Жұлын нервтері

І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Жұлын нервтері
2. Жұлын нервтерінің артқы тармақтары
3. Мойын өрімі
4. Иық өрімі
5. Бел өрімі
6. Сегізкөз өрімі
7. Құйымшақ өрімі
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Орталық нерв жүйесінен шығатын жеріне қарай невр сабаулары жұлындық, және бассүйектік, болып бөлінеді.
Жұлын нервтері, nn. Spinals, дененің миотомдарына (миомерлеріне) сәйкес орналасады, әрбір нервке оған жататын тері бөлігі (дермотом) сәйкес келеді
Адам 31 жұп жұлын нерві бар, атап айтқанда 8 жұп мойын, 12 жұп кеуде, 5 жұп бел, 5 жұп сегізкөз және 1 жұп құйымшақ нервтері. Әрбір жұлын нерві жұлыннан екі түбіршікпен шығады: артқы (сезімтал) және алдыңғы (қозғалыс) түбіршіктері. Екі түбіршік омыртқа аралық тесік арқылы омыртқа өзегінен шығатын бір сабауға, tractus n. spinalis-қа қосылады. Қосылатын жердің жанында және одан артқа қарай арткы түбіршік – түйін , gangloin spinale, түзеді, оған алдыңғы қозғалыс түбіршігі қатыспайды. Екі түбіршіктің косылуының нәтижесінде жұлын нервтері аралас нервтерге айналады. Оларда жұлын түйіндері жасушаларынан қозғалыс (афферентті) талшықтары, сондай-ақ бүйір мүйіздерінен жүлыннан алдыңғы түбіршік құрамында шығатын вегетативті талшықтар болады.

1. Алшынбай Рақышев «Адам анатомиясы 2» ҚР Жоғарғы оқу орындарының Қауымдастығы. Алматы 2004 жыл.
2. А.Б. Аубакиров., М.К. Жаналиева., «Адам анатомиясы»
3. Интернет желісі (ғаламтор: www.google.kz, www.yandex.kz)

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР
І.Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
1. Жұлын нервтері
2. Жұлын нервтерінің артқы тармақтары
3. Мойын өрімі
4. Иық өрімі
5. Бел өрімі
6. Сегізкөз өрімі
7. Құйымшақ өрімі
ІІІ. Қорытынды
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

Орталық нерв жүйесінен шығатын жеріне қарай невр сабаулары жұлындық, және бассүйектік, болып бөлінеді.
Жұлын нервтері, nn. Spinals, дененің миотомдарына (миомерлеріне) сәйкес орналасады, әрбір нервке оған жататын тері бөлігі (дермотом) сәйкес келеді
Адам 31 жұп жұлын нерві бар, атап айтқанда 8 жұп мойын, 12 жұп кеуде, 5 жұп бел, 5 жұп сегізкөз және 1 жұп құйымшақ нервтері. Әрбір жұлын нерві жұлыннан екі түбіршікпен шығады: артқы (сезімтал) және алдыңғы (қозғалыс) түбіршіктері. Екі түбіршік омыртқа аралық тесік арқылы омыртқа өзегінен шығатын бір сабауға, tractus n. spinalis-қа қосылады. Қосылатын жердің жанында және одан артқа қарай арткы түбіршік - түйін , gangloin spinale, түзеді, оған алдыңғы қозғалыс түбіршігі қатыспайды. Екі түбіршіктің косылуының нәтижесінде жұлын нервтері аралас нервтерге айналады. Оларда жұлын түйіндері жасушаларынан қозғалыс (афферентті) талшықтары, сондай-ақ бүйір мүйіздерінен жүлыннан алдыңғы түбіршік құрамында шығатын вегетативті талшықтар болады.
Вегетативті талшықтар артқы түбіршікте де болады. Түбіршіктер арқылы анимал нервтерге келетін вегетативті талшықтар трофика, тамыр козғалтқыш және т. с. с. үрдістерді қамтамасыз етеді.
Әрбір жүлын нерві омыртқааралык тесіктен шыққанда миотомның екі бөлігіне (дорсалды және вентралды) сәйкес екі тармаққа бөлінеді:
1) миотомның дорсалды бөлігінен дамитын арқаның аутохтонды бүлшықеттері мен оны жабатын тері үшін артқы, ramus dorsalis, тармағы;
2) түлғаның вентралды қабырғасы мен миотомдардың вентралды бө-ліктерінен дамитын қол-аяқтар үшін алдыңғы тармақ, ramus ventralis;
Бүдан басқа жүлын нервтерінен екі түрлі тармақтар шығады:
3) ішкі ағзалар мен тамырларды нервтендіру үшін - симпатикалық сабауға қосылатын тармақтар, rr. communicantes;
4) жүлын қабықтарын нервтендіру үшін омыртқааралық тесік арқылы кері өтетін, r. menengeus.
Жұлын нервтерінің артқы тармақтары
Барлық жұлын нервтерінің артқы тармақтары, rami dorsales, омыртқалардың көлденең өсінділері арасымеқ олардың буын өсінділерін орай артқа қарай кетеді. Олардың барлығы (1 мойьш, IV және V сегізкөз, қүйымшак тармақтарын қоспағанда) желке терісін, мойын мен арқаның артқы бетіқ сондай-ак терең арқа бүлшыкеттерін жабдықтайтын, ramus medialis жөне ramus lateralis болып бөлінеді.
I мойын нервінің артқы тармағы, n. suboccipitalis, шүйде сүйегі мен ауыз омыртқаның арасынан шығып, содан кейін mm. recti capitis major et minor, m. semispinalis capitis, m. obliqui capitis камтамасыз ететін тармақтарға бөлінеді. N. suboccipitalis теріге тармактар бермейді. 11 мойын нервінін артқы тармағы, n. suboccipitalis major, ауыз омыртқаның артқьі доғасы мен II омыртканын арасынаи шығып, бүлшықеттерді тесіп өтіп, терасты тармағына айналып, бастың шүйде аймағын нервтендіреді.
Кеуде нервтерінің rami dorsales-тері аутохтонды бұлшықетке тармақтар беретін медиалды және латералды тармақтарға бөлінеді; жоғарғы кеуде нервтерінің тері тармақтары тек rami mediales-тен, ал төменгі кеуде нервтерінің тері тармактары rami laterales-тен шығады.
Үш жоғарғы бел нервтерінің тері тармақтары, nn. clunium superi-ores, ал сегізкөз тері тармактары, nn. clunium medi бөксе аймағына барады.

Жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары
Жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары, rami ventrales, дененің вентралды қабырғасының терісі мен бұлшықетін және қол-аяктарды нервтендіреді. Іш терісінің төменгі бөлігі сыртқы жыныс мүшелерінің дамуына катысатындыктан, оларды жабатын теріні де алдыңғы тармактар нервтендіреді. Алдыңғы тармақтар (бірінші екеуінен басқалары) арткы тармактарға қарағанда едәуір ірілеу келеді.
Жұлын нервтерінің алдыңғы тармақтары тек кеуде бөлімінде ғана бастапқы метамерлі кұрылысын сақтайды, nn. intercostales. Даму кезінде сегменттігі жоғалатын, қол-аяқтармен байланысты басқа бөлімдерінде алдыңғы жұлын тармақтарынан шығатын талшықтар айқасып өріледі. Нерв өрімдері, plexus, түрлі невромер талшықтары алмасуы арқылы түзіледі. Әрбір жұлын нервісінің алдыңғы тармағы бірнеше шеткі нервтерге өз талшықтарын береді. Демек, олардың әрқайсысынан жұлынның бірнеше сегменттерінен талшықтар болады. Сондықтан нерв зақымданғанда осы нервке бастама берген сегменттерден нервтендірілетін барлық бұлшықеттер қызметінің бұзылуына өкелетіні түсінікті, себебі талшықтар басқа нервтің кұрамында келеді.
Өрімдерден шығатын нервтердің көбі - аралас нервтер; сондықтан зақымданудың клиникалық көрінісі қимыл-козғалыстардын, сезімталдықтың бұзылуларынан және вегетативтік бұзылулардан құралады.
Үлкен үш өрімді ажыратады: мойын, иық және бел-сегізкөз. Бел-сегізкөз өрімі бел, сегізкөз және құйымшак өрімдері болып бөлінеді.

Мойын өрімі
Мойын өрімі, plexus cervicalis, төрт жоғарғы мойын нервтерінің алдыңғы тармақтарынан түзіледі. Олар өзара үш доға ілмектермен байланысып, көлденең өсінділердін бүйірінен медиалды жағынан омыртканың алдыңғы бұлшықеттері, ал латералды жағынан омыртқа бүлшықеттері, scalenus ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.