Бала тәрбиесіндегі ата-ананың рөлі
1 Бала тәрбиесінің алғашқы алтын қазығы
2 Ата.ана тәрбие беруде ата.бабамыздың салт.санасы
3 Отбасы . ең үлкен, мықты тәрбие ошағы, шағын мемлекет
2 Ата.ана тәрбие беруде ата.бабамыздың салт.санасы
3 Отбасы . ең үлкен, мықты тәрбие ошағы, шағын мемлекет
Әрбір ата-ана өз перзетінің әдепті, саналы, иманды да ибалы, Отанының сүйікті және кішпейіл азаматы болып жетілуін қалайды. Ата-ана перзентінің жақсы азамат болып жетілуі үшін өз отбасында балаларын тәрбиелеудің нәзік жақтарының зандылықтарын білуі шарт. Сыйластық, түсіністік, үлкен жауапкершілік сезімдері бар отбасы – бақытты отбасы. Бақытты отбасында ғана ата-ана және олардың өзара қатынасы мазмұнды, берілген тәрбие сенімді және негізді.
Бала тәрбиесінің алғашқы алтын қазығы – тұған ұясы, өз отының басындағы тәрбиесі, тілі. Қазақтың: «Баланың бас ұстазы – ата-ана», «Балапан ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі» – дегендей, есі кіріп, тілі шыға бастасымен-ақ баланы байсалды, ұғымпаз, тілалғыш етіп баулыған жөн.
Бала тәрбиесінің алғашқы алтын қазығы – тұған ұясы, өз отының басындағы тәрбиесі, тілі. Қазақтың: «Баланың бас ұстазы – ата-ана», «Балапан ұяда не көрсе, ұшқанда соны іледі» – дегендей, есі кіріп, тілі шыға бастасымен-ақ баланы байсалды, ұғымпаз, тілалғыш етіп баулыған жөн.
1. Оқушылардың ғылыми қоғамдарын ұйымдастыру және республикалық ғылыми жарыстарын өткізуге әдістемелік нұсқаулар. Астана 2007.
2. Қазақстан республикасы Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары. Жалпы бастауыш білім. - Алматы, 2002.
3. В.Д.Шадриков О содержании понятий «способности» и «одаренность».// «Психологический журнал», Т.4. №5, 1983
4. С.Л.Рубинштейн Основы общей психологии. Т.1-4. М., 1989.
5. В.А.Бухвалов Развитие учащихся в процессе творчества. «Педагогический поиск», 2000.
6. В.П.Беспалько Слагаемые педагогической технологии. «Педагогика», 1989
7. Көшімбетова С.А. Оқу-тәрбие үрдісінде оқытудың инновациялық әдіс-тәсілдерін пайдаланудың педагогикалық шарттары.
8. Базарбаева Н.А. Педагогикалық кеңес, 2009. №1
2. Қазақстан республикасы Жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары. Жалпы бастауыш білім. - Алматы, 2002.
3. В.Д.Шадриков О содержании понятий «способности» и «одаренность».// «Психологический журнал», Т.4. №5, 1983
4. С.Л.Рубинштейн Основы общей психологии. Т.1-4. М., 1989.
5. В.А.Бухвалов Развитие учащихся в процессе творчества. «Педагогический поиск», 2000.
6. В.П.Беспалько Слагаемые педагогической технологии. «Педагогика», 1989
7. Көшімбетова С.А. Оқу-тәрбие үрдісінде оқытудың инновациялық әдіс-тәсілдерін пайдаланудың педагогикалық шарттары.
8. Базарбаева Н.А. Педагогикалық кеңес, 2009. №1
БАЛА ТӘРБИЕСІНДЕГІ АТА-АНАНЫҢ РӨЛІ
Әрбір ата-ана өз перзетінің әдепті, саналы, иманды да ибалы, Отанының
сүйікті және кішпейіл азаматы болып жетілуін қалайды. Ата-ана перзентінің
жақсы азамат болып жетілуі үшін өз отбасында балаларын тәрбиелеудің нәзік
жақтарының зандылықтарын білуі шарт. Сыйластық, түсіністік, үлкен
жауапкершілік сезімдері бар отбасы – бақытты отбасы. Бақытты отбасында ғана
ата-ана және олардың өзара қатынасы мазмұнды, берілген тәрбие сенімді және
негізді.
