Сиыр сүті сапасына әсер ететін факторлар

Жоспар
Кіріспе

1 Сиыр сүті сапасына әсер ететін факторлар
2. Жыл мезгілінің сүт сапасына әсері
3. Азықтандыру әсері

Кез келген тұқымның малдарын жаңа жағдаймен қамтамасыз ету кезінде олардың ерекшеліктері мен қасиеттері өзгереді. Бір тұқым жаңа зонаның экологиялық жағдайларына жеңіл және мейлінше тез үйренісіп кетсе, басқасы біртіндеп, бірнеше ұрпақтан соң үйреніседі. Осы немесе басқа жағдайда жақсы адаптацияланған малдардың ұрпақтары өнімділіктің рекордтық көрсеткіштерін тек төмендетпейді емес, сонымен қатар көрсетеді. Осымен бірге, жаңа жағдайға ие болып, үйренісе алмай, соңы олардың жойылуына әкелген тұқымдар да кездеседі. Осылайша тұқымның әр түрлі өзгерістеріне алдымен малдарды азықтандыру мен ұстау шарттарының олардың қалыпты дамуы үшін қажетті талаптарына сәйкессіздігі себепші болады.

Пән: Ет, сүт, шарап өнімдері
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Сиыр сүті сапасына әсер ететін факторлар

1. Ірі қара тұқымының сүт сапасына әсері

Кез келген тұқымның малдарын жаңа жағдаймен қамтамасыз ету кезінде олардың ерекшеліктері мен қасиеттері өзгереді. Бір тұқым жаңа зонаның экологиялық жағдайларына жеңіл және мейлінше тез үйренісіп кетсе, басқасы біртіндеп, бірнеше ұрпақтан соң үйреніседі. Осы немесе басқа жағдайда жақсы адаптацияланған малдардың ұрпақтары өнімділіктің рекордтық көрсеткіштерін тек төмендетпейді емес, сонымен қатар көрсетеді. Осымен бірге, жаңа жағдайға ие болып, үйренісе алмай, соңы олардың жойылуына әкелген тұқымдар да кездеседі. Осылайша тұқымның әр түрлі өзгерістеріне алдымен малдарды азықтандыру мен ұстау шарттарының олардың қалыпты дамуы үшін қажетті талаптарына сәйкессіздігі себепші болады.
Жетілдіру процесінде қою сүттілікпен және машинамен саууға жарамдылығымен бірге сүттілік қасиеттерін айрықша дамыту бағытында ол айтарлықтай өзгерістерге ұшырады. Қазіргі уақытта үздік фермалардың асыл тұқымдылар табыны сүтті түрдегі сиырлармен кешенделген. Жоғары сүт және қанағаттанарлық ет өнімділігі бар малдардың қажетті дене массасы орташа 550-600 кг болады. Сиырлар толық азықтандыру кезінде сүт жақсы молаяды және сүттің жоғары сауынын береді, жеткіліксіз болған жағдайда лезде төмендейді.
Ірі масштабтық селекциялық-тұқымдық жұмысты күшейтудің заманауи шарттарында мал шаруашылығын қарқындатудың негізгі жолдарының бірі - нақты табиғи және шаруашылық жағдайларында өсіру үшін мал тұқымын дұрыс таңдау, малдардың өнімділік мүмкіндіктерін мүмкіндігінше толық қолдану. Н.А.Бондаревский, А.С.Всяких, Л.И.Дунаев, Г.Л.Скомскова, В.П.Храмцов, А.М.Павлов және басқалары әр түрлі тұқым сиырлары бірдей азықтандыру мен ұстау жағдайында әр түрлі сүт мөлшерін беретіндігін, оның үстіне олардың химиялық құрамы мен технологиялық қасиеттері бойынша әр түрлі екендігін орнатқан.
Қою сүттілік маңызды селекцияланатын белгілердің бірі болып табылады, оның белгілі деңгейде дамуымен сүтті мал шаруашылығының экономикалық тиімділігі байланысты болып келеді. Арнайы мақсатта селекциялау нәтижесінде табындар қатарында қою сүттіліктің жоғары көрсеткіштеріне жеткендер болды, сүттеріндегі май құрамы жоғары болатын малдардың болашағы бар ұрпақ линиясы құрылды. Популяциялық генетика саласындағы жетістіктер сүттегі май құрамының өзгергіштігінің және ие болғыштығының заңдылықтарын, жеке табындардағыдай жалпы тұқымдарда да қою сүттіліктің басқа белгілермен байланысының сипатын терең түсінуге мүмкіндік береді.
Сиырлар ағзасындағы сүт майлылығының синтезі сыртқы және ішкі орта факторларының өте үлкен санына байланысты: рацион құрамы, қарындағы микробиологиялық процестердің ерекшелігі, қандағы майдың негізін қалаушылар деңгейі, ферменттер белсенділігі, сүт безіндегі бақылаушы липогенез, ағзаның майлы қорынан липидтерді қолдану және т.б.
Синтездің барлық этаптарында тым жоғары немесе төмен қолайлы жағдай жасалады, алайда соңғы суммалық көрсеткіш - сүттегі май құрамына және сүт майлылығының жалпы өніміне жағымсыз әсер ететін тар орындар пайда болуы да мүмкін. Осы кезде май алмасуының барлық тізбегінің әр түрлі көрсеткіштерінің ие болғыштығы бірдей болмайды. Олардың біреуі тым қатты генетикалық бағдарламаланған, басқасы ортаның әсеріне бейімделген. Іс сүт майлылығының синтезінің көптеген мүмкін жолдарының болуынан да қиындайды.
Осының барлығы қою сүттіліктің жалпы жоғары генетикалық потенциалы сыртқы ортаның жағымсыз факторларының әсерінен өте жиі іске аса алмайды дегенге әкеледі. Селекция тиімділігін лезде төмендететін қою сүттілік бойынша сүтті малдың генотипін бағалау нақты емес болып барады. Сиырдың сүт өнімі және оның құрамы тұқым қуалаушылық ерекшелігіне байланысты. Малдың көп өнім беруі оның генотипіне байланысты. Әр сиыр тұқымының сүттілігі әр түрлі болып келеді. Аса сүтті сиырдан 305 күннің ішінде 27000 кг дейін сүт сауса, ал жалпы сүтті сиыр тұқымдарынан орташа 5000-6000 кг дейін сүт саууда.

2. Жыл мезгілінің сүт сапасына әсері

Жыл мезгілі сүт майлылығының құрамы мен қасиеттеріне нақты әсерін тигізеді. Қыс мезгілінде сүт майлылығындағы ұшпа майлылық құрамы жоғары, жазда ол азаяды. Шекті май қышқылдарының концентрациясы жазға қарағанда қыста аз. Жайылым шөптері қысқы рациондармен салыстырғанда шексіз қышқылға бай болғандықтан, жаз мезгілінде максимумға жете отырып, наурызда майдағы шексіз байланыстар құрамы жоғарылай бастайды.
Көктемде жайылым шөбінің қоректілігі күшті, протеині көп болады. Жазда және күзде жайылым шөбі сарғайып, негізгі қоректік заттары кемиді.
Қыс кезінде сиырларға жақсы дайындалған пішен, дәнді бұршақтар, жаздық дақылдардың сабандары, шырынды азықтар, сүрлем, пішендеме, азықтық қызылша, қант қызылшасы, картоп, сәбіз, жем т.б. құрама азықтар берілуі қажет. Қыс басталар алдында сиыр қанша уақыт қыстақта азықтандырылады, оған шығындалатын азықтарға жоспар жасалады.
Жазғы азықтың негізі - сиырлар үшін жайылым болып табылады. Кейбір жағдайларда қажет деп есептеген кезде көк-жасыл шөптерді науаға - оттыққа салып қоректендіреді. Сиырлар жемдік азықты тек қана сауған уақытта алады, азықтандырылады. Сауын сиырларға жайылымның жақсы, дәнді бұршақ өсімдіктері бар шөбінің қалыңдығы мол жерлерді бөледі. Алғашқы 2-3 күнде сиырларды жайылымға шығарғандатүстен кейін 2-3 сағатқа ғана одан соң жайылымда мал жайылу ұзақтығын 6-8 және 8-10 сағатқа бірте-бірте ұзара бастайды. Жазда сауылатын сиырлар бұзаулағаннан соң 10 күннен кейін көк шөппен азықтандырылады, алғашқы кезде 1 күнге 8-9 кг-нан 30-40 кг-ға дейін.

3. Азықтандыру әсері

Мал азығы - егін шаруашылығынан және шабындықтар мен жайылымдардан алынатын шикізат.
Мал азығының қоры деп малға арналған жем-шөптің түрлерін, көлемін, сапасын және оларды өндіру мен пайдалану жүйесін атайды.
Әрбір кәсіпорындағы мал азығының қоры төмендегідей талаптарға сай болуы тиіс:
- мал жыл бойы жоғары сапалы азықпен толық қамтамасыз етілуі қажет;
- мал азығын өндіру мал басын өсіру қарқынынан үнемі озық жүруі керек;
- мал азығын өндіру, өңдеу және үлестірудің неғұрлым арзан тәсілін қолдану қажет;
- мал азығы өндірілетін егістік шабындық және жайылымдық жерлер неғұрлым толық және дұрыс пайдаланылуы қажет;
- пайдаланылатын мал азығының өтелу деңгейі жоғары болуын қамтамасыз етіп отыру керек.
Осы уақытқа дейін малдан өнімді көп алу үшін оның санын көбейту қажет болды, мұндай жағдайда әр сиыр табында 10-12 жыл пайдаланып, тек жылына 8%-ын ғана табыннан шығаратын. Көптеген зерттеулер бойынша сиырлар алты рет бұзаулағаннан кейін 1 кг сүт өндіруге 25% азық өлшемі артық жұмсалғаны байқалады. Сондықтан кәрі сиыр сүтінің өзіндік бағасы жас сиырларға қарағанда жоғарылау, әрине мұндай жағдайда оларды сиыр табынында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.