Алаш мүддесі
Қазіргі таңда азат ұлтпыз,кемеліне келген ұлтпыз деуге толық қақымыз бар. Оған мүмкіндік беріп,жол салған-Алаш мұраты және алаш ардагерлері.
«О баста Алаш идеясының, Алаш мүддесінің ұйтқысы - жердің жалпықазақтық меншікке көшуі, мемлекеттік дін мен тілдің үстемдігін орнату, ғылымға сүйенген мемлекет құру, жер асты,үсті байлығы жергілікті ұлттың құзырында болу, игілігін қазақ ұлтының көруін қаматамсыз ету болды» [2-24б] Ал мұның барлығы кейін алаш ардагерлеріне қара күйені жағып, «әр түрлі айыптар тағылып», ату жазасына кесілуге алып келді.
Ел болып бірігу үшін үлкен ортақ мүдде керек болды,ұлттық азаматтық тұтастыққа қол жеткізу керек болды. Осы орайда алаш ардагерлері,исі алаш қауымы бірі ағалық,бірі інілік жолмен «Алаш баласы» болып,туыстық жүйе құрды. Сондықтан да Алашорда үкіметі – елдіктің, мемлекеттіліктің белгісі, қазақ халқының ең басты «ескерткіші» деуге әбден болады.
Алаш ұғымы әлі күнге дейін қазақтан ажыраған жоқ. Әлихан Бөкейханов бастаған қазақ зиялылары Алаш атын жаңғыртып, биікке самғатып кетті. Елдің өзі де осыған мұрындық, бастама жасады. 1918 жылы Мәскеу Алашорданы үкімет деп мойындаған. Бұл хабарды алғаш естігендер Жүсіпбек Аймауытов пен Мұхтар Әуезов болды. Олар іле-шала исі алаштан сүйінші сұрағандай, алақайлап хабар жаза бастады.
Өмірі,қазақ-қазақ болғалы көрмеген қуаныш басына келіп, осы сәттен бастап-ақ халық өз билігін өзіне алды. Кеудесінде жаны бар,денесінде қазақтың қаны бар, жүрегінде алаштың намысы бар, ары бар «алаштың
«О баста Алаш идеясының, Алаш мүддесінің ұйтқысы - жердің жалпықазақтық меншікке көшуі, мемлекеттік дін мен тілдің үстемдігін орнату, ғылымға сүйенген мемлекет құру, жер асты,үсті байлығы жергілікті ұлттың құзырында болу, игілігін қазақ ұлтының көруін қаматамсыз ету болды» [2-24б] Ал мұның барлығы кейін алаш ардагерлеріне қара күйені жағып, «әр түрлі айыптар тағылып», ату жазасына кесілуге алып келді.
Ел болып бірігу үшін үлкен ортақ мүдде керек болды,ұлттық азаматтық тұтастыққа қол жеткізу керек болды. Осы орайда алаш ардагерлері,исі алаш қауымы бірі ағалық,бірі інілік жолмен «Алаш баласы» болып,туыстық жүйе құрды. Сондықтан да Алашорда үкіметі – елдіктің, мемлекеттіліктің белгісі, қазақ халқының ең басты «ескерткіші» деуге әбден болады.
Алаш ұғымы әлі күнге дейін қазақтан ажыраған жоқ. Әлихан Бөкейханов бастаған қазақ зиялылары Алаш атын жаңғыртып, биікке самғатып кетті. Елдің өзі де осыған мұрындық, бастама жасады. 1918 жылы Мәскеу Алашорданы үкімет деп мойындаған. Бұл хабарды алғаш естігендер Жүсіпбек Аймауытов пен Мұхтар Әуезов болды. Олар іле-шала исі алаштан сүйінші сұрағандай, алақайлап хабар жаза бастады.
Өмірі,қазақ-қазақ болғалы көрмеген қуаныш басына келіп, осы сәттен бастап-ақ халық өз билігін өзіне алды. Кеудесінде жаны бар,денесінде қазақтың қаны бар, жүрегінде алаштың намысы бар, ары бар «алаштың
Алаш мүддесі
Қазіргі таңда азат ұлтпыз,кемеліне келген ұлтпыз деуге толық қақымыз
бар. Оған мүмкіндік беріп,жол салған-Алаш мұраты және алаш ардагерлері.
О баста Алаш идеясының, Алаш мүддесінің ұйтқысы - жердің жалпықазақтық
меншікке көшуі, мемлекеттік дін мен тілдің үстемдігін орнату, ғылымға
сүйенген мемлекет құру, жер асты,үсті байлығы жергілікті ұлттың құзырында
болу, игілігін қазақ ұлтының көруін қаматамсыз ету болды [2-24б] Ал мұның
барлығы кейін алаш ардагерлеріне қара күйені жағып, әр түрлі айыптар
тағылып, ату жазасына кесілуге алып келді.
