Микроскопиялық әдістер. Инфектология ғылымының микробиологиядағы орны

I Кіріспе
II Негізгі бөлім
2.1. Микроскопиялық әдістер.
2.2. Инфектология ғылымының микробиологиядағы орны.
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Микроскопия - микроскопты қолдану және микроскоптық препаратты дайындау әдістері, микроскоп арқылы бақылау әдістерінің жиынтығы. Микроскоп (грек. mіkros – ұсақ және грек. skopeo – көремін) – жай көзге көрінбейтін нысандардың (немесе олардың құрылымдық бөліктерінің) бірнеше есе үлкейтілген кескінін алатын оптикалық прибор. Клетканың жалпы морфологиясын оқып үйрену - зерттеу әдістерінің дамуына байланысты. Микробиологияның негізгі зерттеу әдісі - микроскопиялық әдіс. Казіргі кездің өзінде де жарық микроскопы зерттеу құралы ретінде өзінің маңызын жойған жок. Микроскопиялық әдістер - жасушаның құрылысын, химиялық құрамын микроскоп арқылы зерттеу. Микроскопиялық әдістер:

1. Абсорбциялық микроскопия
2. Флуресценттік микроскопия әдісі
3. Оптикалық микроскопия
4. Ивтерференциялық микроскопия
5. Поляризациялық микроскопия
6. Қараңғы өрістегі микроскопия
7. Фазасы қарама-қарсы микроскопия
8. Электроңдық микроскопия

1) http://bes-asyl.kz/реферат/биология/клеткаларды-зерттеу-әдістері (Клеткаларды зерттеу әдістері)
2) https://kk.wikipedia.org/wiki/Микроскоп (Микроскоп)
3) https://kk.wikipedia.org/wiki/Абсорбциялық_микроскопия (Абсорбциялық микроскопия)
4) https://kk.wikipedia.org/wiki/Флуресценттік_микроскопия_әдісі (Флуресцентті микроскопия әдісі)
5) Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2005.
6) Микробиология және вирусология (жалпы бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т. Арықпаева, К.Х. Алмағамбетов, Н.М. Бисенова, Н.Б. Рахметова, Г.Д. Асемова, Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В./. 1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2005.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Денсаулық Сақтау Министрлігі
Қазақстан Республикасы Денсаулық Сақтау Министрлігі
Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы
Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік Фармацевтика Академиясы

Биохимия, биология және микробиология кафедрасы

РЕФЕРАТ

Тақырып: Микроскопиялық әдістер. Инфектология ғылымының микробиологиядағы орны.

Орындаған: Сапарбай Әлия
Тобы: 210 A ЖM
Қабылдаған: Омарова Г.С.

Шымкент - 2017
Жоспар

I Кіріспе
II Негізгі бөлім
2.1. Микроскопиялық әдістер.
2.2. Инфектология ғылымының микробиологиядағы орны.
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Микроскопия - мик - роскоп - ты қол - да - ну және мик - роскоп - тық пре - парат - ты дайын - дау әдістері, мик - роскоп арқылы бақылау әдістерінің жи - ын - тығы. Микроскоп (грек. mіkros - ұсақ және грек. skopeo - көремін) - жай көзге көрінбейтін нысандардың (немесе олардың құрылымдық бөліктерінің) бірнеше есе үлкейтілген кескінін алатын оптикалық прибор. Клетканың жалпы морфологиясын оқып үйрену - зерттеу әдістерінің дамуына байланысты. Микробиологияның негізгі зерттеу әдісі - микроскопиялық әдіс. Казіргі кездің өзінде де жарық микроскопы зерттеу құралы ретінде өзінің маңызын жойған жок. Микроскопиялық әдістер - жасушаның құрылысын, химиялық құрамын микроскоп арқылы зерттеу. Микроскопиялық әдістер:

1. Абсорбциялық микроскопия
2. Флуресценттік микроскопия әдісі
3. Оптикалық микроскопия
4. Ивтерференциялық микроскопия
5. Поляризациялық микроскопия
6. Қараңғы өрістегі микроскопия
7. Фазасы қарама-қарсы микроскопия
8. Электроңдық микроскопия

II Негізгі бөлім

2.1. Микроскопиялық әдістер.

Абсорбциялық микроскопия - ағза жасушаларының ішкі құрылымдары (бөліктері) түскен сәулені бойына таңдап сіңіретіндігін пайдаланып, сол жасушалардың құрылысын, химиялық құрамын микроскоп арқылы зерттеу әдісі.
Ультра күлгін сәулені жасуша құрамындағы нуклеин қышқылдары мен басқа да нуклеотидтерден, ақуыздардан, кейбір витаминдерден тұратын циклдік топтар, ал сәуленің көзге көрінетін бөліктерін пигменттер бойына сіңіреді. Микропрепаратқа спектрдің белгілі затқа сіңетін қысқа шегінен сәуле жіберіп, оның таралуын, бәсеңдеуін бақылау арқылы сол заттың жасуша ішінде таралып орналасуын байқауға болады. Жасуша құрылымына өтіп шыққан сәуле ағымының тоқырауына, бәсеңдеуіне қарай, сол сәулені сіңіретін заттың шоғырлануын анықтауға болады.

Тірі жасушаларды зерттеуде флуресценттік микроскопия әдісі мен флуоресценттейтін бояулар кеңінен қолданылады. Оның мәні бір заттардың жарық энергиясын жұтылуында жарықтандыру қасиетіне ие болуымен қорытындыланады. Флуоресценттік сәулелендіру қоздырғышының қатынасы бойынша флуоресценттік спектр әрқашан үлкен ұзындықтағы толқындар жағына ауытқиды. Мысалы, бөлініп алынған хлорофилл ультракүлгін сәуле көмегімен қызыл түспен жарықтанады. Бұл принцип флуоресценттік микроскопияда қолданады: қысқа ұзындықтағы толқын аймағындағы флуоресценттік объектіні қарастыруда. Әдетте мұндай микроскопта көк-күлгін облысында жарық беретін фильтрлер қолданылады. Ультракүлгін толқында толқында жұмыс істейтін люминесценттік микроскоптар ғылыми зерттеу жұмыстарда көп қолданылады.
Өзіндік флуоресценцияда кейбір пигменттер бар (хлорофиллдер, бактериалды пигменттер, витаминдер (А және В2), гормондар. Егер флуоресценттік микроскоппен өсімдік жасушасын қараған кезде күңгірт-көк фонда жасуша ішінен қызыл дәндер ашық көрінеді - бұл хлоропласттар. Флуоресценттік микроскопия әдісінде тірі жасушаларға флуорохромдарды қосуға болады. (флуоресценциялы заттар). Бұл әдіс витальді бояумен ұқсас, яғни бұл жерде өте төмен концентрациясы бар бояу қолданылады. Көптеген флуорохромдар белгілі бір таңдаушы жасуша құрылысымен байланысып, оларды екіншілік люминесценцияға шақырады. Мысалы, сарғыш акринді флуорохром нуклеин қышқылымен таңдаулы байланысады. ДНҚ мономерлік түрдегі ДНҚ-мен байланысқанда жасыл түске флуоросценциаланады, ал димерлік түрдегі РНҚ-да қызыл түске жарықтанады. Сарғыш акриндинмен боялған тірі жасушаларды бақылауда, олардың ядроларында жасыл түсті жарық болады, ол цитоплпазмамен ядрошықта қызыл түс жарқырайды. Осы тірі жасушаларды осы әдістің көмегімен немесе басқа химиялық заттардың шоғырлануын көруге болады (кейбір жағдайда мөлшерін санау). Липидпен, шырыш және керотинмен және т.б. таңдаулы байланысатын флуорохромдар болады.
Таңбаланған флуорохромдық антиденені тірі жасушаға инъецирлеуге болады. Мысалы, тубулин белоктық флуорохроммен байланысқан антиденелерін жасушаларға енгізсе, олар микротүтікшелермен косылады. Осының нәтижесінде мұндай тірі жасушаларды флуоресценттік микроскоптың көмегімен бақылауға болады. Соңғы кезде тірі жасушаларды немесе олардың компоненттерін зерттеу үшін бейнелерді өңдеуде жарық микроскоптың электронды-компьютермен үйлесімі кеңінен қолдана бастады (әсіресе фазасы қарма-қарсы). Бейнелерді электронды өңдеуде бейнетаспа қолданады, сонымен бірге бақылап отырған құрылымды қарама-қарсы етіп, фондық деңгейді "алып" және белгілейді. Мұндай әдістеме микротүтікше сияқты құрылымды телеэкраннан көруге мүмкіндік береді, жарық микроскоптың рұқсат етілген күнінен (20 нм) аз мөлшерде. Мұндай жүйені қолдануда тек цейтраферлі кино түсірілімді алмастырмайды, сонымен бірге бейнетаспаны қолданады, бейнелерді компьютерлік өңдеуде рұқсат етіледі: құрылым тығыздығының мәліметі туралы, сонымен бірге үш өлшемді ұйымдасу. Тірі жасушаларды зерттеуде бұл әдістің флуоресценттік микроскоппен үйлесімділігі үлкен жетістікке әкеледі. Жарық микроскоптағы жай әдіс микроскоптың терең еместігінен қаралып жатқан объекттің суреті үш өлшемде өңделуі өте қиын. әдетте жасушалар оптикалық кесілім ретінде берілген фокус тереңдігінде қаралады. Объектінің толық үш өлшемді реконструкциясын алуда арнайы конфокальді сканирлік жарық микроскопы қолданылады. Бұл прибордың көмегімен әр түрлі тереңдіктен және компьютерде жинақталған бейнелерден алынған тізбектердің кесілімі алынады. Сонымен бірге үш өлшемді, көлемді бейнеленген объектіні арнайы бағдарламамен құрастырады. Әдетте флуорохроммен боялған объекттер қолданады.

Оптикалық микроскопия
Биологиялық микроскоптың бірнеше модельдері бар (МБИ-1, МБИ-2, МБИ-3, т.т.). Бұл микроскоптар клеткалық кұрылымдарды және олардьң функциясын жан-жақты зерттеуге мүмкіншілік береді. Ең жақсы деген оптикалық микроскоптың шешуші кабілеті айтарлықтай жоғары емес. Микроскоптың шешуші кабілеті дегеніміз жеке көрінетін екі нүктенің ең кіші ара кашықтықтары. Жарық микроскопы екі нүктенің ара қашықтықтарын өсіріп көрсетеді. Бұл әйнек линзаларының немесе линзалар жүйесі көмегімен іске асады. Әйнек жүйелерінің бірі объектив, карайтын нәрсенің (обьектінің) көрінісін кұрайды, ал окуляр деп аталатын екінші жүйе оны қайтадан үлкейтеді. Окуляры көзге жақын орналасқан линза дейді. Микроскопта жарықты жинаушы конденсор болады. Оптикалық микроскоптың шешуші кабілеті 0,2 мкм немесе 200 нм (нанометрге) тең, ал адам көзінің шешуші кабілеті 0,1 мм. Жарық көзі ретінде ультракүлгін сәулелерді қолданған кезде оптикалық микроскоптың шешуші қабілетінің шегі 0,1 мкм жетеді, яғни екі есе артады. Ультракүлгін сәулелерді адамның көзі кабылдай алмайтын болғандықтан, клетка кұрылысының көрінісі фотоға немесе эқранға түсіріледі. Микроскоптың үлкейту дәрежесі объектив пен окулярдың үлкейтуіне тәуелді, сан жағынан олардың үлкейту шамаларының көбейтіндісіне тең. Казіргі оптикалық микроскоптың үлкейту шегі 1500 еседен артпайды. Тірі материал мөлдір және жеке клеткалардың қалың болуына байланысты зерттеуге қолайсыз. Сондықтан көбінесе фиксацияланған (бекітілген) материалмен жұмыс істелінеді. Одан жұқа кесінділер дайындап, түрлі бояғыштармен бояйды. Калындығы 5-10 мкм-дей кесіндіні арнайы микротомдар арқылы дайыңдайды. Сапалы бекіту объектінің тірі күйіндегі құрылымын айтарлықтай өзгертпейді. Бекітуі ұлпаны тығыздайды және автолиз процестерін тоқтатады. Кейбір бекітуші сұйықтар белгілі кұрылымдардың бояулар мен боялу кабілетін арттырады. Жиі қолданылатын бекіткіштер формальдегид, қосхромдық қышқыл калий, сірке, пикрин және осмий қьшқылдары мен этил, спирті. Сұйық қоспалар жақсы бекіткіштер деп саналады. Олардың көпшілігі ұсынған зерттеушілердің аттарымен аталған. Бекіткеннен кейін объектіні ұлпаға сіңетін ортаға батырады . Тығыздаушы заттар жақсы сіңу үшін ұлпаның бөлшегінен этил спиртінің көмегімен суды ығыстырып шығарады, содан кейін ксилолға немесе толуолға салады. Алдын ала істелетін бұл екі кезең ұлпаға парафин сіңу үшін кажет. Жылы сүйық парафин сіңеді де катып қалады. Микротомның көмегімен парафин блогінен шыныға бекитін жұқа кесінділер дайындайды. Кесіңдіден парафинді ксилолдың көмегімен ығыстырып шығарады. Осыдан кейін кесіңдіні бояйды. Көбінесе ұлпаны гемотоксилин және эозинмен бояйды. Гемотоксилинмен боялатьш құрылымдарды базафильдік деп атайды. Эозин қышқыл бояу сондықтан оны байланыстыратын клетканың компоненттерін ацидофилдік немесе эозинафильдік дейді. Осы кұрылымдарды тірі клеткаларда белсеңділік күйіңде көру үшін әр турлі микроскоптарды шығарған: фаза -- конт-растық, поляризациялық, флуоресценттік тағы баскаларын. Бұл мик-роскоптардың бәрі жарықты пайдалануға негізделген.

Ивтерференциялық микроскопия
Интерференциялық микрокопиялық әдіс фазалық-контрасты микроскопия әдісіне ұксас. Боялмаған мөлдір ірі клеткалардьщ анық көрінісін алуга мүмкіншшк береді. Жарық көзінен шығатын параллель жарық сәулелерінің шоғы екі бұтаққа бөлінеді -- үстіңгі және астыңғы. Төменгі бұтақ препарат аркылы өтеді және оның жарық тербелісінің фазасы өзгереді, ал жоғарғы толқьн өзгермейді. Объективтің призмасьнда екі бұтақ кайтадан қосылады да өзара интерференцияланады. Осының нэтижесінде препараттың калындығы әр түрлі участоктың әралуан түске бояльш жақсы көрінетін болады.

Поляризациялық микроскопия
Поляризациялық микроскопия әдісі ұлпалар мен клеткалардың түрлі компоненттерінің поляризацияланған жарықтың сынатын қабілетіне ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.