Қалақайлар тұқымдасы (Urtіcaсеае)

Жоспар
Кіріспе

1 Қалақайлар тұқымдасы
2 Қалақайлар тұқымдасы
3 Ақ тауқалақай ( Lamium album)

Қалақайлар тұқымдасы (Urtіcaсеае) – қос жарнақты өсімдіктер. Көбінесе шөптесін, кейде бұта, шырмауық және ағаш түрінде өседі. Түрлерінің жалпы саны 850-дей (45 туыс). Кішігірім ағаш, жартылай бұта, біржылдық және көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Тропикалық және қоңыржай климатты зоналарда кең тараған. Тропикалық ормандарда көп жағдайда шөптесін және бұталы ярустар түзеді. Бұрынғы одақтас республикалардың флорасында саны жағынан аз болғанымен аса кең тараған түрлері өседі. Гүлдері дара жынысты немесе қосжынысты, актиноморфты жапырақшалар түрінде болады, 4-мүшелі. Андроцейі 4 аталықтан тұрады, олар гүлсерігінің жапырақшаларына қарама-қарсы орналасады, аталықтың жіпшесі гүлдің ортасына қарай қайырылып тұрады.

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министірлігі әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

Факультет: биология және биотехнология
Кафедра: биоалуантүрлілік және биоресурс

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Қалақайлар тұқымдасы

Орындаған: Жалел М.
Қабылдаған: Чилдибаева А. Ж.

Алматы 2017ж
Қалақайлар тұқымдасы (Urtіcaсеае) - қос жарнақты өсімдіктер. Көбінесе шөптесін, кейде бұта, шырмауық және ағаш түрінде өседі. Түрлерінің жалпы саны 850-дей (45 туыс). Кішігірім ағаш, жартылай бұта, біржылдық және көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Тропикалық және қоңыржай климатты зоналарда кең тараған. Тропикалық ормандарда көп жағдайда шөптесін және бұталы ярустар түзеді. Бұрынғы одақтас республикалардың флорасында саны жағынан аз болғанымен аса кең тараған түрлері өседі. Гүлдері дара жынысты немесе қосжынысты, актиноморфты жапырақшалар түрінде болады, 4-мүшелі. Андроцейі 4 аталықтан тұрады, олар гүлсерігінің жапырақшаларына қарама-қарсы орналасады, аталықтың жіпшесі гүлдің ортасына қарай қайырылып тұрады. Аналығы бір, екі жемісжапырақшадан түзілген. Тұқымбүрі 1. Жемісі- жаңғақша олар гүлсерігінің ұлғайған ішкі жапырақшаларымен қапталып тұрады. Сүт жолдары болмайды. Жапырақтары мен сабақтарының сыртын әдетте күйдіргіш түктер жауып тұрады.
Жалпы классификациясы:
Класс: Magnoliopsida, Dicotyledones
Класс тармағы: Hamamelididae
Қатар:Urticales
Тұқымдас:Urticaceae

Қалақайлардың 5 трибасы бар:
1. Urticeae
2. Procrideae
3. Boehmerieae
4. Forsskaoleae
5. Parietarieae

Urticeae туыстары:
1. Dendrocnide Miq.
2. Discocnide Chew
3. Girardinia Gaudich.
4. Hesperocnide Torr.
5. Laportea Gaudich.
6. Nanocnide Blume
7. Obetia Gaudich.
8. Poikilospermum Zipp. ex Miq.
9. Touchardia Gaudich.
10. Urera Gaudich.
11. Urtica L.
12. Zhengyia T. Deng, D.G.

Boehmerieae туыстары:
1. Archiboehmeria C.J. Chen
2. Astrothalamus C.B. Rob.
3. Boehmeria Jacq.
4. Chamabainia Wight
5. Cypholophus Wedd.
6. Debregeasia Gaudich.
7. Gibbsia Rendle
8. Gonostegia Turcz.
9. Hemistylus Benth.
10. Neodistemon Babu & A. N. Henry
11. Neraudia Gaudich.
12. Nothocnide Blume
13. Oreocnide Miq.
14. Phenax Wedd.
15. Pipturus Wedd.
16. Pouzolzia Gaudich.
17. Rousselia Gaudich.
18. Sarcochlamys Gaudich.

Forsskaoleeae туыстары:
1. Australina Gaudich.
2. Didymodoxa E. Mey. ex Wedd.
3. Droguetia Gaudich.
4. Forsskaolea L.

Parietarieae туыстары:
1. Gesnouinia Gaudich.
2. Parietaria L.
3. Soleirolia Gaudich.

Қалақайлар тұқымдасы. 2 туысқа жататын 7 түрі республиканың шығысындағы таулы аймақтарда, Балқаш - Алакөл ойыстарында, Тобыл, Есіл, Ертіс өзендері алабында, жол бойында, т.б. жерлерде өседі. Сабағы тік, жай жапырақтары кезектесіп немесе қарамауылықарсы орналасады. Өсімдікті түгелдей күйдіргіш түктер қаптап жатады. Ұсақ, реңсіз гүлдері шоғырбас, сыпыртқы, сырға тәрізді гүлшоғырына топталған. Дара және қос жынысты болады. Аталығы 4 не 5, аналығы - біреу, оның аузы қостілімді. Қалақайлар тұқымдасы желмен тозаңданады. Аталығы қалыпты жағдайда бүршік ішінде ішке қарай бүктеліп жатады. Тозаңданар кезде аталықтың жіпшесі дереу жазылып, желдің әсерінен тозаңқап жарылып, тозаңдар шашылады. Бұл тек осы тұқымдасқа ғана тән құбылыс. Кейбір түрлері (мысалы, эластостема) жыныссыз, тамыр атпалары, түйнектері арқылы вегетативті жолмен көбейеді. Жемісі - жаңғақша. Қалақайлар тұқымдасының арасында тағамдық, құнарлы мал азықтық, медицинада пайдаланылатын түрлері бар (мысалы, қос үйлі қалақай, күйдіргіш қалақай).

Қалақай (Urtica) -- қалақайлар тұқымдасынан бір туысы. Екі жартышардың да тропикалық және қоңыржай климатты облыстарында кең тараған өсімдіктер. Көптеген түрлері мал азығы ретінде құнды өсімдіктер, кейбіреулерін көкөністер ретінде тамаққа пайдаланады, ал кейбіреулері талшықтар алуға қажетті шикізат болып табылады.
Түрлері:
1. Urtica andicola Wedd.
2. Urtica angustifolia Fisch. ex Hornem.
3. Urtica aquatica Liebm.
4. Urtica ardens Link
5. Urtica atrichocaulis (Hand.-Mazz.) C.J.Chen
6. Urtica atrovirens Req. ex Loisel.
7. Urtica ballotifolia Wedd.
8. Urtica berteroana Phil.
9. Urtica cannabina L. -- Крапива коноплевая
10. Urtica chamaedryoides Pursh
11. Urtica circularis Sorarú
12. Urtica dioica L. typus[2] -- Крапива двудомная
13. Urtica echinata Benth.
14. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.