«Ядролық державалар ядролық қаруынан бас тартса»

Жоспар
Кіріспе

1 Ядролық қаруды таратпау
2 Қазақстан посткеңестік мемлекеттерге нәтижелі дамудың үлгісі бола алады

Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың жақындағы БҰҰ Бас Ассамблеясындағы өзгелерге үлгі болуы үшін «ядролық державалар
ядролық қаруынан бас тартса» деген ұсынысына қалай қарайсыз?
- Негізі, АҚШ та қол қойған Ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартта ядролық қаруды тубегейлі жою туралы айтылады. Біз әрқашан ядролық қақтығыс қаупін және жаппай ядролық қарулануды шектеуді жақтап келеміз. Көп жылдар бойғы осы бағыттағы жұмыстарымыздың нәтижелерінде әлемдегі бар ядролық оқтұмсықтардың саны шектеліп, ядролық супердержавалар арасында туынадауы мүмкін ядролық қақтығыс деңгейі де айтарлықтай бәсеңдеді. Соңдықтан осы саладағы жұмыстарымызда ілгерілеу болды деп есептеймін. Алайда әлем әлі де шиеленіске толы. Соған қарағанда ядролық қаруды таратпау жөніндегі режимді жасаушылар болашақты дұрыс болжай білді деп есептейміэ. Қазір көп мемлекет ядролық қаруды иемденуге ұмтылып жатыр. Олардың ауылы халықаралық ядролық қаруды таратпаудан алыс жатқаны белгілі. Әрине, сол себепті осы бағыттағы жұмыстар ұзақ мерзімді мақсатты талап етеді. Сондықтан біз тура осындай кезде оларға мұндай ұсыныс жасауда бір нәтиже күтудің қажеті де жоқ секілді деп ойлаймыз. Дегенмен қолға алған осы істі жалғастырып, соған мейілінше маңыз беруіміз керек.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

- Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаевтың жақындағы БҰҰ Бас
Ассамблеясындағы өзгелерге үлгі болуы үшін ядролық державалар
ядролық қаруынан бас тартса деген ұсынысына қалай қарайсыз?
Негізі, АҚШ та қол қойған Ядролық қаруды таратпау жөніндегі шартта ядролық
қаруды тубегейлі жою туралы айтылады. Біз әрқашан ядролық қақтығыс қаупін
және жаппай ядролық қарулануды шектеуді жақтап келеміз. Көп жылдар бойғы
осы бағыттағы жұмыстарымыздың нәтижелерінде әлемдегі бар ядролық
оқтұмсықтардың саны шектеліп, ядролық супердержавалар арасында туынадауы
мүмкін ядролық қақтығыс деңгейі де айтарлықтай бәсеңдеді. Соңдықтан осы
саладағы жұмыстарымызда ілгерілеу болды деп есептеймін. Алайда әлем әлі де
шиеленіске толы. Соған қарағанда ядролық қаруды таратпау жөніндегі режимді
жасаушылар болашақты дұрыс болжай білді деп есептейміэ. Қазір көп мемлекет
ядролық қаруды иемденуге ұмтылып жатыр. Олардың ауылы халықаралық ядролық
қаруды таратпаудан алыс жатқаны белгілі. Әрине, сол себепті осы бағыттағы
жұмыстар ұзақ мерзімді мақсатты талап етеді. Сондықтан біз тура осындай
кезде оларға мұндай ұсыныс жасауда бір нәтиже күтудің қажеті де жоқ
секілді деп ойлаймыз. Дегенмен қолға алған осы істі жалғастырып, соған
мейілінше маңыз беруіміз керек.
Президент Н.Назарбаевтың Бас Ассамблеяда білдірген барлық
көзқарасымен жіті таныстық. Әрине, ұзақ мерзімдік болашақта, уақыты
келгенде ол кісінің бұл көзқарастарын тәжірибеде бөлісетін боламыз.
Осы ретте Иран мәселесін қозғасақ. Сіздер Иранды айыптайсыздар, ал олар
ақталады. Жалпы, осы мәселеге келгенде қазір әлем көзқарасымен екіге
бөлінетін секіл
Көбіне адамдар айтылған-жазылған нәрсені сол қалпында дұрыс
қабылдамайды. Міне, бұл да кеңінен тараған сондай бір теріс түсініктің
бірі деп ойлаймын. Біз Иранның азаматтың атом энергетикасына қарсы емеспіз.
Керісінше, кезінде біз Ираннын ядролық реакторларына арнап ядролық отынды
өндеу жұмысын Ресейде жүргізуі жөнінде ұсыныс жасаған болатынбыз.
Біз Иранның азаматтық этом энергетика бағдарламасын
ядролық қару жасау үшін пайдалануына қарсымыз. Яғни Иран атом
энергетикасы жөніндегі азаматтық бағдарламасына жалғастыруы үшін
осындағы ядролық қаруды жасау жөніндегі циклді, бөлімді алып тастауды талап
етудеміз. Мұндай жағдайда ядролық шабуыл қаупі да жойылар еді. Сондықтан
олардын атом станцияларын атом энергетикасы жөніндегі халықаралық агенттік
бақылап отыр. Бірақ-Иран агенттікпен бірлесе жұмыс істеуден бас тартуда.
Осылайша Иран қоғамдағы атом энергетикасы саласындағы бағдарламасының
ядролық қаруды иемденуге емес, керісінше, азаматтық мақсатқа жұмылдырылуда
-деген көзқарас сенімін күшейткісі келеді.
- Дегенмен АҚШ-та Үлкен Таяу Шығыс және Үлкен Орталык Азия жобалары бар
екенің, мұндағы Вашингтонның мақсаты осы елдерде ықпалын күшейту екенің
ғалымдар жазып-айтып жүргеніне біраз болды ғой.
Біз Үлкен Орталық Азия" жобасы деген жоқ. Америкалық ресми өкілдің
ешқайсысы мұны растаған емес, растамайды да. Ғалымдар арасында осындай
болжамды сөз еткендер болған шығар. Осы тақырыптан бағдарлама жайында
баспасөзде біраз талқылау болды. Бірақ бізде ондай бағдарлама жоқ.
Ойымыздағыны айтайын. Біз болашақта Орталық Азия елдеріне жаңа
мүмкшшіліктер ұсынғымыз келеді. Оның Оңтүстік Азия өңірімен қарым-қатынасын
нығайтып, Ауғанстанның дамуына әсер етсе дейміз.
Бұл ұсыныс тұрақтылық пен экономикалық қалыптасуға үлкен жағдай
жасаса, ол Орталық Азия үшін маңызды болуы керек. Ауғанстандағы тұрақтылық
пен қауіпсіздікті қамтамасыз ететін ұзақ мерзімді бұл жоба нұсқасы Орталық
Азия үшін саяси жағынан үлкен маңызға ие. Әрине, ол Қазақстанның Еуропамен,
Ресеймен, Қытаймен және Құрама Штаттармен тығыз қарым-қатынастағы
байланысына кедергі болмайды. Біз Қазақстан назарын жақын жатқан, бірақ
бұрыннан дұрыс назар аударылмаған аймаққа бұрғымыз келеді. Бұл Қазақстан
экономикасына қолайлы, әсіресе, аймақтық тұрақтылық мәселесін көтеруге
септігін тигізетін жоба деп білеміз. Алайда біз XIX ғасырға шегінейік деп
жатқан жоқпыз. Біз ешкімге ықпалымызды өткізбейміз. Қайталап айтайын, бізде
арнайы Орталык, Азияға арналған жоспар немесе Орталык, Азиядағы үлкен ойын
деген нәрсе жоқ.
- Америкалық және шетелдік бір басылымдарда ШЫҰ болашақта күш ала келе
әскери ұйымга айналады. ОА НАТО-ға қарсы тұpaтын бірден-бір ұйым болады деп
өз кауіптерін білдіретін мақалаларды оқыдық. Шындығында, осындай қауіп бар
ма?
- Мұндай мақаланы жазған адамнын журналистік шеберлігіне жоғары баға
беру ге болады. Мен мұны кереметтей мықты болжам деп айта алмаймын.
Бұлар - әртүрлі мақсаттағы, әртүрлі әдістегі мүлдем екі түрлі ұйым.
НАТО болсын немесе ШЫҰ болсын, өздерін биік қабырғамен шектейтін ұйымдар
емес. Олар қарым-қатынасты, коммуникациялық байланысты, сауданы қарқынды
дамыту үшін жұмыс істеулері керек. ШЫҰ секілді соңғы 10-15 жылда НАТО
да альянсқа мүше емес мемлекеттермен қарым-қатынасын, ынтымақтастығын
жетілдіруге, мүмкіндіктерін артыруға бағытталған бағдарламаны ұйым
мақсатына енгізіп, сонымен жұмыс істеп келеді. Сондықтан осы бағытта кез
келген ұйым НАТО-ны немесе басқа да континенталды ұйымды таңдауына болады.
Ал Қазақстанның ШЫҰ-ның белсенді мүшесі бола отырып, НАТО-ның да белсенді
әріптесі болуынан қарама-қайшылықты көріп тұрғаным жоқ.
Алда-жалда АҚШ-ты осы ұйымға мүшелікке шақырса, бұл ұсынысқа қалай
қарар едіңіздер?
Мұндай ұсыныс бізге жасалған жоқ. Егер ұйымның тарихына, қамтыған
аймағына және мақсатына назар аударсаңыздар, екі континенталды держава —
Ресей мен Қытайдың және Орталық Азия елдерінін бірігуіне бағытталған
ұйым екенін түсінуге болады. Мүмкін, тағы бірнеше көрші мемлекеттер де бар
болар. ШЫҰ-ның алдына қойылған мақсаттары өте жақсы, таразыдан өткізілген
деп есептейміз. Ұйымға мүше мемлекеттердің саудасаттықты дамытуы,
лаңкестікпен және есірткімен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.