балл-10)
✓ ағымдық бақылау (макс. балл-20)
✓ аралық бақылау (макс. балл-30)
✓ қорытынды емтихан (макс. балл-40)
Төмендегі кестеде оқытудың кредиттік технологиясымен жалпылама
қабылданған, әріптік символдар қолданылатын, GPA – студенттің оқу
жетістіктері деңгейінің орташа бағасын – анықтау үшін қажет бағалау жүйесі
көрсетілген.
Әріптік жүйе бойыншаБалдардың цифрлік Балдары Дәстүрлі жүйе бойынша
бағалануы эквиваленті бағалануы
А 4,0 95-100
Өте жақсы
А- 3,67 90-94
В+ 3,33 85-89
Жақсы
В 3,0 80-84
В- 2,67 75-79
С+ 2,33 70-74
Қанағаттанарлық
С 2,0 65-69
С- 1,67 60-64
D+ 1,33 55-59
D 1,0 50-54
F 0 0-49 Қанағаттанарлықсыз
Курстың саясаты – бұл оқытушының курсты оқыту барысында студентке қоятын
талаптар жүйесі. Төменде ұсынылатын талаптар тізімі көрсетілген:
✓ сабақтан кешігуге оны жіберуге болмайды;
✓ сабақ үстінде ұялы телефондарды өшіру;
✓ барлық тапсырмаларды өз уақытында орындау;
✓ сабақ үстінде сағыз шайнамауоқытушы ұсынған сабақ жоспарын
мұқият тыңдап, оған белсенді түрде қатысу;
✓ себепті жағдаймен қатыспаған сабағын ( деканаттың рұқсатымен)
қайта тапсыру;
✓ өз бетінше кітапханада жіне үйде дайындық жасау;
Академиялық этика ережесі:
✓ тәртіп сақтау;
✓ тәрбиелік;
✓ адамшергілік;
✓ шыншылдық;
✓ жауапкершілігінің бар болуы;
Оқу топтарындағы келіспеушілік жағдайларды оқытушылар немесе
тьюторлардың қатысуымен ашық түрде талқыға салу керек, шешілмеген
жағдайда деканат қызметкерлері көмегімен қарастырылады.
Курстың тақырыптық жоспары
№ Сағаттар мөлшері
ТАҚЫРЫПТАР
Мамандық
050102 050102 050102
күндізгі 5 жылдық 3 жылдық
сырттай сырттай
Лек СӨЖЖ
Студенттердің өз бетінше дайындалуына арналған тапсырмалары:
1. Бастауыш мектептегi информатика сабақтарының ерекшелiктерi.
Информатика са6ақтарының жоспары, сабaқты талдау.
2. Оқушылардың компьютер сыныбындағы жұмыс барысындағы ic-әрекетiн
ұйымдacтыpy.
З. Логика мен алгоритмдiк желiнi машинасыз oқыту 6арысындағы оқушылардың ic-
әpeкeтiн ұйымдacтыpy.
4. оқушылардың жаңа материалды оқып-үйренуге дайындық кезеңiндегi ic-
әрекетiн ұйымдacтыpy.
5. Жаңа материалды оқып - үйрену барысында оқушылардың ic-әрекетiн
ұйдaстыpy. Тақырып бойынша сабақ кезеңдерiн дайындау, ұйымдастыру, жүргiзу
және талдау.
6. Бiлiм, бiлiк және дағдыларды бекiту кезеңiнде оқушылардың ic-әpeкeтiн
ұйымдaстыpy. Тақырып бойынша сабақ кезеңдерiн дайындау, құрастыру, жүргiзу
және талдау.
7. Оқыту нәтижелерiн тексеру барысында оқушылардың ic-әрекетiн ұйымдaстыpy.
Тақырып бойынша сабақ кезеңдерiн дайындау, құpacтыpy, жүргiзу және талдау.
8. Оқушылардың ойлау, танымдық және шығармашылық қабiлеттерiн дамытумен
байланысты ic - әpeкeтiн ұйымдастыру.
9. Кiшi жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқытудағы сабақтастық.
10. Бастауыш сыныптарда информатиканы оқытудың бiлiмдiк, дамытушылық және
тәрбиелiк функциялары.
11. Кiшi жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқыту барысындағы
ақпараттық технологиялар курсы мазмұнының ерекшелiктерi.
12. Кiшi жастағы мсктеп окушыларына информатиканы оқыту барысындағы
алгоритмдiк курс мазмұнының ерекшелiктерi.
13. Информатикадан бастауыш сыныптарға арналған оқу - әдiстемелiк топтаманы
пайдаланудың теориясы мен тәжiрибесi.
14. Бастауыш мектептiң информатика курсының мазмұнының ерекшелiктерi.
15. Бастауыш сыныптардың информатика сабақтарында проблемалық оқытуды
жүзеге асырудың ерекшеліктері
16. Бастауыш сыныптардың информатика сабaқтaрында дифференциалап оқытyды
жузеге асырудың ерекшелiктерi.
17. Бастауыш сыныптардың информатика сабақтaрында көрнекiлiк принципiн
жүзеге асырудың ерекшелiктерi.
18. Кiшi жастағы окушылардың информатикадан бiлiм, бiлiк және дағдыларын
Teстік бақылау.
19. Бастауыш сыныптарда математика мен информатиканы интеграциялап
оқытyдың мүмкiндiктерi.
20. Информатиканы оқытуда кiшi мектеп жасындағы оқушылардың танымдық
қабiлеттерiн дамыту.
21. Информатиканы оқытуда кiшi мектеп жасындагы оқушышардың шығармашылық
қабiлеттерiн дамыту.
22. Информатика сабақтарында окушылардың iс-әрекетiн ұйымдастырудың әр
түрлi формалары.
23. Пәнаралық байланыстар және оларды бастауыш сыныптарда информатиканы
oқытy барысында жүзеге асыру жолдары.
24. Кiшi мектеп жасындағы оқушыларға информатиканы оқытудағы қазiргi
заманғы педаroгикалық технологиялар.
25. Информатиканы оқыту 6арысындағы оқушылардың интелектульдық дамуы.
26. Дифференциаланған үй жұмыстары бастауыш сыныптар оқушыларының
информатикадан бiлім, бiлiк және дағдыларды меңгеруiнiң шарты ретiнде.
27. Информатика сабақтарында окушылардың танымдық белсенділіктерін
арттырудағы дидактикалық ойындардың ролі.
2. Пән мазмұны
2.1. Тақырыптарды сағаттар санына байланысты бөлу
САҒАТТАР САНЫ
№
ТАҚЫРЫПТАР
Мамандық
050102 050102 050102 050102
күндізгі 5 жылдық 3 жылдық 2 жылдық
сырттай сырттай сырттай
Лек СӨЖЖ СӨЖ
2.2.1. Дәріс сабақтардың негізгі мазмұны (15 сағат )
1-Дәріс. Информатика ғылым және орта мектептегі оқу пәні ретінде, оның
басқа оқу пәндерімен байланысы. (1 сағат).
• Информатика оқу пәні ретінде;
• Пәнаралық байланыс
Бастауыш мектепте информатика элементтерін пәнаралық байланыс
негізінде оқыту әдістемесі
“Қазақстан Республикасының 2015-жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасының жобасының Білім беру мазмұны мен деңгейлері - деп
аталатын 4-тараудың 4.3.1-тармағында: Білім беру мазмұнында
информатика негіздері мен шет тілін ерте жастан бастап оқыту мен
тәрбиелеудің негізгі бағыттары көрсетіліп белгіленген. Сондықтан, заман
талаптарына сай информатиканы бастауыш мектептерден бастап алғашқы
дайындық курсы ретінде ендірудің қажеттілігі бүгінгі күнгі
педагогика саласындағы іргелі тың мәселелердің бірі болып саналады.
Орта мектепте информатиканың жеке пән ретінде оқытылуы, көптеген
педагогикалық ізденістер мен ғылыми-әдістемелік еңбектердің туындауының
жандана түсуіне мүмкіндік береді. Информатиканың бүгінгі қоғамдағы
алатын орнын, ерекшеліктерін ғылыми-әдістемелік тұрғыда негіздеуге
арналған көптеген ғылыми зерттеу жұмыстары жүргізілуде.
Атап айтқанда, ғылыми зерттеулердің ішінен С.Пейперт, Ж.Пиаже,
Ю.Первин, Е.Коган, О.А.Красноперова, А. Витухновская мен А.Семенованың
және отандық ғалымдарымыздан Е.Бидайбеков пен Ж.Қараевтың
тұжырымдарымен Қ.Әбдиев, Ж.Сардарова және Г.Абдукаримованың зерттеу
жұмыстары бастауыш мектептерде информатика элементтерін пайдаланудың
теориялық негізі бола алады.
Алайда, бұл зерттелген жұмыстарда бастауыш мектепте иформатика
элементтерін оқыту негізінде пәнаралық байланысты жүзеге асыру
жөніндегі мәселелер жеткілікті дәрежеде зертелген жоқ.
Сондықтан, бастауыш мектеп оқушыларына информатиканың алғашқы
түсініктері мен ұғымдарын беру, сонымен қатар басқа пәндерді оқып
үйренуде пәнаралық байланысты жүзеге асыру арқылы қажет болатын
біліммен, іскерлікпен, дағдымен қаруландыру және жастарды ақпараттық
қоғамда қызмет етуге дайындауды осы кезеңнен бастау қажеттілігі
маңызды болып отыр.
Мұндай келелі мәселелерді шешу, бастауыш мектепте информатика
элементтерін оқыту негізінде пәнаралық байланысты жүзеге асыруды
теориялық, психологиялық және педагогикалық жағынан негіздеуді қажет
етеді. Бірақ, бүгінгі таңда информатика элементтерін пәнаралық
баланыс негізінде бастауыш мектепте оқытудың қажеттілігі мен оны
оқу үрдісінде жүргізуге тиімді оқу-әдістемелік құралдардың, оқыту
бағдарламаларының жеткілікті дәрежеде болмауының арасында қарама-
қайшылық бар. Осы қарама-қайшылықтан, бастауыш мектепте информатика
элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытуды енгізу арқылы
оқушыларда алғашқы білім, іскерлік, дағдыларды қалай қалыптастыруға
және оның қандай теориялық, психологиялық-педагогикалық алғы
шарттарын анықтауға болады? - деген зерттеу мәселесі туындайды.
Бүгінгі күні дидактикада оқыту әдістерін талдап, іріктеудің
түрліше байқаулары өтіп жатыр. Оқыту әдістерін талдап ретке келтіру
белгілі бір әдістерді жүйеге келтіру заңдылықтарын және ортақ
сипаттамалары мен ерекшеліктерін ашуда үлкен маңызды рөл атқарады.
Бастауыш мектепте информатика элементтерін оқыту әдістеріне келер
болсақ, төмендегі мәселелер туындайды:
- әрбір пәндер бойынша жүргізілетін оқу материалын оқушылардың
санасына қалай жеткізу керек?
- балалар білімді, іскерлік пен дағдыларды игеруі үшін, олардың
белсенді танымдылық қызметін қалай ояту керек?
- оқушылардың оқуға қызығушылығын тудырып, олардың білімді
болуына қалай көмектесу керек?
- ынтасы бар мен ынтасы жоқ балаларды қалай оқыту керек?
Дәл бүгінгі күні ғылыми-техникалық үрдістің жоғары дәрежеде
дамуы, оқытудың жаңаша, тиімді әдістерін іздестіруді талап етуде.
Оқыту әдістері дегеніміз – бұл оқыту міндеттерін шешуге бағытталған
мұғалім мен оқушылардың біріккен іс- әрекеттерінің жүзеге асу
тәсілдері. Оның негізгі атқаратын қызметі, білімдерді жай бере салу
емес, мектеп оқушысының танымдық қабілеттерін қалыптастыру мен
сабаққа деген ынтасын ояту болып табылады.
Оқыту әдістерінің құрылымы - бастауыш мектепте информатика
элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытудың әдістемесіне
қатысты анықталды. Әдістемені жаңарту барысында, оқыту құралдарының алатын
орны ерекше. Ал, біздің оқыту әдістемемізге қолданылатын негізгі
техникалық құрал – компьютерлік техника болып есептеледі.
Компьютерлік техниканың дидактикалық мүмкіндіктерін педагогикалық
мақсаттарға пайдалану, білім мазмұнын анықтауда, оқыту әдістері мен
формаларын жетілдіруде жақсы әсерін тигізді. Оның оқыту үрдісінде даралап
және топтап оқыту тәсілдерінде, даралап және топтап оқыту тәсілдерінде,
өзіндік танымдық зерттеу жұмыстарын жүргізуге, зор мүмкіндіктер
жасайтындығы дәлелденді.
