Аймақтық экономикалық қауымдастықты халықаралық- құқықтық реттеу

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Аймақтық экономикалық қауымдастықты халықаралық-

құқықтық реттеу

БҰҰ-ның дербес органы ретінде, 1964 ж. БҰҰ-ның сауда және даму бойынша конференцыясы құрылды (ЮНКТАД) . ЮНКТАД-тың негізгі мақсаты - халықаралық саудаға, соның ішінде, шикізат, өнеркәсіп тауарлары саудасына, сонымен қатар саудамен байланысты қаржыландыру аясында жәрдемдесу. Бұнда дамушы елдерге жасалатын сауда преференциялары мен өзге де жеңілдіктерге баса назар аударылады.

Халықарлық сауда құқыгы бойынша БҰҰ Комиссиясы (ЮНСИТРАЛ) - БҰҰ БА-ның көмекші органы. Ол 1966 ж. мына мақсатта құрылды: халықаралық конвенциялардың және өзге де құжаттардың жобаларын дайындау жолымен халықаралық сауда құқығының дамуына жәрдемдесу.

ЮНСИТРАЛ негізгі актілердің ішінде 1974 ж. Халықаралық тауарлардың сауда-сатығындағы талаптың ескіру мерзімі туралы Конвенцияны және 1980 ж. оған енгізілген өзгертулер мен толықтырулар Хаттамасын, 1974 ж. БҰҰ Халықаралық тауарларды сату-сатып алу шарттары туралы Конвенциясын дайындады.

Жекелеген шикізат тауарларының халықаралық саудасын реттеу үшін, импорттаушы және экспорттаушы (бидай, қант, кофе, какао, мақта т. б. ), не тек экспорттаушы мемлекеттердің (мұнай) қатысуымен көпжақты келісімдер жасалды және бірқатар халықаралық ұйымдар құрылды.

Экспорттаушы және импорттаушы мемлекеттердің қатысуымен құрылған ұйымдардың мақсаттары - әлемдік бағаның күрт толқуын жеңілдету, экспорттаушы елдерге квоталар белгілеу арқылы сұраныс пен ұсыныстың реттелген қатынасын және импорттаушылардың тауарларды сатып алуы бойынша мідеттемесін бекіту, тауарлардың ең жоғарғы және ең төменгі құнын бекіту және "буферлік" қорларының жүйесін құру.

Экспорттаушы елдердің ұйымдарына айқын мысал ретіндегі мұнай экспорттаушы елдердің ұйымын алуға болады (ОПЕК) . Бұл ұйым мұнайдың рұқсат етілетін құнын сәйкестендіру және осы мақсатта әр елге белгіленген квотамен мұнай өндіруді шектеу арқылы мұнай өндіруші елдердің мүддесін қорғау міндетіне ие.

ХЭҚ-тын дамуы үшін маңызы бар және халықаралық саудаға жәрдемдесу мақсатында құрылган халықаралық ұйымдардың ішінен Халықаралық Сауда Палатасын, Кедендік тарифтерді жариялаудың халықаралық бюросын, Жеке құқықтың бір қалыпқа келуі бойынша халықаралық институтты айтуға болады (ЮНИДРУА) .

Қаржылық қатынастарда қосымша әрекет етуші халықаралық құқықтық актілер шығару арқылы кәсіпкерлер арасындағы коммерциялық, қаржылық қатынастарды реттейтін ұлттық зандардың үндестігі мен бірыңғайландыру бойынша ЮНСИТРАЛ-дың, сондай-ақ Халықаралық Сауда Палатасының және ЮНИДРУА-ның шегінде үлкен жұмыс жүргізіліп жатыр. Мысалға, Халықарлық Сауда Палатасы дайындаған 2000 ж. кең қолданылатын «Инкотермс» сауда терминдерін талқылаудың халықаралық ережесін алуға болады. Саудада халықаралық қызметтестіктің де өз мақсаттары және шектеулері бар.

1949 ж. НАТО шегінде АҚШ-тың бастамасымен экспорттық бақылау бойынша үйлестіру комитеті құрылды (КОКОМ) . Бұл комитет батыс елдерінің социалистік елдермен экспорттық саудасын шектеу бойынша орган ретінде жұмыс істейді. КОКОМ-ға НАТО-ның елдері ғана емес, сонымен қоса Жапония және Австралия мүше.

КСРО құлағаннан кейін де КОКОМ НАТО үшін "қауіпті" деп саналғандықтан, экспорттауға тыйым еа ыиіі тын немесе шекгелетш стратегиялық тауарлардыц ті ; імін жүргізу тоқтатылмады. 1994 ж. КОКОМ таратылды. В; н сенарлықкслісімде (1996) қарапаі!ь:м қарулардын. м. п

қоса екі мақсатта қолданылатын тауарлар меп техполо ітіл. тардьгң экспортталуыңа бақы. тау жасауды жалгаеіыЯ козделген. Бүл келісімге КОКОМ-ның бүрынғы мүпіі лерімен қоса Ресей, Шығыс Еуропа елдері жәіте о:іД мемлекеттер қатысады. _ . . . •■-■-. ■■■

мемлекетаралвік өнеркөаптік кауымдастық. (. Ъңш~І Щ жылдың ішінде саудаға сіңірілііт кететін хатықара. тгп онеркәсіптік қауымдастық қарқыііды . өсің қеледі. Халлі. 1 ара. тық онеркәсіптік қауымдастық астарында ендіріс са м сындағы тікелеіі кооперациялык оаііланысты, і >п

оперкәсіптік қызметті, сонымен бірге өнеркәсіптік шеіііД дегі шетелдік инвестициясы, технологиялық көмегі туеіні леді. Дамушы елдерге техникалық комек көрсету жоі« индустрияландырутлі жәрдемдесу, сонымен қоса өнеркосіім ттң дамуы саласындағы БҮҮ қызметін үйлестіру мақсатыиЛ 1966 ж. БҮҮ өнеркөсіптік даму туралы үйымы қүры. тдД . . 1985 ж. ол БҮҮ-ның мамандандырылған меқемесіне аіііщ " алды.

Валюта-қаржы шегіндегі мемлекетаралық қызметпнщ тік. Екіжақты есептесуді, төлемді, несиелендіруді. озге іщ қажетті жағдайларды қамтамасыз ету мақсатында налД

. і І. . И., Һ^ірлЬілык, шегіндеп кызмеггеотік хаяыкдралық Шпіюмикалық' байланыстың даігуы үшін айрықша мәнге № Ьүл (екіжақты есептссу т. б. ) вдлымда ХЭҚ саласы реті-

ІЦДі" срекіле халықаралық валюталық-қаржылық қүқықтыц Шіііпуі үшін негіз болдът. ЬҮҮ мамандандырылған мекемелері ретінде 1945 ж. ІцЛықаралық Кдйта Қүру және Даму Баыкі (ХКДБ) жөне рлықаралық Валюта Қоры (ХВҚ) қүрылды. Бүл мекем- иісрдің шегінде іс жүзінде ірі деңгейдс валюталық-қар-Щі. шық шегіндегі барлық қауымдастық шоғырландырылған. ІХКДБ-ның мақсаты - экономикалық әлеуметтік [ црогреске дамуы және қайта қүрылуы, алдымен банктің [• Мүпіе дамушы елдеріне жәрдемдесу, ондірістің жоне : Цифракүрыдымның дамуы үшін үзақ мерзімді қарыздар ^: ргру. ХКДБке тек ХВҚ-ның мүше мемлекеттері мүше бола Тімиды. . ;, 180 е; і катысатын ХВҚ-ның мақсаты - әлемдік валют-(іиіиқ түрақтылықгы бақылау, халықаралық валюталық сая-ІііТ пеи куре айырбастарын, мүше мемлекеттердің валют-цні. іқ қатынастарындағы мінез-қүлқын қадагалау және щжет болган: жагдайда қысқа жэңе үзақ мерзімді' несиелер РУ- ' ^Ж ' -"^

ХІ<ДБ мен ХВҚ-ның қарыз немесе несие беруі қар-

іШлық-ткономикалық жоне олеуметтік сипаттағы ңүс-

рцманы орындаумен, елдерге қарыздарды пайдалану туралы

ШОне озге де қажетгі ақиаратты берумен қамтамасыз еті-

рііді. Банктің немесе Қордың жетекші органдары міндетті

рипаттағы шешімдерді қабылдағанда, мүше елдердің дауыс-

ьтпрының саны олардың салган капиталдары молшерімсн

Еіплқталатын дауыс беру түрі қолданылады. Тәжірибеде

!"ондық топ" деп аталатын елдер оздерінің мүдделеріне

Жауап беретін шешімдердің қабылдануы үшін копшілік

Дііуыстын. қажеттііін белгілейді. КСРО басынан-ақ не

, ХКДБ-ға, не ХВҚ-ға да қатыспады. КСРО ыдыраганнан

Ксйін, Кдзақстан Республикасы және озге бүрынғы рес

ріубликалар 1992 ж. ХКДБ-га жоне ХВҚ-ға кірді және

ІҚордан оте қажетті валюталық қарыздар алады.

Аабмлекл:'іл) алық каржі. ь. . ық кычімспсс \ . ліь іпсідіДч маңызды мәнге инвеетипияны қолдау және екірақты қорғау, екіжақты салық ралуды болдъшмау туралы коптеген екіжақты кслісімдер ие. 1965 ж. қүрылған Вашингтон ко-нвенциясы мемлекеттер мен шетел тұлғалары арасындағы инвестициялық дауларын шешудің тәртібіп реттейді, ал 1985 ж. Сеул конвенциясы негізінде Қаржы салымы кепілдік бойынша Көпжақты агенттік күрылган (МИГА) .

1991 ж. КСРО-ның ылырауы озекті халықаралық-қүқықтық қлржылық мәселелерді тудырды. Оның бірі ■ КСРО-ның сыртқы үзақ міндеттемелері мен активтерін және олардың Кеңес Одагы мирасқорлары арасында болінуіне байланысты болды. Осы жағдайда жалгыз ғана нысана ретінде 1983 ж. "мемлекеттік меншікке, мемлеке-ттік архивтерге, мемлекеттік қарыздарға катыеты мемлеке-ттердің мирасқорлыш туральГ Вена конвенциясы болатын еді, бірақ ол занды күшіне енген жоқ. Конвенцияда қүқык мирасқор мсмлекеттер арасындагы мемлекет - мнрас қал-дырушының қарыздары мен актнвтеріне қатысты келісімі жоне оның әдьт болінуі жайында болатын. Іс жүзінде ҚСРО-ның сыртқы мемлскеттік карыздарына және ақтив- ~~". тер~~ ' 1 ' ~~Не"" қаіыста"і9Э0~~ ' ~~^; а: 4 ^слдог^іідсяы~~ - ~~куқық ми~~ р ~~ас^~~ қорлық туральі шарт негізінде КСРО мен 15 посткеңестік мемлекет бүрынғы КСРО субьектілерінің жалпы карыздар мен активтерінің сомасындагы пайыздық үлестері туралы кедісті. Кейін келісімдердін нспзінде Ресей оз мойнына басқа мемлекеттердің қарыздық үлестерін қайтаруды алды және тиісшше осы мемлекеттердің бүрынты КСРО ак-тивтеріндегі үлсстерін қабылдады. Актпвтердің молшері бүрынғы КСРО қарыздарынан асып кеткеиімен, КСРО-ның борышқорлары негізінен дамушы елдер болды да, олардың қарыздарды қайтаруы үлкен қиындықтарға бай-ланысты болды. Келісім арқылы бүрынғы КСРО-ның мемлекеттік меншігі мен мемлекёттік архивінің қүқық мирасқорлыгы мәселелері де реттелді.

Екінші моселе бүрынғы КСРО-ның"қарыздық мінде-тгемелерін, соның ішінде, Ресейдің озімен ХКДБ-дан және

ХВҚ-дан алған несиелерін өзгерту болды. Сыртқы қа-рыздарды қайтаруда біршама елдер, оның ішінде дамушы және бұрынгы социалистік мемлекеттер қиындық көрді. Осындай қарыздарды қайтаруды талап ету бойынша несие берушілердің, ягни бай, өндірісі дамыган елдер мен олардың коммсрциялық банктерінің мүддесіи қамтамасыз ету үшін, несие беруші мемлекеггердің Париж Клубы және коммерциялық банктердің Лондон Клубы қүрылды. Осы жартылай формальды бірлестіктер бір-бірімен қызметтеседі және ХКДБ мсн ХВҚ оз Қызметін үйлестіреді. Екі Клуб та оз борышқор мемлекеттерімен келіссөздерін дербес жүргізеді.

Еуропалык кайта қуру жонс даму банкі. Еуропадағы экономикалык қызмеітесгік институттарының бірі ЕБРР (1990 ж. қүрылгаН, орналасқан жері - Лондон. ) Банктің қүрылтайшылары 41 ел, онын ішінде Еуропалық бір-/іестіктің мүше елдері, КСРО-ны қоса алғанда, Шыгыс Еуропа мемлекеттері, сонымсн бірге АҚШ. Жапония, бірнеше араб мемдекеттері, Израиль, Оңтүстік Корея _ брлды. Баңқтің жарғьільіқ капиталы- _: . . . 10 млрд. ЭКЮ (12

тиесілі. Банк жарғысында мүше елдердің парықтық экономикаға бағыттаду міндеттілігі айтылган. Банк беретін барлық заемдардың 10 %-ын жеке 'сектордарга беретін несие қүраса. 40 %-ын мемлекеттік қарыз қүрайды. .

Тәуелсіз Мсмискеттер Достастыгы. 1991 ж. 8 жеятрқсаңда Беларусь, Ресей жөне Украина қол қойған ТМД қуру туралы келісімде тараптардьщ бірлескен қызметін көбінесе жалггы экономикалық кеңістіктщ калыптасуы мен дамуына, кеден және кошіп-қону саясатына, көлік және байланыс жүйесіңң дамуына багытгау туралы аггтылды. 1991 ж. 21 желтоқсандагы Алматы Декдарациясьшьщ арқасьюда ТМД-ға Әзірбайжан. Адмения, КдзаҚсган, Қырғызстан, Молдова, Тәжікстан, Түркмш, Оз-бекстан, кейінірек - Грузия кірді. Кдзір Грузия оның мүшесі емес. ТМД-ның үйымдастырылуының жүргізшуі 1993 ж. 22 қаң-тарда кадыдцанған Жарғыда айтылған. Жаглъща экономикалық әлеуметтік және қүкьгктық шегіңдегі ічызмегтестік туралы арнайы

тарау бар. 1992 - 1994 жж. экоңомикалық вдзметтестікке ТМД еддері арасында бірнеше көпжақты келісімдер арналды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.