Кен орындарын эксплутациялаудың алғашқы кезеңдері

Жоспар
Кіріспе

1 Мұнай эмульсиясының типтері
2 Мұнай құрамындағы сумен тұзды бөліп алуда қолданылатын технологиялық процесс

Кен орындарын эксплутациялаудың алғашқы кезеңдерінде құрамы сусыз немесе аз сулы мұнайлар алынады. Мұнайды əр кез өндірген сайын мұнайдың құрамындағы су мөлшері артып, 90-98% жетеді. Сондықтанда құрамында жеңіл ұшқыш органикалық (метаннан бутанға дейін) жəне неорганикалық (Н2S, CO2) газдық компоненттері бар шикі мұнайды, жер қыртысынан дайындықсыз, тасымалдауға жəне МӨЗ өңдеуге болмайды.

Мұнай құрамындағы пласталық су мөлшерінің жоғары болуы оның буландыруға жəне коденсациялануына жұмсалатын энергия шығымы артады. Пласталық судың мұнаймен эмульсия түзіуінің нəтижесінде мұнайдың тұтқырлығы артады. Мұнайдың известняк, саз, құм жəне басқада жыныстардың жоғары дисперсті бөлшектерінен құралған механикалық қоспалары су глобуласының бетіне адсорбцияланып, мұнай эмульсиясының тұрақтылығын арттырады.

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Пластадан алынған мұнайдың құрамында еріген тұздары бар су мөлшері 0,5-250 мкм дейін болатын су тамшылары түрінде кездеседі. Тұзды су тамшылары беттік қабатында табиғи деэмульгаторларды, асфальтенді-шайырлы заттар, парафиннің микрокристалдары жəне механикалық қоспаларды сіңіреді. Бұл тамшылардың бірігуіне жəне іріленуіне кедергі келтіреді.

Қазіргі кезде мұнайды өңдеуге дайындау 2 этаптан тұрады.
1. Жер қыртысында;
2. Мұнай өңдеу өндістерінде.

Кен орындарын эксплутациялаудың алғашқы кезеңдерінде құрамы сусыз немесе аз сулы мұнайлар алынады. Мұнайды əр кез өндірген сайын мұнайдың құрамындағы су мөлшері артып, 90-98% жетеді. Сондықтанда құрамында жеңіл ұшқыш органикалық (метаннан бутанға дейін) жəне неорганикалық (Н2S, CO2) газдық компоненттері бар шикі мұнайды, жер қыртысынан дайындықсыз, тасымалдауға жəне МӨЗ өңдеуге болмайды.

Мұнай құрамындағы пласталық су мөлшерінің жоғары болуы оның буландыруға жəне коденсациялануына жұмсалатын энергия шығымы артады. Пласталық судың мұнаймен эмульсия түзіуінің нəтижесінде мұнайдың тұтқырлығы артады. Мұнайдың известняк, саз, құм жəне басқада жыныстардың жоғары дисперсті бөлшектерінен құралған механикалық қоспалары су глобуласының бетіне адсорбцияланып, мұнай эмульсиясының тұрақтылығын арттырады. Осылайша түзілген тұрақты эмульсия шикі мұнайды тұзсыздандыруға жəне сусыздандыруға жұмсалатын шығын мөлшерін арттырады.

Тұзсыздандыру процесінің негізіне мұнайдың сумен жанасу нəтижесінде түзілетін мұнайлы эмульсияларды бұзу жатады. Тұзсыздандыруда суздандырылған мұнайды тұщы сумен араласытырылып, жасанды эмульсия түзіледі. Түзілген эмульсия ыдыратылады. Су қондырғыда тазартылып, пласталық қысымды ұстап тұру үшін жəне мұнайды ығыстыру үшін пластқа қайта жіберілдеі.

Көмірсутектік емес қоспалары жоқ мұнай тұщы сумен өзара ерімейді. Жəне мұндай қоспаны тұндырғанда жеңіл бөлінеді.

Эмульсия бір сұйықтық екінші сұйықтықта тамшы (глобула) түрінде диспергирленген, бір-бірінде аз немесе ерімейтін сұйықтықтардың қоспасынан құралған дисперсті жүйе. Глобула тараған сұйықтық дисперсті орта, диспергирленген сұйықтық - дисперсті фаза болып табылады.

Мұнай эмульсиясының типтері

Мұнай тамшылары сулы ортада дисперсті фаза түзеді. Екінші жағдайда су тамшылары мұнайлы ортада дисперсті фаза түзеді.

Эмульсияның түзілуі дисперсті жүйедегі фазалардың шекаралық бетіндегі беттік құбылыстармен, əсіресе, сұйықтық бетінің артуына қарсы тұратын - күш беттік керілумен байланысты.

Беттік активті заттар беттік керілуді төмендету қабілетіне ие. Бұл қасиет беттік активті заттардың дисперсті жүйенің фазаларының бірінде таңдамалы еріп, концентрленіп, фазалардың бөліну бетінде адсорбциялық қабат, беттік активті зат пленкасын түзеді. Беттік керілудің төмендеуі дисперсті фазаның дисперстілігін арттырып, тұндыру барысында глобуланың бетінде оның коалесценциясына қарсы тұратын адсорбциялық қабат түзеді. Эмульсияның түзілуіне əсер етіп, тұрақтандыратын заттар эмульгаторлар, тұрақты эмульсиядағы беттік адсорбциялық қабатты бұзатындар деэмульгаторлар деп аталады. Эмульгаторларға мұнайдың полярлы заттары шайырлар, асфальтендер, асфальтогенді қышқылдар, жəне оның ангидридтері, əртүрлі органикалық қоспалар жатады. Түзілетін эмульсия типі эмульгаторлардың қасиетіне байланысты. Гидрофобты қасиеті бар эмульгаторлар МС эмульсия типін, гидрофобды, гидрофильді СМ типін түзеді. Яғни эмульгатор өзінің типіне сəйкес келетін эмульсия түзеді.

Мұнайды эмульсияларды бұзуда қолданылатын деэмульгаторлар синетикалық беттік активті заттар. Оларға мұнайдың құрамындағы табиғи эмульгаторларға қарағанда жоғары беттік активтілік тəн.

Жоғары беттік активтілік негізделеді:
1. Су глобуласының бетінен эмульсияны тұрақтандыратын эмульгаторларды адсорбциялық ығыстыру;
2. Тұрақсыз эмульсиялар түзу;
3. Адсорбциялық пленканы химиялық еріту.

Өндірісте мұнайды тұзсыздандыру жəне сусыздандыру процесі ЭЛОУ қондырғысында жүргізіледі.
Мұнайлы эмульсия ауыспалы электр өрісінде судың теріс зарядталған бөлшектерінің қозғалысының нəтижесінде грушатəрізді формаға келеді. Грушаның сыртындағы теріс зарядталған бөлшектері оң зарядталған электродтарға тартылады. Электр өрісінде жеке тамшылар оң зарядты электродқа бағытталу жолында бір-бірімен соқтығысып, неғұрлым ірі тамшыға бірігіп, тұнады. Деэмульгаторлар - оксиэтилденген май қышқылдары.

Мұнай құрамындағы сумен тұзды бөліп алуда қолданылатын технологиялық процесс типтері:
1. Сусыздандыру жəне тұзсыздандыру.
Ерекшелік: сусыздандыру процесінде мұнайдың бұрғылама сулармен интенсивті араласуы нəтижесінде түзілген табиғи эмульсияларының бұзылуы жүреді.

Қысымда мұнайды термохимиялық сусыздандыру қондырғысы.
I - шикі мұнай; II - сусызданған мұнай; III - су.
Мұнай скважиналармен қозғалғанда пласталық сумен интенсивті араласады. Мұнайдың құрамынан суды алудың қарапайым әдісі - атмосфералық қысымда термохимиялық сусыздандыру.
Газдан тазаланған шикі мұнайды Е-1 насос арқылы Т-1 жылуалмастырғыш және Т-2 булы қыздырғыш арқылы Е-3 термотұндырғышқа келіп түседі. Е-2 мұнайға деэмульгатор қосылады. Е-3 термотұндырғышта мұнай 1,5 МПа қысымда 1-3 сағат аралығында болады. Сусыздандырылған мұнай қосымша судан тазартылады. Тұнған суды Е-5 мұнайжинағышқа жіберіледі.
Тұзсыздандыру процесінің технологиялық сызба-нұсқасы. Тұзсыздандыру процесінің оптималды температурасы 80-1000С.

Электрлітұзсыздандырғыш қондырғының принципиалды
сызба-нұсқасы.
1- насос-дозатор; 2,6-насостар; 3-жылуалмастырғыш; 4-инжекторлы араластырғыш; 5,11- электродегидраторлар; 7-тұндырғыш; 8-автоматты клапан; 9-дифрагмалы араластырғыш; 10-электрод; I - шикі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.