Бала тәрбиесінің алғашқы алтын қазығы – тұған ұясы, өз отының басындағы
тәрбиесі, тілі. Қазақтың: Баланың бас ұстазы – ата-ана, Балапан ұяда не
көрсе, ұшқанда соны іледі – дегендей, есі кіріп, тілі шыға бастасымен-ақ
баланы байсалды, ұғымпаз, тілалғыш етіп баулыған жөн.
Қай халық болмасын үмітін ең алдымен ұрпағымен байланыстырады. Міне,
сондықтан да:
Ана – үйдің берекесі,
Бала үйдің – мерекесі.
Бұтағымен ағаш сымбатты,
Ұрпағымен адам қымбатты.
Бала болсаң балғындай бол.
Айналаңа қорғандай бол -деген
қағиданы берік ұстаған ата-бабаларымыз өз ұрпағын адам – деген атаққа лайық
етіп өсіруді мақсат еткен.
Ата-ана тәрбие беруде ата-бабамыздың салт-санасы, әдет-ғұрпында жүргізілген
үлгі-өнегесінің мәнісі зор. Отбасы тәрбиесінде әкенің де, ананың да орны
бөлек. Әке мен ана баланың алғашқы ұстазы. Адамзат баласы ананың мейірлі
мейріне қанып, әке өсиеттерін тыңдап өссе ғана тәрбиелі отбасынан шыққаны
көпке таңытыды.
Ана – бала тәрбиесіндегі ерекше тұлға. Дана Абай бабамыз қазақ әйелінің,
ананың отбасындағы орнын ерекше жырлайды. Жалпы, адам
бойындағы барлық қасиеттер ананың ақ сүтімен жаралған – деген ғұламалық
ойды тарата келе, осы қасиеттің міндетті түрде тәрбиеленуі туралы айтады.
Тәрбиенің негізі ананың әлдиінен басталады емес пе?
Ана тәрбиесі ұлылық дәнін себеді. Тәрбиелі анадан – тәрбиелі бала өсіп
шығады.
Сонғы жылдары отбасында, қоғамда ер адамдардың, әкелердің рөлі
төмендегендей. Бұған кейде заманды да кінәләп жатамыз. Әрине, бала
тәрбиесіндегі әкенің орны бөлек, әсірессе, ер бала тәрбиесінде. Әкенің
қатаң талабын, тәрбиесін көрген бала ертең қоғамда да өз отбасында да
шешуші тұлға бола алады. Кавказ халықтарында да: Нағыз жаылы орын: қылышқа
– қынабы , отқа – шырағы, ер жігітке – өз үйі – деген тамаша нақыл сөз
бар.
Қазақстан Республикасы Ата Занының 27 бап, 2-тармағында Балаларына
қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу – ата-ананың табиги құқығы, әрі
парызы -делінсе, Қазақстан – 2030 бағдарламасында: Әкелер мен
аналардың, аталар мен әжелердің өз балалары мен немерелеріне сонау алыс
болашақта, олар біздің жасымызға жеткен кезде қандай күйде көргіміз
келеді... деліні, ұрпақ тағдыры айтылады.
Бала – ата-анасының игі істерінің жалғастырушысы, болашағы. Бала тәрбиесі –
ата-ана үшін күрделі де, жауапты міндет. Жас шыбық иілгіш болса, жас адам
да сондай жақсыға да жаманға да бірдей бейім болатыны баршымызға мәлім. Ата-
ананың үйіндегі әрекеті балаларныың көз алдында өтеді, сондықтан жақсы,
жаман әдетіміздің бала тәрбиесіне ықпалы зор. Әрбір ата-ана – өзінің
баласын Отанға пайдалы, өіне мейрімді, еңбекқор, адамгершілігі мол адам
етіп тәрбиелеуге халық алдында да, мемлекет алдында да жауапты. Бірде-бір
ата-ананың бала тәрбиесіне немқұрайды қарауға еркі жоқ. Егерде ол, бала
өсіруде қате жіберсе, осалдық байқатса, қартайғанда опық жейтіні, өкінішке
ұрынатына ешбір дәлелдеп жатуды қажет етпейтін ақиқат.
Бала тәрбиесі туралы сөз болғанда: Баланы жастан – деген халық даналығын
ұмытуға ешкімнін хақысы жоқ. Сондықтан, бала жас, әлі
ешнәрсені білмейді, өсе келер бәрі түсінеді, – деп қарау – барып тұрған
қателік. Бала тәрбиесі – әр сағат, әр күн сайын тынымсыз жүргізіле беретін
аса жауапты, күрделі процесс. Тәрбие отбасынан басталады, оны қоғамдық
тәрбиенің қандай саласы болса да алмастыра алмайды.
