Бағалы қағаздардың әлемдік нарығы
12.1. Әлемдік бағалы қағаздар нарығының қызметтері мен мазмұны.
12.2. Бағалы қагаздар түрлері
12.3. Қор биржасы және басқа бағалы қағаздар нарығы.
12.2. Бағалы қагаздар түрлері
12.3. Қор биржасы және басқа бағалы қағаздар нарығы.
Бағалы қағаздар дегеніміз - қаржылай және қандай-да бір мүлікке
меншік құқығын көрсететін, сататын және сатып алатын қаржылық құжат, олар сәйкес құжатсыз басқа бір түлғаға сатылуы мүмкін емес.
Бағалы қағаздар, алып келетін пайдасы мен кіріс көлеміне сәйкес шаруашылық субъектілер арасындағы ақша ресурстарын орналастырудың арнайы құралы болып табылады. Бағалы қағаздар шынайы капитал түрі бола алмайды. Нақты капитал бағалы қағаздардан бөлек қызмет атқарады.
Бағалы қағаздар капиталға иелік етуге мүмкіндік береді, бірақ өнер капитал болып табылмайды, әйткені:
- бағалы қағаздар өндіріске тікелей салынбайды, олар ақшаға айналмай, капитал айналымының бірінші кезеңінде ғана өтеді;
- бағалы қағаздар әрқашан ақшаға айналуы екі талай;
- ақшаға айналған жағдайда, бағалы қағаздар құны нарықта өзгеруі мүмкін, бірақ капиталдық жалын массасы өзгермейді.
Капиталдық салымдардары қарсыландыру үщін бағалы қағаздардың эмиссиялық үрдісін секютиризация деп аталады. Бағалы қағаздардың эмитентері жеке фирмалар және корпорациялар, орталық және жергілікті органдар болуы мүмкін.
меншік құқығын көрсететін, сататын және сатып алатын қаржылық құжат, олар сәйкес құжатсыз басқа бір түлғаға сатылуы мүмкін емес.
Бағалы қағаздар, алып келетін пайдасы мен кіріс көлеміне сәйкес шаруашылық субъектілер арасындағы ақша ресурстарын орналастырудың арнайы құралы болып табылады. Бағалы қағаздар шынайы капитал түрі бола алмайды. Нақты капитал бағалы қағаздардан бөлек қызмет атқарады.
Бағалы қағаздар капиталға иелік етуге мүмкіндік береді, бірақ өнер капитал болып табылмайды, әйткені:
- бағалы қағаздар өндіріске тікелей салынбайды, олар ақшаға айналмай, капитал айналымының бірінші кезеңінде ғана өтеді;
- бағалы қағаздар әрқашан ақшаға айналуы екі талай;
- ақшаға айналған жағдайда, бағалы қағаздар құны нарықта өзгеруі мүмкін, бірақ капиталдық жалын массасы өзгермейді.
Капиталдық салымдардары қарсыландыру үщін бағалы қағаздардың эмиссиялық үрдісін секютиризация деп аталады. Бағалы қағаздардың эмитентері жеке фирмалар және корпорациялар, орталық және жергілікті органдар болуы мүмкін.
12 ДӘРІС. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАРДЫҢ ӘЛЕМДІК НАРЫҒЫ
12.1. Әлемдік бағалы қағаздар нарығының қызметтері мен мазмұны.
12.2. Бағалы қагаздар түрлері
12.3. Қор биржасы және басқа бағалы қағаздар нарығы.
12.1. ӘЛЕМДІК БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ МЕН МАЗМҰНЫ
Бағалы қағаздар дегеніміз - қаржылай және қандай-да бір мүлікке
меншік құқығын көрсететін, сататын және сатып алатын қаржылық құжат, олар
сәйкес құжатсыз басқа бір түлғаға сатылуы мүмкін емес.
Бағалы қағаздар, алып келетін пайдасы мен кіріс көлеміне сәйкес шаруашылық
субъектілер арасындағы ақша ресурстарын орналастырудың арнайы құралы болып
табылады. Бағалы қағаздар шынайы капитал түрі бола алмайды. Нақты капитал
бағалы қағаздардан бөлек қызмет атқарады.
Бағалы қағаздар капиталға иелік етуге мүмкіндік береді, бірақ өнер капитал
болып табылмайды, әйткені:
- бағалы қағаздар өндіріске тікелей салынбайды, олар ақшаға айналмай,
капитал айналымының бірінші кезеңінде ғана өтеді;
- бағалы қағаздар әрқашан ақшаға айналуы екі талай;
- ақшаға айналған жағдайда, бағалы қағаздар құны нарықта өзгеруі мүмкін,
бірақ капиталдық жалын массасы өзгермейді.
Капиталдық салымдардары қарсыландыру үщін бағалы қағаздардың эмиссиялық
үрдісін секютиризация деп аталады. Бағалы қағаздардың эмитентері жеке
фирмалар және корпорациялар, орталық және жергілікті органдар болуы мүмкін.
Бағалы қағаздар нарығы келесі қызметтер атқарады:
1. Өте қысқа мерзімде эмитеттер капиталдарды аккумуляциялайды.
2. Қайтарымдық біржағы шығындық түрінде инвесторлар капитал салады.
3. Тұтынуды, инфляцияны және басқа да макроэкономикалық көрсеткіштерді
реттейді.
4. Инвесторларды меншіктенушілік міндеттері мен құқықтарын тартады.
5. Инвесторлардың салымдарына байланысты тәуекелдікті бөліп, капиталды
дифференциялдайды.
6. Ұзақ уақытқа экономикалық өсімге септігін тигізеді.
Бағалы қағаздар нарығының құрылымында екі негізгі бөлігін көрсетеді:
- алғашқы нарық – бұл инвесторлар арасында алғашқы орналастыруды жүзеге
асыратын бірінші және қайталанатын эмиссиялардың қор құрал нарығы.
- екінші нарық – бұл алғашқы нарықта эмитацияланған және орналастырылған
өзінің өмірлік қиылында айналатын нарық.
Бағалы қағаздарды шығаруды бірінші алғашқы және инвесторларға тікелей
эмитет айналым және делдал арқылы жүзеге асырылады. Әлемдік нарықтағы
бағалы қағаздар көлемінің 71% - ы өндірісі дамыған 5 ел үлесіне тиеді: АҚШ,
Жапония, Германия, Англия. Франция.
Минералдық қызметтерді өндіру үрдісінде оны қолдану үшін капиталды
мобилизацилау құралы болып табылатын бағалы қағаздар түрлерін қарастырайық.
12.2. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ТҮРЛЕРІ
Ақшалар нарығы: Акция – бұл қоғамды басқаруға қатысуға, акционерлік қоғам
кірісінен пайда алуға ұстаушыға құқық беретін бағалы қағаз. Дивидент
түрінде кірістік бөлігін алуға құқық беретін бұл акциялық номиналды құны,
былайша пайыз түріндегі акционерлер арасындағы кәсіпорынның кірісін бөлуге
кепілдендіріледі.
Сонымен қатар кірісті бөлу номиналдық құн былайша жұзеге асырылады.
Акциялық қурстық құны былайша емес. Тәжірибе жүзінде акция бағасы оның
номиналдық құнымен ещқашан сайкес келмейді. Бағалы қағаздар нарығында
акцияның бірнеше түрі бар:
- Атаулы акциялар – акция иеленушінің атауын немесе атын білдіреді. Бұл
қағаздардың иелері кәсіпорын реестірінде сәйкес тіркелуі тиіс. Бұл
кәсіпорынның өзінің акционерлерінің жеке тұлғаларын бекіту кезінде
қолданылады. Акцияның бұл түрі АҚШ пен Швецарияда кеңінен қолданылады. Бұл
акцияларды сатуға болады, бірақ касіпорының реестіріне өзгертулер
енгізіледі.
- Акцияны винчурлау – бұл акционерлік кәсіпорының рұқсатымен үшінші түрмен
сатылатын атаулы акцияның ерекше түрі.
Акционерлік қоғамының жеке мүшесі кім болатынын, мүмкіндігі болса жағымсыз
түрлерді жібермеу мақсатында қолданылады.
- көрсетушіге акция – көрсетушіден жаңа сатып алушыға тікелей беру жолымен
сатылуы мүмкін, оның ішінде шетел инвесторларыда бар.
- Ұстаным акциясы – бұл оны ұстаушыға дауыс құқығын бермейтін, бірақ
алынған пайдаға тәуелсіз белгілі дивидентін алуға кепілдік беретін даусыз
акциялар.
- Облигациялар – бұл корпорация қызметіндегі сұрақтарды шешуде және
дивидент алуда оның иесіне құқық бермейтін қарыздық міндеттемелер. Бірақ
ставка түрінде алуға құқық береді. Дамыған елдерде облигациялардың көптеген
түрлері бар.
Әлемдік қаржылық нарықта Три - А жоғарғы бағасына бағаланған мемлекетпен
жеке корпорациялармен облигациялар мойындалады, оның төлем мүмкіншілігіне
халықаралық банк қоғамдастығы еш күмән келтірмейді.
Варрант пен облигациялар – белгіленген баға бойынша көрсетілген мерзімінде
иеленушіге бағалы қағаздарды сатып алуға құқық беретін жеке құжат.
Алтын варратн пен облигациялар - нарықтың конъюктурасына тәуелсіз қатаң
баға былайша инвестордың алтын сатып алуына мүмкінщілік береді.
Тасымалданатын облигациялар – белгіленген жағдайда алдын – ала бекітілген
бағам, былайша қарыз – компанияның акциясын айырбастауға болады.
12.3. ҚОР БИРЖАСЫ ЖӘНЕ БАСҚА БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ
Өндіргіш бағалы қағаздар нарығы - Өндіргіш бағалы қағаздарды батыста
деривативтер деп атайды. Өндіргіш бағалы қағаздың шығуы себебі, баға
тәуекелдігін қайта бөлу болып табылады. Олардың негізгі қызметі – бұл
капиталдық нарығындағы бағалардың өзгеруінен экономикалық субъектілерді
сақтандыруды қамтамасыз ету.
Өндіргіш бағалы қағаздардың экономикалық негізін акциялар мен облигациялар
құрайды.
Өндіргіш бағалы қағаздардың түрлері:
бағалы қағаздарға опциондар, қаржылық фьюгерстер және форвардық келісім –
шарттар.
Опцион – бұл белгілі бір мерзімде алдын – ала белгіленген баға басқаша
шектелген бағалы қағаздар санын салуға және сатып алуға құқық беретін
бағалы қағаз. Белгілі бір бағалы қағаздар санын сатып ... жалғасы
12.1. Әлемдік бағалы қағаздар нарығының қызметтері мен мазмұны.
12.2. Бағалы қагаздар түрлері
12.3. Қор биржасы және басқа бағалы қағаздар нарығы.
12.1. ӘЛЕМДІК БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТТЕРІ МЕН МАЗМҰНЫ
Бағалы қағаздар дегеніміз - қаржылай және қандай-да бір мүлікке
меншік құқығын көрсететін, сататын және сатып алатын қаржылық құжат, олар
сәйкес құжатсыз басқа бір түлғаға сатылуы мүмкін емес.
Бағалы қағаздар, алып келетін пайдасы мен кіріс көлеміне сәйкес шаруашылық
субъектілер арасындағы ақша ресурстарын орналастырудың арнайы құралы болып
табылады. Бағалы қағаздар шынайы капитал түрі бола алмайды. Нақты капитал
бағалы қағаздардан бөлек қызмет атқарады.
Бағалы қағаздар капиталға иелік етуге мүмкіндік береді, бірақ өнер капитал
болып табылмайды, әйткені:
- бағалы қағаздар өндіріске тікелей салынбайды, олар ақшаға айналмай,
капитал айналымының бірінші кезеңінде ғана өтеді;
- бағалы қағаздар әрқашан ақшаға айналуы екі талай;
- ақшаға айналған жағдайда, бағалы қағаздар құны нарықта өзгеруі мүмкін,
бірақ капиталдық жалын массасы өзгермейді.
Капиталдық салымдардары қарсыландыру үщін бағалы қағаздардың эмиссиялық
үрдісін секютиризация деп аталады. Бағалы қағаздардың эмитентері жеке
фирмалар және корпорациялар, орталық және жергілікті органдар болуы мүмкін.
Бағалы қағаздар нарығы келесі қызметтер атқарады:
1. Өте қысқа мерзімде эмитеттер капиталдарды аккумуляциялайды.
2. Қайтарымдық біржағы шығындық түрінде инвесторлар капитал салады.
3. Тұтынуды, инфляцияны және басқа да макроэкономикалық көрсеткіштерді
реттейді.
4. Инвесторларды меншіктенушілік міндеттері мен құқықтарын тартады.
5. Инвесторлардың салымдарына байланысты тәуекелдікті бөліп, капиталды
дифференциялдайды.
6. Ұзақ уақытқа экономикалық өсімге септігін тигізеді.
Бағалы қағаздар нарығының құрылымында екі негізгі бөлігін көрсетеді:
- алғашқы нарық – бұл инвесторлар арасында алғашқы орналастыруды жүзеге
асыратын бірінші және қайталанатын эмиссиялардың қор құрал нарығы.
- екінші нарық – бұл алғашқы нарықта эмитацияланған және орналастырылған
өзінің өмірлік қиылында айналатын нарық.
Бағалы қағаздарды шығаруды бірінші алғашқы және инвесторларға тікелей
эмитет айналым және делдал арқылы жүзеге асырылады. Әлемдік нарықтағы
бағалы қағаздар көлемінің 71% - ы өндірісі дамыған 5 ел үлесіне тиеді: АҚШ,
Жапония, Германия, Англия. Франция.
Минералдық қызметтерді өндіру үрдісінде оны қолдану үшін капиталды
мобилизацилау құралы болып табылатын бағалы қағаздар түрлерін қарастырайық.
12.2. БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР ТҮРЛЕРІ
Ақшалар нарығы: Акция – бұл қоғамды басқаруға қатысуға, акционерлік қоғам
кірісінен пайда алуға ұстаушыға құқық беретін бағалы қағаз. Дивидент
түрінде кірістік бөлігін алуға құқық беретін бұл акциялық номиналды құны,
былайша пайыз түріндегі акционерлер арасындағы кәсіпорынның кірісін бөлуге
кепілдендіріледі.
Сонымен қатар кірісті бөлу номиналдық құн былайша жұзеге асырылады.
Акциялық қурстық құны былайша емес. Тәжірибе жүзінде акция бағасы оның
номиналдық құнымен ещқашан сайкес келмейді. Бағалы қағаздар нарығында
акцияның бірнеше түрі бар:
- Атаулы акциялар – акция иеленушінің атауын немесе атын білдіреді. Бұл
қағаздардың иелері кәсіпорын реестірінде сәйкес тіркелуі тиіс. Бұл
кәсіпорынның өзінің акционерлерінің жеке тұлғаларын бекіту кезінде
қолданылады. Акцияның бұл түрі АҚШ пен Швецарияда кеңінен қолданылады. Бұл
акцияларды сатуға болады, бірақ касіпорының реестіріне өзгертулер
енгізіледі.
- Акцияны винчурлау – бұл акционерлік кәсіпорының рұқсатымен үшінші түрмен
сатылатын атаулы акцияның ерекше түрі.
Акционерлік қоғамының жеке мүшесі кім болатынын, мүмкіндігі болса жағымсыз
түрлерді жібермеу мақсатында қолданылады.
- көрсетушіге акция – көрсетушіден жаңа сатып алушыға тікелей беру жолымен
сатылуы мүмкін, оның ішінде шетел инвесторларыда бар.
- Ұстаным акциясы – бұл оны ұстаушыға дауыс құқығын бермейтін, бірақ
алынған пайдаға тәуелсіз белгілі дивидентін алуға кепілдік беретін даусыз
акциялар.
- Облигациялар – бұл корпорация қызметіндегі сұрақтарды шешуде және
дивидент алуда оның иесіне құқық бермейтін қарыздық міндеттемелер. Бірақ
ставка түрінде алуға құқық береді. Дамыған елдерде облигациялардың көптеген
түрлері бар.
Әлемдік қаржылық нарықта Три - А жоғарғы бағасына бағаланған мемлекетпен
жеке корпорациялармен облигациялар мойындалады, оның төлем мүмкіншілігіне
халықаралық банк қоғамдастығы еш күмән келтірмейді.
Варрант пен облигациялар – белгіленген баға бойынша көрсетілген мерзімінде
иеленушіге бағалы қағаздарды сатып алуға құқық беретін жеке құжат.
Алтын варратн пен облигациялар - нарықтың конъюктурасына тәуелсіз қатаң
баға былайша инвестордың алтын сатып алуына мүмкінщілік береді.
Тасымалданатын облигациялар – белгіленген жағдайда алдын – ала бекітілген
бағам, былайша қарыз – компанияның акциясын айырбастауға болады.
12.3. ҚОР БИРЖАСЫ ЖӘНЕ БАСҚА БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ
Өндіргіш бағалы қағаздар нарығы - Өндіргіш бағалы қағаздарды батыста
деривативтер деп атайды. Өндіргіш бағалы қағаздың шығуы себебі, баға
тәуекелдігін қайта бөлу болып табылады. Олардың негізгі қызметі – бұл
капиталдық нарығындағы бағалардың өзгеруінен экономикалық субъектілерді
сақтандыруды қамтамасыз ету.
Өндіргіш бағалы қағаздардың экономикалық негізін акциялар мен облигациялар
құрайды.
Өндіргіш бағалы қағаздардың түрлері:
бағалы қағаздарға опциондар, қаржылық фьюгерстер және форвардық келісім –
шарттар.
Опцион – бұл белгілі бір мерзімде алдын – ала белгіленген баға басқаша
шектелген бағалы қағаздар санын салуға және сатып алуға құқық беретін
бағалы қағаз. Белгілі бір бағалы қағаздар санын сатып ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz