Білім беру әлеметтануы

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:

Білім беру әлеуметтануының мәні.
Білім берудің түрлі концепциялары
Білім беру процесінің сатылары.

4. Саяси әлеуметтану

Білім беру әлеметтануы

Білім беру - жүйеленген білім, ілім, дағдыларды меңгерудің нәтижесі мен процесі болып табылады. Адамды өмір мен еңбекке дайындайтын қажетті жағдайы. Өзінің зерттеу объектісі ретінде әр түрлі ғылымдар білім беруді зерттейді. Философия білімді адам қалыптасуының жалпы рухани процесс ретінде және де осы процесстің нәтижесі ретінде адамның рухани кейпін зерттейді. Білім беру - мәдени - тарихи құбылыс ретінде зерттеледі, адамзаттың, халықтардың, ұлттардың рухани мәдениетін жинақтау, ұлғайту және де өзінен кейінгілерге қалдырып отыру, сақтау құралы болып саналады. Психологияны білім берудің тұлға қалыптасуына оның психикасынаның мәселелерін қызықтырады. Педогогика білім беру аясында оқып жатқандардың ғылыми білімдер мен процессін түсінеді. Ал әлеуметтану болса, білім берудің әлеуметтік жағы, яғни адамдар білім берудің негізінде қандай да болмасын әлеуметтік топтарға енуін, қоғамның әлеуметтік құрлымында қандай белгілі жағдайларға ие, қоғам ішнде әр түрлі рольдерді орындауы мен меңгеруін қарастырады.

Білім беру әлеуметтануын білімнің әлеуметтік сипаттамалары мен оған әсер ететін әлеуметтік институттар мен әлеуметтік макро және микро орталықлардың әсері қызықтырады.

Білім беру әлеуметтануының объектісі әлеуметтік құбылыс ретінде білім беру саласы, адамдар олардың бірлестіріп және де білім беру жүйесіндегі ұйымдар болып табылады. Бұл білім беру процестерінің қызмететуі айналымда болатын орта. Осылайша білім берудің зерттеу объектісі әлеуметтік табиғаты жағдайындағы білім.

Философиялық энцеклопедия, білім берудің пәнін анықтауда басты назары оның әлеуметтік табиғатын талдауға аударады. Білім беру әлеуметтануы білім өзгеру - әлеуметтік институт ретінде, қоғамдық өмірдің формасы мен құрамы ретінде зерттейтін әлеуметттанудың бір саласы. Білім беру әлеуметтануының пәнін анықтауда қылымдардың пікірі әр түрлі болағн. Солардың барлығын жинақтай келе Ф. Р. Филиппов. Білім беру әлеуметтік институт ретіндегі білім беру жүйесі, оның жүйелерінің өзара әсері, сонымен қатар білім беру жүйесі мен оның жүйешелерінің қоғаммен, әсіресе оның әлеуметтік құрлым мен өзара әсері.

1. Білім беру әлеуметтануы - білім берудің қоғам өмірінің барлық салаларына - экономикалық әлеуметтік, саяси, рухани сияқты әсерін зерттейді. Сондай - ақ ол «Біліми» мәселелерді атап айтқанда, білім беру жүйесі қалай қызметтеріндегін және дамитындығын және қаншалықты ол қоғам талаптарына сай келетіндігін оның ұйымдастырулық құрлымы қаншалықты тиімді екендігін қарастырады.

Зерттеу келесідей сұрақтарды қамтиды:

2. Білім беру құрлымының өзекті және де перспективалы әлеуметтік мақсаттарға, ұзақ уақытқа негізделген қоғамның бағдарламалырына сай келуі.

Білім беру құрлымының морфологиялық құрлымының пропорционалдылығы
Білім беру процесі нәтижелерінің - басқа да әлеуметтік процестдігі - кәсіби - еңбектік, психологиялық, ұйымдастырушылық - техниклық, және т. б. яғни білім беру жүйесінің екінші жағына әсері.

Білім берудің құрлымен зерттеу мәселесі оның мынадай әлеуметтік қызметтеріне зерттеумен байланысты: жиналған білмдерді жеткізу, тұлғаның әлеуметтенуі, оның өзіндік дамуы және де рухани, интеллектуалды, әлеуметтік потенциалын жинақтау.

Білім беру жүйесі анық әлеуметтік жүйе ьолып саналар, ол басқа да әлеуметтік жүйелермен байланысқан. Білім беру процесі, басқа да әлеуметтік процестермен өзара әсерлесуді жән де адамның бүкіл өмірі бойында жүретін әлеуметтенудің маңызды механизмдерінің бірі болып табылады.

3. Бастауыш саныптарда ең басты, уақытында болу, тиянақтылық, билікке бағыну секілді қасиеттерде баса назар аударады.

Қазіргі дамыған елдердегі білім берудің ең басты ерекшелікері бастауыш білім білім берудің міндетті әрі тегін болуы өйткені дамыған қоғамдарда, қоғамның дамуы үшін халық сауатты болуы керек деп тұжырымдайды.

Мектепке дейінгі кезең (2 жастан 5 жасқа дейін) - бұл кезеңде отбасында білім беруден ерекшелігі шамалы
Бастауыш мектеп кезеңі (5 жастан 12 жасқа дейін) - бұл жерде жаппай білім алуға ден қойылады.
Орта білім кезеңі (12 жастан 16 жасқа дейін) - бұл быуында ең басты назар арнайы білімдерді меңгеру мен кәсіптік оқуға бөлінеді.
Жоғарғы білім беру кезеңі, бұл жерде гуманитарлық және техникалық ғылымдарға назар аударылады.