Бастауыш мектепте информатика элементтерін пәнаралық байланыс
негізінде оқытуды жүзеге асыру, оқушылардың информатика элементтерін
оқып үйрену бойынша алған алғашқы білімдерін, іскерліктері мен дағдыларын
қалыптастыруға және олардың сауат ашу, әліппе, ана тілі, қазақ тілі,
математика мен бейнелеу өнері пәндерінен алған білімдерін нақтылап
бекітуге мүмкіндіктер туғызды.
1-сурет
Информатика элементтерін пәнаралық байланыстар негізінде оқытуды орта
мектептің жалпы білім беретін пәндеріне пайдалана отырып, оқушылардың екі
жақты пәндерден алатын білімдерін, іскерліктерін және дағдыларын жетілдіру
бағытында дамытуға болады.
Информатиканы оқыту әдістемесінде математика мен информатика курстары
арасында пәнаралық байланысты жүзеге асыру үшін үлкен мүмкіндіктер бар.
Информатика мен математика үшін жалпы ұғымдар: ақпараттар теориясы,
шамалар, графиктер және функциялар болып табылады.
Пәнаралық байланыс жүзеге асыруда дидактиканың негізгі принциптеріне
сүйену қажет. Оқыту үрдісінде өзге пәндермен пәнаралық байланысты негізге
ала отырып, информатиканы оқыту әдістемесінде дидактикалық принциптер
қарастырып отыру керек. Олар барлық пәндермен өзара тығыз байланысуда
жалпыға бірдейлік қасиеті арқылы өз кезегінде жалпы дидактиканы өзінің
негізгі категорияларымен байыта түседі.
Пәнаралық байланыстың әр алуандығын толық ашып зерттеу-бұл күрделі
мәселе. Біздің міндетіміз: білім берудің негізін қалауда және оқу
пәндерінің өзара байланысуының пегізгі бағытын белгілеп қоюдағы
байланыстарды орнықтырудың үлкен мүмкіндіктерін көрсету.
Информатика пәнiн бастауыш сыныптан бастап оқытудың ғылыми-теориялық
негiзi елімізде зерттелiп жатыр. Оның iшiнде, Д.С.Байғожанованың “Бастауыш
мектепте информатика элементтерiн пәнаралық байланыс негiзiнде оқыту
әдiстемесi” атты ғылыми еңбегiн алуға болады. Еңбектiң негiзгi идеясы
бастауыш бiлiм жүйесiнде информатика элементтерiн пәнаралық байланыс
негiзiнде оқыту бағдарламасының жобасы жасалып, оны оқытудың әдiстемесi
берiлсе, онда бастауыш сынып оқушыларының бiлiмi, iскерлiгi, дағдысы мен
логикалық ойлау қабiлеттерi жоғары деңгейде дамып, оқу процесiнiң
тиiмдiлiгiн арттыруға бағытталған.
Ақпараттық технологияның жеделдетiп дамуына байланысты информатиканың
мазмұны үзiлiссiз өзгерiп отырады. Сондықтан информатиканың курсын оқыту
процесiн төменгi сыныптан бастаған тиiмдi екендiгi ғылыми-теориялық және
практикалық жағынан негiзделген болатын. Олай болса, болашақта бiлiм
стандарттарының мазмұнына информатиканы 1 сыныптан бастап оқыту мазмұны
енгiзiлуi қажет.
Қазіргі әлемнің ғылыми бейнесінің негізгі сипаттамасы қоғамдағы және
табиғаттағы информациялық процестер мен факторлардың фундаментальды ролін
мойындау болып табылады.
Информатика ЭЕМ-ның көмегімен информацияны іздеу, сақтау, жинақтау,
тарату, өлшеу мен өңдеудің әдісі тәсілдері мен заңдылықтарын қарастыратын
математикалық ғылым. Қазіргі информация ағымын адамзат тек ЭЕМ-нің көмегі
арқылы ғана қабылдайды. ЭЕМ информацияны автоматты түрде жүзеге асырады.
Сондықтан ЭЕМ-да программалау информатиканың негізгі ядросы болып табылады,
ал қазіргі есептегіш техникалар – оның материалдық базасы.
Ғылымның объектісі және оның тақырыбы ұғымдарының айырмашылықтары
туралы дәл түсінік кез келген ғылымның мағынасын алу үшін өте маңызды.
Объект дегеніміз зерттеушінің іс-әрекеті бағытталған шын өмірдегі бір
облыс, ал тақырып оны зерттеу объектісімен байланыстыратын буын. Сондықтан
ғылымның тақырыбы ұғымы ғылымның объектісі ұғымымен бірдей емес, ол
танымның объективті және субъективті жақтарының диалектикалық бірлігін
көрсетеді. Әр ғылымның өкілдері бір объектіні әр қырынан көреді, әртүрлі
міндеттер тұрғысынан қарайды. Оқыту әдіскердің де, психолог және
кибернетиктердің де зерттеу объектісі бола алады. Олардың әрқайсысы бұл
объектіден өзіне тән нәрсені ғана ажыратады, зерттеу нәтижелерін өздерінше
түсіндіреді. Басқаша айтқанда олардың әрқайсысы өз тақырыбы бойынша жұмыс
істейді. Мамандардың бәрі бір сабаққа келіп, әрқайсысы өз ғылымы тұрғысынан
талдайды. Дидакт мұғалімнің қандай жалпы принциптерді жүзеге асырғандығын
ойлайды; әдіскер оқыту әдістері мен сабақ материалының осы пәнді мектепте
оқытудың міндеттері сәйкес болуына назар аударады. Психологты ерекше
қызықтыратыны оқушылардың сабақты ұғынуы, ұғынудың жалпы заңдылықтарының
көрінуі, ал кибернетикке оқыту тура және кері байланысы бар басқару жүйесі
болып көрінеді.
Мектеп информатикасы программалық қамтамасыз етуді зерттейтін сала
ретінде анықталады.
Мектеп информатикасын программалық қамтамасыз ету орта мектептің
информациялық басқару және оқыту жүйелерін қамтиды, оның құрамында осы
жүйелерді жобалауға арналған сериялық құралдар бар.
Мектеп информатикасын оқу әдістемелік жағынан қамтамасыз ету үшін ол
курс бойынша оқу программалары, әдістемелік құралдар, оқулықтар жасалуы
қажет.
Мектеп информатикасының келесі бесінші саласы – оны психологиялық –
педагогикалық қамтамасыз ету, ол өзінің маңыздылығына байланысты алғашқы
болып қарастырылатын мәселеге жатады. Қазіргі ЭЕМ-нің мектептегі оқу тәрбие
процесіне енгізілуі компьютерлендірудің барлық проблемасын шеше алмайтыны
анық. ЖИТ – ны пайдалану жағдайында оқу процесін тиімді және өз мақсатына
жете алатындай етіп ұйымдастыру үшін бірқатар педагогикалық, психологиялық
проблемаларды шешу қажет. Осыған байланысты педагогиканың, психологияның
және дидактиканың дәстүрлі қағидалары қосымша зерттеуді талап етеді. Бұл
жерде оқытуды компьютерлендірудің екі түрлі негізгі бағыты бар екенін
ескеру қажет, олар компьютер оқу объектісі және компьютер оқу құралы
ретінде.
Информатиканы орта мектепте оқыту жөнінде қалыптасқан әртүрлі
көзқарастар бар. Мектептегі информация курсының мазмұны мен әдістемелік
ерекшеліктері мынадай:
1. Мектептегі Информатика курсының мазмұны информация – алгоритм -
ЭЕМ деген үш іргелі ұғымға негізделеді. Ол бір жағынан пәннің
информатика ғылымымен байланысын қамтамасыз етсе, екінші жағынан
оқушылардың теориялық дайындық деңгейін меңгеруі үшін беріледі.
2. Информатика курсының маңызды ерекшелігі оның басқа пәндермен тығыз
байланысы.
Бақылау сұрақтары
1. Бастауыш мектепте информатика элементтерін пәнаралық байланыс
негізінде оқыту негіздері.
2. Информатиканың орта мектептегі оқу пәні ретіндегі маңызы.
2-Дәріс. Кіші жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқыту мақсаты
мен міндеттері. (1 сағат).
• Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың мақсаттары;
• Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың міндеттері;
• “Информатика” пәнiнiң зерттеу объектiлерi;
Информатиканы орта бiлiм беру жүйесiнде оқытудың мақсаттары:
- оқушыларға ақпараттарды беру, өңдеу, сақтау, жеткiзу және оны
қолдану процестерi туралы бiлiмдердi меңгерту, басқаша айтқанда,
оқушыны ақпараттық бiлiммен қаруландыру;
- оқушылардың оқу процесiнде компьютерлiк техниканы өзiндiк даму мен
оны iске асыру құралы ретiнде, сонымен қатар, кәсiптiк қызметтерге
пайдалану дағдыларын қалыптастыру;
- оқушының логикалық-құрылымдық және алгоритмдiк-шығармашылық ойлау
қабiлеттерiн дамыту, ынта-ықыластары мен шығармашылық
бейiмдiлiктерiн қалыптастыру.
Аталған мақсаттардан төмендегi мiндеттер анықталынады:
- информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың мазмұнын анықтау;
- информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасын
жасақтау;
- информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың әдiстемелiк жүйесiн
жасақтау.
“Информатика” пәнi бойынша дайындалған стандарт бiлiм берудiң сәйкес
сатысының базистiк оқу жоспарымен, бiлiм беру ұйымдарының типтiк оқу
жоспарымен, оқу бағдарламаларымен кешендi түрде қолданылады.
“Информатика” оқу пәнiнiң базалық мазмұны (БМ) – оқу пәнiнiң мектепте
мiндеттi түрде оқытылуы тиiс және үздiксiз бiлiм берудiң келесi сатылары
мен деңгейлерiнде информатиканы оқуды жалғастыру үшiн жеткiлiктi болатын
мазмұнының құрамы мен құрылымы.
“Информатика” оқу пәнi бойынша бiлiм берудiң негiзгi бағдарламасы (БНБ)
– оқу пәнiнiң мазмұнын, яғни оқушыларда ғылыми дүниетанымдық негiздi
қалыптастыруды, олардың ойлау қабiлетiн дамытуды, ақпараттандыру
құралдарын, ақпараттық технологияларды меңгертудi және оқушыларды өмiрге,
еңбекке және бiлiмдерiн жалғастыруға даярлауды анықтайтын құжат. Оның
мазмұны мемлекеттiк стандарт бойынша анықталады.
“Информатика” оқу пәнi бойынша бағдарлы бiлiм беру бағдарламасы (БББ) –
“Информатика” оқу пәнiнiң мазмұнын анықтайтын, пәндi тереңдетiп, бағдарлы
оқытуды қамтамасыз ететiн, оқушыларды кәсiби даярлау бағытына қарай көлемi
мен мазмұны бойынша сараланған құжат. Оның мазмұны мемлекеттiк стандарт
бойынша анықталады.
“Информатика” оқу пәнi бойынша қосымша бiлiм беру бағдарламасы (ҚББ) –
мемлекеттiк стандарт мазмұнынан тыс, оқушылардың информатика пәнi бойынша
бiлiмге деген қажеттiлiктерiн қанағаттандыруға бағытталған оқу курстарының
мазмұнын анықтайтын құжат. Бұл бағдарлама факультативтiк немесе арнайы
курстар ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады.
Жалпы ережелер:
Информатика пәнiн оқытудың негiзгi мақсаттары мен мiндеттерi
төмендегiдей:
- оқушылардың ғылыми дүниетанымдық негiзiн қалыптастыру;
- оқушылардың ойлау қабiлетiн дамыту;
- оқушыларға ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологияларды
меңгерту;
- оқушыларды өмiрге, еңбекке және бiлiмдерiн жалғастыруға даярлау;
- информатика ғылымының негiзiн қалайтын үш ұғымның (зат, энергия
және ақпарат) бiрi болып есептелiнетiн, қазiргi таңдағы әлем
бейнесiн құрудың негiзiн құрайтын ақпарат ұғымын қалыптастыру;
- қоршаған ортаны жаңа ақпараттық тұрғыдан зерттеу көзқарасын
қалыптастыратын ақпараттық үрдiстердi, табиғат, қоғам, техника
аймақтарында қарастыру;
- қоғам дамуында жаңа ақпараттық технологиялардың ролiн анықтау,
қоғамның постиндустриялық ақпараттық сатыға өту кезеңiнде адам
еңбегiнiң мазмұны мен сипаттамасын өзгерту;
- оқушылардың теориялық, шығармашылық ойлау қабiлеттерiн дамыту;
- тиiмдi шешiмдер таңдай бiлуге бағытталған, оперативтi ойлау деп
аталатын жаңаша ойлай бiлудi қалыптастыру;
- ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологиялар саласында
бiлiм, бiлiк және дағдыларды қалыптастыру мен оларды дамыту;
- оқушыларды ақпараттық бiрлiктермен қамтамасыз ететiн бiлiмдермен
қаруландыру;
- оқушылардың ақпараттық сауаттылығы мен мәдениетiн қалыптастыру.
“Информатика” пәнiнiң зерттеу объектiлерi:
- ақпарат;
- ақпараттық ресурстар;
- ақпараттық үрдiстер;
- ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологиялар.
“Информатика” пәнiнiң даму болашағы мына көрiнiстерге байланысты:
1. пәннiң жалпы бiлiмдiк, дүниетанымдық көзқарасын қалыптастыру, атап
айтқанда:
- оқушыларға формальдау, модельдеу және компьютерлiк тәжiрибе
әдiстерiн меңгерту;
- тиiмдi шешiмдердi таңдай бiлуге бағытталған оперативтi ойлау
қабiлетiн дамыту.
2. информатиканың ғылыми пән ретiнде қалыптасуы, атап айтқанда,
әлеуметтiк, экономикалық, құқықтық, биологиялық, қолданбалы
информатика және т.б.
“Информатика” пәнiнiң даму бағыттары:
- Теориялық информатика. Мұнда ақпараттың жалпы қасиеттерiн зерттеу,
табиғаттағы және қоғамдағы ақпарат үрдiстерiнiң өзара қатынасы,
сонымен қатар әр түрлi ақпараттық орталарда ақпараттық үрдiстердi
жүзеге асырудың негiзгi заңдылықтарын зерттеу мәселелерi
қарастырылады.
- Ақпараттандыру құралдары. Мұнда дербес компьютерлердiң,
микропроцессорлардың есептеу қызметiнiң мүмкiндiктерi және аймақтық
желiлер арқылы ақпараттарды алмасу қызметтерi туралы мәселелер
қарастырылады. Әр түрлi ақпараттарды сақтау, өңдеу және қолдану
мүмкiндiктерiн одан әрi жетiлдiру бағытында ақпараттық
технологиялардың даму мәселелерiн қарастырумен жалғасады.
- Әлеуметтiк информатика. Мұнда информатика мен ақпараттық
технологиялардың қазiргi қоғамдағы алатын орны, ақпаратпен және
программалық өнiмдермен жұмыс жасаудың құқықтық, этикалық және
моральдық нормалары, жеке тұлға мен қоғамның ақпараттық
қауiпсiздiгi төңiрегiндегi мәселелер қарастырылады.
“Информатика” оқу пәнi бойынша оқушылардың мiндеттi дайындық деңгейiне
қойылатын талаптар мектептiң әр түрлi сатысында берiлетiн оқу мазмұнына
сәйкес берiлген. Сатылар негiзгi, жоғарғы (қоғамдық-гуманитарлық және
жаратылыстану-математикалық) деп қарастырылған. Аталған сатыларға сәйкес
берiлген мазмұндық желiстер бойынша оқушының мiндеттi дайындық деңгейiне
қойылатын талаптар анықталған.
“Информатика” оқу пәнi бойынша оқу процесiн ұйымдастыру және оны жүзеге
асыру жағдайларына қойылатын талаптар мына бағыттарда қарастырылған: оқыту
процесiн мамандармен қамтамасыз ету; оқыту процесiн оқу-әдiстемелiк жағынан
қамтамасыз ету; материалдық-техникамен базамен қамтамасыз ету.
Бақылау сұрақтары
1. Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың мақсаттары қандай?
2. Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың міндеттерін сипатта.
3. “Информатика” пәнiнiң зерттеу объектiлерiне талдау жаса.
4. Информатика пәнінің даму бағыттары мен болашағы.
5. “Информатика” пәнi бойынша оқу процесiн ұйымдастыру жолдары қандай?
3-Дәріс. Бастауыш сыныптардағы информатика курсының базалық мазмұны. (1
сағат).
• Информатика пәнiн бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасы;
• Оқушылардың бiлiмi мен бiлiктiлiгiне қойылатын талаптар;
• Оқушылар ненi үйренуi тиiс;
Информатика пәнiн бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасы
Орта бiлiм беру жүйесiндегi информатиканың ролi қазiргi ақпараттық
қоғамдағы ақпараттық мәдениеттiң негiзiн құрайтын ақпараттық және
коммуникациялық технологияны пайдалану дағдыларын қалыптастырудағы
ақпараттық бiлiмнiң мәнiмен қамтамасыз етiледi.
Бiлiм берудегi ақпараттық технологияның ЮНЕСКО институтының “Бастауыш
бiлiм берудегi информатика” (Бастауыш бiлiм берудегi информатика.
Ұсыныстар. ИИТО, М, 2000, 94-бет) ұсыныстарын, информатиканы оқыту
тәжiрибелерiн талдау және компьютердiң дидактикалық мүмкiндiктерiн негiзге
алынған, Информатика пәнiнің мазмұны төмендегідей:
Пәннiң мазмұны оқушылардың ойлау қабiлетiнiң математикалық негiздерiн
құрайтын ақпараттық мәдениет пәнiнiң iргелi ұғымдарын меңгертуге
бағытталған.
Психолог ғалымдардың тұжырымдамасы бойынша адамның жинақтаған бiлiмiнен
гөрi, оның ойлау қабiлетiнiң дамуы, талдау жасай бiлу қабiлетi, алынған
ақпараттарды жалпылау және шешiмдер қабылдай бiлу сияқты қасиеттермен
қарулануы қажет. Осы тұжырым негiзiнде пәннiң негiзгi мақсаты алынады.
Пәннiң негiзгi мақсаты – жаңа буынды ерте жастан бастап жүйелiлiк ойлау
қабiлетiн қалыптастыру.
Аталған мақсаттан келесi мiндеттер анықталады:
- оқушылардың логикалық және алгоритмдiк ойлау қабiлетiн дамыту;
- оқушылардың компьютерлiк сауаттылығын дамыту;
- оқушылардың коммуникативтiк (тiлдiк) ойлау қабiлетi мен шығармашылыққа
бейiмдiлiгiн дамыту;
- оқушылардың жүйелiк-ақпараттық бейнесiн, ақпараттық мәдениетiн және өзiн-
өзi дамытуға және қызмет субъектiсi ретiнде қалыптастыру.
Жоғарыдағы аталған мақсаттар мен мiндеттерден Информатика пәнiн
оқытудың мақсаттары айқындалады және нақтыланады.
Бастауыш бiлiм берудегi Информатика пропедевтикалық курс болып табылады
және онда берiлген iргелi ұғымдар жұмыс дәптерiндегi қызықты деңгейлiк
тапсырмалармен, сұрақтармен, логикалық есептермен және дамытушылық
ойындармен, сергiту сәттерiмен сипатталады.
Ақпараттық мәдениеттiң базалық ұғымдары туралы алғашқы мағлұмат бiздi
қоршаған орта – зат, тiрi және өлi табиғаттағы нысандар, ақпарат және оның
түрлерi, оларды алу және беру тәсiлдерi сияқты бiлiмдермен оқушыларды
қаруландырады.
Бағдарлама мазмұны оқушыларғы мына тақырыптармен танысуға мүмкiндiк
бередi:
- ақпарат және оның түрлерi туралы түсiнiктермен;
- ақпараттық процестiң негiзгi заңдылықтарымен;
- әрекеттi жоспарлау және оны сипаттау, нысан белгiлерiнiң
ерекшелiктерiмен;
- нысанды топтаумен және оны бөлумен;
- логикалық модельдермен және тұжырымдармен;
- орындаушы ретiнде компьютерде жұмыс iстеу дағдыларын меңгерумен;
- графикалық және мәтiндiк редакторларда жұмыс iстеумен;
- алгоритмдеумен және оның атқарушыларымен.
Сонымен, пәннiң мазмұны оқушыларды ақпараттық қоғамда өмiр сүре бiлуге
жан-жақты дайындап, олардың өзiндiк танымдық iс-әрекеттерi дағдыларын және
үйренушiнiң iзденiстiк-танымдық мүмкiндiктерiн қалыптастыруға жағдай
жасайды.
Информатика пәнiн оқыту оқушыларды бiртұтас ақпараттық-бiлiмдiк ортаға
бейiмделу негiзiне дайындайды.
Әрбiр курс тақырыптарға бөлiнген және олар таңдалынған курстың
талаптарын қанағаттандырады. Курстың барлық тақырыптары жыл сайын
компьютер сыныбындағы тәртiптi сақтау ережелерi мен техника қауiпсiздiгiн
қайталаудан басталады. Сонымен бiрге курстың әрбiр тақырыбы дамытушылық,
дүниетанымдық және технологиялық салалар бойынша бiлiмдердi тереңдетiп
отырады. “Ақпарат”, “Ақпараттық процестер” сияқты ұғымдарды меңгертуде
қоршаған әлем туралы бiлiм мен абстрактiлi ойлай бiлу қабiлетi мен
логикалық тұжырымдар жасай бiлу қасиеттерi талап етiледi.
Курс соңында оқушы оқу бағдарламасында көрсетiлген әрбiр тақырып
жөнiнде бiлiм мен бiлiктiлiк жинағын алады. Жекелеген тақырыптар бойынша
қызықты тапсырмалар мен сұрақтар, компьютердегi практикалық жұмыстар
қарастырылған. Барлық бұл кезеңдер бағдарлама құрылымында көрсетiлген.
Кейбiр тақырыптарды меңгеруде басқа пәннен алған бiлiмдерi қажет
болады. Бұл пәннiң пәнаралық сабақтастығын және оқу процесiнде жаңа
ақпараттық және коммуникациялық технологияны пайдалану негiзiнде пәндер
сабақтастығы қамтамасыз етiледi.
Пәндi 1-4 сыныптарда оқыту аптасына 1 сағаттан барлығы 136 сағатты
қамтиды.
Оқу бағдарламасын құрастыру барысында әрбiр сыныптың оқушыларының жас
ерекшелiгi мен жалпы бiлiмдердi қабылдау деңгейi ескерiлген.
1-сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
№ Мазмұны Сағаттар саны
1 Информатика пәнімен танысу 1
2 Қоршаған әлемдегi және табиғаттағы ақпарат. 4
Дыбыстық және көру ақпарат түрлерi.
Иiс сезу және сипап сезу ақпарат түрлерi
3 Нысан және оның қасиеттерi (атауы, түсi). 3
4 Компьютермен танысу. Техника қауiпсiздiгi және 3
компьютерлiк сыныпта тәртiптi сақтау ережелерi.
Пернетақтамен танысу.
Қарапайым жаттығу.
5 Нысан және оның қасиеттерi (көлемi, пiшіні, 5
құрамы)
6 Нысан және оның қасиеттерi (ортақ және 1
қарама-қарсы белгiлерi).
7 Ұқсас және әр түрлi нысандар. Нысанмен жұмыс 3
жасау. Нысандарды құрастыру.
8 Тiзбектер және ондағы әрекеттер реттiлігі. 3
Қайталау.
9 Жиын. Оларды салыстыру. Топтау. Iшкi жиындар. 5
10 Қайталау 3
Барлығы 34
2- сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)
№ Тақырыптар мазмұны Сағаттар саны
1 Компьютерлiк сыныпта тәртiптi сақтау. Көз 3
жаттығулары.Қайталау.
2 Терiстеу ұғымы. Ақиқат және жалған. Сөйлем. 6
Қайталау.
3 Компьютер құрамы. Енгiзушығару құрылғылары . 2
Компьютердегi ақпараттар ағыны.
4 Графиктiк редактормен танысу. Құю құралы. 13
Карандаш, Қылқалам, Өшiргiш құралдары.
Сызық құралы. Эллипс, Төртбұрыш құралдары.
Бүрiккiш құралы. Заттардың симметриялылығы.
5 Ақпарат. Ақпараттарды кодтау. Ақпараттарды 12
бейнелеу. Ақпараттар көзi мен қабылдаушысы.
Ақпараттарды алмастыру. Ақпараттарды алу
арналары. Ақпараттарды алмастыру. Ақпараттармен
жұмыс жасау әрекеттерi.
Барлығы 34
3- сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)
№ Мазмұны Сағаттар
саны
1 Компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi. 2
Қайталау
2 Нысандар жиыны 2
3 Бұтақтар. Графтар 4
4 Комбинаторика. Координаттық жазықтық 3
5 Ақпаратты кодтау 3
6 Ақпаратты сақтау. Компьютердiң жады. 3
7 Paint графикалық редакторы. Суреттердi сақтау. 10
Суреттердi ашу. “Жазу” құралы. Жазуды қою. Нысанды
көшiру және қою. Нысанды бұру. Нысанды қиып алу
және қою. Симметрия.
8 Ақпарат қасиеттерi. Екiлiк код. Хабарламаның 8
ақпараттық көлемi. Модельдер. Графикалық
модельдер. Ақпараттық модельдер.
Барлығы 34
4- сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)
№ Мазмұны Сағаттар
саны
1 Компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi. 1
Қайталау
2 Жиындар 2
3 Ақпараттық модельдер 5
4 Алгоритмдер. Сызықтық алгоритмдер. Тармақталу 8
алгоритмi
5 Циклдiк алгоритм 5
6 Алгоритм атқарушылары: “Қара жәшiк”, “Робот” 13
Қайық. Құйғыш. “Суқұйғыш” “Шегiртке” “Тотан”.
“Өткел” және “Робот”
Барлығы 34
Оқушылардың бiлiмi мен бiлiктiлiгiне қойылатын талаптар
Ненi бiлуi тиiс
➢ компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi мен техника
қауiпсiздiгiн;
➢ көздiң шаршағандығын қалпына келтiретiн негiзгi жаттығуларды;
➢ компьютердiң негiзгi құрылғыларының қызметiн;
➢ пернетақта мен тышқан қолтетiгiнiң атқаратын қызметiн;
➢ нысан ұғымының мағынасын және оның қасиеттерiн;
➢ ақпарат және оның түрлерi туралы түсiнiктердi;
➢ ақпарат қасиеттрiн;
➢ ақпарат көзi мен оны қабылдаушы туралы мағлұматтарды;
➢ ақпаратты кодтау туралы мағлұматты;
➢ тiзбектiң мағынасы мен мәнiн және онымен жасалатын әрекеттер
реттiлiгiн;
➢ жиындар ұғымын;
➢ логика алгебрасының кейбiр түсiнiктерiн – тұжырым (айтылым), ақиқат,
жалған және терiстеу ұғымдарын;
➢ модельдер ұғымын;
➢ графикалық және ақпараттық модельдер түсiнiгiн;
➢ алгоритм және оның түрлерi – сызықтық, тармақталу және циклдiк
алгоритмдер туралы мағлұматты;
➢ атқарушы, орта және атқарушының командалар жүйесi ұғымдарын;
➢ графикалық редактордың мүмкiндiктерiн
Ненi үйренуi тиiс
➢ компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi мен техника
қауiпсiздiгiн сақтай бiлудi;
➢ көздiң шаршағандығын қалпына келтiретiн жаттығуларды орындай бiлудi;
➢ компьютердiң негiзгi құралғыларының қызметiн орынды пайдалана бiлудi;
➢ қарапайым мәтiндердi теруде пернетақтаны пайдалана бiлудi;
➢ тышқан қолтетiгiн пайдалана бiлуде;
➢ нысандарға мысалдар келтiре бiлудi;
➢ нысандарға мысалдар келтiре бiлудi және олардың қасиеттерiн (түсiн,
пiшiнiн, құрамын, ұқсас және қарама-қарсы белгiлерiн) анықтай бiлудi,
➢ нысан қасиеттерiн орынды пайдалана бiлудi;
➢ ақпарат көзi мен қабылдаушысын ажыратып, мысал келтiрудi;
➢ кодтар кестесi көмегiмен ақпараттарды кодтай бiлудi;
➢ тiзбектерге мысалдар келтiре бiлудi;
➢ көрсетiлген белгiлерi бойынша нысан жиындарын ерекшелей бiлудi;
➢ графикалық және ақпараттық модельдердi анықтай бiлудi;
➢ сызықтық, тармақталу және циклдiк алгоритмдердi орындай бiлудi;
➢ атқарушының командалар жүйесi көмегiмн берiлген атқарушының алгоритмiн
құра бiлудi;
➢ графикалық редактор құралдарын орынды пайдалана бiлудi.
Бақылау сұрақтары
1. Оқушылардың бiлiмi мен бiлiктiлiгiне қойылатын талаптар қандай?
2. Оқушылар ненi үйренуi тиiс?
3. Информатика пәнiн бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасы.
4. Орта бiлiм беру жүйесiндегi информатиканың ролi.
4-Дәріс. Бастауыш сыныптардағы информатиканы оқытудың құралдары. (1
сағат).
• ЭЕМ – информатиканы оқытудың негізгі құралы ретінде;
• Оқыту әдістері – оқу құралы ретінде;
• Төмендегі кестеде жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
• Пәндік негізге бағытталған оқыту түрі;
Kомпьютерді бастауыш мектепте пайдалану жөніндегі ұсыныстар.
Бірінші нұсқа. Информатика пәнін оқытудың фронталдық формасын (нысанын)
жүзеге асыру үшін арнаулы кабинетте аптасына бір сабақ өткізіледі. Ол
кабинетте CD-ROM құрылғысымен және аудиожүйелер жабдықталған бір
компьютерлер болады. Компьютермен баиланысқан үлкен экранды медиопраектор
немесе сол компьютермен басқарылатын кең экранды теледидар болуы тиіс.
Компьютер, бұған қоса, Интернетке қосылған мектептің жергілікті есептеу
жүйесімен жалғасып тұрса, артық болмайды.
Мұнда сынып оқушылары шағын топқа бөлінбей толық оқытылады. Компьютер
электрондық тақта ролын атқару, оған оқушылар кезекпен шақырылып, олар оқу
программасына сәикес компьютерде командаларды орындау режімінде жұмыс
істейді. Сыныпта фронталды жұмыс жүргізу үшін сабақты көрнекі түрде өткізі
мақсатында компьютерді проекторға немесе үлкен экранды теледидарға қосып
қою керек. Информатика сабағын басқа пәндермен қосыла отырып өткізу үшін,
сабақ кестесінде ол - сол пәндердің алдына немесе артына қойылуы тиіс.
Мұғалім компьютермен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдерін – компак-
дискідегі электрондық оқыту программаларын пайдалануды, компьютермен
мәтінмен, графикалық бейнелермен жұмыс істеуді уақыты болуы тиіс. Оқушының
бұған қоса Интернет желісіне қосылып, электрондық поштамен мәлімет алмасу
жолдарын білгені дұрыс.
Осындай тәсілмен сабақ өткізуде компьютермен тікелей оқушылардың жұмыс
істеу уақыты 15 минуттан аспауы керек, яғни ол сабақтың жартысынан аз
уақыт кезеңін ғана пайдаланылады. Компьютерлерді 2-3 минуттан аспайтын
бірнеше уақыт мерзімде қолданған дұрыс.
Компьютерде осындай режіммен сабақ өткізуде орыс тілінен, әдебиеттен,
математикадан, еңбекке баулудың, өнер энциклопедияларын, музыка, театр,
саяхат, көшеде жүру ережелерден алынған электрондық оқыту программаларын
пайдалану қажет.
Екінші ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
ҚАЗАҚ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗДАР ПЕДАГОГИКА ИНСТИТУТЫ
Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен технологиясы пәні
бойынша
ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Алматы 2006ж.
Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты
Физика-математика факультеті
Информатика кафедрасы
Бекітемін
Оқу ісі жөніндегі проректоры
_______________Ж.А.Қараев
_________________2006ж.
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕН
Пәннің аты: Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен технологиясы
Пән коды: BMIOTT 2305
Мамандығы (шифры): 050102- Педагогика және бастауыш оқыту әдістемесі
Кредит саны: 1
Алматы, 2006ж.
Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі дайындаған жалпыға
міндетті білім беру стандарты және типтік оқыту бағдарламасы негізінде
құрастырылған.
Оқу әдістемелік бағдарламаны құрастырушы: оқытушы Қожамқұлова Ж.Ж.
Кафедраның _____ ____________2006ж. мәжілісінде талқыланған,
хаттама №___
Кафедра меңгерушісі_________________тех.ғ.к ., доцент Г.И.Салғараева
Физика-математика факультетінің оқу-әдістемелік бюросында талқыланып,
бекітілген ________________2006ж. Хаттама №____
Факультеттің ОӘБ төрайымы ________________ х.ғ.к., доцент Г.Түгелбаева
Келісілді
Факультет деканы
ф.-м.ғ.к., доцент
_______________С.М.Кеңесбаев
_________________2006ж.
Пәннің оқу бағдарламасы – Syllabus
Оқытушылар туралы мәліметтер
Сабақ жүргізетін оқытушылар (тьюторлар):
Қойшиева Тұрсынай Қосыбайқызы – т.ғ.к., доцент (лектор)
Қожамқұлова Жазира Жұмағұлқызы – оқытушы (лектор)
Байланыс түрі:
ж.т. 33-18-41
ү.т. 49-52-63, 34-17-18
Кафедрада болатын уақыты _________________________________
Пән туралы мәліметтер:
Пән атауы __ Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен
технологиясы _
Кредит саны __1__
Жүргізілетін орын компьютерлік класс
Оқу жоспарынан көшірме
Күндізгі бөлімдер
Кредит 1 семестр
Шифр, саны
мамандық
050102 – педагогика және1 15-15
бастауыш оқыту 15
әдістемесі
лекпрлабсөжжсөж
5-жылдық 1 6-633
3-жылдық 1 3-339
Пререквизиттері: Педагогикалық-психологиялық пәндер, Информатика және
теориялық математика бастамалары пәндері.
Постреквизиттері: Бастауыш мектепте информатиканы оқыту теориясы мен
технологиясы пәнін оқыту үрдісінде информатика пәнінің ерекшелігін ескере
отырып пысықталып, қорытындылап оқытылады.
Пәннің мақсаты мен міндеттері
Пәнді оқыту мақсаты
Болашақ мұғалiмдерде бастауыш мектепте информатиканы оқытуды
ұйымдастыру барысында қажет болатын бiлiм, бiлiк және дағдыларды
қалыптастыру.
Пәнді оқытудың міндеттері
Кiшi жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқыту барысын
ұйымдастырумен байланысты кәсiби бiлiм мен бiлiктер қалыптастыру;
Оқушылардың информатикалық мәдениетiн және алгoритмдiк ойлауын
қалыптастырудың барысы мен оның нәтижелерiн зерттеу.
Курсты оқытып-үйретудiң негiзгi мiндетi қоғамның қазiргi даму
кезеңiндегi әлеуметтiк сұранысына сай бастауыш сыныптар мұғалiмiнiң кәсiби
даярлығының сапалық деңгейiн көтеру болып табылады.
Бастауыш мектепте информатиканы оқытудың теориясы мен технологиясы
психологиялык-педагогикалық пәндердi, информатиканы, сондай-ақ
математиканың бастауыш курсының теориялық негіздерiн оқып үйренгеннен кейiн
енгізiледi. Бұл пәндi оқытып - үйрету барысында информатика пәнiнiң өзiндiк
ерекшелiгiн ескере отырып, оның жалпы теориялық қағидаларын нақтылай түсуі
жүзеге асырылады, өйткенi студенттер бұған дейiн компьютерлiк сауаттылық
негiздерi, информатика туралы жалпы ұғымдар, электрондық-есептеуiш машина
және оның негізі құрылғылары, алгоритм және оның негiзгi қасиеттерi,
алгоритмдер мен программалардың түрлерi, Бейсиктiң негiзгi операторлары
сияқты мәселелердi оқып - үйренедi, сондай-ақ олар оқытуды ақпараттандыру,
оқу-тәрбие барысын ақпараттандырудың теориясы мен технологиясы, ақпараттық
материалдарды педагогикалық тәжiрибеде қолдану туралы түciнік алады.
Информатиканы оқытудың теориясы мен технологиясы пәнi бастауыш мектеп
педагогикасы, психология, педагогикалык зерттеулердiң әдiстемесi,
информатика, математика, математиканы оқытудың теориясы мен технологиясы
және тағы да басқа дербес әдiстемелiк пәндермен тығыз байланыста оқытып
үйретiледi.
Білім, дағды және қабілет минимумы:
- бастауыш сыныптарда ақпараттық оқытуды ұйымдастырудың өзiндiк
ерекшелiктерiн және оқу процесiнде жаңа ақпараттық технологияны
пайдаланудың мүмкiндiктерiн;
- информатиканы оқытудың және бастауыш сыныптардың оқу процесiнде
ақпараттық-комуникативтік технологияны пайдаланудың жалпы әдiстемелiк
принциптерiн;
- бастауыш сыныптардың оқу процесіне қажетті программаларды пайдалана
алулары тиіс.
Тапсырмалардың тізімі мен түрлері және оларды орындау кестесі:
- тапсырмалар тізімі және түрлері (курстық жоба (жұмыс), есептеу-
графикалық тапсырмалар, типтік есептеулер т.б.);
- пайдалануға ұсынылатын әдебиеттер тізімі;
- орындау мерзімі;
- бақылау түрі (тестілер, экспресс-сұрақтар, есеп, реферат, баяндама
т.б.).
Тапсырмалардың тізім мен оларды орындау кестесі
Ұсынылған
Бақылау Жұмыс түрі Жұмыстың тақырыбы әдебиеттерге Балдар Тапсыру
түрі сілтеме, баллыУақыты
беттерін көрсету
ағымдық Жеке тапсырма,Кіші жастағы мектеп 4 нег. [24-27] 1-2-апта
баяндама. оқушыларына 7 нег. [13-27]
информатиканы оқыту 2 нег. [25-31]
мақсаты мен
міндеттері.
