Парламентаризм ұғымы

1. Кіріспе

2. Парламентаризм ұғымы және оның Қазақстан Республикасы Парламентімен арақатынасы.

3. Парламентті құру тәртібі және құрылымы.

4. Қолданылған әдебиеттер

Парламент Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңес деп аталған «бір буынды» өкілетті органының орнына келді. Жоғарғы Кеңес жоғары өкілді орган ретінде 1937 жылғы ҚСР Конституциясымен белгіленеді. ҚСР – ның 1978 жылғы Конституциясы да Жоғарғы Кеңесті мемлекеттік биліктің жоғары органы ретінде таныды. Ол КСРО Конституциясы мен Қазақ КСР Конституциясында көрсетілген республика құзырындағы барлық мәселелерді шешу құқылы болды. Басқаша айтқанда Жоғарғы Кеңес еліміздің мемлекеттік өміріндегі барлық мәселелерді шешу құқығын иеленді. Жоғары өкілді органның бірыңғай билігінің мәні міне, осында. Қазақ КСР-нің Жоғарғы Кеңесі Парламенттей болмады. Өйткені онда билік бөлісу және тұрақты жұмыс істейтін жоғары өкілді органдар болған жоқ.

1. Артықбаев, Жамбыл Омарұлы. "Жеті жарғы" - мемлекет
және құқық ескерткіші (зерттелуі, деректер, тарихы,мәтіні)[Мәтін]: оқу құралы.- Алматы: Заң әдебиеті .2004.- 150 б.

2. Асанбаева, Л. Азамат құқығы Ата Заңмен қорғалады:
[Қазақтан Конституциясына 10жыл]//Арқа ажары.2005-30шілде.-2б.

3. Ашитов, Заирқан Омарұлы, Ашитов, Бауыржан Заирқанұлы.
Қазақстан Республикасының құқық негіздері [Мәтін]: оқу құралы /
рец. Б. Базарбайўлы.- Алматы: Жеті жарғы, 2003.- 296 б.

4. Баққұлов, Сатыбалды Досжанұлы. Құқық негіздері [Мәтін]: оқулық.- 2-ші бас.- Алматы, 2004.- 248 б.

5. Қазақстан Республикасының Конституциясына 10 жыл [Мәтін]=10 лет Конституции Республики Казахстан:(заң актілерінің жинағы) / құраст. Ғ. Сапарғалиев.- Алматы: Жеті жарғы, 2005.- 376 б.

6. Нарбинова, М, М, Зиятова, Ж. К. Конститутциялық
құқық [Мәтін]: әдістемелік нұсқаулар / Шығыс Қазақстан мемлекет- тік ун-ті.- Өскемен: ШҚМУ, 2003.- 50 б.

7. Нормативтік құқықтық актілер туралы [Мәтін]: Қазақстан Респуб-
ликасының заңы.- Алматы: Юрист, 2004.- 26 б.

8. Оғалбаев, Т. Ата заң қағидаларын толық жүзеге асыру- басты мақсат: [Қазақстан Конституциясына - 10 жыл]// Жетісу.- 2005.-7 шілде.- 4 б.

9. Садырова, Толқын. Ата Заң-еркіндігіміздің тұғыры:
[Қазақстан Конституциясына -10 жыл]// Дала мен қала.-
2005.- 2 қыркүйек.- 1-6 б.

10. Табанов, Социал Ағысұлы. Салыстырмалы құқықтану
негіздері [Мәтін]: оқулық/ ред. М. Қаймолдинова.-
Алматы: Жеті жарғы, 2003.- 464 б.

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:
1. Кіріспе

2. Парламентаризм ұғымы және оның Қазақстан Республикасы Парламентімен арақатынасы.

3. Парламентті құру тәртібі және құрылымы.

4. Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе:

Парламент Қазақстан Республикасының Жоғарғы Кеңес деп аталған бір буынды өкілетті органының орнына келді. Жоғарғы Кеңес жоғары өкілді орган ретінде 1937 жылғы ҚСР Конституциясымен белгіленеді. ҚСР - ның 1978 жылғы Конституциясы да Жоғарғы Кеңесті мемлекеттік биліктің жоғары органы ретінде таныды. Ол КСРО Конституциясы мен Қазақ КСР Конституциясында көрсетілген республика құзырындағы барлық мәселелерді шешу құқылы болды. Басқаша айтқанда Жоғарғы Кеңес еліміздің мемлекеттік өміріндегі барлық мәселелерді шешу құқығын иеленді. Жоғары өкілді органның бірыңғай билігінің мәні міне, осында. Қазақ КСР-нің Жоғарғы Кеңесі Парламенттей болмады. Өйткені онда билік бөлісу және тұрақты жұмыс істейтін жоғары өкілді органдар болған жоқ.
Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі туралы заң мемлекеттік билікті заң шығару, атқару және сот тармақтарына бөлу принципін жариялады. Осының нәтижесінде Парламент және парламентаризм құруға қарай маңызды бір қадам жасалды.
Қазақстан Республикасының 1993 жылғы Конституциясы Жоғарғы Кеңесті республиканың бірден-бір заң шығарушы және өкілді орган деп таныды. Конститутцияның Жоғарғы Кеңеске кең өкілеттік бергендігі сондай мемлекеттік билікті бөлісу принципі шын мәнінде мүлдем болған жоқ. Сонымен бірге тежемелік және тепе-теңдік жүйесі де орнықтырылмады. Сөйтіп, 1993 жылғы Конституция мемлекеттік биліктің қайшылықтық құқықтық базасын жасады. Тұрақты жұмыс істейтін Жоғарғы Кеңес, әрине, өз қызметін толық атқара алмады. Жоғарғы Кеңес қызметінің дәрменсіздігіне сын айту ретсіз де болар еді. Жаңа ұлттық құқықтың саясаты негізіне алған заңдарды 12- шақырылған Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесін қабылдады. Алайда, Жоғарғы Кеңес Парламент бола алған жоқ және Қазақстанда Парламенттік Республика орныққан жоқ.

Парламентаризм ұғымы және оның Қазақстан Республикасы Парламентімен арақатынасы.
ҚР Парламенті - ҚР жоғары өкілді және заң шығарушы органы. Қазақстан Республикасы Конституциясының 49-бабына сәйкес Парламент - Республиканың заң шығару қызметін жүзеге асыратын ең жоғарғы өкілді органы болып табылады.
Конституциялық құқық институтының бірі ретіндегі Парламент тарихы тым әріден басталады. Мәселен, ағылшын Парламенті тіпті ХІІ ХІІІ ғасырлада пайда болған. Конституциялық қоғмға басшлық жасаудың белгілі бір жүйесі ретінде парламентаризм тарихы сонау буржуазиялық революция кезеңдерінен бастау алады.
Парламент пен парламентаризм өзара байланысты ұғымдар, дегенмен бірдей емес екендігін айта кету керек. Парламентаризм парламентсіз өмір сүре алмайды, ал парламент парламентаризмэлементтерінсіз өмір сүре алады. Кеңестік парламенттер дәуірінде осылай болды. Парламентаризм элементтері ең алдымен биліктерді бөлу, өкілдік және заңдылық болып табылады.
Өкілдік принципі Қазақстан Республикасы Парламентінің сайлау жолымен құрылатындығынан көрінеді. Жалпы алғанда, парламентаризм конституциялық құқық теориясында мемлекетте биліктерді бөлу принципіне негізделген заң шығарушы билікті өкілдікті жүзеге асыру тәжірибесі ретінде түсіндіріледі. Мұндай Парламенттің болуы халықтық егемендікке арқау болатын мемлекет нысаны ретіндегі демократия туралы сөз қозғауға мүмкіндік береді.
Парламентаризмнің негізгі идеяларының қазақстан топырағына тамыр салуына Кеңес Одағының құлап, Қазақстан Республикасы тәуелсіздік және егемендік алған соң ана мүмкіндік туды. Қазіргі заманғы демократияның мызғымас бір бөлігі ретіндегі басқарудың парламенттік нысаны мен парламентаризмді ажырата білу қажет. Республикадағы парламентаризм нысандары мен институттарын қалыптастыру барысында оларды басқарудың президенттік жүйесімен қабаттастыра жүргізуге де болатындығын айқын көрсетіп отыр. 1995 жылғы Конституция Қазақстан Республикасындағы парламентаризмнің одан әрі дамуына тың серпін берді.
Парламент қызметінің конституциялық құқықтық негізі ҚР Конституциясының VI бөлімі, Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 16 қазандағы Парламент және оның депутаттарының мәртебесі туралы Конституциялық заңы, 1997 жылғы 11 сәуірде, 1999 жылы 12 наурызда Конституциялық заңмен енгізілген өзгертулер және толықтыруларымен, Қазақстан Республикасының 1997 жылғы 7 мамырдағы ҚР Парламентінің комитеттері мен комиссиялары туралы Заңы болып табылады.

Парламентті құру тәртібі және құрылымы

Парламент (ағылшын тілінде parlament,французша parler-сөйлеу )жоғарғы өкілді орган болып табылады, өйткені халық онда өз өкілдерін тікелей де, жанама да сайлайды және алқалы мекемеге біріккен оларға өз өкілдіктерін береді,олар оны халық атынан іске асырады. Халық атынан әрекет ете отырып,П.заң шығарушылық қызметті атқарады.
П. тұрақты негізде жұмыс істейтін 2Палатадан тұрады:Сенаттан және Мәжілістен.
Сенат әр облыстан,республикалық маңызы бар қаладан және ҚР-ңастанасынан 2адамнан,облыстың,республиканың, өкілдікті органдарының депутаттарының бірлескен отырысында сайланатын депутаттардан құралады.Сенаттың 7 депутатын Сенат өкілеттігі мерзіміне Президент тағайындайды.Сенат депутаттарының өкілеттік мерзімі 6 жыл.
Мәжіліс 77 депутаттан тұрады.67 депутат Р-ң әкімшілік-аумақтық бөлінісі ескеріле отырып құрылатын және шамамен сайлаушының саны тең бір мандатты аумақтығ сайлау округтері бойынша,10 депутат партиялық тізімдер негізінде сайланады.Мәжіліс депутатының өкілеттік мерзімі 5 жыл.
ҚР-ң кемінде 5жыл азаматы болған,30 жасқа толған,жоғарғы білімі және кемінде 5 жыл тәжірибесі бар,тиісті облыстық, республикалық маңызы бар қалалық не республикалың астаналық аумағында кемінде 3 жыл тұрақты тұрған азаматы Сенат депутаты бола алады.
Қызметтері:
1.ҚР-ң Президентінің ұсынысы бойынша конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгізеді,конституциялық заңдар қабылдайды,оларға өзгертулер мен толықтырулар енгізеді.
2.Республикалық бюджетті бекітеді және Үкімет пен республикалық бюджеттің атқарылуын бақылайды.
3.Соғыс және бітім мәселерді шешеді.
Палаталарды мемлекеттік тілді еркін меңгерген,өз депутаттарының арасынан палаталар депутаттары санының көпшілік дауысымен жасырын дауыс беру арқылы Сенат және Мәжіліс сайлаған төрағалар басқарады.
Сенат Төрағалығынакандидатураны ҚР-ң Президенті,ал Мәжіліске Паланың депутаттары ұсынады.
Парламент сессиясы оның Палаталарының бірлескен және бөлек отырыстары түрінде өткізіледі.П-ң кезекті сессиялары жжлына 1 рет қыркүйектің 1-жұмыс күнінен маусымның соңғы жұмыс күніне дейін өткізіледі.Палатаның бірлескен және бөлек отырыстары оларға әр палата депутаттарының жалпы санының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.