Атақты қазақ ақыны Қасым Аманжолов өзінің жарына арнаған бір өлеңінде:
Обасы –шағын мемелеке,
Мен – президент, сен – премьер, дегені бар.
Отбасы – ең үлкен, мықты тәрбие ошағы, шағын мемлекет. Отбасының негізі
баланы өмірге келтіру ғана емес, оны мәдени- әлеуметтік ортаның құндылығын
қабылдату, ұрпақтың, ата-бабалардың, ұлылардың ақыл-кеңес тәжірібиесін
бойына сіңіру, қоршаған орта, адамзатқа, өз қоғамына пайдалы етіп
тәрбиелеу. Үлкен ұрпақтың тәжірібиесі, өмірдегі беділі, ақыл-кеңестері, ата-
ананың өз борышын мүлтіксіз орындауы, бір-бірін құрметтеуі – үлкен тәрбие
мектебі. Бала дүниеге келгеннен бастап ата-ананың ықпалында болып, бағыт
беруші тәрбие мектебінен нәр алады. Өз отбасында бала ата-ананың
қамқорлығына, шексіз сүйіспеншілігіне бөленіп, әке мен ананың жақсылығы мен
дәулетінің қызығын көріп қана қоймай, адамгершілік, әдеп-инабат
тағылмдарынын алуы, оларды меңгеріп іс- жүзінде қолданудың ынта мен ықылас,
қайрат пен қажыр ететін жолынан өтуге тиіс.
Қатты тәртіп көрсе бала күнінде,
Өнермен қуантады түбінде.
Бала нені білсе жастан, ... жалғасы
Әрбір ата-ана өз перзетінің әдепті, саналы, иманды да ибалы, Отанының
сүйікті және кішпейіл азаматы болып жетілуін қалайды. Ата-ана перзентінің
жақсы азамат болып жетілуі үшін өз отбасында балаларын тәрбиелеудің нәзік
жақтарының зандылықтарын білуі шарт. Сыйластық, түсіністік, үлкен
жауапкершілік сезімдері бар отбасы – бақытты отбасы. Бақытты отбасында ғана
ата-ана және олардың өзара қатынасы мазмұнды, берілген тәрбие сенімді және
негізді.
Бала тәрбиесінің алғашқы алтын қазығы – тұған ұясы, өз отының басындағы
тәрбиесі, тілі. Қазақтың: Баланың бас ұстазы – ата-ана, Балапан ұяда не
көрсе, ұшқанда соны іледі – дегендей, есі кіріп, тілі шыға бастасымен-ақ
баланы байсалды, ұғымпаз, тілалғыш етіп баулыған жөн.
Қай халық болмасын үмітін ең алдымен ұрпағымен байланыстырады. Міне,
сондықтан да:
Ана – үйдің берекесі,
Бала үйдің – мерекесі.
Бұтағымен ағаш сымбатты,
Ұрпағымен адам қымбатты.
Бала болсаң балғындай бол.
Айналаңа қорғандай бол -деген
қағиданы берік ұстаған ата-бабаларымыз өз ұрпағын адам – деген атаққа лайық
етіп өсіруді мақсат еткен.
Ата-ана тәрбие беруде ата-бабамыздың салт-санасы, әдет-ғұрпында жүргізілген
үлгі-өнегесінің мәнісі зор. Отбасы тәрбиесінде әкенің де, ананың да орны
бөлек. Әке мен ана баланың алғашқы ұстазы. Адамзат баласы ананың мейірлі
мейріне қанып, әке өсиеттерін тыңдап өссе ғана тәрбиелі отбасынан шыққаны
көпке таңытыды.
Ана – бала тәрбиесіндегі ерекше тұлға. Дана Абай бабамыз қазақ әйелінің,
ананың отбасындағы орнын ерекше жырлайды. Жалпы, адам
бойындағы барлық қасиеттер ананың ақ сүтімен жаралған – деген ғұламалық
ойды тарата келе, осы қасиеттің міндетті түрде тәрбиеленуі туралы айтады.
Тәрбиенің негізі ананың әлдиінен басталады емес пе?
