Операциялық жүйе туралы жалпы түсінік

Жоспар
Кіріспе

1.Операциялық жүйе
2. Операциялық жүйенің негізгі қызметі
3 Резидеттік командалар

Операциялық жүйе дегеніміз – пайдаланушы мен арасындағы диалогты байланысты ақпаратты құрал жабдықпен басқаруды программаларды жүктеуді , т.с.с. іс - әрекеттерді қамтамасыз ететін программалар жиынтығы.
Утилиттер – программалау ортасында белгілі бір қызмет атқаратын қосымша программалар. Мұндай программалар юерілгендер қорын басқарушы жүйелерде түрлі программалау тілдерінде жиі кездеседі. Мәліметтерді қысатын (архивтейтін), компьютерді вирусқа тексеретін, мүмкін болса оларды жоятын программалар.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Бақылау сұрақтары:

1. Операциялық жүйе деген не?
2. Операциялық жүйе қандай қызмет атқарады?
3. Драйверлер мен утилиттер деген не?
4. Файл деген не?
5. Қандай резидентті, транзитті командаларды білесіз?
6. Каталогқа қатысты колданылатын командаларды атап, қызметін
баяндаңыз.
7.Операциялық жүйеге қатысты қандай командалар бар?
8. Команда деген не?
9. MS DOS командалары қандай топтaрға бөлінеді?
10. Каталогтың мазмұнын қалай көруге болады?
11. Жаңа каталогты қалай ашады?
12. Файлдың атын қалай өзгертеді?
13. Файлдың немесе каталогтың көшірмесін қалай алады?
14. Файлды немесе каталогты қалай өшіреді?
15. Дискіні қалай форматтайды?

Жауаптары:

1.Операциялық жүйе дегеніміз – пайдаланушы мен арасындағы диалогты
байланысты ақпаратты құрал жабдықпен басқаруды программаларды
жүктеуді , т.с.с. іс - әрекеттерді қамтамасыз ететін программалар
жиынтығы.
2. Операциялық жүйенің негізгі қызметі - программалардың бір-бірімен
және сыртқы құрылғылармен өзара әрекеттестігін ұйымдастыру, жылдам
жадты болу, компьютердің жұмыс істеуі кезінде қате жіберілу сияқты
оқиғаларды анықтау, дискіні жұмыс істеуге дайындау, монитор мен
принтердің жұмыс істеу режимдерін орнату, пайдаланушының
программаларын іске қосып, оны орындау.
3. Утилиттер – программалау ортасында белгілі бір қызмет атқаратын
қосымша программалар. Мұндай программалар юерілгендер қорын басқарушы
жүйелерде түрлі программалау тілдерінде жиі кездеседі. Мәліметтерді
қысатын (архивтейтін), компьютерді вирусқа тексеретін, мүмкін болса
оларды жоятын программалар.
4. Есептеуіш техникада мәтін, кесте, т.с.с. берілгендер түрінде
дискіге жазылған біртектес информацияны берілгендер файлы (БФ) не
деректер файлы (ДФ) деп, БФ не ПФ тиелетін сыртқы есте сақтау
құрылғысының орнын дискілік файл деп атайды. Қысқаша оладың бәрін
файл деп атайды.
5. БФ не ПФ-і сыртқы есте сақтау құрылғысына тиеу үшін оған арнайы атау
берілуі тиіс. машина файлды дискіге тиеген соң тиелген орынды (ДФ)
осы атау бойынша белгілейді. Атаудың жазылу ережесі программалау тілі
мен оның нұсқаларына байланысты. Көбінесе оны 1-ден 8-ге дейінгі
сымволдар бойынша таңдап алу жоспарланған. Мысалы, Kvend ,1 test 2,
keste 1, Abay, Arai. Қосымша қосылып жазылған файл атауын кеңейтілуі
юойынша берілген атау деп, ал қосымшаны жазылу түріне қарай файл типі
не файлдың кеңейтілуі деп атайды.
6. .SYS - сыртқы құрылғылардың драйверлері.
.BAT - ОЖ жазылған командалық файл.
.ТХТ – мәтіндік файл.
.COM не EXE - DOS-тың басқаруымен тікелей орындалатын файл.
.BAS - Бейсик тілінде құрылған программа.
.DAS - Паскаль тілінде құрылған программа.
.BAK - орындалатын файлдың резервтік көшірмесі.
7. MS DOS-та ағымдық каталогтан ішкі каталогқа өту командасы - CD
(Change Directory CH DIR не CD ) каталогты өзгерту, ал ағымдық ішкі
каталогтан бірінші деңгейлі каталогқа өту командасы - CD
MD - каталогты ашу командасы.
COPY командасы – файл файлдар тобын көшіру және мәтіндік файл құру
үшін пайдаланылады.
DEL - арқылы каьалогқа енгізілген бір файлды, файлдар тобын не
барлық файлдарды өшіруге болады.
8. MS DOS жүйесінде ішкі каталогта жазулы .com,.exe,.bat типті
файлдардың бірін, мысалы атауы C:\ BASIC каталогында тіркелген
qbasic.exe файлын іске қосу командасы мынадай:
C:\Вasic\ qbasic.exe
бұл команда кері сызықша символы екі рет жазылған. Ол BASIC-тің
qbasic.exe үшін, ал С: дискісінің BASIC үшін бірінші деңгейлі екенін
білдіру. Яғни - файлы каталогтардан іздеу маршрутын көрсеткіш
символ.
10.Резидеттік командалар: DIR, CLS, COPY, DELETE, CD, MD, RD, DATE,
TIME,VER және т.б.Транзиттік командалар: FORMAT, Disc, COPY, Tree.
11.Жаңа каталогты ашу үшін : MD (Make Direcyory) – каталог құру командасын
таңдаймыз.
12. DEL командасы арқылы каталогқа енгізілген файлды, файлдар тобын не
барлық файлдарды өшіруге болады ( DELETE - өшіру)
13. CLS – экранды тазалау командасы. Мысалы, С: ағымдық каталогы үшін
командасының берілу түрі:
С:\ CLS
14. FORMAT командасы жаңа иілгіш магниттік дискіге информацияны енгізу
үшін ОЖ-нің командасы арқылы оның ішіне бір орталықты шеңберлер сызып,
секторға бөліп алу керек. Дискіні осылайша дайындауға арналған
команданы қалыпқа келтіру (форматтау) командасы деп атаймыз.
15. Егер де дискіге көшіріп жазу қажетті болса, онда S қосымшасы бар
мынандай командасын беру керек.
С:\ Format А:\S Енг

Алмастыру буфері. Буферге көшіру. Буферден кірістіру.

Windows-тың Жетекші бумасында не қолданбалы программаларда таңдалған
мәтінді файл не сурет, график, диаграмма үзінділерін басқа орынға
көшіру үшін жедел жадтың Алмастыру буфері деп аталатын бөлімшесін
пайдалануға болады (буфер – аралық, қалта).
Буферге көшіру тәсілі:
1. Файлды не үзіндіні таңдау;
2. Редактордың Түзету (Правка) мәзірін ашып, Көшіру не кесіп алу
пунктін таңдау (Копировать не Вырезать). Бұл командалардың
ерекшеліктері мынада: Көшіру көшіірлген үзіндіні (не файлды)
бұрынғы орнында қалдырады, яғни тек көшірмесін алады, ал кесіп
алу көшірілген үзіндіні өшіріп кетеді.
Экранда көрінген кез келген көріністі растрлық сурет ретінде буферге
көшіру мүмкін. (Растр – сурет салу үшін пайдаланатын таңбалар. Олар әдетте
пиксельдерден - майда нүктелерден не тіктөртбұрыштардан тұрады). PRINT
SCREEN пернесін басса болғаны. Практикада көбінесе белсендірілген
(екпінді) ішкі терезенің көрінісі буферге көшіріледі. ол үшін берілетін
команда: ALT+ PRINT SCREEN.
Ескерту: буферге екінші мәлімет көшірілген кезде алғашқсы жойылып
кетеді.

Буферден кірістіру.

Windows-тың ерекшелігі – буферге енгізілген информацияны Windows
орталығында жұмыс істейтін программа құжатының кез келген жеріне
кірістіруге болады. Оның орындалу жолы:
1. Құжат бөлімін экранға шығарып, үзінді кірістірілетін орын басына
курсорды орналастыру.
2. Түзету (Правка) мәзірін ашып, Кірістіру (Вставка) пунктін таңдау.

Жанама мәзір

Терезе ішінде тышқанның оң түймесі басылған кезде экранда ағымдағы
нысанмен (объектімен) байланысты командалар жиынынан тұратын мәзір
көрінеді, оны жанама (контексті, бетке шығатын) мәзір деп атайды. Әр
терезенің өз контексті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.