Сондай - ақ бұқаралық және элитарлық білім беру, мемлекеттік және жекменшік мектертер, техникалық және жалпы білім беру түрлері белгілі

Орта ғасырлық Европада барлық білім беру түрі элитарлық болды, өйткені білім алу тек тұрғандардың тек бір бөлігіне, атап айтсақ қоғамның жоғарғы тоб мүшелері тиістілі болды.

Саяси әлеуметтану

Саяси жүйе аясына елдің саяси өміріне қатысатын мемлекеттік, партиялық және де ұйымдардағы қоғамдық органдардың жиынтығы кіреді.

Қоғамның саяси жүйесі - құқықтар және да басқа да әлеуметтік нормалар негізінде реттелген институттар жиынтығы. (мемлекеттік органдар, саяси партиялар, қозғалыстар, қоғамдық ұйымдар және т. б) .

Аталғандардың шеңберінде қоғамның саяси өмірі өтіп жтады және де саяси билік іс - жүзіне асады. «Саяси жүйе» түсінігі, саяси процестардің қаншалықты реттелгендігін, саяси біліктің қалай құрылатындығы мен қызмет атқаратындағын көрсетеді.

Бұл жүйе қоғамның барлық элементтерінің бірлігін қамтамасыз етеді. «Саяси жүйе» уақтысы мен алатын орнына қарай әр түрлі мағынаға ие болады, өйткені саяси жүйенің маңызды құрамдары саяси тәртіптің түрлеріне авторитарлық, демократия, диктатура, саяси жүйесінің типтеріне (президенттік, парламенттік, билік қатынастарына, партиялар өкімет және де қоғамдық, саяси репрезентацияларды формаларына (пиюрализм, корпоративизм) сай келіп отырады.

Кеңестік арнайы әдебиеттерде саяси жүйе түсінігі жеке ғылыми категориялар ретінде қолданылмаған болатын және де 70 - жылдардың екінші жартысына дейін философия - әлеуметтанулық зерттеудің пәні болмады. Тек 70 жылдардың соқында ғана «Саяси жүйе» түсінігі пайда болды, яғни оған дейін «ұйым» сөзі қолданыста болған еді.

Жүйе - дегеніміз - (грек тілінің бөлшектерден түзілген бүтін деген мағынаны береді) - өздігінше бүтікді болып табылатын көптеген заңды түрде бір - бірімен байланысқан элементтердің жиынтығы.

Ең алғаш болып әлеуметтік - саяси процестерге жүйе теориясын қолдануға тарысқан Т. Парсонс болды. Ол саяси жүйенің міндеті бірлікті қамтамасыз етуінде, жалпы мақсаттарды қабылдауы мен іс - жүзіне асыруында деді.

Қоғами - саяси қатынастылықтың, маңызды бөлігінің бірі - саяси процесс болып табылады.

Процесс термині «латынның processus»- қозғалыс, жылжу, даму дегенді білдіреді. Саяси процесс ұғымы саяси әлеуметтануда көп қолданылатын түсіріктердің бірі. Саяси процесс саяси өмір динамикасы тұрғысынан саяси шынайылықты, саяси құбылыстардың даму жолын сипаттайды.

Саяси процестің негізгі үш тәртіп түрініне бөліп қарастырады: қызмет ету тәртібі, даму тәртібі, кері кету тәртібі.

Саясаттың субъектісі өзінің сай саяси өмірге үнемі өздігінше қатыса алатын, саяси қатнастарда өзгерісді енгізе алатын тұлға, ұйым немесе қоғамдық топтар.

Ал саясаттың объектісі қоғамдық барлық салаларындағы қоғамдық қатнастар, өйткені саясат қатнастарды реттеуге, адамдар іс - әрекетін ұйымдастыруға бағыттатылған.

Саяси процестер ішкі саяси процестер және де сыртқы саяси процестер болып саяси әсер етуі әдісі бойынша бөлінеді. Ішкі саяси процестердің сипаттамасы ретінде биліктің ұйымдастырушылық құрлыми, яғни адамзаттардың саяси белсенділігі болып табылады. Ал сыртқы саяси процестер ұлттық шекараларынан тыс, өздерінің ұлттық қызығушылықтарын іс - жүзіне асыруға бағытталған әр түрлі мемлекеттердің қызметтерімен сипатталады.

Әлеуметтендіру терминінің (лат, socialis - қоғамдық) әр түрлі мағынасы бар және де оның тұжырымдамасы көптеген авторлардың тұжырымдамасымен сәйкес келмейді. Сол сияқты «Саяси әлеуметтендіру» түсінігінің де ғылыми айналымға енгені туралы да пікірлер әр түрлі. Мысалы: А. И. Щербинин, бұл терминнің негізгі қалаушылар Д. Истон мен Г. Г. Хайман деп есептейді.

Ал саясаттанудың түсіндірмей сөздігінің авторлары саяси әлеуметтенуінің бір жағы.

Қазіргі заманғы саяси әлеуметтендіру жайлы түсінікке Жаңа Заман ойшылдарының пікірлері көп әсерін тигізеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.