ҚР қылмыстық іс жүргізу құқығының түсінігі

Жоспар
Кіріспе

1 ҚР қылмыстық іс жүргізу құқығының түсінігі,міндеттері және маңызы.
2 Үкім
3 Айыптау қорытындысы
4 Хаттама
5 Қаулы

1. Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу мемлекеттік қызмет түрі, оның міндеттері және маңызы. Қылмыстық сот ісін жүргізудің тарихи түрлері мен нысандары. Қылмыстық іс жүргізу сатылары және олардың жүйесі. Қылмыстық іс жүргізу функциялары. Қылмыстық іс жүргізудің философиялық және рухани бастамасы.
2. Қылмыстық іс жүргізу құқығы оқу пәні ретінде, оның орны және заңгер-маман қалыптастырудағы маңызы. Курстың негізгі түсініктері, жүйесі және заты.
3. Қазақстанның қылмыстық іс жүргізу құқысы, оның Қазақстанның құқықтары жүйесіндегі орны. Қылмыстық іс жүргізу қарым-қатынастарының ерекшеліктері. Қылмыстық іс жүргізу нысандарының формаларының бірлігі мен дифференциясы. Қылмыстық іс жүргізу кепілдіктері, олардың түрлері мен маңызы. Сот әділдігі және адамдардың құқықтарын қамтамасыз ету кепілдіктері.
4. Қазақстанның қылмыстық іс жүргізу ғылыми және орың Қазақстанның құқықтық жүйесін қалыптастыру кезіндегі міндеттері. Оның (ғылымның) заты, жүйесі және тәсілі.
5. Қазақстанның қылмыстық іс жүргізу құқысының ұғымы және қайнар көзі. Қылмыстық істер жүргізу заңы – қылмыстық істер құқысының негізгі қайнар көзі. Қылмыстық істер жүргізу заңы мен қылмыстық істер жүргізудің ара қатынасы.
6. Қазақстан Республикасының қылмыстық істер жүргізу заңдарының жүйесі. Қылмыстық сот істерін жүргізудегі конституциялық нормалардың, заңдардың, көпшілік таныған қағидалардың, халықаралық құқық нормаларының маңызы.
7. Қылмыстық сот ісін жүргізу заңының кеңістікте, уақыт тұрғысында, адамдарға қатысты қолдануы.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспары:

1 ҚР қылмыстық іс жүргізу құқығының түсінігі,міндеттері және маңызы.

2 Үкім

3 Айыптау қорытындысы

4 Хаттама

5 Қаулы

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ҚЫЛМЫСТЫҚ ІС ЖҮРГІЗУ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ ТҮСІНІГІ, МІНДЕТТЕРІ
ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ.

1. Қазақстан Республикасының қылмыстық іс жүргізу мемлекеттік қызмет түрі,
оның міндеттері және маңызы. Қылмыстық сот ісін жүргізудің тарихи түрлері
мен нысандары. Қылмыстық іс жүргізу сатылары және олардың жүйесі. Қылмыстық
іс жүргізу функциялары. Қылмыстық іс жүргізудің философиялық және рухани
бастамасы.
2. Қылмыстық іс жүргізу құқығы оқу пәні ретінде, оның орны және заңгер-
маман қалыптастырудағы маңызы. Курстың негізгі түсініктері, жүйесі және
заты.
3. Қазақстанның қылмыстық іс жүргізу құқысы, оның Қазақстанның құқықтары
жүйесіндегі орны. Қылмыстық іс жүргізу қарым-қатынастарының ерекшеліктері.
Қылмыстық іс жүргізу нысандарының формаларының бірлігі мен дифференциясы.
Қылмыстық іс жүргізу кепілдіктері, олардың түрлері мен маңызы. Сот әділдігі
және адамдардың құқықтарын қамтамасыз ету кепілдіктері.
4. Қазақстанның қылмыстық іс жүргізу ғылыми және орың Қазақстанның құқықтық
жүйесін қалыптастыру кезіндегі міндеттері. Оның (ғылымның) заты, жүйесі
және тәсілі.
5. Қазақстанның қылмыстық іс жүргізу құқысының ұғымы және қайнар көзі.
Қылмыстық істер жүргізу заңы – қылмыстық істер құқысының негізгі қайнар
көзі. Қылмыстық істер жүргізу заңы мен қылмыстық істер жүргізудің ара
қатынасы.
6. Қазақстан Республикасының қылмыстық істер жүргізу заңдарының жүйесі.
Қылмыстық сот істерін жүргізудегі конституциялық нормалардың, заңдардың,
көпшілік таныған қағидалардың, халықаралық құқық нормаларының маңызы.
7. Қылмыстық сот ісін жүргізу заңының кеңістікте, уақыт тұрғысында,
адамдарға қатысты қолдануы.
8. Қылмыстық іс жүргізу нормалары: олардың түрлері, құрылымы және
ерекшеліктері.
Қылмыс жасалғаннан кейін бірнеше құқықтық қатынастар туады. Олардың ішінде
ең маңыздысы — өкімет органдары мен қылмыс жасаған азаматтардың арасындағы
құқықтық қарым-қатынас. Бұл қатынасты қылмыстық процессуалдық қатынас деп
атайды.
Жалпы мемлекет және құқық теориясына сәйкес қылмыстық құқықтық қарым-
қатынас мемлекет пен қылмыс жасаған адамның арасында туатыны белгілі, ал
процессуалдық қарым-қатынас қылмыстық іс жүргізетін орган мен қылмыскердің
арасында туады, қылмыстық заң қылмыс жасаған азаматтардың жауапкершілігінің
негізі мен шегін анықтайды, ал қылмыстық іс жүргізу заңы айыпкерді
жауапқа тарту негізі мен тәртібін анықтайды.
Қазіргі қолданыстағы заң бойынша қылмыс жасаған адам дәлелсіз тағылған
айыптан, орынсыз сотталудан және әділетсіз жазадан заңды түрде қорғануға
құқылы. Алайда тергеуші, не болмаса прокурор қылмыстық іс қозғап, алдын ала
тергеу жүргізбесе, процессуалдық қарым-қатынас тумайды, себебі қылмыстық іс
қозғауға құқылы мемлекет органдары мен лауазымды адамдар қылмыс болғанын
білмейді. Басқаша айтқанда, ең бірінші қылмыстық құқықтық қарым-қатынас
пайда болады, содан кейін құқықтық процессуалдық қарым-қатынас туады (арыз,
шағым не болмаса хабарлама түскеннен соң), өйткені материалдық заңының өмір
сүру жолы іс жүргізу болып саналады. Қылмыстық құқықтық қарым-қатынас
қылмыстық процессуалдық қарым-қатынассыз жүзеге аса алмайды.
Қылмыстық құқық нормаларын процессуалдық тәртіптен тыс қолдану тергеудің,
соттың немесе өкіметтің зорлығына әкеп соғады. Әр уақытта қылмыс жасаған
азамат қылмыстық іс жүргізу заңында көрсетілген тәртіппен жауапқа тартылу
қажет, қылмыстық жауапқа тартудың зорлық сияқты басқа түрлеріне үзілді-
кесілді тиым салынуы керек. Процессуалдық қарым-қатынас қылмыс туралы арыз
түскеннен кейін пайда болады, яғни қылмыстық іс жүргізудің бірінші
сатысынан басталады. Осыдан бастап қылмыстық іс жүргізуге қатысушылардың
нақтылы процессуаддық әрекеттері жүзеге асады. Процессуалдық қарым-қатынас
іс жүргізудің әр кезеңіндс әртүрлі болады және тергеу әрекеттерінің мәні
мен мақсатына байланысты. Мысалы, алдын ала тергеу кезіндегі құқықтық қарым-
қатынас болған қылмысты тез және толық ашу, қылмыскерді әшкерлеу мақсатына
бағынады. Қылмыстық істі тексеру нәтижесінде іске қатысушылардың,
біріншіден құқықтары мен міндеттері жүзеге асады, екіншіден, процессуалдық
қарым-қатынас өзгереді (кей уақытта қысқартылады). Сондықтанда
процессуалдық қарым-қатынас, қылмыстық іс сияқты, пайда болады, дамиды,
өзгертіледі, қысқартылады. Тергеу жәнс сот органдарының табысты жұмыс
жасаулары үшін, олар тек қана өздерінің құқықтарын қолданып қана қоймай,
басқа да қатысушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауы тиіс.
Қылмыстық іс жүргізуге қатысушылар деп қылмыстық істерді тергеуге және
қарауға белсенді қатысатын, процессуалдық құқықтарымен кеңінен қамтамасыз
етілген, өзінің немесе өзіне өкілдік ретінде берілген құқықтары мен заңды
мүдделерін қорғау үшін, сондай ақ көмекші қызмет атқаратын адамдар мен
органдарды айтады.
Әдебиеттерде іс жүргізуге қатысушылар терминіне қатысты әрқилы көзқарастар
кездеседі. Атап айтқанда, М. М. Михеенко [8] қылмыстық іс жүргізу қызметіне
белгілі бір дәрежеде қатысатын адамдар процесс субъектілеріне және
қатысушыларына бөлінеді деп санайды. Субъектілер — сот ісін жүргізуді
жүзеге асырушы лауазымды адамдар мен органдар ғана; басқалардың бәрі —
процеске қатысушылар. Л. Д. Кокоревтің [9] пікірінше, "субъектілер" және
"қатысушылар" терминдері — мән-маңызы бірдей ұғым-
дар, бірақ қылмыстық процесс үшін "қатысушылар" термині лайықтылау,
өйткені "субъектілер" термині жалпылама сипатта.
Іс жүргізу субъектілері мен қатысушьшарына бөлу біршама жасанды сипат алып
отыр деп топшылауға негіз бар, өйткені құқық қатынастарына қатысушылардың
кез келгенінде құқыктар да, міндеттер де бар. Айырмашылық — сол қүқықтар
мен міндеттердің сипаты мен бағытында. "Субъект" терминін пайдаланудың
орынды екенін ҚІЖК құрылымынан көруге болады, онда қылмыстық процеске
тартылған адамдар "процеске қатысушылар" деген бір ұғыммен білдірілген.
Іс жүргізуге қатысушылар мәніне қатысты мәселелерде де айтыс туғы-зуда. Іс
жүргізуге қатысушылар категориясына жататын адамдар шеңберін анықтау
проблемасына түрлі ғылыми мектептер түрліше қарайды.
Іс жүргізуге қатысушыларға жататын адамдар түсінігінде мынадай үш көзқарас
барьшша айқын байқалды.
Бірінші көзқарасқа сәйкес, мүдденің бар-жоғына қарамастан іске белгілі бір
қатысы бар кез келген адам процеске қатысушы болып табылады. Бұл көзқарасты
В. П. Божьев барынша дәйекті түрде жақтап келеді.
Барынша көп қолдаушылар тапқан екінші көзкарас процеске қатысушылар деп тек
істе мүддені білдіруші немесе қорғаушы адамдарды тануға негізделген.
Үшінші көзқарас қылмыстық сот ісін жүргізуде "процеске қатысушылар"
категориясының зандылығын жалпы теріске шығарумен байланысты. Осы
көзқарасты жақтаушы С.А.Альперт процеске катысушылардың бәріне түрлі
құқықтар мен міндеттер берілген, сондықтан оларды "процеске қатысушылар"
деген бір ұғыммен біріктіруге болмайды деп санайды.
Бір жағынан, "іс жүргізуге қатысушылар" терминін түсіну, ал екінші жағынан
— іс жүргізуге қатысушылар категориясына жатқызылатын адамдар шеңберін
анықтау жөніндегі ғылыми көзқарастарда орын алып отырған алшақтықтарға
объективті негіз бар, оның мәні:
1) "іс жүргізуге қатысушылар" категориясының өзін қылмыстық іс жүргізу
құқығы ғылымының әр түрлі түсінуімен;
2) іс жүргізушілердің қылмыстық процестегі функциялар мәнін түрліше
түсінуімен байланысты.
Қылмыстық іс жүргізу заңында "іс жүргізуге қатысушылар" категориясының
түрліше түснілуі мынадан көрінеді.
1. ҚІЖК нормалары процеске қатысушылар тізбесі берілген бөліктерде бір-
біріне сәйкес келмейді, мысалы:
а) ҚІЖК-тің 7-бабының 9-тармағында "процеске қатысушылар"— қылмыстық ізге
түсуді және сотта айыптауды қолдауды жүзеге асыратын органдар мен адамдар,
сондай-ақ қылмыстық іс бойынша іс жүргізу кезінде өздерінің немесе өздері
білдіретін құқықтар мен мүдделерді корғайтын адамдар: прокурор (мемлекеттік
айыптаушы), тергеуші, анықтау органы, анықтаушы, сезікті, айыпталушы,
олардың заңды өкілдері, қорғаушы, азаматтық жауапкер, оның заңды өкілі мен
өкілі, жәбірленуші, жеке айыптаушы, азаматтық талапкер, олардың заңды
өкілдері мен өкілдері" деп түсіндірілген; осылармен қатар ҚІЖК-тің 7-
бабының 25-тармағында тағы да бір түсініктеме берілген: "қылмыстық процеске
қатысушы өзге де адамдар"— сот отырысының хатшысы, аудармашы, куә, куәгер,
сарапшы, маман, сот приставы;
ә) ҚІЖК 2-бөлімі ("Қылмыстық процеске қатысушы мемлекеттік органдар мен
тұлғалар") сот (судья), іс бойынша төрағалык етуші, тергеу ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.