Ана тәрбиесі ұлылық дәнін себеді. Тәрбиелі анадан – тәрбиелі бала өсіп
шығады.
Сонғы жылдары отбасында, қоғамда ер адамдардың, әкелердің рөлі
төмендегендей. Бұған кейде заманды да кінәләп жатамыз. Әрине, бала
тәрбиесіндегі әкенің орны бөлек, әсірессе, ер бала тәрбиесінде. Әкенің
қатаң талабын, тәрбиесін көрген бала ертең қоғамда да өз отбасында да
шешуші тұлға бола алады. Кавказ халықтарында да: Нағыз жаылы орын: қылышқа
– қынабы , отқа – шырағы, ер жігітке – өз үйі – деген тамаша нақыл сөз
бар.
Қазақстан Республикасы Ата Занының 27 бап, 2-тармағында Балаларына
қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу – ата-ананың табиги құқығы, әрі
парызы -делінсе, Қазақстан – 2030 бағдарламасында: Әкелер мен
аналардың, аталар мен әжелердің өз балалары мен немерелеріне сонау алыс
болашақта, олар біздің жасымызға жеткен кезде қандай күйде көргіміз
келеді... деліні, ұрпақ тағдыры айтылады.
Бала – ата-анасының игі істерінің жалғастырушысы, болашағы. Бала тәрбиесі –
ата-ана үшін күрделі де, жауапты міндет. Жас шыбық иілгіш болса, жас адам
да сондай жақсыға да жаманға да бірдей бейім болатыны баршымызға мәлім. Ата-
ананың үйіндегі әрекеті балаларныың көз алдында өтеді, сондықтан жақсы,
жаман әдетіміздің бала тәрбиесіне ықпалы зор. Әрбір ата-ана – өзінің
баласын Отанға пайдалы, өіне мейрімді, еңбекқор, адамгершілігі мол адам
етіп тәрбиелеуге халық алдында да, мемлекет алдында да жауапты. Бірде-бір
ата-ананың бала тәрбиесіне немқұрайды қарауға еркі жоқ. Егерде ол, бала
өсіруде қате жіберсе, осалдық байқатса, қартайғанда опық жейтіні, өкінішке
ұрынатына ешбір дәлелдеп жатуды қажет етпейтін ақиқат.
Бала тәрбиесі туралы сөз болғанда: Баланы жастан – деген халық даналығын
ұмытуға ешкімнін хақысы жоқ. Сондықтан, бала жас, әлі
ешнәрсені білмейді, өсе келер бәрі түсінеді, – деп қарау – барып тұрған
қателік. Бала тәрбиесі – әр сағат, әр күн сайын тынымсыз жүргізіле беретін
аса жауапты, күрделі процесс. Тәрбие отбасынан басталады, оны қоғамдық
тәрбиенің қандай саласы болса да алмастыра алмайды.
Атақты қазақ ақыны Қасым Аманжолов өзінің жарына арнаған бір өлеңінде:
Обасы –шағын мемелеке,
Мен – президент, сен – премьер, дегені бар.
Отбасы – ең үлкен, мықты тәрбие ошағы, шағын мемлекет. Отбасының негізі
баланы өмірге келтіру ғана емес, оны мәдени- әлеуметтік ортаның құндылығын
қабылдату, ұрпақтың, ата-бабалардың, ұлылардың ақыл-кеңес тәжірібиесін
бойына сіңіру, қоршаған орта, адамзатқа, өз қоғамына пайдалы етіп
тәрбиелеу. Үлкен ұрпақтың тәжірібиесі, өмірдегі беділі, ақыл-кеңестері, ата-
ананың өз борышын мүлтіксіз орындауы, бір-бірін құрметтеуі – үлкен тәрбие
мектебі. Бала дүниеге келгеннен бастап ата-ананың ықпалында болып, бағыт
беруші тәрбие мектебінен нәр алады. Өз отбасында бала ата-ананың
қамқорлығына, шексіз сүйіспеншілігіне бөленіп, әке мен ананың жақсылығы мен
дәулетінің қызығын көріп қана қоймай, адамгершілік, әдеп-инабат
тағылмдарынын алуы, оларды меңгеріп іс- жүзінде қолданудың ынта мен ықылас,
қайрат пен қажыр ететін жолынан өтуге тиіс.
Қатты тәртіп көрсе бала күнінде,
Өнермен қуантады түбінде.
Бала нені білсе жастан, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz