Бейнелеу өнерінің теориялық негіздері

Жоспар
Кіріспе

1 тақырып. Бастауыш мектептегі бейнелеу өнерін оқыту теориясы мен технологиясы және практикумы педагогикалық ғылым ретінде.
2.тақырып. Бастауыш мектеп жасындағы оқушыларға көркемдік білім беру.
3.тақырып. Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары.
4.тақырып. Сурет теориясының негіздері.
5.тақырып. Кескіндеме теориясының негіздері.
6 тақырып. Мүсіндеудің теориялық негіздері.
7.тақырып. Қазақстанның сәндік . қолданбалы өнерінің теориялық негіздері.
8.тақырып. Сәулет өнерінің теориялық негіздері.
9.тақырып. Суреттің технологиясы.
10. тақырып. Кескіндеменің технологиясы.
11 тақырып. Мүсіндеудің технологиясы.
12 тақырып. Сәндік.қолданбалы өнердің технологиясы.
13 тақырып. Бастауыш мектептегі бейнелеу өнерін оқытуды ұйымдастыру.
14 тақырып. 1.4 сыныптарда бейнелеу өнері сабақтарының жүргізудің әдістемесі.
15 тақырып. Бейнелеу өнері бойынша сабақтан және мектептен тыс іс.шараларды ұйымдастыру

Жерттеудің обьеЪтісі, пӉні және әдістері. Ғылымның басқа салаларымен байланысы. Педагогикалық ғылымдардың жалпы жүйесінде қазіргі заиаНғы көркемдік білім берудіҢ негіздері. Бейнелеу өнерінің функциялары меЭ міндеттері.
Бейнелеу өнері басқа да ғылым салаларымен байланысты. Бейнелеу өнері мектепке дейінгі оқушларға Көптеген өмірге дегей көзқарастарын өзгертеді.Бейнелес өнері – оқушыларға эстетикалыҋ, тәрбиелік, гигиеналық тәрбие береді.
Технология – қоршаған ортаның өзгерту мен қайта құру барысында адамның іс-әрекет тәсілдері туралы ғылым; бұл ғылым негіздерін өнеркәсіп, энергетика, байланыс, ауыл шаруашылығы, көлік және басқа бағыттағы адам қызметінің салаларында пайдалануды бірлестіретін интеграциялық оқу пәні.

Пән: Өнер, музыка
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

ДӘРІС КЕШЕНІ
1 – БӨЛІМ. Бейнелеу өнерінің теориялық негіздері.
Глоссарий (анықтама, сөздік)
Автопортрет – адамның өз келбетін өзі бейнелеуі.
Акварель – суға жақсы еритін бояу.
Абдыра – киім кешек салатын үлкен сандық.
Абажа – ас, тағам салуға арналған сандық
Абстракционизм – тақырыпсыз өнер; шынайы бейнелілігі жоқ өнер.
Авангардизм – ХХ ғасыр көркем сурет өнеріндегі құбылыстың шартты атауы
Автогравюра – гравюра, ағаш, линолеум, немесе металдың бетіне автордың
өзі орындаған әдісі
Автопортрет – адамның өз келбетін өзі бейнелеуі
Адалбақан – киім т.б. үй мүліктерін ілуге арналған жиһаз
Акрополь – биік жерге бекініспен күшейтіліп салынған Ежелгі Грекия
қалаларының орталық бөлігі
Акварель – суға жақсы еритін бояу
Акцент – көрерменнің назарын әдейі аудару үшін бейнелеуде қолданылатын
тәсіл.
Алла прима акварель бояумпен дымқыл қағазға жылдам орындалған шығарма.
Анатомия - тәнтану (адамның дене құрылысын зерттейтін ғылым).
Анималистік жанр – хайуанаттар дүниесі бейнеленген көркем шығарма.
Архитектура - сәулет өнері.
Әзіл сурет (шарж) - әзіл сықақтық бейне.
Барельеф (рельеф) - бедер, тегістік бетіндегі мүсіндік бейнелеудің
түрі.
Батальды жанр - соғыс тақырыбы бейнеленген көркем шырма.
Батик матаға - бояумен салынған сурет.
Блик – жылт.
Бюст - кеуделік мүсін.
Вернисаж – көркем шығармашылық көрменің салтанатты ашылуы.
Галерея - көркем шығармалар қоры жинакталған орын.
Гармония – бояу үйлесімділігі.
Геометриялык мәнер – геометриялық ою – өрнектер мен әшекейлік заттар,
бұйымдар.
Глазурь - қыш ыдыстардың сыртына пайдаланатын шыны тәріздес жылтыр
қабат.
Графика - бір түсті бояу, қарындаш, тушь арқыы орындалған сурет.
Гризайль - бір түсті бояумен орындалған көркем шығарма.
Гуашь - cуға езілетін қою бояу.
Ғимарат - сәулеттік құрылыс.
Декорация - сахна көрінісін безендіру.
Детализация – затты бүтіндей
Дизайн-заттардың көркемдік үлгесін жасау.
Диптих - бір тақырыпқа орындалған қос шығырма.
Жанр - әр түрлі көркем шығармалардың мазмұны мен біртұтастығын
білдіреді.
Жарнама реклама афиша секілді уағыздау ісінде қолданады.
Икебана - кептірілген өсімдіктерді пайдалану арқылы жасалған көркем
шығарма.
Икона - ағаш тақтаға бояумен салынған діні шығарма.
Иллюстрация – кітап безендіруде қолданылатын көркем сурет
Интерьер - ғимараттың ішкі көрінісі.
Кенеп - кендір жіптен тоқылған мата.
Кернеулі кескіндеме - бояу өте қалың жағылғын живопистік тәсіл.
Коллекция - бейнелеу өнері
Колорит – ең басым бояу түсі.
Контраст - қарама - қайшы рең немесе бояу (ақ пен қара, қызыл мен көк).
Контур - затты белгілейдегі сыртқы тұтас сызық.
Көкжиек сызығы көз деңгейіндегі түзү сызық.
Көлем - қазақша синонимдері мөлшер, шама ауқым
Көлеңке - белгілі заттың сәуле түспеген қарсы беті.
Ксилография – деңес гравюраның бір түрі.
Қарындаш - сыртқы ағаштан, өзегі графиттен жасалған сызу құралы.
Литография - тасқа бедерлеу арқылы қағазға көшірілген сурет.
Майлы бояу - өсімдік майы, жаңғақ, зығыр және әр түрлі лақтың
қосылысынан
Маринист- теңіз көрінісін бейнелейтін суретші. (И.Айвазовск

1 тақырып. Бастауыш мектептегі бейнелеу өнерін оқыту теориясы мен
технологиясы және практикумы педагогикалық ғылым ретінде.
Дәріс мақсаты: Бастауыш мектепте бейнелеу өнеріне оқытудың объектісі,
пәні және әдістері жөнінде мағлұмат беру
Тақырып сұрақтары:
1. Зерттеудің обьектісі, пәні және әдістері
2. Көркемдік білім беру негіздері
3.Бейнелеу өнеріеің фуНкцияларщ мен міндеттері.
Жерттеудің обьеЪтісі, пӉні және әдістері. Ғылымның басқа салаларымен
байланысы. Педагогикалық ғылымдардың жалпы жүйесінде қазіргі заиаНғы
көркемдік білім берудіҢ негіздері. Бейнелеу өнерінің функциялары меЭ
міндеттері.
Бейнелеу өнері басқа да ғылым салаларымен байланысты. Бейнелеу
өнерімектепке дейінгі оқушларға Көптеген өмірге дегей көзқарастарын
өзгертеді.Бейнелес өнері – оқушыларға эстетикалыҋ, тәрбиелік, гигиеналық
тәрбие береді.
Технология – қоршаған ортаның өзгерту мен қайта құру барысында адамның іс-
әрекет тәсілдері туралы ғылым; бұл ғылым негіздерін өнеркәсіп, энергетика,
байланыс, ауыл шаруашылығы, көлік және басқа бағыттағы адам қызметінің
салаларында пайдалануды бірлестіретін интеграциялық оқу пәні.
Өзін өзі бақылау сұрақтары:
1. Бейнелеу өнерінің басқа салалармен қандай байланысы бар
2. Бейнелеу өнерінің функцияларын ата
3. Қандай міндеттерді білесің
Негізгі әдебиеттер: (1-20)
2-тақырып. Бастауыш мектеп жасындағы оқушыларға көркемдік білім беру.
Дәріс мақсаты: Бастауыш мектеп жасындағы оқушыларға көркемдік білім
берудің негіздерімен таныстыру
Тақырып сұрақтары:
1. Көркемдік білім берудің міндеттері мен мақсаттары
2. Бейнелеу өнерін оқытудың принциптері
3. Бейнелеу өнері арқылы шығармашылықыт дамыту
Өнер құралдары арқылы балаларға көркемдік білім берудің мақсаттары
мен міндеттері. Бастауыш мектептегі бейнелеу өнерін оқытудың принциптері.
Бастауыш мектеп жасындағы балалардың бейнелеу іс-әрекеті және
шығармашылықтарын дамыту.
Өнер құралдары арқылы оқушыларға көркемдік білім беру көздЕледі.Өнер
арқылы оқушларға көбінесеьстетикалық тәрбие беріледі. Мсалға алатн болса›
оқушыларды музейге, театрға тағы да басқа жерлерге бару.
Бейнелеу өнері арқылы оқушылардың шығармарылығын да옼ыту ең басты
мақсатттардың бірі болып табылады.
Өзін-өзі бақылау сұарқтары:
1. Көркемдік білім берудің мақсаттарын ата
2. Бастауыш мектеп жасындағы балалардың бейнелеу іс-әрекетіне тоқтал
3. Шығармашылықты қалай дамытуға болады
Негізгі әдебиеттер: (1-20)

3-тақырып. Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары.
Дәріс мақсаты: Бейнелеу өнерінің түрлері мен жанрлары туралы
мағлұматтар беру және оның қажеттілігі, актуалдылығы, қолданысы туралы
қарастыру.
Тақырып сұрақтары:
1. Сурет түрлері және жұмысты орындаудың техникасы.
2. Кескіндеме түрлері және жұмысты орындау тәртібі.
3. Мүсіндеудің түрлері.
4. Бейнелеу өнерінің жанрлары
Сурет-станокті, кітаптық, өндірістік, газет-журналды, қолданбалы, оқу-
безендірмелікк, плакаттық және т.б.
Сызық, штрих, тон- суреттің негізгі бейнелеуші және айшықты құралдары.
Суретті орындаудың материалдары мен техникасы. Түпнұсқалы және баспа
суреттер – гравюра (ксилография, линагравюра, офорт) және литогравюра.
Кескіндеме – станокті, монументальды, театралды-декорациялық, сәндік,
миниатюралық және т.б.
Түс- кескіндеменің басты бейнелеуші және айшықты құрралы ретінде.
Кескіндемені орындаудың материалдары мен техникасы – майлы, темперлік,
фрескалық, балауыздық, мозайкалық, витражды, акварельді, гуашты,
пастельдік.
Мүсін. Мүсіннің түрлері – дөңгелек, рельефті (биік-горельеф, төмен-
барельеф). Мүсіндеудің түрлері- станокті, монументальды, бақшалы-паркті,
кіші формалар тәсілі. Форма және пропорциялар – мүсіндеудің айшықты
құралдары.
Сәндік – қолданбалы өнер.
Белгілі утилитарлы функцияларды орындауға арналған заттардың формасы,
пропорциясы, конструкциясы, материалы, фактурасы және басқа қасиеттері.
Көркемдік өнеркәсіптік бұйымдар және халықтық кәсіптер. Декорды бейнелеуші
түрлері- сюжетті және белгілік бейнелер, өрнек.
Сәулет өнері. Сәулет өнерінің түрлері- тұрмыстық, қоғамдық-азаматтық,
ландшафты, қала құрылыстық, өнеркәсіптік, сәндік қолданбалы және т.б.
Сәулет өнерінің сәулет-композициялық міндеттері, көркемдік-айшықты
құралдар.
Бейнелеу өнерінің жанрлары: діни-мифтік, пейзаж (ауылдық, таулы,
қалалық, морина, портрет (автопортрет, топтық, отбасылық), натюрморт,
тарихи (батальды), тұрмыстық, анимациялық және т.б.
Өзін өзі бақылау сұрақтары:
1. Бейнелеу өнерінің түрлерін ата
2. Сурет ұғымына анықтама бер
3. Кескіндемені орындау техникасы
4. Мүсін түрлерін ата
Негізгі әдебиеттер:1-28
4-тақырып. Сурет теориясының негіздері.
Дәріс мақсаты: Сурет теориясының негіздері туралы түсінік беру. Сурет
салудың техникасымен таныстыру.
1.Сурет теориясының негіздері
2. Суреттің құралдары
3. Суреттің материалдары
4. Суреттің тарихы
Сурет бейнелеу өнерінің негізі ретінде. Суреттің мақсаты мен міндеттері.
Жазықтықта затты бейнелеу. Суретте жарықты беру. Суреттің құралдары. Тон
туралы түсінік. Суреттің материалдары. Сызықтық перспективаның
заңдылықтары. Заттардың көлемі-жазықты формасы.
Суреттің тарихы.Өнер шеберлері сурет туралы.
Сурет құралдарына: қылқалам, қарындаш, акварель, сызғыш, өшіргіш, әр
форматтағы А4,А3,т.б. қағаз түрлері.
Атақты суретшілер-атақты еңбеккерлер. Суретші өзінің әрбір жұмысында
биік дәрежеге жетуді көздейді, олардың ойлары жұмысты орындауынан бұрын
дамып, ойланып қояды.Олардың ең қорқатындары өз-өздеріне сенімді және
істеген жұмысына қанағаттану.Суретші қанағаттанса, ол суретші емес.
Күдіктенбейтін кескіндемеші-биік шыңдарға жетпейді- деген Леонардо да
Винчи.[2.243]
Өнер адамның барлық өмірін қажет етеді, өзөіндік ішкі сезімдерінен
босатпайды.
Кескіндеме қауымдық ойдың формасы болып табылады, ол әлемнің суреттік
түрін бейнелейді. Бірақ әлемді салуды суретші өзінің ойларын сезімдерін,
ұмтылысын, эстетикалық ұмтылысын, эстетикалық идеалын, өмірге баға береді,
әлемді өзіндік түсінуін бейнелейді
Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
1. Сурет теориясын қысқаша баянда
2. Сурет салудағы негізгі құралдарды ата
3. Суреттің шығу тарихы
Негізгі әдебиеттер 9-46

5-тақырып. Кескіндеме теориясының негіздері.
Дәріс мақсаты: Кескіндеме теориясының негіздері туралы жалпы мағлұмат
беру. Кескіндеме жұмысын орындау техникасын үйрету.
1.Кескіндеме туралы баянда
2.Кескіндеменің жанрлық түрлері
3.Түс туралы мағлұмат
4.Композиция туралы
Кескіндеменің жанрлік түрлері.Түстану.Түстер спектрі, түстер шеңбері.
Хроматикалық және ахроматикалық түстер. Түстің қасиеті. Негізгі және
қосымша түстер. Кескіндемедегі колорит және тон. Ауа перспективасы.
Композиция. Композицияның заңдылықтары. Балалар суретіндегі композицияның
ерекшеліктері. Түстің балалардың психо-эмоционалды дамуына әсері.
Кескіндеменің материалдары мен техникасы. өнер шеберлері кескіндеме мен
композиция жайлы

1.Натюрморт-жанрдің өзіндік бір кескіндемесі. Бұл жанрдің өзіндік
ерекшелігі үлкен бейнелеу мүмкіндіктері бар. Бұл жерде суретшілер адамның
өміртүрлерін, жақсы және жаман жақтарын, негізгі тарихи оқиғаларды кей
кездерде замандарды да бейнелейді. Бұнда суретші өзінің шындыққа жанасатын
және өз ойлары мен сезімдерін ашады.
Салыстыру ретінде совет кескіндемесі М.С.Сарьянға (1880-1972),
Еревенские цветы натюрмортын алуға болады. Гүлдерге деген көзқарасын
суретші сөзбен түсіндіреді және де өзінің творчестволық жұмысчтарында:
Гүлдерден әдемі не болуы мүмкін, олар адам өмірін әсемдейді?... Гүлдерді
көрген кезде қуанышты көңіл күйге бөленесің... Гүлдерде байқалатын бояулар,
түссіздігін және тереңдігін құстардың қанаттануынан және ұрпақтарынан
көруімізге болады.
2.Тұрмыстық жанр немесе жай ғана жанр(француз сөзінен аударғанда
genre- түр) станокты картинаның ең көп таралған түрі, мұнда суретші
күнделікті өмір құбылыстарына қарайды.
Орыс бейнелеу өнерінде тұрмыстық жанр XIX ғасырда алдыңғы қатарлы
орынға шықты, сол кезде оған демокративті ұсынысшылар оның дамуына өз
үлестерін қосты: В.К.Петров (1883-1882), Н.А.Савицкий (1844-1905),
Н.А.Ярощенко (1846-1896), В.Е.Маковский (1846-1920), И.Е.Репин (1844-1930).
3.Тарихи жанр. XIX ғасырдың 2 жартысында пайда болды. Бұл жанрдің
негізін салған:И.Е.Репина, В.И.Сурикова, В.М.Васнецова,К.П.Брюллова.
4. Батальді жанр (француз batalle-соғыс)тарихи жанрдің бір түрі ретінде
қарастырылады. Бұл жанрдің аса дамыған суреттері А.А. Дейнекийдікі болды.
ОНың суреттері Оборона Петрограда(1928), Оборона Севостополя(1942) және
Сбитый ас(1943).
5.Пейзаж көбінесе тұрмыстық, тарихи және батальді жанрларға
толықтырулар ретінде өзіндік жанр ретінде болды. Пейзажды кескіндеме бізге
жақын әрі ұғнықты, дегенмен адам бұнда көбінесе бейнеленеді.
Адамдарды пейзажда бейнелеуге жақын кескіндемелер: Грачи прилетели
А.К Саврасова, Оттепель Ф.А.Васильева, Рожь И.И.Шишкина, Ночь на
Днепре А.И.Куинджи, Московский дворник В.Д. Поленова және Над вечным
покоем И.И.Левитан.
6.Портрет (француз portraire-бейнелеу)- шындықта өмір суретін немесе
өмір сурген адамның немесе адам топтарының тұлғасы немесе бейнесі.

Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
1. Кескіндеменің қандай жанрларын атап бере аласың
2. Түстердің қандай қасиеттері бар
3. Композицияға сипаттама бер
Негізгі әдебиет 1-46

6 тақырып. Мүсіндеудің теориялық негіздері.
Дәріс мақсаты: Мүсіндеудің теориялық негіздерімен таныстыру
Тақырып сұрақтары:
1. Мүсіндеудің мақсат міндеттері және мазмұны
2. Мүсіндеу тарихы
3. Мүсіндеу құралдары
Мүсін. Қазақстанның ежелгі мүсін ерекшеліктері. Осы заманғы мүсін. Шағын
көлемді мүсін. Ұзақ пластика. Көлем, форма, пропорция, пластика. Бастауыш
сыныптардағы мүсіндеудің әдістері. Сюжеттік мүсіндеу.
Мүсіндеу құрылымдарының мақсаттары мен міндеттері. Мүсіндеудің мазмұны.
Ежелгі дүние мүсіндері. Қазақстанның мүсін ескерткіштері. Қазіргі заманғы
мүсіндеу. Мүсіндеудің айшықты құралдары - көлем, форма, пропорция,
пластика.

Әрбір оқушның мүсінін салу.Оның ең алдмен эскизін яғни жобасн жасап
шығару керек. Оның пропорциясын, сәйкестігін анықтау қажет.

Ежелгі кезде мүсіндерді пищералардың стендеріне салған.Ол мүсіндер әлі
күнге дейін сақталған.Оны біздің зерттеушілер зерттеуде.

Өзін-өзі бақылау сұрақтары:
1. Мүсіндеуде қанадай мақсаттар алға қорйылады
2. Қазақстанның мүсіндеу өнері туралы не білесің
3. Мүсіндеудегі пропорция деген не
Негізгі әдебиет: 27

7-тақырып. Қазақстанның сәндік – қолданбалы өнерінің теориялық негіздері.
Дәріс мақсаты:Сәндік қолданбалы өнері жайлы мағлұмат беру.
Тақырып сұрақтары:
1. Кәсіп түрлері және ерекшеліктері
2. Қазақ халқының өнерінің даму тарихы
3. Сәндік қолданбалы өнер
Халықтық кәсіптердің айрықша ерекшеліктері. Кәсіптің түрлері: ағашты
оюлау, сүйекті оюлау, текемет басу, зергерлік іс, кестелеу және басқалар.
Қазақтың халықтық өнерінің даму тарихынан. Қазіргі заманғы сәндік-
қолданбалы өнердің жағдайы.
Ою - өрнекке аз уақыт жұмсап, тез бітіру үшін түрлі – түсті қағаздар
жиынтығы пайдаланылады. Оюларды жасау үшін сурет дәптері, қарындаш, қайшы,
ақ жұмсақ өшіргіш, желім болуы керек. Түрлі – түсті қағаздан қиып алынған
үлгілерді сурет ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.