Қазақ халқының көпшілік салт-дөстүрлері

Жоспар
Кіріспе

1 Бала тәрбиесі
2 Сүйінші
3 Балаға ат қою
4 Бесікке бөлеу
5 Тұсау кесу
6 Тұсау кесу

Қазақ халқының көпшілік салт-дөстүрлері баланың дүниеге келуімен байланысты туған.Отбасының жеміс берер гүлі, алтын тіреу діңгегі-бала.Халқымыз «Бесіксіз үйде береке жоқ» деп ой түйген. Бұл-отбасы ошағының түтіні сөнбесін деген жеке бастың тілегінен туған мақал емес,сонымен қатар халықтың қамын қарастыру,елдікті ойлау, елдің ертеңгісі жөнінде қам жеу. Қазақ халқының: «Бір баласы бардың шығар- шықпас жаны бар, көп баласы бардың үйінде маздаған шамы бар», «Балалы үй-базар, баласыз үй -мазар», «Бала- адамның бауыр еті» деуі-баланы бақыт санағандық. Ананың отбасындағы бақыты баламен байланысты. Халық ұғымында баласыз өту ана үшін үлкен қайғы, қасірет болып саналған. Ертегілер мен батырлар жырында баласыз ата-аналардың құдайға жалынып, әулие, әмбиелердің басына түнеп, ақсарбас айтып, мал сойып бала тілеуі, ал сол үлкен үміт, зор тіліктен кейін дүниеге келген баланың ерекше батыр болып өсуі, біріншіден, халық арманының ауыз әдебиетіндегі көрінісі болса, екіншіден, діни сенімнің әсері екіні байқалады.

Пән: Мәдениеттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Бала тәрбиесі
Қазақ халқының көпшілік салт-дөстүрлері баланың дүниеге келуімен
байланысты туған.Отбасының жеміс берер гүлі, алтын тіреу діңгегі-
бала.Халқымыз Бесіксіз үйде береке жоқ деп ой түйген. Бұл-отбасы ошағының
түтіні сөнбесін деген жеке бастың тілегінен туған мақал емес,сонымен қатар
халықтың қамын қарастыру,елдікті ойлау, елдің ертеңгісі жөнінде қам жеу.
Қазақ халқының: Бір баласы бардың шығар- шықпас жаны бар, көп баласы
бардың үйінде маздаған шамы бар, Балалы үй-базар, баласыз үй -мазар,
Бала- адамның бауыр еті деуі-баланы бақыт санағандық. Ананың отбасындағы
бақыты баламен байланысты. Халық ұғымында баласыз өту ана үшін үлкен қайғы,
қасірет болып саналған. Ертегілер мен батырлар жырында баласыз ата-
аналардың құдайға жалынып, әулие, әмбиелердің басына түнеп, ақсарбас айтып,
мал сойып бала тілеуі, ал сол үлкен үміт, зор тіліктен кейін дүниеге келген
баланың ерекше батыр болып өсуі, біріншіден, халық арманының ауыз
әдебиетіндегі көрінісі болса, екіншіден, діни сенімнің әсері екіні
байқалады. Баласы жоқ адамдар қу бас атанудан қорыққан.Осы атақтан арылу
үшін баласы жоқ ата-аналар жақын ағайын-туыстарының балаларын асырап алған.
Ал бұл дәстүр ізгі адамгершілік қасиет деп саналып, дәріптеліп келген.
Ондай ата-аналар асырап алған балаға барынша мейрімділікпен қарап, тұған
баласынан,да артық еркелетіп өсірген,жақсы тәрбие берүге тырысқан.Басқаның
баласын баурына басып,өз баласындай етіп тәрбиелеу ағайнды адамдардың
арасын былай қойғанда,Ұлы Отан соғысы жылдарында жау уақытша басып алған
Украинадан Беларусиямен Балтық жағалауынан Қазақстанға әкелінген жетім
балаларды көптеген қазақ ата-аналары асырап алып,тәрбиелеп,азамат етіп
өсірді.Мысалы,Еңбек Ері,атақты құрылысшы М.Т.Қазыбеков жеті ұлттың баласын
асырап,азамат еткен.Ұшқыш-космонавт Владимир Жәнибековтің өміре де соның
айғағы.
Н.К.Крупская балаға деген бауырмаудық,жылы жүректі шығыс
халқына тән қасиет екінін айта келіп: Балаға деген сүйіспеншіліктің
россиялықтар шығыс халқының үйренсін деп өте орынды айтқан.
Асырап алған баладан кейін анасы өз құрсағына бала тапса;асырап алған
баланы ақ жолтай атаған.Оның ит көйлегін кейінгі балаларына рындап
кегізетін болған.Көпшілік ырымдар жол-жоралғылар баланың дүниеге келуімен
байланысты жасалған. Мысалы, шілдехана тойында жас нәрестелі,жас босанған
әйелді үш күн бойы жын-пері жағалап жүреді.Әйлдер,қызкеліншектер жас
босанған әйелді үш күн бойы жын-перден қорғап күзету керек деген діни
ұғымнан пайда болған.Күн батқанннан таң атқанша жас босанған әйел жаңа
туған жас сәбиді ұйықтамай күзетіп отыру үшін үш күндей түнімен өлең
айтып,ән мен жыр,күй мен би,ойын-сауықпен өткізген.Кейін бұл дәстүр жас
нәрістенің дүниеге келген құрметіне арналған жастардың ойын-сауық кештері
болып ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.