ағымдық Реферат. Бастауыш сыныптардағы8 нег. [29-31] 3-апта
информатиканы 4 нег. [12-13]
оқытудың құралдары. 3 нег. [96-99]
Оқулықтар, техникалық
оқу құралдары.
ағымдық Баяндама, Бастауыш сыныптарда 4 нег. [15-21] 4-апта
реферат информатиканы 7 нег. [33-34]
оқытудың әдістері. 8 нег. [87-95]
Информатиканы оқыту 3 нег. [15-32]
әдістеріне шолу.
ағымдық Тапсырмалар, Информатика 8 нег. [74-86] 5-апта
сабақ сабақтарының типтері.6 нег. [109-121]
жоспарларын Сабақ типтерін 7 нег. [21-30]
дайындау. талдау. Дәстүрлі және3 нег. [32-60]
дәстүрлі емес сабақ
типтері.
1- ағымдық бақылау 15 6-апта
ағымдық Тапсырмалар, Бастауыш сыныптарда 4 нег. [134-165] 7-апта
реферат. информатика 7 нег. [79-111]
сабақтарына қойылатын2 нег. [21-30]
талаптар. 8 нег. [32-60]
Бастауыш сыныпта
информатика сабағын
өткiзудiң
ерекшелiктері.
ағымдық Тапсырмалар, Оқу үрдісіндегі жаңа6 нег. [109-127] 8-апта
баяндама. педагогикалық 8 нег. [61-70]
технологиялар. 5 нег. [32-60]
Жаңа педагогикалық
технологияларды
талдау.
ағымдық Реферат. Бастауыш сыныптарда 4 нег. [67-75] 9- апта
информатиканы 8 нег. [142-155]
оқытуда қазіргі
заманғы
педагогикалық
технологиялары.
2- ағымдық бақылау 15 10-апта
ағымдық Тапсырмалар, Ақпарат ұғымын оқыту 7 нег.[15-43] 11-13-апт
сабақ әдістемесі. Компьютер4 нег. [76-85] а
жоспарларын және оны оқыту 8 нег. [99-101]
құрастыру. әдістемесі.
Адам өмiрiнде жаңа
ақпараттық
технологияны
қолданудың
көпмәндiлiгiн
көрсету.
Аралық бақылау 30 12-апта
ағымдық Тапсырмалар, Графикалық 8 нег. [86-96] 14-15-апт
есептер, сабақредакторды оқыту 1 нег. [30-34] а
жоспарларын әдістемесі. 6 нег. [158-177]
құрастыру. Алгоритмдеуді оқыту 7 нег. [120-138]
әдістемесі.
Емтихан 40
Барлығы 100
Әдебиеттер тізімі
Негізгі әдебиеттер
1. 12 жылдық орта білім берудің мемлекеттік стандарты. (бiрншi саты), -
Астана, 2004.
2. 12 жылдық мектептің 1-4 сыныптарының оқу бағдарламалары. А., "Атамұра",
2004.
3. Аштаева Т.Е., Вьюшкова Е.А. Информатика. 12 жылдық мектептің 2-4
сыныптарына арналған оқулықтар. - А., "Атамұра", 2004.
4. Аштаева Т.Б., Вьюшкова Е.А. 2-4 сыныптарда информатиканы оқыту
әдiстемесi, -А., "Атамұра", 2004.
5. Горячев А.В., Горина К.И., Суворова Н.И. Информатика в играх и задачах.
1,2,3 класс.- М., "БАЛАСС", 2002.
6. Балапанов Е., Кабулова Г., Мұxаметжанова С., Айтбакина Б., Мамырбек Г.
Основы информационной культуры (в 4 тетрадях) 1-4 классы. - А., ТОО "Аруна"
ЛТД, 2004.
7. Н.Ермеков, Е.Кузина, Л.Крепп, С.Пилипенко. Информатика. Оқыту
әдістемесі. А. Атамұра, 2003.
8. С.Т.Мұхамбетжанова. Мектеп информатикасын оқытудың әдiстемесi (7-11
сынып материалдары). А. 2005.
Қосымша әдебиеттер
1. Е.Қ.Балапанов, Б.Бөрiбаев, А.Дәулетқұлов. Информатикадан 30 сабақ.
Алматы, Шартарап, 1998ж.
2. С.Ә.Исаев, А.Н.Мұхамади, О.С.Ахметова Компьютерлiк технология негiздерi
курсына арналған практикум, Алматы, 2000ж.
3. С.М.Кеңесбаев, Г.И.Салғараева, М.Н.Жакина, М.И.Қожамбердиева Информатика
пәнiнен ықшамдалған бағдарлама бойынша тест сұрақтары. Гуманитарлық
мамандықтар үшiн. Алматы, 2004ж.
4. Искакова А.К. Введение в информатику. Учебное пособие, Алматы,1999г
5. А.В.Могилев, Н.И.Пак, Е.К.Ханкер. Информатика, М., 2000г.
6. С.Симонович, Г.Евсеев. Практическая информатика. М., 1999г.
7. Фигурнов В.Э. ЭВМ РС для пользователя. Краткий курс, 7 издание,
1997г., Инфра-М.
8. Харвей Г. Word для чайников, 1998 г., М,
9. А.Қ.Искакова, Б.С.Ханжарова, А.М.Махметова Информатикаға кiрiспе. Оқу
құралы. Алматы, 2001ж.
10. Е.Балапанов, Б.Бөрiбаев, Г.Мадиярова WORD 97 мәтiндiк редакторы
лабороториялық практикум.
Білімді бақылау және бағалау
Қорытынды бағалауға:
Ағымдық бақылау – 60%
Емтихан - 40%
Қорытынды бағалау келесі формула бойынша есептелінеді:
мұндағы:
ИО - қорытынды бақылау;
Р1 – бірінші аралық бақылау бағасының сандық эквиваленті;
Р2 – екінші аралық бақылау бағасының сандық эквиваленті;
Е – емтихан бағасының сандық эквиваленті.
Курстың саясаты мен процедурасы
Қорытынды баға осы курс бойынша Сіздердің алған нәтіжелерге сәйкес
төмендегі бағыттар бойынша бағаланады:
✓ үй тапсырмасы (макс. балл-10)
✓ ағымдық бақылау (макс. балл-20)
✓ аралық бақылау (макс. балл-30)
✓ қорытынды емтихан (макс. балл-40)
Төмендегі кестеде оқытудың кредиттік технологиясымен жалпылама
қабылданған, әріптік символдар қолданылатын, GPA – студенттің оқу
жетістіктері деңгейінің орташа бағасын – анықтау үшін қажет бағалау жүйесі
көрсетілген.
Әріптік жүйе бойыншаБалдардың цифрлік Балдары Дәстүрлі жүйе бойынша
бағалануы эквиваленті бағалануы
А 4,0 95-100
Өте жақсы
А- 3,67 90-94
В+ 3,33 85-89
Жақсы
В 3,0 80-84
В- 2,67 75-79
С+ 2,33 70-74
Қанағаттанарлық
С 2,0 65-69
С- 1,67 60-64
D+ 1,33 55-59
D 1,0 50-54
F 0 0-49 Қанағаттанарлықсыз
Курстың саясаты – бұл оқытушының курсты оқыту барысында студентке қоятын
талаптар жүйесі. Төменде ұсынылатын талаптар тізімі көрсетілген:
✓ сабақтан кешігуге оны жіберуге болмайды;
✓ сабақ үстінде ұялы телефондарды өшіру;
✓ барлық тапсырмаларды өз уақытында орындау;
✓ сабақ үстінде сағыз шайнамауоқытушы ұсынған сабақ жоспарын
мұқият тыңдап, оған белсенді түрде қатысу;
✓ себепті жағдаймен қатыспаған сабағын ( деканаттың рұқсатымен)
қайта тапсыру;
✓ өз бетінше кітапханада жіне үйде дайындық жасау;
Академиялық этика ережесі:
✓ тәртіп сақтау;
✓ тәрбиелік;
✓ адамшергілік;
✓ шыншылдық;
✓ жауапкершілігінің бар болуы;
Оқу топтарындағы келіспеушілік жағдайларды оқытушылар немесе
тьюторлардың қатысуымен ашық түрде талқыға салу керек, шешілмеген
жағдайда деканат қызметкерлері көмегімен қарастырылады.
Курстың тақырыптық жоспары
№ Сағаттар мөлшері
ТАҚЫРЫПТАР
Мамандық
050102 050102 050102
күндізгі 5 жылдық 3 жылдық
сырттай сырттай
Лек СӨЖЖ
Студенттердің өз бетінше дайындалуына арналған тапсырмалары:
1. Бастауыш мектептегi информатика сабақтарының ерекшелiктерi.
Информатика са6ақтарының жоспары, сабaқты талдау.
2. Оқушылардың компьютер сыныбындағы жұмыс барысындағы ic-әрекетiн
ұйымдacтыpy.
З. Логика мен алгоритмдiк желiнi машинасыз oқыту 6арысындағы оқушылардың ic-
әpeкeтiн ұйымдacтыpy.
4. оқушылардың жаңа материалды оқып-үйренуге дайындық кезеңiндегi ic-
әрекетiн ұйымдacтыpy.
5. Жаңа материалды оқып - үйрену барысында оқушылардың ic-әрекетiн
ұйдaстыpy. Тақырып бойынша сабақ кезеңдерiн дайындау, ұйымдастыру, жүргiзу
және талдау.
6. Бiлiм, бiлiк және дағдыларды бекiту кезеңiнде оқушылардың ic-әpeкeтiн
ұйымдaстыpy. Тақырып бойынша сабақ кезеңдерiн дайындау, құрастыру, жүргiзу
және талдау.
7. Оқыту нәтижелерiн тексеру барысында оқушылардың ic-әрекетiн ұйымдaстыpy.
Тақырып бойынша сабақ кезеңдерiн дайындау, құpacтыpy, жүргiзу және талдау.
8. Оқушылардың ойлау, танымдық және шығармашылық қабiлеттерiн дамытумен
байланысты ic - әpeкeтiн ұйымдастыру.
9. Кiшi жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқытудағы сабақтастық.
10. Бастауыш сыныптарда информатиканы оқытудың бiлiмдiк, дамытушылық және
тәрбиелiк функциялары.
11. Кiшi жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқыту барысындағы
ақпараттық технологиялар курсы мазмұнының ерекшелiктерi.
12. Кiшi жастағы мсктеп окушыларына информатиканы оқыту барысындағы
алгоритмдiк курс мазмұнының ерекшелiктерi.
13. Информатикадан бастауыш сыныптарға арналған оқу - әдiстемелiк топтаманы
пайдаланудың теориясы мен тәжiрибесi.
14. Бастауыш мектептiң информатика курсының мазмұнының ерекшелiктерi.
15. Бастауыш сыныптардың информатика сабақтарында проблемалық оқытуды
жүзеге асырудың ерекшеліктері
16. Бастауыш сыныптардың информатика сабaқтaрында дифференциалап оқытyды
жузеге асырудың ерекшелiктерi.
17. Бастауыш сыныптардың информатика сабақтaрында көрнекiлiк принципiн
жүзеге асырудың ерекшелiктерi.
18. Кiшi жастағы окушылардың информатикадан бiлiм, бiлiк және дағдыларын
Teстік бақылау.
19. Бастауыш сыныптарда математика мен информатиканы интеграциялап
оқытyдың мүмкiндiктерi.
20. Информатиканы оқытуда кiшi мектеп жасындағы оқушылардың танымдық
қабiлеттерiн дамыту.
21. Информатиканы оқытуда кiшi мектеп жасындагы оқушышардың шығармашылық
қабiлеттерiн дамыту.
22. Информатика сабақтарында окушылардың iс-әрекетiн ұйымдастырудың әр
түрлi формалары.
23. Пәнаралық байланыстар және оларды бастауыш сыныптарда информатиканы
oқытy барысында жүзеге асыру жолдары.
24. Кiшi мектеп жасындағы оқушыларға информатиканы оқытудағы қазiргi
заманғы педаroгикалық технологиялар.
25. Информатиканы оқыту 6арысындағы оқушылардың интелектульдық дамуы.
26. Дифференциаланған үй жұмыстары бастауыш сыныптар оқушыларының
информатикадан бiлім, бiлiк және дағдыларды меңгеруiнiң шарты ретiнде.
27. Информатика сабақтарында окушылардың танымдық белсенділіктерін
арттырудағы дидактикалық ойындардың ролі.
2. Пән мазмұны
2.1. Тақырыптарды сағаттар санына байланысты бөлу
САҒАТТАР САНЫ
№
ТАҚЫРЫПТАР
Мамандық
050102 050102 050102 050102
күндізгі 5 жылдық 3 жылдық 2 жылдық
сырттай сырттай сырттай
Лек СӨЖЖ СӨЖ
2.2.1. Дәріс сабақтардың негізгі мазмұны (15 сағат )
1-Дәріс. Информатика ғылым және орта мектептегі оқу пәні ретінде, оның
басқа оқу пәндерімен байланысы. (1 сағат).
• Информатика оқу пәні ретінде;
• Пәнаралық байланыс
Бастауыш мектепте информатика элементтерін пәнаралық байланыс
негізінде оқыту әдістемесі
“Қазақстан Республикасының 2015-жылға дейінгі білім беруді дамыту
тұжырымдамасының жобасының Білім беру мазмұны мен деңгейлері - деп
аталатын 4-тараудың 4.3.1-тармағында: Білім беру мазмұнында
информатика негіздері мен шет тілін ерте жастан бастап оқыту мен
тәрбиелеудің негізгі бағыттары көрсетіліп белгіленген. Сондықтан, заман
талаптарына сай информатиканы бастауыш мектептерден бастап алғашқы
дайындық курсы ретінде ендірудің қажеттілігі бүгінгі күнгі
педагогика саласындағы іргелі тың мәселелердің бірі болып саналады.
Орта мектепте информатиканың жеке пән ретінде оқытылуы, көптеген
педагогикалық ізденістер мен ғылыми-әдістемелік еңбектердің туындауының
жандана түсуіне мүмкіндік береді. Информатиканың бүгінгі қоғамдағы
алатын орнын, ерекшеліктерін ғылыми-әдістемелік тұрғыда негіздеуге
арналған көптеген ғылыми зерттеу жұмыстары жүргізілуде.
Атап айтқанда, ғылыми зерттеулердің ішінен С.Пейперт, Ж.Пиаже,
Ю.Первин, Е.Коган, О.А.Красноперова, А. Витухновская мен А.Семенованың
және отандық ғалымдарымыздан Е.Бидайбеков пен Ж.Қараевтың
тұжырымдарымен Қ.Әбдиев, Ж.Сардарова және Г.Абдукаримованың зерттеу
жұмыстары бастауыш мектептерде информатика элементтерін пайдаланудың
теориялық негізі бола алады.
Алайда, бұл зерттелген жұмыстарда бастауыш мектепте иформатика
элементтерін оқыту негізінде пәнаралық байланысты жүзеге асыру
жөніндегі мәселелер жеткілікті дәрежеде зертелген жоқ.
Сондықтан, бастауыш мектеп оқушыларына информатиканың алғашқы
түсініктері мен ұғымдарын беру, сонымен қатар басқа пәндерді оқып
үйренуде пәнаралық байланысты жүзеге асыру арқылы қажет болатын
біліммен, іскерлікпен, дағдымен қаруландыру және жастарды ақпараттық
қоғамда қызмет етуге дайындауды осы кезеңнен бастау қажеттілігі
маңызды болып отыр.
Мұндай келелі мәселелерді шешу, бастауыш мектепте информатика
элементтерін оқыту негізінде пәнаралық байланысты жүзеге асыруды
теориялық, психологиялық және педагогикалық жағынан негіздеуді қажет
етеді. Бірақ, бүгінгі таңда информатика элементтерін пәнаралық
баланыс негізінде бастауыш мектепте оқытудың қажеттілігі мен оны
оқу үрдісінде жүргізуге тиімді оқу-әдістемелік құралдардың, оқыту
бағдарламаларының жеткілікті дәрежеде болмауының арасында қарама-
қайшылық бар. Осы қарама-қайшылықтан, бастауыш мектепте информатика
элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытуды енгізу арқылы
оқушыларда алғашқы білім, іскерлік, дағдыларды қалай қалыптастыруға
және оның қандай теориялық, психологиялық-педагогикалық алғы
шарттарын анықтауға болады? - деген зерттеу мәселесі туындайды.
Бүгінгі күні дидактикада оқыту әдістерін талдап, іріктеудің
түрліше байқаулары өтіп жатыр. Оқыту әдістерін талдап ретке келтіру
белгілі бір әдістерді жүйеге келтіру заңдылықтарын және ортақ
сипаттамалары мен ерекшеліктерін ашуда үлкен маңызды рөл атқарады.
Бастауыш мектепте информатика элементтерін оқыту әдістеріне келер
болсақ, төмендегі мәселелер туындайды:
- әрбір пәндер бойынша жүргізілетін оқу материалын оқушылардың
санасына қалай жеткізу керек?
- балалар білімді, іскерлік пен дағдыларды игеруі үшін, олардың
белсенді танымдылық қызметін қалай ояту керек?
- оқушылардың оқуға қызығушылығын тудырып, олардың білімді
болуына қалай көмектесу керек?
- ынтасы бар мен ынтасы жоқ балаларды қалай оқыту керек?
Дәл бүгінгі күні ғылыми-техникалық үрдістің жоғары дәрежеде
дамуы, оқытудың жаңаша, тиімді әдістерін іздестіруді талап етуде.
Оқыту әдістері дегеніміз – бұл оқыту міндеттерін шешуге бағытталған
мұғалім мен оқушылардың біріккен іс- әрекеттерінің жүзеге асу
тәсілдері. Оның негізгі атқаратын қызметі, білімдерді жай бере салу
емес, мектеп оқушысының танымдық қабілеттерін қалыптастыру мен
сабаққа деген ынтасын ояту болып табылады.
Оқыту әдістерінің құрылымы - бастауыш мектепте информатика
элементтерін пәнаралық байланыс негізінде оқытудың әдістемесіне
қатысты анықталды. Әдістемені жаңарту барысында, оқыту құралдарының алатын
орны ерекше. Ал, біздің оқыту әдістемемізге қолданылатын негізгі
техникалық құрал – компьютерлік техника болып есептеледі.
Компьютерлік техниканың дидактикалық мүмкіндіктерін педагогикалық
мақсаттарға пайдалану, білім мазмұнын анықтауда, оқыту әдістері мен
формаларын жетілдіруде жақсы әсерін тигізді. Оның оқыту үрдісінде даралап
және топтап оқыту тәсілдерінде, даралап және топтап оқыту тәсілдерінде,
өзіндік танымдық зерттеу жұмыстарын жүргізуге, зор мүмкіндіктер
жасайтындығы дәлелденді.
Бастауыш мектепте информатика элементтерін пәнаралық байланыс
негізінде оқытуды жүзеге асыру, оқушылардың информатика элементтерін
оқып үйрену бойынша алған алғашқы білімдерін, іскерліктері мен дағдыларын
қалыптастыруға және олардың сауат ашу, әліппе, ана тілі, қазақ тілі,
математика мен бейнелеу өнері пәндерінен алған білімдерін нақтылап
бекітуге мүмкіндіктер туғызды.
1-сурет
Информатика элементтерін пәнаралық байланыстар негізінде оқытуды орта
мектептің жалпы білім беретін пәндеріне пайдалана отырып, оқушылардың екі
жақты пәндерден алатын білімдерін, іскерліктерін және дағдыларын жетілдіру
бағытында дамытуға болады.
Информатиканы оқыту әдістемесінде математика мен информатика курстары
арасында пәнаралық байланысты жүзеге асыру үшін үлкен мүмкіндіктер бар.
Информатика мен математика үшін жалпы ұғымдар: ақпараттар теориясы,
шамалар, графиктер және функциялар болып табылады.
Пәнаралық байланыс жүзеге асыруда дидактиканың негізгі принциптеріне
сүйену қажет. Оқыту үрдісінде өзге пәндермен пәнаралық байланысты негізге
ала отырып, информатиканы оқыту әдістемесінде дидактикалық принциптер
қарастырып отыру керек. Олар барлық пәндермен өзара тығыз байланысуда
жалпыға бірдейлік қасиеті арқылы өз кезегінде жалпы дидактиканы өзінің
негізгі категорияларымен байыта түседі.
Пәнаралық байланыстың әр алуандығын толық ашып зерттеу-бұл күрделі
мәселе. Біздің міндетіміз: білім берудің негізін қалауда және оқу
пәндерінің өзара байланысуының пегізгі бағытын белгілеп қоюдағы
байланыстарды орнықтырудың үлкен мүмкіндіктерін көрсету.
Информатика пәнiн бастауыш сыныптан бастап оқытудың ғылыми-теориялық
негiзi елімізде зерттелiп жатыр. Оның iшiнде, Д.С.Байғожанованың “Бастауыш
мектепте информатика элементтерiн пәнаралық байланыс негiзiнде оқыту
әдiстемесi” атты ғылыми еңбегiн алуға болады. Еңбектiң негiзгi идеясы
бастауыш бiлiм жүйесiнде информатика элементтерiн пәнаралық байланыс
негiзiнде оқыту бағдарламасының жобасы жасалып, оны оқытудың әдiстемесi
берiлсе, онда бастауыш сынып оқушыларының бiлiмi, iскерлiгi, дағдысы мен
логикалық ойлау қабiлеттерi жоғары деңгейде дамып, оқу процесiнiң
тиiмдiлiгiн арттыруға бағытталған.
Ақпараттық технологияның жеделдетiп дамуына байланысты информатиканың
мазмұны үзiлiссiз өзгерiп отырады. Сондықтан информатиканың курсын оқыту
процесiн төменгi сыныптан бастаған тиiмдi екендiгi ғылыми-теориялық және
практикалық жағынан негiзделген болатын. Олай болса, болашақта бiлiм
стандарттарының мазмұнына информатиканы 1 сыныптан бастап оқыту мазмұны
енгiзiлуi қажет.
Қазіргі әлемнің ғылыми бейнесінің негізгі сипаттамасы қоғамдағы және
табиғаттағы информациялық процестер мен факторлардың фундаментальды ролін
мойындау болып табылады.
Информатика ЭЕМ-ның көмегімен информацияны іздеу, сақтау, жинақтау,
тарату, өлшеу мен өңдеудің әдісі тәсілдері мен заңдылықтарын қарастыратын
математикалық ғылым. Қазіргі информация ағымын адамзат тек ЭЕМ-нің көмегі
арқылы ғана қабылдайды. ЭЕМ информацияны автоматты түрде жүзеге асырады.
Сондықтан ЭЕМ-да программалау информатиканың негізгі ядросы болып табылады,
ал қазіргі есептегіш техникалар – оның материалдық базасы.
Ғылымның объектісі және оның тақырыбы ұғымдарының айырмашылықтары
туралы дәл түсінік кез келген ғылымның мағынасын алу үшін өте маңызды.
Объект дегеніміз зерттеушінің іс-әрекеті бағытталған шын өмірдегі бір
облыс, ал тақырып оны зерттеу объектісімен байланыстыратын буын. Сондықтан
ғылымның тақырыбы ұғымы ғылымның объектісі ұғымымен бірдей емес, ол
танымның объективті және субъективті жақтарының диалектикалық бірлігін
көрсетеді. Әр ғылымның өкілдері бір объектіні әр қырынан көреді, әртүрлі
міндеттер тұрғысынан қарайды. Оқыту әдіскердің де, психолог және
кибернетиктердің де зерттеу объектісі бола алады. Олардың әрқайсысы бұл
объектіден өзіне тән нәрсені ғана ажыратады, зерттеу нәтижелерін өздерінше
түсіндіреді. Басқаша айтқанда олардың әрқайсысы өз тақырыбы бойынша жұмыс
істейді. Мамандардың бәрі бір сабаққа келіп, әрқайсысы өз ғылымы тұрғысынан
талдайды. Дидакт мұғалімнің қандай жалпы принциптерді жүзеге асырғандығын
ойлайды; әдіскер оқыту әдістері мен сабақ материалының осы пәнді мектепте
оқытудың міндеттері сәйкес болуына назар аударады. Психологты ерекше
қызықтыратыны оқушылардың сабақты ұғынуы, ұғынудың жалпы заңдылықтарының
көрінуі, ал кибернетикке оқыту тура және кері байланысы бар басқару жүйесі
болып көрінеді.
Мектеп информатикасы программалық қамтамасыз етуді зерттейтін сала
ретінде анықталады.
Мектеп информатикасын программалық қамтамасыз ету орта мектептің
информациялық басқару және оқыту жүйелерін қамтиды, оның құрамында осы
жүйелерді жобалауға арналған сериялық құралдар бар.
Мектеп информатикасын оқу әдістемелік жағынан қамтамасыз ету үшін ол
курс бойынша оқу программалары, әдістемелік құралдар, оқулықтар жасалуы
қажет.
Мектеп информатикасының келесі бесінші саласы – оны психологиялық –
педагогикалық қамтамасыз ету, ол өзінің маңыздылығына байланысты алғашқы
болып қарастырылатын мәселеге жатады. Қазіргі ЭЕМ-нің мектептегі оқу тәрбие
процесіне енгізілуі компьютерлендірудің барлық проблемасын шеше алмайтыны
анық. ЖИТ – ны пайдалану жағдайында оқу процесін тиімді және өз мақсатына
жете алатындай етіп ұйымдастыру үшін бірқатар педагогикалық, психологиялық
проблемаларды шешу қажет. Осыған байланысты педагогиканың, психологияның
және дидактиканың дәстүрлі қағидалары қосымша зерттеуді талап етеді. Бұл
жерде оқытуды компьютерлендірудің екі түрлі негізгі бағыты бар екенін
ескеру қажет, олар компьютер оқу объектісі және компьютер оқу құралы
ретінде.
Информатиканы орта мектепте оқыту жөнінде қалыптасқан әртүрлі
көзқарастар бар. Мектептегі информация курсының мазмұны мен әдістемелік
ерекшеліктері мынадай:
1. Мектептегі Информатика курсының мазмұны информация – алгоритм -
ЭЕМ деген үш іргелі ұғымға негізделеді. Ол бір жағынан пәннің
информатика ғылымымен байланысын қамтамасыз етсе, екінші жағынан
оқушылардың теориялық дайындық деңгейін меңгеруі үшін беріледі.
2. Информатика курсының маңызды ерекшелігі оның басқа пәндермен тығыз
байланысы.
Бақылау сұрақтары
1. Бастауыш мектепте информатика элементтерін пәнаралық байланыс
негізінде оқыту негіздері.
2. Информатиканың орта мектептегі оқу пәні ретіндегі маңызы.
2-Дәріс. Кіші жастағы мектеп оқушыларына информатиканы оқыту мақсаты
мен міндеттері. (1 сағат).
• Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың мақсаттары;
• Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың міндеттері;
• “Информатика” пәнiнiң зерттеу объектiлерi;
Информатиканы орта бiлiм беру жүйесiнде оқытудың мақсаттары:
- оқушыларға ақпараттарды беру, өңдеу, сақтау, жеткiзу және оны
қолдану процестерi туралы бiлiмдердi меңгерту, басқаша айтқанда,
оқушыны ақпараттық бiлiммен қаруландыру;
- оқушылардың оқу процесiнде компьютерлiк техниканы өзiндiк даму мен
оны iске асыру құралы ретiнде, сонымен қатар, кәсiптiк қызметтерге
пайдалану дағдыларын қалыптастыру;
- оқушының логикалық-құрылымдық және алгоритмдiк-шығармашылық ойлау
қабiлеттерiн дамыту, ынта-ықыластары мен шығармашылық
бейiмдiлiктерiн қалыптастыру.
Аталған мақсаттардан төмендегi мiндеттер анықталынады:
- информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың мазмұнын анықтау;
- информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасын
жасақтау;
- информатиканы бастауыш сыныптарда оқытудың әдiстемелiк жүйесiн
жасақтау.
“Информатика” пәнi бойынша дайындалған стандарт бiлiм берудiң сәйкес
сатысының базистiк оқу жоспарымен, бiлiм беру ұйымдарының типтiк оқу
жоспарымен, оқу бағдарламаларымен кешендi түрде қолданылады.
“Информатика” оқу пәнiнiң базалық мазмұны (БМ) – оқу пәнiнiң мектепте
мiндеттi түрде оқытылуы тиiс және үздiксiз бiлiм берудiң келесi сатылары
мен деңгейлерiнде информатиканы оқуды жалғастыру үшiн жеткiлiктi болатын
мазмұнының құрамы мен құрылымы.
“Информатика” оқу пәнi бойынша бiлiм берудiң негiзгi бағдарламасы (БНБ)
– оқу пәнiнiң мазмұнын, яғни оқушыларда ғылыми дүниетанымдық негiздi
қалыптастыруды, олардың ойлау қабiлетiн дамытуды, ақпараттандыру
құралдарын, ақпараттық технологияларды меңгертудi және оқушыларды өмiрге,
еңбекке және бiлiмдерiн жалғастыруға даярлауды анықтайтын құжат. Оның
мазмұны мемлекеттiк стандарт бойынша анықталады.
“Информатика” оқу пәнi бойынша бағдарлы бiлiм беру бағдарламасы (БББ) –
“Информатика” оқу пәнiнiң мазмұнын анықтайтын, пәндi тереңдетiп, бағдарлы
оқытуды қамтамасыз ететiн, оқушыларды кәсiби даярлау бағытына қарай көлемi
мен мазмұны бойынша сараланған құжат. Оның мазмұны мемлекеттiк стандарт
бойынша анықталады.
“Информатика” оқу пәнi бойынша қосымша бiлiм беру бағдарламасы (ҚББ) –
мемлекеттiк стандарт мазмұнынан тыс, оқушылардың информатика пәнi бойынша
бiлiмге деген қажеттiлiктерiн қанағаттандыруға бағытталған оқу курстарының
мазмұнын анықтайтын құжат. Бұл бағдарлама факультативтiк немесе арнайы
курстар ұйымдастыру арқылы жүзеге асырылады.
Жалпы ережелер:
Информатика пәнiн оқытудың негiзгi мақсаттары мен мiндеттерi
төмендегiдей:
- оқушылардың ғылыми дүниетанымдық негiзiн қалыптастыру;
- оқушылардың ойлау қабiлетiн дамыту;
- оқушыларға ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологияларды
меңгерту;
- оқушыларды өмiрге, еңбекке және бiлiмдерiн жалғастыруға даярлау;
- информатика ғылымының негiзiн қалайтын үш ұғымның (зат, энергия
және ақпарат) бiрi болып есептелiнетiн, қазiргi таңдағы әлем
бейнесiн құрудың негiзiн құрайтын ақпарат ұғымын қалыптастыру;
- қоршаған ортаны жаңа ақпараттық тұрғыдан зерттеу көзқарасын
қалыптастыратын ақпараттық үрдiстердi, табиғат, қоғам, техника
аймақтарында қарастыру;
- қоғам дамуында жаңа ақпараттық технологиялардың ролiн анықтау,
қоғамның постиндустриялық ақпараттық сатыға өту кезеңiнде адам
еңбегiнiң мазмұны мен сипаттамасын өзгерту;
- оқушылардың теориялық, шығармашылық ойлау қабiлеттерiн дамыту;
- тиiмдi шешiмдер таңдай бiлуге бағытталған, оперативтi ойлау деп
аталатын жаңаша ойлай бiлудi қалыптастыру;
- ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологиялар саласында
бiлiм, бiлiк және дағдыларды қалыптастыру мен оларды дамыту;
- оқушыларды ақпараттық бiрлiктермен қамтамасыз ететiн бiлiмдермен
қаруландыру;
- оқушылардың ақпараттық сауаттылығы мен мәдениетiн қалыптастыру.
“Информатика” пәнiнiң зерттеу объектiлерi:
- ақпарат;
- ақпараттық ресурстар;
- ақпараттық үрдiстер;
- ақпараттандыру құралдары мен ақпараттық технологиялар.
“Информатика” пәнiнiң даму болашағы мына көрiнiстерге байланысты:
1. пәннiң жалпы бiлiмдiк, дүниетанымдық көзқарасын қалыптастыру, атап
айтқанда:
- оқушыларға формальдау, модельдеу және компьютерлiк тәжiрибе
әдiстерiн меңгерту;
- тиiмдi шешiмдердi таңдай бiлуге бағытталған оперативтi ойлау
қабiлетiн дамыту.
2. информатиканың ғылыми пән ретiнде қалыптасуы, атап айтқанда,
әлеуметтiк, экономикалық, құқықтық, биологиялық, қолданбалы
информатика және т.б.
“Информатика” пәнiнiң даму бағыттары:
- Теориялық информатика. Мұнда ақпараттың жалпы қасиеттерiн зерттеу,
табиғаттағы және қоғамдағы ақпарат үрдiстерiнiң өзара қатынасы,
сонымен қатар әр түрлi ақпараттық орталарда ақпараттық үрдiстердi
жүзеге асырудың негiзгi заңдылықтарын зерттеу мәселелерi
қарастырылады.
- Ақпараттандыру құралдары. Мұнда дербес компьютерлердiң,
микропроцессорлардың есептеу қызметiнiң мүмкiндiктерi және аймақтық
желiлер арқылы ақпараттарды алмасу қызметтерi туралы мәселелер
қарастырылады. Әр түрлi ақпараттарды сақтау, өңдеу және қолдану
мүмкiндiктерiн одан әрi жетiлдiру бағытында ақпараттық
технологиялардың даму мәселелерiн қарастырумен жалғасады.
- Әлеуметтiк информатика. Мұнда информатика мен ақпараттық
технологиялардың қазiргi қоғамдағы алатын орны, ақпаратпен және
программалық өнiмдермен жұмыс жасаудың құқықтық, этикалық және
моральдық нормалары, жеке тұлға мен қоғамның ақпараттық
қауiпсiздiгi төңiрегiндегi мәселелер қарастырылады.
“Информатика” оқу пәнi бойынша оқушылардың мiндеттi дайындық деңгейiне
қойылатын талаптар мектептiң әр түрлi сатысында берiлетiн оқу мазмұнына
сәйкес берiлген. Сатылар негiзгi, жоғарғы (қоғамдық-гуманитарлық және
жаратылыстану-математикалық) деп қарастырылған. Аталған сатыларға сәйкес
берiлген мазмұндық желiстер бойынша оқушының мiндеттi дайындық деңгейiне
қойылатын талаптар анықталған.
“Информатика” оқу пәнi бойынша оқу процесiн ұйымдастыру және оны жүзеге
асыру жағдайларына қойылатын талаптар мына бағыттарда қарастырылған: оқыту
процесiн мамандармен қамтамасыз ету; оқыту процесiн оқу-әдiстемелiк жағынан
қамтамасыз ету; материалдық-техникамен базамен қамтамасыз ету.
Бақылау сұрақтары
1. Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың мақсаттары қандай?
2. Информатиканы бастауыш сыныпта оқытудың міндеттерін сипатта.
3. “Информатика” пәнiнiң зерттеу объектiлерiне талдау жаса.
4. Информатика пәнінің даму бағыттары мен болашағы.
5. “Информатика” пәнi бойынша оқу процесiн ұйымдастыру жолдары қандай?
3-Дәріс. Бастауыш сыныптардағы информатика курсының базалық мазмұны. (1
сағат).
• Информатика пәнiн бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасы;
• Оқушылардың бiлiмi мен бiлiктiлiгiне қойылатын талаптар;
• Оқушылар ненi үйренуi тиiс;
Информатика пәнiн бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасы
Орта бiлiм беру жүйесiндегi информатиканың ролi қазiргi ақпараттық
қоғамдағы ақпараттық мәдениеттiң негiзiн құрайтын ақпараттық және
коммуникациялық технологияны пайдалану дағдыларын қалыптастырудағы
ақпараттық бiлiмнiң мәнiмен қамтамасыз етiледi.
Бiлiм берудегi ақпараттық технологияның ЮНЕСКО институтының “Бастауыш
бiлiм берудегi информатика” (Бастауыш бiлiм берудегi информатика.
Ұсыныстар. ИИТО, М, 2000, 94-бет) ұсыныстарын, информатиканы оқыту
тәжiрибелерiн талдау және компьютердiң дидактикалық мүмкiндiктерiн негiзге
алынған, Информатика пәнiнің мазмұны төмендегідей:
Пәннiң мазмұны оқушылардың ойлау қабiлетiнiң математикалық негiздерiн
құрайтын ақпараттық мәдениет пәнiнiң iргелi ұғымдарын меңгертуге
бағытталған.
Психолог ғалымдардың тұжырымдамасы бойынша адамның жинақтаған бiлiмiнен
гөрi, оның ойлау қабiлетiнiң дамуы, талдау жасай бiлу қабiлетi, алынған
ақпараттарды жалпылау және шешiмдер қабылдай бiлу сияқты қасиеттермен
қарулануы қажет. Осы тұжырым негiзiнде пәннiң негiзгi мақсаты алынады.
Пәннiң негiзгi мақсаты – жаңа буынды ерте жастан бастап жүйелiлiк ойлау
қабiлетiн қалыптастыру.
Аталған мақсаттан келесi мiндеттер анықталады:
- оқушылардың логикалық және алгоритмдiк ойлау қабiлетiн дамыту;
- оқушылардың компьютерлiк сауаттылығын дамыту;
- оқушылардың коммуникативтiк (тiлдiк) ойлау қабiлетi мен шығармашылыққа
бейiмдiлiгiн дамыту;
- оқушылардың жүйелiк-ақпараттық бейнесiн, ақпараттық мәдениетiн және өзiн-
өзi дамытуға және қызмет субъектiсi ретiнде қалыптастыру.
Жоғарыдағы аталған мақсаттар мен мiндеттерден Информатика пәнiн
оқытудың мақсаттары айқындалады және нақтыланады.
Бастауыш бiлiм берудегi Информатика пропедевтикалық курс болып табылады
және онда берiлген iргелi ұғымдар жұмыс дәптерiндегi қызықты деңгейлiк
тапсырмалармен, сұрақтармен, логикалық есептермен және дамытушылық
ойындармен, сергiту сәттерiмен сипатталады.
Ақпараттық мәдениеттiң базалық ұғымдары туралы алғашқы мағлұмат бiздi
қоршаған орта – зат, тiрi және өлi табиғаттағы нысандар, ақпарат және оның
түрлерi, оларды алу және беру тәсiлдерi сияқты бiлiмдермен оқушыларды
қаруландырады.
Бағдарлама мазмұны оқушыларғы мына тақырыптармен танысуға мүмкiндiк
бередi:
- ақпарат және оның түрлерi туралы түсiнiктермен;
- ақпараттық процестiң негiзгi заңдылықтарымен;
- әрекеттi жоспарлау және оны сипаттау, нысан белгiлерiнiң
ерекшелiктерiмен;
- нысанды топтаумен және оны бөлумен;
- логикалық модельдермен және тұжырымдармен;
- орындаушы ретiнде компьютерде жұмыс iстеу дағдыларын меңгерумен;
- графикалық және мәтiндiк редакторларда жұмыс iстеумен;
- алгоритмдеумен және оның атқарушыларымен.
Сонымен, пәннiң мазмұны оқушыларды ақпараттық қоғамда өмiр сүре бiлуге
жан-жақты дайындап, олардың өзiндiк танымдық iс-әрекеттерi дағдыларын және
үйренушiнiң iзденiстiк-танымдық мүмкiндiктерiн қалыптастыруға жағдай
жасайды.
Информатика пәнiн оқыту оқушыларды бiртұтас ақпараттық-бiлiмдiк ортаға
бейiмделу негiзiне дайындайды.
Әрбiр курс тақырыптарға бөлiнген және олар таңдалынған курстың
талаптарын қанағаттандырады. Курстың барлық тақырыптары жыл сайын
компьютер сыныбындағы тәртiптi сақтау ережелерi мен техника қауiпсiздiгiн
қайталаудан басталады. Сонымен бiрге курстың әрбiр тақырыбы дамытушылық,
дүниетанымдық және технологиялық салалар бойынша бiлiмдердi тереңдетiп
отырады. “Ақпарат”, “Ақпараттық процестер” сияқты ұғымдарды меңгертуде
қоршаған әлем туралы бiлiм мен абстрактiлi ойлай бiлу қабiлетi мен
логикалық тұжырымдар жасай бiлу қасиеттерi талап етiледi.
Курс соңында оқушы оқу бағдарламасында көрсетiлген әрбiр тақырып
жөнiнде бiлiм мен бiлiктiлiк жинағын алады. Жекелеген тақырыптар бойынша
қызықты тапсырмалар мен сұрақтар, компьютердегi практикалық жұмыстар
қарастырылған. Барлық бұл кезеңдер бағдарлама құрылымында көрсетiлген.
Кейбiр тақырыптарды меңгеруде басқа пәннен алған бiлiмдерi қажет
болады. Бұл пәннiң пәнаралық сабақтастығын және оқу процесiнде жаңа
ақпараттық және коммуникациялық технологияны пайдалану негiзiнде пәндер
сабақтастығы қамтамасыз етiледi.
Пәндi 1-4 сыныптарда оқыту аптасына 1 сағаттан барлығы 136 сағатты
қамтиды.
Оқу бағдарламасын құрастыру барысында әрбiр сыныптың оқушыларының жас
ерекшелiгi мен жалпы бiлiмдердi қабылдау деңгейi ескерiлген.
1-сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
№ Мазмұны Сағаттар саны
1 Информатика пәнімен танысу 1
2 Қоршаған әлемдегi және табиғаттағы ақпарат. 4
Дыбыстық және көру ақпарат түрлерi.
Иiс сезу және сипап сезу ақпарат түрлерi
3 Нысан және оның қасиеттерi (атауы, түсi). 3
4 Компьютермен танысу. Техника қауiпсiздiгi және 3
компьютерлiк сыныпта тәртiптi сақтау ережелерi.
Пернетақтамен танысу.
Қарапайым жаттығу.
5 Нысан және оның қасиеттерi (көлемi, пiшіні, 5
құрамы)
6 Нысан және оның қасиеттерi (ортақ және 1
қарама-қарсы белгiлерi).
7 Ұқсас және әр түрлi нысандар. Нысанмен жұмыс 3
жасау. Нысандарды құрастыру.
8 Тiзбектер және ондағы әрекеттер реттiлігі. 3
Қайталау.
9 Жиын. Оларды салыстыру. Топтау. Iшкi жиындар. 5
10 Қайталау 3
Барлығы 34
2- сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)
№ Тақырыптар мазмұны Сағаттар саны
1 Компьютерлiк сыныпта тәртiптi сақтау. Көз 3
жаттығулары.Қайталау.
2 Терiстеу ұғымы. Ақиқат және жалған. Сөйлем. 6
Қайталау.
3 Компьютер құрамы. Енгiзушығару құрылғылары . 2
Компьютердегi ақпараттар ағыны.
4 Графиктiк редактормен танысу. Құю құралы. 13
Карандаш, Қылқалам, Өшiргiш құралдары.
Сызық құралы. Эллипс, Төртбұрыш құралдары.
Бүрiккiш құралы. Заттардың симметриялылығы.
5 Ақпарат. Ақпараттарды кодтау. Ақпараттарды 12
бейнелеу. Ақпараттар көзi мен қабылдаушысы.
Ақпараттарды алмастыру. Ақпараттарды алу
арналары. Ақпараттарды алмастыру. Ақпараттармен
жұмыс жасау әрекеттерi.
Барлығы 34
3- сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)
№ Мазмұны Сағаттар
саны
1 Компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi. 2
Қайталау
2 Нысандар жиыны 2
3 Бұтақтар. Графтар 4
4 Комбинаторика. Координаттық жазықтық 3
5 Ақпаратты кодтау 3
6 Ақпаратты сақтау. Компьютердiң жады. 3
7 Paint графикалық редакторы. Суреттердi сақтау. 10
Суреттердi ашу. “Жазу” құралы. Жазуды қою. Нысанды
көшiру және қою. Нысанды бұру. Нысанды қиып алу
және қою. Симметрия.
8 Ақпарат қасиеттерi. Екiлiк код. Хабарламаның 8
ақпараттық көлемi. Модельдер. Графикалық
модельдер. Ақпараттық модельдер.
Барлығы 34
4- сыныпта Информатика курсын оқытудың оқу мазмұны
(аптасына 1 сағат, барлығы 34 сағат)
№ Мазмұны Сағаттар
саны
1 Компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi. 1
Қайталау
2 Жиындар 2
3 Ақпараттық модельдер 5
4 Алгоритмдер. Сызықтық алгоритмдер. Тармақталу 8
алгоритмi
5 Циклдiк алгоритм 5
6 Алгоритм атқарушылары: “Қара жәшiк”, “Робот” 13
Қайық. Құйғыш. “Суқұйғыш” “Шегiртке” “Тотан”.
“Өткел” және “Робот”
Барлығы 34
Оқушылардың бiлiмi мен бiлiктiлiгiне қойылатын талаптар
Ненi бiлуi тиiс
➢ компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi мен техника
қауiпсiздiгiн;
➢ көздiң шаршағандығын қалпына келтiретiн негiзгi жаттығуларды;
➢ компьютердiң негiзгi құрылғыларының қызметiн;
➢ пернетақта мен тышқан қолтетiгiнiң атқаратын қызметiн;
➢ нысан ұғымының мағынасын және оның қасиеттерiн;
➢ ақпарат және оның түрлерi туралы түсiнiктердi;
➢ ақпарат қасиеттрiн;
➢ ақпарат көзi мен оны қабылдаушы туралы мағлұматтарды;
➢ ақпаратты кодтау туралы мағлұматты;
➢ тiзбектiң мағынасы мен мәнiн және онымен жасалатын әрекеттер
реттiлiгiн;
➢ жиындар ұғымын;
➢ логика алгебрасының кейбiр түсiнiктерiн – тұжырым (айтылым), ақиқат,
жалған және терiстеу ұғымдарын;
➢ модельдер ұғымын;
➢ графикалық және ақпараттық модельдер түсiнiгiн;
➢ алгоритм және оның түрлерi – сызықтық, тармақталу және циклдiк
алгоритмдер туралы мағлұматты;
➢ атқарушы, орта және атқарушының командалар жүйесi ұғымдарын;
➢ графикалық редактордың мүмкiндiктерiн
Ненi үйренуi тиiс
➢ компьютер сыныбындағы тәртiп сақтау ережелерi мен техника
қауiпсiздiгiн сақтай бiлудi;
➢ көздiң шаршағандығын қалпына келтiретiн жаттығуларды орындай бiлудi;
➢ компьютердiң негiзгi құралғыларының қызметiн орынды пайдалана бiлудi;
➢ қарапайым мәтiндердi теруде пернетақтаны пайдалана бiлудi;
➢ тышқан қолтетiгiн пайдалана бiлуде;
➢ нысандарға мысалдар келтiре бiлудi;
➢ нысандарға мысалдар келтiре бiлудi және олардың қасиеттерiн (түсiн,
пiшiнiн, құрамын, ұқсас және қарама-қарсы белгiлерiн) анықтай бiлудi,
➢ нысан қасиеттерiн орынды пайдалана бiлудi;
➢ ақпарат көзi мен қабылдаушысын ажыратып, мысал келтiрудi;
➢ кодтар кестесi көмегiмен ақпараттарды кодтай бiлудi;
➢ тiзбектерге мысалдар келтiре бiлудi;
➢ көрсетiлген белгiлерi бойынша нысан жиындарын ерекшелей бiлудi;
➢ графикалық және ақпараттық модельдердi анықтай бiлудi;
➢ сызықтық, тармақталу және циклдiк алгоритмдердi орындай бiлудi;
➢ атқарушының командалар жүйесi көмегiмн берiлген атқарушының алгоритмiн
құра бiлудi;
➢ графикалық редактор құралдарын орынды пайдалана бiлудi.
Бақылау сұрақтары
1. Оқушылардың бiлiмi мен бiлiктiлiгiне қойылатын талаптар қандай?
2. Оқушылар ненi үйренуi тиiс?
3. Информатика пәнiн бастауыш сыныптарда оқытудың оқу бағдарламасы.
4. Орта бiлiм беру жүйесiндегi информатиканың ролi.
4-Дәріс. Бастауыш сыныптардағы информатиканы оқытудың құралдары. (1
сағат).
• ЭЕМ – информатиканы оқытудың негізгі құралы ретінде;
• Оқыту әдістері – оқу құралы ретінде;
• Төмендегі кестеде жеке тұлғаға бағытталған оқыту;
• Пәндік негізге бағытталған оқыту түрі;
Kомпьютерді бастауыш мектепте пайдалану жөніндегі ұсыныстар.
Бірінші нұсқа. Информатика пәнін оқытудың фронталдық формасын (нысанын)
жүзеге асыру үшін арнаулы кабинетте аптасына бір сабақ өткізіледі. Ол
кабинетте CD-ROM құрылғысымен және аудиожүйелер жабдықталған бір
компьютерлер болады. Компьютермен баиланысқан үлкен экранды медиопраектор
немесе сол компьютермен басқарылатын кең экранды теледидар болуы тиіс.
Компьютер, бұған қоса, Интернетке қосылған мектептің жергілікті есептеу
жүйесімен жалғасып тұрса, артық болмайды.
Мұнда сынып оқушылары шағын топқа бөлінбей толық оқытылады. Компьютер
электрондық тақта ролын атқару, оған оқушылар кезекпен шақырылып, олар оқу
программасына сәикес компьютерде командаларды орындау режімінде жұмыс
істейді. Сыныпта фронталды жұмыс жүргізу үшін сабақты көрнекі түрде өткізі
мақсатында компьютерді проекторға немесе үлкен экранды теледидарға қосып
қою керек. Информатика сабағын басқа пәндермен қосыла отырып өткізу үшін,
сабақ кестесінде ол - сол пәндердің алдына немесе артына қойылуы тиіс.
Мұғалім компьютермен жұмыс істеудің қарапайым тәсілдерін – компак-
дискідегі электрондық оқыту программаларын пайдалануды, компьютермен
мәтінмен, графикалық бейнелермен жұмыс істеуді уақыты болуы тиіс. Оқушының
бұған қоса Интернет желісіне қосылып, электрондық поштамен мәлімет алмасу
жолдарын білгені дұрыс.
Осындай тәсілмен сабақ өткізуде компьютермен тікелей оқушылардың жұмыс
істеу уақыты 15 минуттан аспауы керек, яғни ол сабақтың жартысынан аз
уақыт кезеңін ғана пайдаланылады. Компьютерлерді 2-3 минуттан аспайтын
бірнеше уақыт мерзімде қолданған дұрыс.
Компьютерде осындай режіммен сабақ өткізуде орыс тілінен, әдебиеттен,
математикадан, еңбекке баулудың, өнер энциклопедияларын, музыка, театр,
саяхат, көшеде жүру ережелерден алынған электрондық оқыту программаларын
пайдалану қажет.
Екінші ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz