Азаматтардың өзіндік қосалқы шаруашылық жерлерінің құқықтық жағдайы

1 Қазақстан Республикасында жер реформасын жүзеге асыру
2 Жеке меншіктегі және жер пайдалану құқығындағы жер учаскелері

Қазақстан Республикасында жер реформасын жүзеге асыру - жерге айрықша мемлекеттік меншікті жою, жер учаскелеріне жеке меншікті орнықтыру, жерді сату-сатып алуды, жер нарығын, ипотеканы дамыту және басқа да шаралар жаңа жер туралы заңнаманың міндеттерінің өзгеруіне алып келді. Жаңа жер реформасын жүзеге асыру қатынастарының мүліктік сипатын жоймайды, керісінше оның мемлекет байлықтарын табиғи ресурс ретінде ұтымды пайдалану мүмкіндіктерін кеңейтті [1].
Қазақстан Республикасының агралық саясатының негізінде жерге меншік құқығының болуы да аса маңызды болып табылады. Жерге меншік құқығы мәселесі қоғамда белсенді түрде талқыланды. Яғни, жерге жеке меншікті енгізудің басты негіздемесі болып инвесторлардың ауыл шаруашылық саласына қызықпаушылығы табылды. Ауыл шаруашылық кәсіпорындары мүліктің өтімділігін төмен болуы ауыл шаруашылығына инвесторларды тартуға және де қаржылық құрылымды енгізуге басты кедергі болды.
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер Қазақстан Республикасының азаматтарына өзіндік қосалқы шаруашылығын, бағбандықты, саяжай құрылысын дамыту үшін яғни, жеке меншікті пайдалануға Қазақстан Республикасының жеке және заңды тұлғаларына шаруа немесе фермер қожалығын жүргізуге, тауарлы ауыл шаруашылығы өндірісі, орман өсіру ғылыми- зерттеу, тәжірибе жүргізу және оқыту мақсатында, қосалқы ауыл шаруашылығын, бақша және мал шаруашылығын жүргізу үшін, сонымен қатар жер учаскесін жер пайдалану құқығымен беру мерзімі кемінде бес жыл болады, оны бес жылдан аз мерзімге беруге жер учаскесін алуға мүдделі өтініш берушінің келісімімен ғана беріледі. Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға 10 жылға дейінгі мерзімге жалдау шарттарымен уақытша жер пайдалануға беріледі [2].