Ел болып бірігу үшін үлкен ортақ мүдде керек болды,ұлттық азаматтық
тұтастыққа қол жеткізу керек болды. Осы орайда алаш ардагерлері,исі алаш
қауымы бірі ағалық,бірі інілік жолмен Алаш баласы болып,туыстық жүйе
құрды. Сондықтан да Алашорда үкіметі – елдіктің, мемлекеттіліктің белгісі,
қазақ халқының ең басты ескерткіші деуге әбден болады.
Алаш ұғымы әлі күнге дейін қазақтан ажыраған жоқ. Әлихан Бөкейханов
бастаған қазақ зиялылары Алаш атын жаңғыртып, биікке самғатып кетті. Елдің
өзі де осыған мұрындық, бастама жасады. 1918 жылы Мәскеу Алашорданы үкімет
деп мойындаған. Бұл хабарды алғаш естігендер Жүсіпбек Аймауытов пен Мұхтар
Әуезов болды. Олар іле-шала исі алаштан сүйінші сұрағандай, алақайлап хабар
жаза бастады.
Өмірі,қазақ-қазақ болғалы көрмеген қуаныш басына келіп, осы сәттен
бастап-ақ халық өз билігін өзіне алды. Кеудесінде жаны бар,денесінде
қазақтың қаны бар, жүрегінде алаштың намысы бар, ары бар алаштың балалары
бастарын көтерді, Алаш, Жаса Алаш деп атойлады. Торлаған тұманнан жол
таппай тұрған халқын сүйреген күш Алаш қозғалысы еді. Ә.Бөкейханов,
А.Байтұрсынов,М.Дулатов, М.Тынышбаев сынды дүлдүлдер бастапқыда осы
қозғалыстың тұлғалық-интеллектуалдық әлуетін сомдаса, іле-шала
Х.Досмұхамедов, М.Жұмабаев, С.Сейфуллин,Т.Рұсқылов,С.Сәдуақасов , М.Әуезов,
Ж.Аймауытов, тағы басқалары ары қарай әрлендірді. Саяси және таптық
ұстанымдары әр қилы осы азаматтардың бәрі ұлтшыл, ұлтжанды, ұлты үшін
білімі мен білігін, күш-қуатын жұмсады, тіпті құрбандыққа да барды [1-
18б].
Алаш қозғалысына бастама болған оқығандар мен зиялылар көп емес те
еді. Ал отарлаушылар оларды қайтсе де уысынан шығармау үшін құйтыртқы
саясат жүргізіп, араларына от тастау,жала жабу, арандату,жанжалға
итермелеу, әрқилы амалдарын іске қосты. Осыған қарамастан алаш зиялылары өз
қарақан бастарын бәйгеге тігіп, ұлт азаттығын ұлы мүддеге, мақсатқа
айналдырды, ұлт мүддесін ту етіп көтерді.
Осы ретте алаш ардагерлері ұлы істерге жұмылды, қоғамдық-
саяси,шығармашылық ізденістерге толы болды. Бар жан-тәндерімен ұлттық
идеяның бастау-бұлағына енді, қайтсек те туған халқының бұлыңғыр болашағына
сәуле шашамыз, жан төзгісіз ауыр халден еш бейқамсыз,рахат өмірге алып
шығамыз деген арманмен, мақсатпен, зор үмітпен қызмет жасады. Қаншама жыл
отарлау саясаты, қорлық пен зорлық халықтың дүниетанымына, мінезіне, өмір
салтына, шаруашылығына орасан зор нұқсан келтірді, еңсесін түсірген еді.
Осы ретте ел болып бірігу үшін үлкен ортақ ұлы тұлға, идея, прогрессивті
идея керек болды. Қазақ қауымы Алаш идеясына жүгінді, бұл – қазақ халқы
үшін өзекжарды ұлттық идея болды. Оянған халық алды-артын бағамдау
қасиеттеріне ие болып, жақсы мен жаманды айыра білді.
20 ғасырдың басында Алаш қайраткерлерінің қоғамдық саяси қызметі
арқасында тарихмызға мүлдем жаңа әлеуметтік саяси күш шықты. Бұл қазақ
зиялылары болатын. Олар қоғамдық саяси күреске араласа отырып, азаттық ... жалғасы
Қазіргі таңда азат ұлтпыз,кемеліне келген ұлтпыз деуге толық қақымыз
бар. Оған мүмкіндік беріп,жол салған-Алаш мұраты және алаш ардагерлері.
О баста Алаш идеясының, Алаш мүддесінің ұйтқысы - жердің жалпықазақтық
меншікке көшуі, мемлекеттік дін мен тілдің үстемдігін орнату, ғылымға
сүйенген мемлекет құру, жер асты,үсті байлығы жергілікті ұлттың құзырында
болу, игілігін қазақ ұлтының көруін қаматамсыз ету болды [2-24б] Ал мұның
барлығы кейін алаш ардагерлеріне қара күйені жағып, әр түрлі айыптар
тағылып, ату жазасына кесілуге алып келді.
Ел болып бірігу үшін үлкен ортақ мүдде керек болды,ұлттық азаматтық
тұтастыққа қол жеткізу керек болды. Осы орайда алаш ардагерлері,исі алаш
қауымы бірі ағалық,бірі інілік жолмен Алаш баласы болып,туыстық жүйе
құрды. Сондықтан да Алашорда үкіметі – елдіктің, мемлекеттіліктің белгісі,
қазақ халқының ең басты ескерткіші деуге әбден болады.
Алаш ұғымы әлі күнге дейін қазақтан ажыраған жоқ. Әлихан Бөкейханов
бастаған қазақ зиялылары Алаш атын жаңғыртып, биікке самғатып кетті. Елдің
өзі де осыған мұрындық, бастама жасады. 1918 жылы Мәскеу Алашорданы үкімет
деп мойындаған. Бұл хабарды алғаш естігендер Жүсіпбек Аймауытов пен Мұхтар
Әуезов болды. Олар іле-шала исі алаштан сүйінші сұрағандай, алақайлап хабар
жаза бастады.
Өмірі,қазақ-қазақ болғалы көрмеген қуаныш басына келіп, осы сәттен
бастап-ақ халық өз билігін өзіне алды. Кеудесінде жаны бар,денесінде
қазақтың қаны бар, жүрегінде алаштың намысы бар, ары бар алаштың балалары
бастарын көтерді, Алаш, Жаса Алаш деп атойлады. Торлаған тұманнан жол
таппай тұрған халқын сүйреген күш Алаш қозғалысы еді. Ә.Бөкейханов,
А.Байтұрсынов,М.Дулатов, М.Тынышбаев сынды дүлдүлдер бастапқыда осы
қозғалыстың тұлғалық-интеллектуалдық әлуетін сомдаса, іле-шала
Х.Досмұхамедов, М.Жұмабаев, С.Сейфуллин,Т.Рұсқылов,С.Сәдуақасов , М.Әуезов,
Ж.Аймауытов, тағы басқалары ары қарай әрлендірді. Саяси және таптық
ұстанымдары әр қилы осы азаматтардың бәрі ұлтшыл, ұлтжанды, ұлты үшін
білімі мен білігін, күш-қуатын жұмсады, тіпті құрбандыққа да барды [1-
18б].
Алаш қозғалысына бастама болған оқығандар мен зиялылар көп емес те
еді. Ал отарлаушылар оларды қайтсе де уысынан шығармау үшін құйтыртқы
саясат жүргізіп, араларына от тастау,жала жабу, арандату,жанжалға
итермелеу, әрқилы амалдарын іске қосты. Осыған қарамастан алаш зиялылары өз
қарақан бастарын бәйгеге тігіп, ұлт азаттығын ұлы мүддеге, мақсатқа
айналдырды, ұлт мүддесін ту етіп көтерді.
Осы ретте алаш ардагерлері ұлы істерге жұмылды, қоғамдық-
саяси,шығармашылық ізденістерге толы болды. Бар жан-тәндерімен ұлттық
идеяның бастау-бұлағына енді, қайтсек те туған халқының бұлыңғыр болашағына
сәуле шашамыз, жан төзгісіз ауыр халден еш бейқамсыз,рахат өмірге алып
шығамыз деген арманмен, мақсатпен, зор үмітпен қызмет жасады. Қаншама жыл
отарлау саясаты, қорлық пен зорлық халықтың дүниетанымына, мінезіне, өмір
салтына, шаруашылығына орасан зор нұқсан келтірді, еңсесін түсірген еді.
Осы ретте ел болып бірігу үшін үлкен ортақ ұлы тұлға, идея, прогрессивті
идея керек болды. Қазақ қауымы Алаш идеясына жүгінді, бұл – қазақ халқы
үшін өзекжарды ұлттық идея болды. Оянған халық алды-артын бағамдау
қасиеттеріне ие болып, жақсы мен жаманды айыра білді.
20 ғасырдың басында Алаш қайраткерлерінің қоғамдық саяси қызметі
арқасында тарихмызға мүлдем жаңа әлеуметтік саяси күш шықты. Бұл қазақ
зиялылары болатын. Олар қоғамдық саяси күреске араласа отырып, азаттық ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz